ตอนที่ ๑ เสาวภาผ่องศรี

สุทธาศรีอภิรมย์ ภ. ม. ภาคิโน

บริเวณหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ในแผ่นดินรัชสมัยพระพุทธเจ้าหลวงนั้น ประกอบด้วยพระที่นั่งหลายพระองค์ล้วนเป็นที่ประทับของเจ้านายชั้นสูง หนึ่งในนั้น คือ พระที่นั่งสุทธาศรีอภิรมย์ ที่ประทับในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ผู้ทรงเป็นสตรีที่มีอิทธิพลสูงสุดต่อราชสำนักสยามในสมัยนั้น แม้ในกระทั่งปัจจุบัน และนี่.. คือเรื่องราวของพระองค์ และเชื้อสายของพระองค์ที่ดำรงวงศ์คงอยู่สืบต่อมา

.................................

สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงดำรงพระอิสริยยศและอิศริยศักดิ์ฝ่ายในสูงสุดอย่างที่จะหาใดเสมอเหมือน เป็นสตรีที่ทรงอิทธิพลมากที่สุดในยุคสมัยนั้นและกระทั่งปัจจุบัน ที่ว่าทรงอิทธิพลนั้น เพราะตามกฎมณเฑียรบาล พ.ศ.๒๔๖๗ ระบุว่า การสืบสายราชสมบัติต้องให้พระราชโอรสและพระราชนัดดาในสมเด็จพระพันปีหลวงขึ้นครองราชย์จนหมดก่อน ถึงจะไล่ลงไปตามสายสมเด็จพระภรรยาเจ้าในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว การที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล พระอัฐมรามา ธิบดินทร และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงขึ้นครองราชย์ในในช่วงหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองนั้น คณะราษฎร์ซึ่งเป็นคณะผู้บริหารบ้านเมืองในขณะนั้นก็ได้พิจารณาอัญเชิญขึ้นครองราชย์ตามกฎมณเฑียรบาลดังกล่าวด้วย

สมเด็จพระพันปีหลวง ทรงมีพระนามเดิมว่า เสาวภาผ่องศรี เป็นพระธิดาพระองค์สุดท้องในบรรดาพระโอรสธิดาทั้งหมด ๖ พระองค์ ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระปิยมาวดีศรีพัช รินทรมาตา (เจ้าจอมมารดาเปี่ยม สุจริตกุล) ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชนิยมในการเสกสมรสกันเองระหว่างเครือญาติ (ยกเว้นพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงมีพระราชปณิธานแน่วแน่ ที่จะไม่ทรงกระทำเช่นนั้น ดังที่ทรงระบุไว้ในหนังสือ “ประวัติต้นรัชกาลที่ ๖”) การเสกสมรสกันเองในหมู่เครือญาติ หากพระภรรยาเจ้าในพระมหากษัตริย์มีฐานะเป็น ลูกหลวง หมายถึง เป็นพระธิดาในพระมหากษัตริย์พระองค์ก่อน พระราชโอรสและพระราชธิดาที่ประสูติมา จะมีฐานะเป็นเจ้าฟ้าชั้นเอก เรียกขานอย่างลำลองว่า ชั้นทูลกระหม่อม นอกจากนี้ ยังเป็นการดำรงสายพระราชวงศ์ให้บริสุทธิ์ ตามความเชื่อคติพราหมณ์ว่า พระมหากษัตริย์ทรงเป็นสมมติเทพ เชื้อสายที่เกิดจากพระราชวงศ์เหมือนกันนี้ จะเรียกว่า อุภโตสุชาติ อันแปลว่า มีชาติกำเนิดดีทั้งฝ่ายชนกและชนนี

แรกเริ่มเดิมที พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงรับพระราชธิดาในเจ้าจอมมารดาเปี่ยม มาเป็นพระภรรยาเจ้า ๓ พระองค์ ซึ่งเรียงลำดับพระชันษาได้ดังนี้

๑. พระองค์เจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ (สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี)

๒. พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา (สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า)

๓. พระองค์เจ้าเสาวภาผ่องศรี (สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง)

(นอกจากนี้ พระโอรสในสายเจ้าจอมมารดาเปี่ยม ยังรับราชการสนองพระเดชพระคุณเป็นที่รู้จักกันทั่วไปอีก ๒ พระองค์ ได้แก่ สมเด็จฯ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ (ต้นราชสกุล เทวกุล) และสมเด็จฯ กรมพระสวัสดิวัตนวิศิษฎ์ (ต้นราชสกุล สวัสดิวัฒน์)

Create Date : 29 กุมภาพันธ์ 2555 Last Update : 29 กุมภาพันธ์ 2555 21:04:10 น. Counter : 1257 Pageviews.		0 comments
Share Tweet