Bloggang.com : GLA_GAW : ตอบกันได้มั๊ยทำไมถึงเรียก "ผ้าขาวม้า" ชื่อนี้มีที่มาอย่างไร ถ้าสนใจเข้ามาอ่านกันค่ะ

ตอบกันได้มั๊ยทำไมถึงเรียก "ผ้าขาวม้า" ชื่อนี้มีที่มาอย่างไร ถ้าสนใจเข้ามาอ่านกันค่ะ

เป็นคนชอบซอกแซกอ่านไปเรื่อย ทุกอย่าง ได้แวะไปที่เวบสนุกมาอีก อ่านแล้วน่าสนใจดีค่ะ ก้อเลยขอลอกมาแบ่งกันรู้ค่ะ (เผื่อใครยังไม่รู้และสนใจอยากรู้) และขอขอบคุณเวบสนุก มา ณ ที่นี้ด้วยค่ะ

"ผ้าขาวม้า" ชื่อนี้มีที่มา

รายละเอียดคำถาม
ทำไมจึงเรียกผ้าที่ใช้ผลัดอาบน้ำหรือเคียนพุงว่า ผ้าขาวม้า
(อานนท์ เรียนดี / จ. สมุทรปราการ)

คำตอบ
โดย :guru108

สร้างเมื่อ 25-04-2007

นั่นน่ะสิ ทำไมถึงชื่อ “ผ้าขาวม้า” ไม่รู้ ผ้าชนิดนี้ไม่ได้เป็นสีขาวล้วน และไม่เห็นเกี่ยวกับม้าที่ตรงไหน
“ซองคำถาม” นึกสงสัยเรื่องนี้มานานแล้ว ค้นหาคำตอบอยู่หลายปีก็ยังไม่ได้คำอธิบายที่น่ารับฟัง โดยมากมักเป็นคำอธิบายประเภทลากเข้าความ ไม่น่าเชื่อถือเท่าไร จนในที่สุดก็มาได้คำตอบจากข้อเขียนของพระยาอนุมานราชธน ท่านอธิบายไว้อย่างละเอียด ด้วยเป็นเรื่องหนึ่งที่ท่านสงสัยมากและเพียรพยายามหาคำตอบอยู่นานเช่นกัน “ซองคำถาม” ขอคัดข้อเขียนของท่านมาให้อ่านดังนี้
“ย้อนกลับมาพูดถึงคำว่าผ้าขาวม้ากันใหม่ เพื่อนของฉันอีกคนหนึ่งบอกว่า ในหนังสือเรื่อง ขุนช้างขุนแผน มีคำว่า ผ้าขาวมุ้ง ซึ่งคงหมายความว่าผ้าขาวสำหรับทำเป็นมุ้ง เพราะฉะนั้นผ้าขาวม้าก็ควรเป็นผ้าขาวสำหรับทำเป็นม้า แต่คงไม่ใช่ม้าที่ใช้ขับขี่หรือม้านั่ง อาจเป็นม้าซึ่งหมายความอะไรอย่างหนึ่งเกี่ยวกับเป็นเครื่องใช้ที่ทำด้วยผ้า
ม้าเป็นคำพยางค์เดียว เพราะฉะนั้นจึงควรเป็นภาษาคำโดดหรือในตระกูลภาษาไทยจีน พยายามค้นหาดูในคำของไทยถิ่นต่าง ๆ ก็ไม่ได้ความ หมดพยายามจึงหันไปสอบค้นดูในภาษาจีน ก็พบอยู่คำหนึ่งคือ หม่า แปลว่า ป่าน ถ้าเอาเข้าประกอบกับคำว่า ผ้าขาว เป็น ผ้าขาวม้า ก็แปลว่า ผ้าขาวป่าน ดูก็เข้ากันได้ดี แต่ผ้าขาวม้าจริง ๆ ก็ไม่ได้ทำจากผ้าป่าน ทั้งชาวไทยที่อยู่ในท้องถิ่นต่าง ๆ นอกประเทศไทยออกไป หรือชาวจีนก็ไม่ได้ใช้ผ้าขาวม้าเป็นปกติในเครื่องนุ่งห่ม สอบถามดูเขาก็ไม่มีคำใช้ ถ้ามีก็เป็นเรียกว่าผ้าขาวม้าเอาอย่างจากที่นี่ไป ก็ผ้าขาวม้านั้นตามปกติก็ใช้ห่มใช้พาดบ่าและคาดพุง ลักษณะเช่นนี้ไม่ใช่เป็นอย่างของไทยมาแต่เดิม เพราะไทยเดิมอยู่ในดินแดนใกล้เขา อากาศหนาวมาก จำเป็นต้องสวมเสื้อ ส่วนผ้าขาวม้านั้นดูจะเป็นใช้กับร่างกายที่มีเนื้อเถะ ๆ ไม่ได้สวมเสื้อมากกว่าด้วยเหตุดังนี้ คำว่า ม้า จะว่ามาจาก หม่า ในภาษาจีนซึ่งแปลว่าป่านจึงตกไป
ฉันเขียนเรื่องผ้าขาวม้าแปลว่าอะไรเสียยืดยาว ยังไม่ถึงตอนที่เป็นเนื้อหาของเรื่องก็เพราะเจ็บใจมันเหลือเกิน จึงเขียนเสียให้สะใจ ฉันถามผู้รู้ภาษาเขมรว่า ภาษาเขมรเรียกผ้าขาวม้าว่าอะไร เขาตอบว่าเรียก กรรแสง ซึ่งเป็นคำเดียวกับคำกรรแสงแปลว่าร้องไห้ เพราะผ้าชนิดนั้นเขาใช้เช็ดน้ำตา ไปกันสามวาสองศอก ไม่ได้เค้าคำว่าผ้าขาวม้าสักนิดเดียว ก็พอดีมีเพื่อนอีกคนหนึ่งเขามาหาด้วยเรื่องรำวง เสร็จธุระแล้วเขาถามว่า คำผ้าขาวม้าทราบบ้างไหมว่าแปลว่าอะไร ตอบว่ายังไม่ทราบ เขาบอกว่าเขาเห็นที่ในประเทศสเปนเรียกผ้าคลุมบ่าและลางทีก็ใช้คาดพุงว่า กามา รู้สึกว่าใกล้กับคำว่าขาวม้ามากอยู่ เขาว่าคำนี้เป็นภาษาแขกซึ่งสเปนนำเอาไปใช้ ขอให้ลองค้นดูในภาษาแขก
เขาบอกอย่างนี้ก็ได้คิดว่าพวกแขกอาหรับกับพวกสเปนเคยเกี่ยวข้องในทางประวัติศาสตร์กันมาช้านาน ทั้งในทางเป็นมิตรไมตรีและเป็นศัตรูกัน การติดต่อกันก็หมายความว่า ต้องมีการแลกเปลี่ยนกันในทางวัฒนธรรม เพราะฉะนั้นผ้าคลุม ผ้าคาดพุงของชาวสเปนที่เรียกว่าผ้ากามา อาจได้มาจากชาวอาหรับก็ได้ แล้วคำนั้นไถลเข้ามาถึงไทย...
...คำว่ากามา ก็อาจมาได้ในทำนองเดียวกัน คือสาวเอาจากคำในภาษาฮินดูสตานีและภาษามลายู ดูทีเผอิญมีพจนานุกรมภาษามลายู-อังกฤษ ฉบับของ Wilkinson อยู่ใกล้มือจึงค้นหาคำว่า กามา ในพจนานุกรมเล่มนั้น ก็ไปพบคำว่าkamar แปลไว้ว่า ผ้าคลุมไหล่ ผ้าคาดพุง และว่าเป็นภาษาของอิหร่าน ความคิดที่จะค้นต่อไปในภาษาฮินดูสตานี หรือในภาษาอิหร่านก็ยุติลง เพราะเชื่อว่าคำนี้คงเป็นคำว่า ขาวม้านี่เอง ด้วยเสียงและความหมายใกล้กันมาก ที่อาหรับมีคำว่ากามา ก็ไม่แปลก อาหรับอาจได้ไปจากอิหร่าน หรืออิหร่านได้มาจากอาหรับก็ได้อีกเหมือนกัน เพราะสองชาตินี้ว่าทางประวัติศาสตร์ในตอนหลังมีวัฒนธรรมเคล้าคละปะปนกันมากทั้งในศาสนาและภาษา ที่คำว่า กา ในคำว่า กามา จะมาเป็น ขาวในภาษาไทยก็อาจเป็นได้ง่าย ดูแต่คำว่าข้าวบุหรี่ซึ่งเพี้ยนมาจากkabuli ในภาษามลายู แปลว่าข้าวของชาวเมืองคาบูล เมืองหลวงของประเทศอัฟกานิสถาน ซึ่งบัดนี้เปลี่ยนเป็นเรียกข้าวหมกไก่ และคำว่าข้าวปัดซึ่งเพี้ยนมาจาก kapat ในภาษามลายูปัตแปลไม่ได้ความ เราจึงเขียนลากเข้าศัพท์เป็นข้าวปัตรไป ถึงคำว่ากาแฟ ลางทีเราก็ได้ยินเรียกกันว่าข้าวแฝ่ เมื่อเสียงกะหรือกา กลายเป็นข้าวได้ เพราะด้วยเป็นของกินทำด้วยข้าว กาในคำว่ากามา จะกลายมาเป็นขาวเพราะด้วยเป็นผ้าตามธรรมดาก็เป็นสีขาวก็อาจเป็นได้ง่าย
ปัญหาจึงมีต่อไปว่า การใช้ผ้าขาวม้าของชาวอิหร่าน อาหรับสเปน ตลอดจนมลายูเขาใช้กันอย่างไร ลวดลายผ้าขาวม้าของเดิมมีอย่างไร ข้อเหล่านี้จะต้องเสียเวลาสอบค้นมาก และลางทีการแต่งตัวของชาติเหล่านั้นในลางชาติอาจเปลี่ยนแปลงไปตามกาลสมัย ผ้าขาวม้าอาจกลายหรือจะหมดไปเหมือนอย่างที่เคยใช้กันอยู่ในประเทศไทยก็จะเป็นได้ จึงต้องระงับการสืบสาวอย่างนี้ไว้ก่อนจนกว่าจะมีโอกาสและมีเวลาค้นได้ต่อไป ยังเจ็บใจเรื่องผ้าขาวม้าไม่หาย จึงจะเขียนเรื่องของมันต่อไป ถ้าท่านอ่านเห็นว่าพอแล้วเพราะรู้ที่มาของคำว่าขาวม้า ตามความเห็นของฉัน ก็จะยุติการอ่านเพียงแค่นี้ก็ได้..."
“ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี”

ของแถมค่ะ

Create Date : 25 มีนาคม 2553

Last Update : 25 มีนาคม 2553 12:57:05 น.

5 comments

Counter : 879 Pageviews.

ข้อมูลน่าสนใจทีเดียวครับ

ขอบคุณครับ

คอมเมนต์หน่อยนึงนะ
เว้นวรรค หรือ ขึ้นย่อหน้าใหม่ เยอะกว่านี้หน่อยน้า ... ตัวหนังสือติดๆ กันเวลาอ่านใน web นี่ตาลายมากเลยฮะ

โดย: dip kid IP: 10.7.93.73, 202.28.181.200 วันที่: 25 มีนาคม 2553 เวลา:15:44:00 น.

ขอบคุณค่ะ คุณ dip kid ที่เข้ามาช่วยให้คำแนะนำค่ะ คราวหน้าน้อยจะพยายามรอบคอบกว่านี้ค่ะ ลอกเค้ามาแล้วก้อมาวางเลย มือเร็วไปหน่อยค่ะ หากมีโอกาส แวะมาทักทายและให้คำแนะนำกันอีกนะคะ

โดย: น้อยค่ะ (GLA_GAW

) วันที่: 25 มีนาคม 2553 เวลา:21:25:05 น.

ได้ความรู้เพิ่มดีจริงๆ ค่ะ

โดย: วิสกี้โซดา

วันที่: 25 มีนาคม 2553 เวลา:23:37:30 น.

สวัสดีค่ะคุณน้อย ผ้าขาวม้าเหมาะกับสงกรานต์

โดย: Peakroong

วันที่: 13 เมษายน 2553 เวลา:16:36:35 น.

เป็น blog มาเลย์ และแปลภาษามาเลย์ได้ดีจริงๆครับ

โดย: ต้าโก่ว

วันที่: 12 กรกฎาคม 2554 เวลา:8:46:53 น.