Bloggang.com : tuk-tuk@korat - เจดีย์ล้านนาตอน 4 ... เจดีย์ทรงระฆังล้านนา

เจดีย์ล้านนาตอน 4 ... เจดีย์ทรงระฆังล้านนา

ขอทบทวนก่อนไปต่อนะคะ

เจดีย์ทรงระฆังกลม พัฒนามาจากสถูป ซึ่งแปลว่าการพอกพูน

มาจากการฝังศพชนเผ่าอารยัน จะเอาศพฝังดิน แล้วพูนดินขึ้นเป็นสถูป

ในพุทธศาสนา จะฝังพระบรมสารีริกธาตุลงใต้ดิน

ดินที่พูนขึ้นมาเป็นรูปไข่ - อัณฑะ แปลว่าไข่ คนไทยเรียก ระฆัง

มีร่มกางให้ด้านบน - ฉัตรวลี คนไทยเรียก ปล้องไฉน เพราะเป็นปล้องเหมือนปี่ไฉน

บัลลังก์วางไว้เหนือดินที่พูนแสดงถึงเจ้าที่สูงส่ง - หรรมิกา คนไทยเรียก บัลลังก์

ฐาน - เพื่อยกให้เจดีย์สูงขั้น

นั่นคือ เจดีย์ประกอบด้วย ฐาน 1 - ระฆัง 2 - บัลลังก์ 3 - ฉัตรวลี (ปล้องไฉน) 4

Stupa Sanjii.png

เจดีย์ทรงระฆังลังกา เมื่อเข้าสู่อยุธยา สุโขทัย และล้านนา มีการพัฒนาฐาน เป็น

มีฐานเขียงสี่เหลี่ยมซ้อนชั้น - อาจมีช้างล้อมคติช้างแบกจักรวาล

มีฐานเขียงกลมสามชั้น - เรียกฐานบัวลูกแก้ว

มีมาลัยซ้อนสามชั้น - เรียกตรีมาลา ในอยุธยานิยมทรงวงแหวนกลมเรียกมาลัยเถา , ในสุโขทัยและล้านนานิยมเป็นรูปกระถางคว่ำ เรียกบัวถลา

ในส่วนสำคัญแสดงถึงแบบลังกาคือ

องค์ระฆัง - คือดินที่พอกพูนเป็นรูปไข่ หรือ อัณฑะ เป็นทรงระฆัง

บัลลังก์ - ตั้งไว้เหนือองค์ระฆัง แสดงความเป็นเจ้า

ปล้องไฉน - ปรับมาจากฉัตรที่กางร่มให้เจดีย์ ให้เป็นรูปร่างเหมือนปี่ไฉน

ยกตัวอย่างเจดีย์วัดอุโมงค์ อีกวัดหนึ่งที่เป็นทรงระฆังกลม

เอารูปมาลัยเถา ที่นิยมในอยุธยามาให้ดูเปรียบเทียบนะคะ

เราคิดเองนะคะว่า ตรงอุโมงค์อาจเป็นฐานเขียงของเจดีย์ก็ได้ ทำให้เดินขึ้นไปยังลานประทักษิณรอบเจดีย์ได้

- @เจดีย์ทรงระฆังล้านนา@-

เจดีย์ทรงกลมหรือทรงระฆังจากลังกา มาอยุธยา สุโขทัย ถึงล้านนา

เจดีย์ที่มีความสำคัญ และกำหนดเวลาได้

เป็นเพราะ พระเจ้าติโลก และพระมหาเมธังกร สร้างเจดีย์ครอบพระธาตุองค์เดิม คือ

วัดพระธาตุหริภุญไชย อำเภอเมือง ลำพูน

เป็นแบบทรงลังกา คือ

มีฐานเขียงกลมสามชั้น ... ฐานบัวลูกแก้ว

ตรีมาลา แบบระฆังคว่ำ ... บัวถลา

องค์ระฆังกลม บัลลังก์สี่เหลี่ยมยกเก็จ ก้านฉัตร ปล้องไฉน ปลี ลูกแก้วปกฉัตร

การเอามายืดทรงให้สูงขึ้นโดย ยกฐานปัทม์เพิ่มเก็จ

สูงอย่างไร - สูงกว่าองค์ระฆัง

และฐานปัทม์ที่มีลวดรัดสองเส้น - เป็นลักษณะเฉพาะของล้านนา

องค์ระฆังบุทองจังโก - อิทธิพลศิลปะพุกาม

ประดับลวดลาย ดอกไม้ทิศ

ที่พิเศษคือของวัดพระธาตุหริภุญไชยคือ ระหว่างดอกไม้ทิศมีพระพุทธรูปปางลีลาอยู่

** ดูให้ออกว่าเป็นองค์ระฆัง แล้วฐานปัทม์ยืดสูงขึ้น

ส่วนการมีลวดสองเส้นรัดฐาน เป็นลักษณะของเจดีย์ทรงระฆังล้านนา **

ที่ได้ไปเก็บภาพมา

จังหวัดลำพูน

จังหวัดลำปาง

จังหวัดเชียงใหม่

เหนือฐานปัทม์ที่ยกสูงเป็นฐานสี่เหลี่ยมยกเก็จ คล้ายทรงปราสาท

แต่ไม่มีซุ้มพระที่ด้านทั้งสี่ จึงไม่ใช่ทรงปราสาท - ถ้าปราสาทต้องมีพระอยู่ได้

แบบที่ฐานบัวลูกแก้วเป็นบัวถลา

แบบฐานบัวลูกแก้วและบัวถลาเป็นแปดเหลี่ยม บ้างก็เป็นฐานแปดเหลี่ยมทั้งหมด

และ

องค์ระฆังแปดเหลี่ยมด้วย ... วัดพระธาตุดอยสุเทพ

Create Date : 08 มิถุนายน 2563
Last Update : 8 มิถุนายน 2563 15:35:34 น.
Counter : 2853 Pageviews.

15 comments

	Slow Life ในเมืองเลย Alex on the rock (15 เม.ย. 2567 07:44:23 น.)		วัดพระธาตุเสด็จ อำเภอเมือง ลำปาง tuk-tuk@korat (14 เม.ย. 2567 13:54:44 น.)
	春和歌山市 : ทำไมต้องวากะยามะ mariabamboo (15 เม.ย. 2567 11:06:33 น.)		++ พระมหาธาตุเจดีย์โฆสปัญโญศรีพนม ++ wicsir (13 เม.ย. 2567 10:29:52 น.)