ผ่านไปซักระยะ แม่มีน้ำไหลปนเลือดออกมาทางช่องคลอด จริงๆมันเป็นมาซักพักใหญ่แล้ว แต่เริ่มมาเยอะผิดปกติ แบบ24ชม.แม่ก็ไม่สบายใจ น่าจะประมาณเดือนมีนาคม

แม่ตั้งใจว่าจะไปผ่ามดลูกออก ฉันบอกแม่ว่า งั้นไปผ่า รพ.ใกล้บ้าน กับหมอที่เคยผ่าคลอดให้ฉันสิ
เพราะบ้านเราคนน้อย และสมัยนี้หมอก็เก่ง ไม่จำเป็นต้องไปผ่าที่ไกล 
มันไม่สะดวกสำหรับลูกๆที่จะตามไปดูแล

แม่เห็นด้วยและให้พี่ชายเป็นคนไปเป็นเพื่อน เมื่อได้พบหมอและนัดแล้วว่า จะผ่าตัดวันไหน
พอถึงเวลา แม่กลับไม่ได้ผ่า...เพราะมีการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ 
ตอนนั้นหมอเองก็เอะใจ จึงขอเก็บเนื้อเยื่อไปตรวจ
ผลปรากฎว่าแม่มีเชื้อมะเร็ง แม่เป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก

ตอนนั้นที่รู้ผลประมาณเดือนมิถุนายน...

เมื่อแม่รู้ตัวว่าเป็นอะไร แม่กับพี่ชายก็ปรึกษากันว่าจะรักษาแบบไหน
เพราะแม่อายุ 78ปี ก็ถือว่าสูงวัย และมีความเสี่ยงมาก
ตัวแม่เองก็ไม่อยากโดนคีโมหรือฉายแสง เพราะแม่รู้ตัวเองว่าสุขภาพแม่ไม่แข็งแรง
ส่วนตัวฉันในตอนนั้น ไม่มีความเห็นใดๆทั้งสิ้น ไม่สนใจออกความเห็นด้วย
เพราะรู้ว่าความเห็นฉันไม่ค่อยได้รับการพิจารณา

ย้อนไปปี 2560 นิดนึงเพื่อสนับสนุนประโยคข้างต้น
แม่ซื้อที่ดินในสุสานไว้นานแล้ว แล้วมีความคิดว่าอายุมากแล้วจะทำฮวยซุ้ย
เจ้าของสุสานเคยเสนอซื้อ แต่มีความเชื่อว่า เงินจากที่คนตายแบบนี้นำมาใช้ไม่ดี
ฉันเคยแย้งแม่ไป และบอกว่า ขายไปสิ เงินก็เอาไว้ใช้ตอนงานศพก็ได้ ไม่เห็นต่างกันตรงไหน
ฉันไม่สนับสนุนให้แม่ทำฮวงซุ้ย เหตุผลเดิม บ้านเราคนน้อย 

เราไม่มีญาติพี่น้องมากมายที่จะไปไหว้บรรพบุรุษแล้วไปเที่ยวต่อ 

ฉันเคยอ่านเจอว่ามันเป็นกุศโลบายของบรรพบุรุษ
ที่อยากให้ลูกหลานได้มาเจอกัน รักษาความสัมพันธ์ฉันท์ญาติมิตรให้เหนียวแน่น

แต่แม่ก็ยืนกรานว่าจะทำให้ได้ สุสานของแม่สวย สดใส สมใจแม่ 
...ถ้าแม่รู้ว่าแม่ต้องนอนติดเตียงไปแบบนี้...แม่ยังจะทำสุสานมั้ยนะ...ฉันคิดในใจแบบนี้แหละ...

กลับมาว่ากันต่อ สองแม่ลูกปรึกษากัน สรุปว่า จะรักษาแบบธรรมชาติบำบัด ปรับพฤติกรรมการกิน
แม่และพี่ชายไปเข้าค่ายหมอเขียวที่จ.กาญจนบุรี กลับมาแม่ก็พยายามเปลี่ยนเรื่องการกิน
ฉันสังเกตเห็นว่า แม่รู้สึกเหนื่อยมากขึ้นและถอนหายใจมาก...ทำอะไรได้ไม่นานก็ต้องไปนอนพัก...

ก่อนแม่ล้ม แม่ตัดสินใจว่าจะไปผ่าตัด...

จนถึงตอนนี้ ฉันก็ไม่รู้ว่า มะเร็งของแม่ลุกลามไปหรือยัง 
ฉันกับพี่ชายมีโอกาสคุยกับหมอนรีเวชที่ รพ.เจริญกรุงประชารักษ์
เราสนับสนุนให้แม่ได้รับการผ่าตัด ตามเจตนารมณ์ของแม่ 
แต่ชะตาคงกำหนด ว่าแม่อาจจะไม่ได้ผ่า หมอไม่แนะนำ
ด้วยอาการทางสมอง ซึ่งมีความสำคัญมากกว่า
บวกกับอายุ และโรคประจำตัวที่มีอยู่
เราจึงทำได้แค่ประคองให้แม่เท่านั้น

สิ่งที่ฉันทำได้ คือชวนแม่ฟังธรรมะ ของหลวงพ่อฤาษีลิงดำ
ฉันเปิดให้แม่ฟังทุกวัน

ตอนแม่นอนไอซียู ฉันก็ชวนท่านทำภาวนาพุทโธ
จากเดิมที่แม่ไม่เคยฟังธรรมะ 
ทุกวันนี้ ยามที่แม่หันหน้าไปเห็นพระพุทธรูป แม่จะจ้องไม่วางตาเลย
...อย่างน้อย แม่ก็ได้ยึดพระพุทธองค์เป็นที่พึ่งแล้ว ในตอนนี้...