คอลัมน์ เพลงเด็ด เที่ยว 77 จังหวัด
มานพ อำรุง

"เมืองหอยหลอด ยอดลิ้นจี่ มีอุทยานฯ ร.2 แม่กลองไหลผ่าน มนัสการหลวงพ่อวัดบ้านแหลม" เป็นคำขวัญของเมืองสามน้ำ คือ แม่กลอง จังหวัดสมุทรสงคราม

เมืองแม่กลอง มีทั้งน้ำจืด น้ำกร่อยและ น้ำเค็ม ไหลขึ้นลงทุก 6 ชั่วโมง จากน้ำจืดและน้ำเค็มกลายเป็นน้ำกร่อยลือชื่อเติมความสมบูรณ์ให้ระบบนิเวศแหล่งอาหารอันโอชะให้ธรรมชาติแห่งผืนแผ่นดินกำเนิด ทั้งท่าน้ำและลำคลอง พร้อมท้องร่องสวน จนมีคำกล่าวว่า "ร้อยลำคลองพันร่องสวน"

คำว่า แม่กลอง หากจะตีความถึงที่มาแห่งชุมชน ก็มีตำนานเล่าขานกันยาวไกล เพราะเป็นชื่อของตำบลเก่าแก่ของกลุ่มอพยพหนีภัยสงครามทั้งแยกกลุ่มและรวมกลุ่ม ล่องมาตามสายน้ำแต่ละสาย แต่กลุ่มชนที่ปักหลัก ริมปากอ่าวแม่น้ำแห่งนี้เรียกกันว่า หมู่บ้านแม่กลอง และนำไปรวมชื่อล่องขึ้นเป็นสายน้ำแม่กลองถึงต้นน้ำ

แต่หากสงสัยว่าทำไมจึงมีคำว่าสมุทรสงคราม ก็สันนิษฐานกันว่า เมืองแม่กลองนี้อยู่ใกล้ทะเลหรือมหาสมุทร และเป็นเมืองที่ผู้คนอพยพหนีภัยสงครามในอดีต มารวมกลุ่มตั้งถิ่นฐานเรียกขานกันเป็นสมุทรสงครามต่อมา

สมุทรสงครามเมืองเล็กๆ มีเขตปกครองเพียง 3 อำเภอ คือเมือง บางคนที และอัมพวา พื้นที่ราบลุ่มที่มีสายน้ำแม่กลองเป็นสายน้ำหลักหล่อเลี้ยงเศรษฐกิจ และคุณภาพชีวิตภายในจังหวัด มีทั้งสวนผลไม้ ลิ้นจี่ มะพร้าว สวนผักแปรรูป น้ำมะนาว น้ำตาลปึก มีประมงทั้งกุ้ง ปลา ปู ฟาร์มหอย ทั้งธรรมชาติ

และฟาร์มเลี้ยง มีปลาทูแม่กลองหน้างอคอหักที่ไม่มีคนรังเกียจ รอแต่วันเทศกาลกินปลาทู โดยเฉพาะปลาทูโป๊ะแม่กลอง ส่วนอาชีพการทำนาเกลือ และการประกอบอาชีพในอุตสาหกรรมก็มีชื่อเสียงหลายโรงงาน

หากเยือนแม่กลอง ไม่ว่าเมืองหรือสายน้ำ นักท่องเที่ยวจะมีโอกาสสัมผัสกลิ่นอายแห่งวิถีชีวิตธรรมชาติ ย้อนอดีตกับบรรยากาศริมน้ำ บ้านเรือนทรงไทย สัมผัสรสชาติแห่งอาหารทะเลสด พืชผลการเกษตรผลิตภัณฑ์แปรรูปอินทรีย์

ถ้าอยากจะปลีกวิเวกก็มีแหล่งบูรณาการพฤติกรรมกับจิตใจหลากหลายแห่งกรรม เช่น นมัสการหลวงพ่อวัดบ้านแหลม หรือวัดเพชรสมุทรวรวิหาร ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญที่รู้จักเลื่องลือ อยู่ติดกับตลาดแม่กลองเป็นวัดโบราณเดิม ชื่อวัดศรีจำปา อายุถึง 500 ปี

ตลาดแม่กลองหรือรู้จักกันว่า ตลาดร่มหุบ แต่คนที่ตลาดชาวบ้านเรียกว่า ตลาดเสี่ยงตาย เพราะติดกับสถานีรถไฟแม่กลอง จะรีบเก็บสินค้าถาดกระจาดพร้อมหุบร่มเมื่อรถไฟเข้าสถานี เป็นภาพที่หาดูที่ไหนไม่ได้ มีความฉับไวทั้งเก็บและวางรวมทั้งบางอย่างก็วางให้รถไฟวิ่งคร่อมไป

ดอนหอยหลอด บริเวณสันดอนปากอ่าวแม่น้ำแม่กลอง โอบล้อมด้วยป่าชายเลน เขียวสดชะอุ่มแน่นทึบ แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำปูปลากุ้งหอยโดยธรรมชาติ ชื่นชมกับการจับหอยหลอดที่ต้องใช้ไม้เล็กๆ จุ่มปูนขาวหยอดรูให้หอยโผล่ขึ้นมา แล้วชื่นชมกับหอยหลอดผัดฉ่า หรือชุ่มลิ้นกับฉู่ฉี่ปลาทู ในบริเวณหาดบ้านฉู่ฉี่หรือดอนหอยหลอดแห่งนี้

ที่อุทยานฯ ร.2 ในเขตอำเภออัมพวา สัมผัสศิลปวัฒนธรรมอันงดงามมรดกบ้านเมือง อาคารทรงเรือนไทยที่เป็นพิพิธภัณฑ์เครื่องใช้และจำลองชีวิตสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ และสวนพฤกษชาติพรรณไม้ในวรรณคดี พร้อมทั้งโรงละคร และละครกลางแจ้งในบริเวณสวน

ที่หลังอุทยานฯ ริมฝั่งน้ำแม่กลองก็มีเรือพระที่นั่งขนาดใหญ่ที่ใช้คราวเสด็จประพาสแสดงไว้ด้วย

บ้านพักทรงไทยแบบโฮมสเตย์ ที่นักท่องเที่ยวชอบสัมผัสธรรมชาติยามราตรีในชุมชนริมน้ำ ตามวิถีชีวิตจริง เย็นตาระยิบระยับกับแสงหิ่งหอยที่เปล่งประกายดุจไฟเฉลิมฉลองเทศกาล บ่งบอกความอุดมสมบูรณ์แห่งนิเวศธรรมชาติ แสงจากแมลงตัวน้อยที่สร้างสรรค์สวรรค์บนต้นลำพูสองฝั่งริมลำน้ำ

หากไม่กลัวแสงตะวันยามเช้ากับเสียงหวูดดังของเรือประมง มุ่งหน้าสู่ตลาดปลาแม่กลอง แหล่งรวมการจำหน่ายสัตว์น้ำ หรือจะเหมาเรือออกทะเลชมชาวประมงกู้อวนจากโป๊ะปลาทู ดังเพลงว่า "กลางกระแสล้วนโป๊ะล้อมเขาลงอวนอ้อมล้อมสกัดมัจฉาเอาไว้" เพียงแต่ได้เห็นเรือประมงแม่กลองก็คุ้มกับการได้มาท่องเที่ยวที่แห่งนี้แล้ว เพราะได้รับการกล่าวขวัญว่าเป็นเรือที่สวยงามที่สุดแห่งน่านน้ำทะเลไทย

เมืองสมุทรสงคราม ห่างจากกรุงเทพฯเพียง 72 ก.ม. ผ่านจังหวัดสมุทรสาคร ตามเส้นทางหลวงหมายเลข 35 หรือสายธนบุรี-ปากท่อ ผ่านนาเกลือมุ่งสู่เมืองแม่กลอง หรือใช้เส้นทางถนนเพชรเกษมผ่านนครปฐม เข้าราชบุรีเชื่อนถนนธนบุรี-ปากท่อ แต่อ้อมไกลกว่า ผ่านทาง อ.บางแพ และอ.ดำเนินสะดวก

ถ้ามาทางรถไฟให้ขึ้นที่สถานีวงเวียนใหญ่ไปลงมหาชัยนั่งเรือข้ามฟากไปฝั่งท่าฉลอม เพื่อขึ้นรถไฟจากสถานีบ้านแหลม ไปยังสถานีแม่กลองชมตลาดร่มหุบโดยตรงก็ได้ หากใช้บริการรถประจำทาง ก็ขึ้นรถตู้หรือรถที่สถานีขนส่งสายใต้ไปลงที่ตลาดแม่กลองโดยตรงได้เลย

ท่องเที่ยวสุดสัปดาห์ชื่นตาทั้งจินตนาการธรรมชาติและชื่นใจในบทเพลง


เพลงแม่กลอง

ขับร้อง สุเทพ วงศ์กำแหง
เนื้อร้อง ชาลี อินทรวิจิตร
ทำนอง สมาน กาญจนผลิน

สายชลแม่กลอง เหมือนดังละอองน้ำตก
ใสดังกระจก เปรียบดังจิตใจเจ้าของ
พี่ลอยรักให้ ฝากไปในสายแม่กลอง
ขอเชิญให้น้อง ครองความรักไว้เถิดหนา

สายชลเชี่ยวนัก แพ้ใจรักจริงของพี่
รักลอยมานี่ ดังใจพี่ครวญใฝ่หา
นางนวลขาวผ่อง ไม่ผ่องเกินนวลแก้วตา
เนื้อนวลนวลกว่า นวลนกนวลปลาไหนๆ

กลางกระแสแลล้วนโป๊ะล้อม
เขาลงอวนอ้อม ล้อมสกัดมัจฉาเอาไว้
แม้พี่เป็นปลาไม่ปรารถนาเข้าอวนของใคร
พี่จะขออยู่แต่ในอวนใจน้องเจ้าเท่านั้น

สายชลแม่กลอง น้ำนองสองฟากล้นฝั่ง
น้ำใจจงหลั่ง พอได้ประทับชีพฉัน
สายน้ำมิอาจตัดขาดออกไปจากกัน
สายใยสัมพันธ์ขาดกันไม่ได้หรอกเอย



เพลงนี้งดงามด้วยภาพแม่กลอง ที่มีทั้งนางนวลและโป๊ะล้อมมีโอกาสสัมผัสได้จริง ความขาวของขนนกนางนวลและแววขาวเงินจากปลานวลจันทร์ไม่ผ่องไปกว่านวลน้องก็เป็นอุปมาอุปไมยที่ชวนสัมผัส แต่โป๊ะล้อมจับปลาที่คนเต็มใจปรารถนาจะเข้าอยู่ในอวนใจ ช่างเป็นคำคมที่แม้แต่ปลาก็อาจจะใจอ่อนไม่กลัวอวน

บทเพลงเกี่ยวกับแม่กลองมีมากมาย แต่ที่ประทับใจรู้จักกันมาแล้วตั้งแต่ก่อน พ.ศ.2515 คือเพลงมนต์รักแม่กลอง ขับร้องโดย ศรคีรี ศรีประจวบ คำร้อง-ทำนองโดย ครูไพบูลย์ บุตรขัน ครูเพลงนักแต่งเพลงผู้สร้างผลงานเพลงให้นักร้องโด่งดังมาแล้วมากมาย

"เจื้อยแจ้วแว่วเสียงสำเนียงขับร้อง ดั่งเพลงมนต์รักแม่กลอง ล่องลอยพลิ้วหวานซ่านมากล่อมสาวงามบ้านอัมพวา...ฯลฯ"

คุณศรคีรี ศรีประจวบ ประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์เสียชีวิตเมื่อวันที่ 30 มกราคม 2515 ขณะนั้นอายุเพียง 32 ปี

สำหรับบทเพลงแม่กลอง ที่โด่งดังมากทั้งผู้รับฟังนำมาร้องและ นักร้องดังนำมาขับร้อง คือเพลง ลาสาวแม่กลอง ต้นฉบับขับร้องโดย พนม นพพร เขียนคำร้องโดย เกษม สุวรรณเมนะ น่าจะเป็นเพลงที่รู้จักกันมากที่สุด

"สิ้นแสงดาวดุเหว่าเร่าร้อง จากสุมทุมลุ่มน้ำแม่กลอง พี่จำจากน้องคนงาม...ฯลฯ" เนื้อร้องกล่าวถึงรถไฟสมุทรสงคราม และงานวัดบ้านแหลมยังเลยไปถึงป้อมพระจุล สมุทรปราการ นักร้องดังที่นำมาขับร้อง เช่น ยอดรัก สลักใจ อ๊อด-โอภาส อ๊อด-คีรีบูน ก๊อต-จักรพรรณ รอยัลสไปร์ท โจ้-พอส แช่ม แช่มรัมย์ โจ้-อัมรินทร์

นอกจากนั้นยังมีบทเพลงที่กล่าวถึงอีก เช่น แม่กลองเมืองงาม ศิลปินสมุทรสงคราม แม่กลองที่รัก โดยสันติ ดวงสว่าง แม่น้ำแม่กลอง-แม่กลองรำพัน โดย คมกฤษดา แม่กลองร้องไห้ โดยนงลักษณ์ โรจนพรรณ และ รำพึงถึงแม่กลอง ขับร้องโดยเชษฐ ภูรี

หน้า 5

ขอบคุณ
ข่าวสดออนไลน์
คอลัมน์ เพลงเด็ด เที่ยว 77 จังหวัด
คุณมานพ อำรุง

อาทิตยวารสิริสวัสดิ์ค่ะ

Create Date : 04 สิงหาคม 2556
Last Update : 4 สิงหาคม 2556 14:43:05 น.		0 comments
Counter : 1010 Pageviews.
Share Tweet