山寨文化 （วัฒนธรรมแห่งความไร้เอกลักษณ์ - อย่างนั้นหรือ?)

ประเด็นการเขียนบล็อกครั้งนี้สืบเนื่องมาจาก เจ้าโทรศัพท์ Meizu （魅族）M8 ที่ จขบ.ไปถอยมาเมื่อเดือนที่แล้ว เพื่อนๆก็คงจะเคยผ่านตามาบ้างแล้ว ที่ใช้ๆกันอยู่ก็ตั้งมากมาย แม้จะยังต้องหิ้วเข้ามาไทยกันเอง แต่ที่จีนนี่ หลังๆมานี่กระแสเริ่มซาลงไปไม่ร้อนแรงเหมือนตอนที่วางตลาด ใหม่ๆ เขาว่ากันว่าเป็นโทรศัพท์ยี่ห้อสัญชาติจีนแท้ ที่มีคุณภาพ มากที่สุด หลังจากก่อนหน้านี้ที่เจ้า MP3 ได้รับการต้อนรับอย่างดีทั่วโลกก็ว่าได้

มาเข้าเรื่องกันเลยดีกว่า (บล็อกวันนี้ค่อนข้างยาวนะครับ) ด้วยความที่ จขบ.หยิบมันขึ้นมาอ่านแมสเสจ ตอนที่นั่งเรียนกันอย่างสนุกสนานในห้องเรียน พอหยิบขึ้นมาเท่านั้นเลยกลายเป็นประเด็นในห้องเรียนในวันนั้นทันที ทั้งเพื่อนต่างชาติทั้งครูถามกันมาหมดว่า ยี่ห้อ (品牌）อะไร แม้แต่ครูคนจีนก็ไม่รู้จักยี่ห้อน้องหมวยตัวนี้ จขบ.ก็งงเล็กน้อย ว่าเขาไม่รู้จิงๆหรือแกล้งไม่รู้ เอาล่้ะ ช่างมัน ไอ้เจ้าอเมริกาข้างๆก็เปิดประเด็นมาเลย

(นึกภาพตามนะครับ)
นายเมริกา : "นี่มันก็อปไอโฟนมานี่นา....."
ผม : "เอ่อ คือ เอ่อ...เราไม่คิดอย่างนั้นนะ แต่..แต่มันก็เหมือนจิงๆแหละ"
คุณครู ：" 你用的是山寨手机吗？แปลเป็นไทยว่า นี่นายใช้โทรศัพท์... งั้นหรือ?"
ผม ："โทศัพท์นี้ผมคิดว่ามันคุณภาพใช้ได้นะครับ ผมไปดูมาหลายยี่ห้อ ทั้งสามซุง โนเมีย ถ้าเทียบกับโทรศัพท์ระบบสัมผัสด้วยกันแล้วผมรู้สึกมันแพงเกินไปนะครับ"
คุณครู ："แล้วทำไมนายไม่ซื้อไอโพนล่ะ"
ผม : "แล้วถ้าคุณสมบัติใกล้เคียงกัน ทำไมผมต้องซื้อสินค้าที่แพงกว่าด้วยล่ะ ผมเคยใช่MP3ยี่ห้อนี้มาแล้ว คุณภาพก็ดีนะครับ?"

แล้วเจ้าเมกากับเหล่าซือก็ขำกันใหญ่ (เป็นไรกันมากไหมเนี่ย -"-) แต่ไอ้เจ้าเมกามันก็คงไม่รู้หรอกว่า คำว่า 山寨 แปลว่าอะไร หลังจากนั้นครูก็เลยอธิบายให้ฟัง ผมก็ถึงบางอ้อไปเลย คือ ไอ้เจ้าคำว่า 山寨 (อ่านว่า shan1zhai4 ซันจ้าย) นี่เดิมทีมีความหมายคร่าวๆว่า หุบเขาที่ห่างไกล ไร้คนอยู่อาศัย ทำนองนั้น แต่ช่างไม่กี่ปีมานี้ คนจีนได้นำคำๆนี้มาใช้เป็นนิยามของสินค้าที่มีลักษณะดังต่อไป
1. ไร้คุณภาพ ราคาถูกๆ ใช้แล้วพัง ซื้อใหม่ถูกกว่าซ่อม
2. จะว๋าก็อปก็ไม่ใช่ จะว่าไม่ก็อบก็ไม่เชิง
3. ไม่มีการทำQC เพื่อพัฒนาคุณภาพอย่างจริงจัง
4. สินค้าพวกนี้ไม่มีรูปแบบตายตัว และรูปแบบมันจะแปลกๆแบบคาดไม่ถึง เช่นโทรศัพท์มีลำโพงหกตัว (โทรศัพท์หรือเครื่องเสียงฟระเนี่ย ฮ่าๆๆๆ)

คำๆนี้ทื่คนจีนพูดถึงกัน ส่วนใหญ่ใช้นิยามถึงสินค้าประเภท สินค้าเทคโนโลยี เช่น โทรศัพท์มือถือ เกมส์ เครื่องเล่นดีวีดี และอีกมากมาย สาเหตุที่คนจีนนำคำนี้มาใช้ เพราะว่า เขาเปรียบเทียบว่า ในสมัยก่อน เวลาที
พวกพ่อค้าต้องขนสินค้าไปขายตามเมืองต่างๆ เมื่อผ่านไปยังที่เขตหุบเขา พวกพ่อค้าพวกนี้จะกลัวโจรที่มาปล้นชิงสินค้ากัน เนื่องจากเป็นที่ห่างไกล ลับตาจากพวกทางการ ไม่สามารถติดตามจับกุมได้ เหมือนแบบที่เราเห็นในหนังจีนกันนั่นแหละ นี่คือที่มาของคำๆนี้ และเริ่มใช้มาจากพื้นที่แถบ กว่างโจว（广州） เสิ่นเจิ้น （深圳） เนื่องจากพื้นที่ทางแถบนั้นเป็นเขตเศรษฐกิจ โรงงานต่างๆมากมาย และแน่นอนมีทั้งที่พวกที่ถูกกฎหมายและผิดกฏหมาย หรือบางโรงงานก็ผลิตสินค้าที่ไม่มีคุณภาพออกมาขาย บางโรงงานเพียงแค่ซื้อชิ้นส่วนประกอบมา แล้วกระกอบกันเลย ไม่มีQC ไม่มีเทคโนโลยีของตัวเอง

ฟังถึงตรงนี้เกิดอาการเซ็งนิดหนึ่ง "ของกรูไม่ใช่แบบนั้นนะเฟ้ย" จขบ.นั่งคิดด้วยอารมณ์หงุดหงิด แต่ก็ทำเป็นไม่มีอะไรเกิดขึ้น ยิ้มสู้เข้าไว้ สักพักก็ปลงได้ว่า คงเป็นเพราะเมืองจีนนี่เจ้าพ่อวงการก็อปปี้สินค้าจริงๆ ทุกอย่างก็อปได้หมดตั้งแต่สากกระเบือยันเรือรบ ลองดูในภาพที่ลงให้ดูกันนะครับว่า นี่มันอะไรกัน รูปโทรศัพท์เป็นดาบนี่ อย่างฮาครับ ไม่เคยเห็นมาก่อนในชีวิต (คิดได้เนอะ)

หลังๆมานี้ คำๆนี้ได้ขยายวงกว้างออกไปอีก มีการเรียกมันว่าเป็นวัฒนธรรมไปแล้ว เพราะอะไรหรือ เพราะมันลามไปแม้กระทั่งวงการบันเทิง วงการโฆษณา..... เพื่อนๆหลายคนคงเคยเห็นโฆษณาตามข้างทาง ตามโทรทัศน์ที่เป็นดาราคนนั้นคนนี้มาโปรโมตสินค้า แต่.... คุณดูให้ดีๆนะ เข้าเป็นคนๆนั้นหรือเปล่า หรือนี่คือยุคของ "山寨明星"..........

เอาตัวอย่างมาให้ดูกันกับคู่แฝดของนักร้องที่ทุกๆคนรู้จักกันดี （山寨）周杰伦 นายคนนี้มีชื่อว่า "周展翅/ Zhou1zhan3chi4" โดยส่วนตัว จขบ.ก็เป็นแฟนคนหนึ่งที่ชื่นชอบเจโชวมากๆ ขอบอกว่า เหมือนจิงๆนะ ถ้าเราไม่ได้สังเกตุอย่างจริงจัง หรือดูผ่านๆเราคงไม่รู้ว่าเขาคนนั้นไม่ใช่โจวเจี๋ยหลุน "พวกเราไม่สนใจหรอกว่าเขาเป้นตัวจริงหรือไม่ แต่ในเมื่อเขามีบุคลิกในแบบที่เราต้องการ มันก็ไม่ใช่ปัญหาสำหรับเรานะ คุณลองคิดดูสิ โฆษณาบนรถประจำทาง มีคนสนใจมันอย่างจริงจังสักที่คน รถจอดสองนาทีก็วิ่งไปแล้ว เราต้องการให้ผู้คนทั่วไปเห็นภาพลักษณ์ของโจวเจี๋ยหลุน เราไม่ได้ต้องการตัวโจวเจี๋ยหลุน" นี่คือคำจับใจความบทสัมภาษณ์จากที่ผมฟังมานะครับ ผู้ถูกสัมภาษณ์เข้าใจว่าจะเป็นครีเอทีฟของบริษัททำโฆษณา (พอดีฟังจากคลิปที่ครูเอามาเปิดให้ดูวันถัดมา เลยไม่มีแหล่งอ้างอิงนะครับ) นอกจากนี้หลายๆคนยังให้เหตุผลที่ว่าจ้างนายแบบเหล่านี้(ขอเรียกว่านายแบบแล้วกันครับ) ไว้ว่า ดาราบางคนค่าตัวแพงมาก เราเป็นบริษัทขนาดเล็ก เราไม่สามารถใช้เงินจำนวกมากในการว่าจ้างซุบเปอร์สตาร์เหล่านี้ได้หรอก นอกจากนี้ปัจจัยด้านเวลาก็มีส่วนอย่างมากดาราบางคนหาคิวยาก ดาราบางคนกว่าจะว่างเราอาจจะต้องรอถึงสี่ห้าเดือน เราไม่ต้องการให้งานของเราล่าช้าเกินจำเป็น และที่สำคัญ ดาราเหล่านี้ไม่เรื่องมาก (อืม ก็จริงนะ) ถือได้ว่าก็เป็นเหตุผลที่ฟังดูสมเหตุสมผลเหมือนกันนะครับ

อย่างไรก็ตามโดยส่วนตัว จขบ.ก็คิดว่าเค้าพุดถูกนะครับ จะบอกว่าก็อปปี้ก็ไม่ใช่ ไม่ก็อปปี้ก็ไม่เชิง เพียงแค่เค้าเกิดมาหน้าตาเหมือนกันกับคนดัง ถือเป็นโชคของเค้าล่ะมั้งทุกวันนี้เค้าก็มีชื่เสียงในระดับหนึ่งอยู่ครับ งานเยอะพอควรเลยล่ะครับ อารุปมาให้ดูกันครับ รูปที่เป็นฉากหลังสีส้มนั่นคือโจวเจี๋ยหลุนตัวจริงนะครับ







ผมเอาข้อความบางตอนที่หามาได้จากในเว็บมาให้ดูกันเกี่ยวกับนายคนนี้ (ขออนุญาตใช้คำว่าก็อปปี้แทนคำว่า山寨ก็แล้วกันนะครับ เพื่อความสะดวก)
" 有一天，我在朋友位于华贸的办公室喝茶，突然进来一小伙子，戴着帽子，帽沿拉得很低，特怕人认出似的，我眼尖：你，你不是那个周杰伦吗，山寨版的？

这个腼腆的小伙子果然是周展翅，据说他做了一个广告，让一所学校多招了上千人，当然，广告里他眯缝着眼，右手食指前指，很屌，不细看，没有人能认出他不是周杰伦。作为最出名的A货版周杰伦，他已经成为全国电视节目的讨论对象，他告诉我，已经拒绝了好几家电视台采访的要求，其中包括中央台。

我很奇怪：你为什么要拒绝？我不想人们老把我说成山寨版周杰伦。我是周展翅。他言语和表情显得有些倔强，显然对关于山寨的讨论很厌烦 "

"มีอยู่วันหนึ่ง ผมอยู่ไปนั่งดื่มน้ำชาที่ออฟฟิศของเพื่อนในห้างแห่งหนึ่ง ทันใดนั้นมีเด็กผู้ชายคนหนึ่งเดินเข้ามา สวมหมวก ปีกหมวกถูกดึงต่ำลงมาก เหมือนกลัวว่าคนอื่นจะรู้ตัวตนของเขา ผมจ้องเขม็ง ：นาย,นายคือเจโชวหรือเปล่า? เจโชวเวอร์ชั่นก็อปปี้หรือ? หนุ่มขี้อายคนนี้ที่จริงคือ"โจวจั่นชื่อ" จากที่เค้าได้แสดงโฆษณาชิ้นหนึ่ง ทำให้หนุ่มนักเรียนคนนี้เป็นที่สะดุดตาของคนนับพัน แน่นอน ในโฆษณาเขาหรี่ตา มือขวาถือของกินชี้มาข้างหน้า ไม่สังเกตุไม่มีใครรู้ว่าเขาไม่ใช่เจโชว การเป็นอีกเวอชั่นของเจโชวที่มืชื่อเสียงทางการค้า เขามักจะเป็นที่ถกเถียงกันในรายการทีวี เขาบอกผมว่า ผมได้ปฎิเสธความต้องการสัมภาษณ์ของรายการทีวีหลายรายแล้ว ในนั้นรวมถึงทีวีกลาง (เข้าใจว่าน่าจะเป็นCCTVนะครับ) ผมประหลาดใจมาก ทำไมนายถึงปฎิเสธล่ะ? "ผมไม่ต้องการให้คนทั่วไปพูดว่าผมเป็นเจโชวเวอร์ชั่น ก็อปปี้ ผมคือโจวจั่นชื่อ" คำพูดและการแสดงอารมณืของเขาเห็นได้ชัดถึงความดื้อดึง ชัดเจนว่าการเป็นเจโชวเวอชั่น ก็อปปี้นั่นสร้างความเบื่อหน่ายอย่างมาก"
ข้อความจาก //bbs.onlylady.com/thread-424290-1-1.html




ภาพจาก //www.shanzhaiba.com/show.php?tid=130

ภาพนี้ทุกท่านดุกันออกหรือไม่ เค้าเป็นใคร ถึงตรงนี้ คำว่า 山寨 ผมควรตีความหมายว่าอย่างไรดีล่ะ?

Create Date : 19 เมษายน 2552 Last Update : 19 เมษายน 2552 2:29:35 น. Counter : 948 Pageviews.		3 comments
Share Tweet