ค้างคาวขาวแคระ(หรือเปล่า)
ไปเยี่ยมบ้านบังมุดที่หนองจอกเลยได้ค้างคาวขาวติดมือมาด้วยบังมุดว่าได้มาจากทางใต้ของบ้านเราดูจากดอกแล้วเป็นค้างคาวขาวแน่ๆแต่ไม่แน่ใจว่าเจ้าค้างคาวตัวนี้จะเป็นค้างคาวขาวแคระหรือเปล่าเพราะออกดอกแต่ต้นเล็ก และรูปทรงดอกก็ต่างกันเล็กน้อยกับค้างคาวขาวตัวโตโดยเฉพาะเส้นที่กลีบดอกจะไม่ลึกเท่าตัวขาวใหญ่และตัวนี้ก็ดูท่าจะติดฝักง่ายกว่าตัวใหญ่ด้วยสิลองเทียบดูกับปลายนิ้วต้นน้อยๆ มีหนวด4เส้นกลีบดอกเล็กๆแต่กระเปาะเกษรโตไม่สมส่วนกลีบดอกบางๆ เส้นที่กลีบดอกไม่ลึกตัวนี้เป็นค้างคาวขาวตัวโต Tacca integrifoliaเอามาลองเทียบดูครับ
Taccaceae ต้นไม้สกุลค้างคาว
ต้นค้างคาว เป็นต้นไม้ในสกุล Taccaceaeที่รู้จักกันดีและกลายเป็นไม้ประดับยอดนิยมมาไม่นานนี้ได้แก่ค้างคาวดำ Tacca chantrieriiในเมืองไทยมีรายงานว่าพบไม้ในตระกูล Taccaceae อยู่5ชนิด.ชนิดที่ 1.Tacca chantrierii ค้างคาวดำ 2 Taccca leontopetaloides(Tacca pinnatifida) ท้าวยายม่อม 3.Tacca integrifolia ค้างคาวขาว4.Tacca palmata บุกฤาษี5.Tacca plantaginea ค้างคาวแคระ หรือ หนวดเสือ- ค้างคาวดำ Tacca chantrierii มีพบได้ทั่วไปตามผืนป่าที่ได้รับความชื้นตลอดปีบ้างก็ว่าพบมากทางใต้ แต่ผมเองเคยไปเจอขึ้นอยู่ทั่วไปมากมาย ที่ป่าแถบเมืองกาญจณ์ และมักเจอเป็นดงในเขตที่มีร่มเงาจากไม้ใหญ่ ใกล้แหล่งนํ้า - ค้างคาวขาว Tacca integrifolia เป็นค้างคาวที่มีขนาดใหญ่ ทั้งใบและดอก มีข้อมูลจากบางแห่งว่ามีพบได้ในประเทศไทยแต่ต้นนี้เป็นไม้ที่นำเข้าจากต่างประเทศ เลี้ยงให้ติดเมล็ดได้ยากจึงยังต้องรอการแยกหน่อเป็นหลัก- บุกฤาษี Tacca palmata มีเขตการกระจายพันธุ์กว้างในเวียดนาม ลาว และภูมิภาคมาเลเซีย ในประเทศไทยพบทั่วไปในภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ ขึ้นใต้ร่มเงาในป่าดิบแล้ง และป่าดิบชื้น ระดับความสูงจนถึงประมาณ 300เมตรเป็นไม้ล้มลุกอายุหลายปี มีเหง้าแข็ง ใบรูปฝ่ามือ มี 5-7 แฉก( ข้อมูลจาก สารานุกรมพืช //www.dnp.go.th/botany/web_dict.com )- ท้าวยายม่อม Taccca leontopetaloides เป็นพรรณไม้พุ่มขนาดย่อม มีลำต้นตั้งตรง ลำต้นสูงประมาณ 3-5 ฟุต ใบออกเป็นคู่ๆ สลับกันตามข้อของลำต้นจนถึงส่วนยอด จะแตกกิ่งออกใหม่ตามยอดสูงๆ ของลำต้น ใบจะมีขนาดเล็กเรียว ยาวประมาณ 20ซม. รูปทรงใบจะโค้งงอ เกือบเป็นรูปครึ่งวงกลม มีสีเขียว ดอกออกเป็นช่อตั้งตรง มีขนาดเล็ก สีขาว จะออกตามบริเวณยอดเป็นพุ่ม และแผ่กระจายขาวสะพรั่ง ดอกเมื่อบานเต็มที่ประมาณ 1.5ซม. ก้านดอกยาวประมาณ 10-12 ซม. ดอกมักจะออกในช่วงเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน ( ข้อมูลจาก //www.samunpri.com )- ค้างคาวแคระ(หรือหนวดเสือ) Tacca plantaginea หรือ Schizocapsa plantaginea เคยถูกจัดให้อยู่ในวงศ์กลอย Dioscoreaceae แต่ในปัจจุบันกลับไปอยู่วงศ์ Taccaceaeสกุลหนวดเสือคล้ายกับสกุลว่านค้างคาวมาก ต่างกันที่ลักษณะของผล ซึ่งสกุลหนวดเสือมีผลแบบแห้งแล้วแตก (capsule) ส่วนสกุลว่านค้างคาว หรือ Tacca ผลแบบมีเนื้อหลายเมล็ด (berry)( ข้อมูลจาก //www.dnp.go.th/botany.com )ค้างคาวแคระผมเองได้เคยพบในป่าแถบโคราชอยู่ครั้งหนึ่ง ใกล้แหล่งนํ้าเช่นกัน ใบและดอกจะเล็กกว่าค้างคาวดำ ดอกและใบดอกมีสีเขียว หนวดสั้นๆไม่ยาวเหมือนค้างคาวดำ1.ค้างคาวดำ Tacca chantrierii ออกดอกตลอดปีค้างคาวดำดอกเมื่อยังไม่แก่จะออกเป็นสีเขียวดอกแก่แล้วก็จะดำใบของค้างคาวดำฝักเมื่อแก่(ซึ่งใช้เวลานานพอควร)เมล็ดแก่ในฝักสามารถเพาะขึ้นได้ไม่ยาก2.ค้างคาวขาว Tacca integrifolia ดอกมีขนาดใหญ่ ออกดอกช่วงหน้าหนาวด้านหลังของดอก3.ค้างคาวแคระ Tacca plantaginea หรือ Schizocapsa plantaginea ใบของค้างคาวแคระ