|
|
|
|
|
|
|
- ตักบาตรจอมทอง พระ 1,112 รูป ณ ลานหน้าวัดพระธาตุศรีจอมทอง จ. เชียงใหม่ วันเสาร์ที่ 1 ธันวาคม 2555 เวลา 06.00-08.30 น.
- มหาสังฆทานใหญ่ ส่งท้ายปี 2555 ตักบาตรพระ 5,500 รูป ซอยทองหล่อ สุขุมวิท 55 วันอาทิตย์ที่ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2555
- มหาสังฆทานใหญ่ ส่งท้ายปี 2555 ตักบาตรพระ 5,500 รูป ซอยทองหล่อ สุขุมวิท 55 วันอาทิตย์ที่ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2555
- ตักบาตรมีนบุรี พระ 11,000 รูป ณ บริเวณ ถนนสุขาภิบาล3 (มีนบุรี)วันเสาร์ที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2555
- การขยายพระพทุธศาสนา ภาคอีสาน โดยพระสุนันท์ ปญญานนโท ประธานสงฆ์ศูรย์อบรมเยาวชนนครราชสีมา , พระมหาเสเถียร สุวณณฐิโต ป.ธ.9 ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระธร
- รวมสื่อประกาศขอขมาต่อวัดพระธรรมกาย
- CNN สื่อยักษ์ใหญ่ระดับโลก ยกให้ข่าว V-Star เป็นข่าวที่ดีที่สุด ในเดือนกุมภาพันธ์ ขณะนี้กระแส V-Star Change the World ได้ก้าวไกลไปสู่ระดับโลกแล้ว ...
- ไม่ได้สนใจวัดเลยแม้น้องสาวแท้ๆ ถึงสองคนเข้าวัดนี้อย่างเข้มข้น ซึ่งเขาก็ชวนเรามาวัดนี้อยู่นานถึง 5-6 ปีแต่เราไม่มา ใครจะชวนมาวัดก็ไม่สน...
- ตักบาตรพระหมื่นรูปครั้งแรกของโลก ณ จังหวัดลำพูน ตักบาตรพระ 10,000 รูป ถวายเป็นพุทธบูชา ร่วมฉลองพุทธชยันตี 2,600 ปี วันเสาร์ที่ 17 พ.ย.
- บั้งไฟพญานาค 2555 คลิปบั้งไฟพญานาค บั้งไฟพญานาค 2 วันขึ้นกว่า 500 ลูก
- 6 ปีกับการพิสูจน์ความจริง.......ด้วยความที่แอนตี้วัดนี้มากๆ ทำให้ไม่เคยคิดจะมาวัดนี้เลย
- เชื่อและติดตามข่าวของวัดผ่านสื่อมาโดยตลอด ยิ่งดูข่าวมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งเชื่อมากว่าหลวงพ่อทำไม่ถูกเลย เราทั้งสองเป็นผู้ที่ต่อต้านวัดพระธรรมกาย............
- ตักบาตรร้อยเอ็ดพระ 12,600 รูป ณ ถนนสุริยะเดชบำรุง (ข้างบึงพลาญชัย) อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด วันอาทิตย์ที่ 28 ตุลาคม พ.ศ. 2555
- ชีวิตสุดขั้ว เกลียดวัดสุดขีด " ไม่ชอบวัดนี้เลย..!! พระที่นี่เป็นอยู่สบาย..อยู่กันบนคอนโด แถมทำบุญวัดนี้ ยังต้องแย่งกันเข้าแถวทำบุญ อีกทั้งยังต้องทำบุญที่ละเยอะ
- พิธีถวายสังฆทานแด่คณะสงฆ์ 323 วัด พิธีมอบกองทุนหนุนแรงใจช่วยครูใต้ พิธีทำบุญอุทิศส่วนกุศลแด่ผู้วายชนม์ ในเหตุการณ์ความไม่สงบ 4 จังหวัดชายแดนใต้ ปีที่ 8
- สงครามคีย์บอร์ด โดยพระมหาสมชาย ฐานวุฑโฒ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย
- มูลนิธิธรรมกาย มอบถุงยังชีพ ต.ห่อหมก จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
- มูลนิธิธรรมกายมอบถุงยังชีพช่วยผู้ประสบภัยน้ำท่วมปราจีนบุรี-อยุธยา 2,500 ครัวเรือน
- ดาวน์โหลดวารสารอยู่ในบุญ สถาปนาเส้นทางสายทองคำ ต.ค.2555............ดาวน์โหลด ฟรี จ้า
- กฎแห่งกรรม กรรมลิขิต คนเกิดมารับกรรมจริงไหม ? กรณีศึกษาตัวอย่างของกฎแห่งกรรม ตายแล้วไปไหน ไปอย่างไร หาคำตอบได้ที่นี่ ที่เดียว
- ปรโลกนิวส์ คุณแม่ประชิดละโลกแล้วไปไหน หลับตาฝันเป็นตุเป็นตะ ตื่นขึ้นมาหาว 1 ที แล้วนำมาเล่าให้ฟังเป็นนิยายปรัมปรา
- ทบทวนบุญวันครูวิชชาธรรมกาย 30 กันยายน 2555 เช้าปฏิบัติธรรม บ่ายพิธีบูชาครูวิชชาธรรมกาย พิธีจุดเทียนใจไฟนิรันดร์อนันตชัย พิธีเพาะเมล็ดดอกดาวเรือง
- มูลนิธิธรรมกายถวายข้าวสารอาหารแห้งแด่พระภิกษุ จ.นราธิวาสและมอบข้าวสารอาหารแห้ง อ.เบตง จ.ยะลา
- มูลนิธิธรรมกายช่วยผู้ประสบภัยน้ำท่วม อ.กบินทร์บุรี และ อ.บางบาล อยุธยา............โห ทีมงานนี้ ไวกว่าใครเลย สาธุ
- วันครูวิชาธรรมกาย โดยพระมหาสมชาย ฐานวุฑโฒ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย
- เจ้าอาวาสวัดพระธรรมกายต้องทำอะไรบ้าง.............................................ที่นี่มีคำตอบ...
- จริงหรือไม่ที่วัดพระธรรมกายทำธุรกิจการค้าเพื่อหาเงินใช้จ่ายในวัด...เคยมีข่าวว่า วัดพระธรรมกายใช้ที่ดินมาก ใช้เงินในการดูแลวัดพัฒนาพระ เณร อุบาสก อุบาสิกามาก ก็เลย..
- 95 ปี วิชชาธรรมกาย คำว่า ธรรมกาย มีการพูดถึงมากขึ้นเรื่อยๆ ตั้งแต่เมื่อพระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) หลวงปู่วัดปากน้ำภาษีเจริญ ได้.....
- พิธีถวายรางวัลประกาศเกียรติคุณ กินเนสส์ เวิลด์ เรคคอร์ด ตอน อะเมซิ่ง โมเม้นท์ ออฟ เชย์ด้า ช่วงเวลาอันน่าตื่นตาตื่นใจของเชย์ด้า (Amazing Moment ....
- ปรโลกนิวส์ ตอน ท่านเทพธิดากิมเอง ตอนที่ 1คำถามข้อที่ 1 ก่อนเสียชีวิตคุณแม่ท่านมีสติระลึกถึงบุญได้หรือไม่ปรโลกของท่านหลังเสียชีวิตใหม่ๆ เป็นอย่างไร และคุณแม่..
- ขอเชิญดาวน์โหลด V Peace Magazine นิตยสาร อาสาสมัครเพื่อสันติภาพโลก กันยายน....ฟรีจ้า
- พิธีตอกเสาเข็มสร้างอาคารคุณยายอาจารย์ฯหนึ่งไม่มีสอง วันอาทิตย์ต้นเดือนที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2555 ณ วัดพระธรรมกาย
- 10 กันยายน วันคล้ายวันละสังขารคุณยายอาจารย์ มหารัตนอุบาสิกาจันทร์ ขนนกยูง ผู้ให้กำเนิดวัดพระธรรมกาย
- ปาฏิหาริย์ ในศูนย์กลางกาย..............น่าลอง ปฏิบัติ เพื่อพิสูจน์ดู
- ที่สร้างวัดพระธรรมกายมานี่ มีทุนเท่าไร หาเงินมาได้อย่างไร จึงสร้างวัดได้ใหญ่โตอย่างนี้........ลองอ่านดู
- เชิญมาตักบาตรที่ศิลปากร พระ 1,269 รูป วันพฤหัสบดี ที่ 6 กันยายน พ.ศ.2555 เวลา 06.00 น. ที่ ม.ศิลปากร วิทยาเขตสนามจันทร์ จ.นครปฐม
- ตักบาตรพระ 10,000 รูป วันอาทิตย์ที่ 26 สิงหาคม พุทธศักราช 2555 เวลา 06.00 น. ณ ถนนนิพัทธ์อุทิศ 3 ใจกลางนครหาดใหญ่
- ตักบาตรพระจอมเกล้าธนบุรี 25 สิงหาคม55 ตักบาตรเฟรชชี่ 1,260 รูป มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี มหากุศลครั้งยิ่งใหญ่ ของชาวฝั่งธนบุรี
- สัมภาษณ์พระธรรมมังคลาจารย์ พระธรรมรัตนดิลกและพระธรรมปิฎกในวันสมาธิโลก 2555
- สัมภาษณ์พระผู้ใหญ่ 7 รูป งานมุทิตา ปธ.9
- ทบทวนบุญพิธี วันสมาธิโลก มุทิตา ปธ.9 ถวายไทยธรรม 3,000 วัด ในวันอาทิตย์ที่ 5 สิงหาคม 2555 ณ วัดพระธรรมกาย
- ครูวิจิตร ตอนที่ 1 ละครฟื้นฟูศีลธรรมโลก สร้างจากเรื่องจริงของ ผอ.วิจิตร ศรีสว่าง
- บุญเท่านั้นที่เป็นที่พึ่ง พระธรรมเทศนาโดย: พระเทพญาณมหามุนี
- ประมวลภาพพิธีบรรพชา บวชแสน ครั้งที่ 6 การรวมพลังครั้งยิ่งใหญ่ เพื่อการฟื้นฟูพระพุทธศาสนา โครงการอุปสมบทหมู่ 100,000 รูป เข้าพรรษา ครั้งที่ 6
- ประมวลภาพพิธีบรรพชา รุ่นแสน ครั้งที่ 6 ณ วัดพระธรรมกาย
- พระธรรมเทศนา เรื่อง บุญใหญ่จากการบวช โดย พระมหาธรรมสถิต ธมฺมฐิโต ป.ธ.9 วัดพระธรรมกาย
- สัมภาษณ์พระมหาสมคิด เรื่องกิจวัตรกิจกรรมของธรรมทายาท
- สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ร่วมกับวัดพระธรรมกาย จัดถวายสังฆทาน 286 วัด 4 จว.ชต. 9 มิถุนายน พ.ศ. 2555 ที่ผ่านมา
- มหาสังฆทานครั้งยิ่งใหญ่ ใจกลางกรุงเทพมหานคร ตักบาตรพระ 12,600 รูป CLIP Video
- สัมภาษณ์พระเถรานุเถระที่มาร่วมพิธีบรรพชาธรรมทายาทหนึ่งแสนรูป
- พิธีตอกเสาเข็มต้นสุดท้าย มหาวิหารพระมงคลเทพมุนีฯ วันที่ 5 มกราคม พ.ศ.2540 ณ วัดพระธรรมกาย
- พุทธประวัติ พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า ประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพาน ภาพพุทธประวัติ
- นิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง พระธรรม เทศนาโดย: พระเทพญาณมหามุนี
- ขอเชิญดาวน์โหลด นิตยสารสำหรับอาสาสมัครและบุคคลที่สนใจ เรื่องราวของ Volunteers for World Peace อาสาสมัคร คือ ผู้อยู่เบื้องหลังงานบุญ
- นิพพานคือเป้าหมายของชีวิต พระธรรมเทศนาโดย: พระเทพญาณมหามุนี
- ชงโค หุ่นยนต์ผู้ช่วยตักบาตร เปิดตัวในงานตักบาตรพระ 2,555 รูป ลาดกระบัง (19 มิย. 55)
- ตักบาตรพระ 30,000 รูป ที่วงเวียนใหญ่ ถือเป็นการตักบาตรแห่งสุดท้ายจาก 6 แห่ง ในโครงการตักบาตรพระ 113,000 รูป ทั่วกรุงเทพมหานคร
- โครงการตักบาตรพระ 2 ล้านรูป 77 จังหวัด ทุกวัดทั่วไทย ตักบาตรพระ 2,555 รูป วันอังคารที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2555 ณ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า
- ประมวลภาพตักบาตรพระ 1,000 รูป เมื่อวันอาทิตย์ ที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2555 ณ ถนนเชียงใหม่-ฮอด หน้าที่ว่าการอำเภอสันป่าตอง
- กาฬเทวิลดาบส...พระธรรมเทศนาโดย: พระเทพญาณมหามุนี
- บวชอุทิศชีวิต ตอนที่ 2 พระมหาภาคภูมิ ติสฺสขโย, พระมหาพิทักษ์ กนฺตชโย, พระมหาโชดชัย สิรินฺทชโย
- การเล่นหวยผิดศีลหรือไม่...คำว่า หวย คงเป็นที่สนใจของหลายๆ คน เพราะเป็นความหวังหรือความสุขเล็กๆ น้อยๆ ให้กับคนจำนวนไม่น้อย หวย มักมาคู่กับ....
- เพลง ตักบาตรเมดเล่ย์ (ตักบาตรพระ 2,000,000 รูป) ตักบาตรเมดเล่ย์ ตักบาตรทั่วไทย ตักบาตรทั่วไทย เชิญมารวมใจ ตักบาตรทุกวัดทั่วไทย เชิญมา มาตัก....
- อรูปภพ คำว่าอรูปพรหม ไม่ได้หมายความว่า พรหมผู้ไม่มีรูปร่าง ท่านมีรูปกาย มีความสวยงามยิ่งกว่าพรหมในรูปภพเสียอีก ท่านสง่างามกว่า และประณีตกว่า เพราะท่านได้กาย...
- ประมวลภาพทบทวนบุญงานวันวิสาขบูชา 4 มิถุนายน พ.ศ.2555 ณ วัดพระธรรมกาย ในพิธีอัญเชิญอัฐิคุณยายอาจารย์มหารัตนอุบาสิกาจันทร์ ขนนกยูง เพื่อประดิษฐาน
- ภาพวันวิสาขบูชา วัดพระธรรมกาย เมื่อวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2555 จากสื่อต่างๆ
- ท่านแทพุง ซือนิมพระภิกษุมหายาน ชาวเกาหลี อายุ 53 ปี บวชมาได้ 30 พรรษาเมื่อวันวิสาขบูชาได้มาวัดพระธรรมกายเป็นครั้งที่ 2 ในชีวิต
- เทวรถที่จะใช้ในพิธีอัญเชิญและประดิษฐานมหารัตนอัฐิธาตุ คุณยายอาจารย์มหารัตนอุบาสิกาจันทร์ ขนนกยูง จากสภาธรรมกายสากลไปยัง มหาวิหารคุณยายฯ Youtube
- ขอเรียนเชิญผู้มีบุญทุกท่าน ร่วมกันทอดผ้าป่าสามัคคี สถาปนาผืนแผ่นดินแห่งลุ่มน้ำฝาง วันเสาร์ที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2555 ณ แผ่นดินลุ่มน้ำฝาง อยู่บนเนินดินสวยงาม..
- ปรนิมมิตวสวัตดี ตอน สิริมาเทพนารี ๒
- กำหนดการ พิธีอุปสมบทอุทิศชีวิต ปี 2555 ณ พัทธสีมา วัดพระธรรมกาย จ.ปทุมธานี วันจันทร์ที่ 4 มิถุนายน พ.ศ.2555 (วันวิสาขบูชา) โดยมีพระเดช..
- ดุสิตบุรี...ดูก่อนสารีบุตร ในการให้ทานนั้น บุคคลให้ทานโดยไม่มีหวังผล ไม่มีจิตผูกพันในผลแห่งทาน ไม่ได้ให้ทานด้วยความคิดว่า บิดา มารดา ปู่ ย่า ตา ยายของเราเคยให้มา..
- supermonk ธุดงค์ธรรมชัยสามเณร จ.ปราจีนบุรี ภาพของสามเณรธุดงค์ธรรมชัย ที่มีอายุน้อยที่สุดคือ 7 ขวบ โตที่สุด คือ 14 ขวบ ได้เดินฝ่าเปลวแดด ..
- ชาวกรุงฯ ปลื้มธุดงค์ธรรมชัย พระมากถึง 1,500 รูปผ่านใจกลางกรุง ทำให้ใครหลายๆ คน อดไม่ได้ที่จะหยุดกิจกรรมทุกอย่าง แล้วมาร่วมต้อนรับพระธุดงค์
- ประมวลภาพตักบาตรพระ 11,111 รูป สมุทรปราการ เมื่ออาทิตย์ที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2555 เวลา 06.00-08.00 น. ณ ตลาดปากน้ำ บริเวณสามแยกหอ
- วัดพระธรรมกายมีแม่ครัวประจำหรือไม่แล้วต้องจ้างเขาหรือเปล่า ?
- บทสัมภาษณ์ คุณสายพิณ สุคันธา เจ้าของโรงเรียนพิงครัตน์ นักเรียนอนุบาลฝันในฝันวิทยา เนื่องในโอกาสครบรอบ 10 ปี โรงเรียนอนุบาลฯ 9 พฤษภาคม นี้
- ข่าวจากศูนย์สาขาทั่วโลก 22 เมษายน พ.ศ.2555 ข่าวการสร้างบารมีในต่างเเดนทั่วโลก วัดพระธรรมกายเบเนลัก, วัดพระธรรมกายบูโรส, วัดพระธรรมกายบอร์คโด ฯล
- ตักบาตรพระ 11,111 รูป อ.เมือง จ.สมุทรปราการ วันอาทิตย์ที่ 13 พฤษภาคม
- ถ้อยคำอันทรงคุณค่าของพระพรหมดิลก เนื่องในวันคุ้มครองโลก กรรมการมหาเถรสมาคม เจ้าคณะภาค 14 เจ้าอาวาสวัดสามพระยา ที่มีต่อพระเดชพระคุณหลวงพ่อพระเทพ..
- CNN has broadcasted the Dhammachai Dhutanga news...Update!!! CNN News Clip
- เจ้าอาวาสวัดพระธรรมกายต้องทำอะไรบ้าง
- Dhamma TIME ฉบับ PDF ประจำเดือน เมษายน พ.ศ.2555 นิตยสารธรรมะสอนใจออนไลน์ที่พร้อมให้คุณดาวน์โหลด
- วันคุ้มครองโลก EarthDay ประวัติและความเป็นมาของวันคุ้มครองโลก
- โครงการบูรณะพระธาตุเจดีย์ประจำปีเกิดวัดปากน้ำ สถานที่แห่งนี้คือวัดปากน้ำภาษีเจริญ สถานที่ที่หลายท่านคงคุ้นเคยและเคารพเลื่อมใสศรัทธา
- ป.ธ.๙ ราชบัณฑิตแจง ธุดงค์ธรรมชัยกลางกรุงไม่ผิดพระธรรมวินัย...............................ด่าพระระวังบาปโดยไม่รู้ตัว
- ชมภาพชุด "แม่ปู" ควง "น้องไปป์" ในงาน "ป๋าเวณีปี๋ใหม่เมืองเจียง ใหม่"
- ประมวลภาพธุดงค์ธรรมชัยอัญเชิญหลวงปู่ทองคำ 2-6 เมษายน พ.ศ.2555
- ชฎิลเศรษฐีผู้มีภูเขาทองคำเกิดขึ้นอย่างอัศจรรย์ด้วยบุญที่เคยทำไว้...........ไม่ได้โม้นะ มีบันทึกในพระไตรปิฎกเลย....สาธุ
- มอบของภาคใต้ จ.ยะลา นราธิวาส โครงการตักบาตรพระ 1,000,000 รูป 77 จังหวัด ทุกวัดทั่วไทย ได้รับการตอบรับอย่างดีเยี่ยม สาธุชนมาร่วมพิธีอย่างเนื่องแน่
- ตักบาตรพระ 30,000 รูป เยาวราช ครั้งแรกของโลก ณ ใจกลางย่านเศรษฐกิจแห่งนี้
- ตักบาตรหัวหิน พระ 10,101 รูป ณ ถนนเพชรเกษม บริเวณหน้าโรงเรียนสมถวิลถึงสี่แยกเทศบาลเมืองหัวหิน
- ในวันที่ 2-6 เมษายน พ.ศ. 2555 นี้ ขอเรียนเชิญทุกท่านร่วมโปรยกลีบกุหลาบต้อนรับพระธุดงค์ในพิธีอัญเชิญรูปเมหือนทองคำพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร)
- พิธีบูชาข้าวพระ พิธีวางพวงมาลัยดอกมะลิสักการบูชาพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) พระผู้ปราบมาร วันอาทิตย์ต้นเดือนที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2555
- ประมวลภาพงานแถลงข่าวธุดงค์ฯพระ-สามเณร 1,500 รูป ของกทม.ในเวลา 09.00 น.ณ ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร 29 มีนาคม
- ตักบาตรเยาวราช ภาพงานตักบาตรเยาวราช พระ 30,000 รูป 24 มีนาคม 2555
- เพลง ตักบาตรเยาวราช วงเวียนใหญ่..............เชิญชวนทีมงาน pantip และ ชาวสมาชิกพันธุ์ทิพย์มาตักบาตรที่เยาวราช ด้วยกันนะจ๊ะ
- แผนที่งานตักบาตรพระ 30,000 รูป ถวายเป็นพุทธบูชา ฉลองพุทธชยันตี 2,600 ปี แห่งการตรัสรู้ธรรม วันเสาร์ที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2555 ณ เยาวราช
- กำหนดการวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2555...ร่วมงานหล่อหลวงปู่ทองคำ.......สุดยอดงานบุญงานกุศลของปีเลย....นะจ๊ะ
- ขอเชิญร่วมพิธีตัดปอยผมธรรมทายาท รุ่นอุปสมบทหมู่ 1 แสนรูป ภาคฤดูร้อน 2555 ศูนย์อบรมวัดพระธรรมกาย ในวันเสาร์ ที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2555
- ขอเชิญร่วมสัมมนาคัมภีร์โบราณ ฉลองพุทธชยันตี แห่งการตรัสรู้ธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระวัดปากน้ำรุ่น 1-3 ชื่อว่า พระของขวัญ ในวงการพระเครื่อง นิยมเรียกว่า รุ่นแรก เพราะรูปทรงและพิมพ์ที่ใช้คือแม่พิมพ์เดียวกันหมด
- ศูนย์รวมภาพพื้นหลัง Wallpaper เกี่ยวกับธรรมะและพระพุทธศาสนา รวมไปถึงพระพุทธเจ้าและภาพงานบุญ พร้อมทั้งภาพวัดภาพวิวสวยๆ
- อุปสมบทหมู่ รุ่นบูชาธรรม 68 ปี พระเทพญาณมหามุนี ศรีธรรมโกศล โสภณภาวนานุสิฐ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
- พระราชภัทรธาดา (ประเทือง กิตฺติสทฺโท) เจ้าคณะจังหวัดปราจีนบุรีเดินธุดงค์ธรรมชัยสถาปนาเส้นทางมหาปูชนียาจารย์
- โครงการบวชพระ 100,000 รูปทั่วไทย ครั้งที่ 5 อบรม 22 มีนาคม - 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2555 อบรมฟรี ไม่เสียค่าใช้จ่าย
- ประมวลภาพบรรยากาศตักบาตรพระ 10,000 รูป อ.เมือง จ. ตรัง เป็นมหาสังฆทานครั้งแรกขึ้น จำนวน 10,000 รูป โดยมีผู้มีบุญ.....
- ธุดงค์ธรรมชัย ตลาดรังสิต-วัดพระธรรมกาย สกู๊ป เดินธุดงค์ธรรมชัยตามรอยเส้นทางมหาปูชนียาจารย์ เส้นทางนี้จะโรยด้วยกลีบกุหลาบ
- โครงการบรรพชา 1,112 รูป ณ ดินแดนประสูติลุมพินี ประเทศเนปาล ครั้งยิ่งใหญ่ครั้งนึงของโลก
- 1,000,000 V-Star Change The World 6th ...Saturday Jan 28, 2012 is the day that 1,000,000 V-Star ....
- วันนี้รายการ นานาเทศนา ขอเสนอเรื่องราวของการถือธุดงค์ ความหมายธุดงควัตรมาฝาก จะเป็นอย่างไรนั้นมาติดตามชมเลยค่ะ
- มหกรรมวันรวมพลังเด็กดีวีสตาร์ ผู้นำฟื้นฟูศีลธรรมโลก ครั้งที่ 6 วันเสาร์ ที่ 28 มกราคม พ.ศ.2555 ณ วัดพระธรรมกาย จ.ปทุมธานี
- กำหนดการเด็กดีวีสตาร์ตั้งแต่เช้าถึงเย็น น้องๆหนูๆสามารถเข้ามาฟังรายละเอียดเกี่ยวกับกำหนดการได้เลยนะครับ
- สกู๊ป โปรยกลีบกุหลาบ พิธีเดินธุดงค์เวียนประทักษิณรอบมหาธรรมกายเจดีย์ ตามรอยเส้นทางมหาปูชนียาจารย์
- การเดินธุดงค์ธรรมชัย ตามรอยเส้นทางมหาปูชนียาจารย์ ซึ่งการเดินธุดงค์ในครั้งนี้จะมีความสำคัญอย่างไร.............พระมหาสมชาย
- เส้นทางและแผนที่ต้อนรับพระธุดงค์ สำหรับวันที่ 16 มกราคม พ.ศ.2555
- สถาปนาหมู่กุฏิสามเณร 72 ปี พระภาวนาวิริยคุณ ...พาคุณผู้ชมไปที่โรงเรียนเตรียมพุทธศาสตร์ วัดพระธรรมกาย ณ ศูนย์การศึกษาเขา..
- พิธีล้างเท้าพระธุดงค์ 1,127 รูป ณ วัดไผ่โรงวัว เต็มไปด้วยความศักดิ์สิทธิ์และยิ่งใหญ่,,ธุดงค์ธรรมชัยสถาปนาเส้นทางมหาปูชนียาจารย์
- พิธีบรรพชาสามเณรเนปาล 1,112 รูป ครั้งที่ 2.................ครั้งยิ่งใหญ่ของโลก
- รายวิชา MD408 วิปัสสนากัมมัฏฐาน.........มหาวิทยาลัยธรรมกาย แคลิฟอร์เนีย
- บรรพชาครั้งประวัติศาสตร์ ประเทศเนปาล และประมวลภาพ ณ วิหารมายาเทวี ซึ่งเป็นสถานที่ประสูติขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
- ตักบาตรพระ 12,555 รูป จ.ขอนแก่น 24 ธันวาคม พ.ศ 2554 เวลา 06.00 น. ณ บริเวณถนนหน้าศูนย์ราชการ
- ทันตแพทย์มงคลกับภารกิจสร้างบารมี
- Dhamma TIME ฉบับ PDF นิตยสารธรรมะสอนใจออนไลน์ที่พร้อมให้คุณดาวน์โหลด
- กฐินสัมฤทธิ์ครั้งแรกในชีวิตของน้องบุญศักดิ์สิทธิ์ วัย 6 ขวบ
- โครงการบรรพชา 1,112 รูป ณ ดินแดนประสูติลุมพินี ประเทศเนปาล
- Change The World In เนปาล พระพุทธศาสนากลับมารุ่งเรืองอีกครั้งแล้วในแดนประสูติ ด้วยความดำริของคุณครูไม่ใหญ่ในความมุ่งมั่นที่จะฟื้นฟูพระพุทธศาสนาใน....
- อานิสงส์นำพระพุทธเจ้าข้ามแม่น้ำ
- สืบสานศรัทธา ก้าวฝ่าวิกฤติภัย สู่ยุคใหม่แห่งศีลธรรม...สกู๊ปธุดงค์ธรรมชัย รุ่นเข้าพรรษา 1 แสนรูปทั่วไทย จ.ปราจีนบุรี ตอน .......
- ในวิกฤติมีโอกาส.................................................ทันโลกทันธรรม
- ตักบาตร จ.ลำพูน 10,000 รูป วันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ.2554 ณ ถ.นิคมอุตสาหกรรม-สันป่าฝ้าย จังหวัดลำพูน
- เพลง ตักบาตรเชียงใหม่..............เชิญชวนงานตักบาตรเชียงใหม่ พระ 12,600 รูป..........
- ครบรอบ 5 ปี รายการทันโลกทันธรรม ตามไปฟังบทสัมภาษณ์ถึงความประทับใจของผู้รับชมรายการ และบทสัมภาษณ์ พระมหาสมชาย
- ประมวลภาพบบรยากาศ พิธีบรรพชาสามเณรธรรมทายาท 111 รูป เพื่อฟื้นฟูพระพุทธศาสนา ณ ประเทศเนปาล ซึ่งพิธีมีความศักดิ์สิทธิ์....
- ขอเชิญผู้มีบุญทั่วโลกมาร่วมพิธีทอดกฐินธรรมชัย ณ วัดพระธรรมกาย จังหวัดปทุมธานี ในวันอาทิตย์ที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ.2554 ตั้งแต่เวลา
- เพลง ทำบุญกันเถอะ......................ทำบุญ ม่วนๆ รับประกันโดย เจ้าหญิงใจดี
- ประมวลภาพวัดพระธรรมกาย มูลนิธิธรรมกาย นำอาหาร, น้ำดื่ม, เครื่องอุปโภคบริโภค ไปช่วยเหลือพี่น้องประชาชนในพื้นที่ประสบอุทกภัย
- ประมวลภาพเหตุการณ์ชาววัดพระธรรมกายและชาวอำเภอคลองหลวง ร่วมแรงร่วมใจต้านภัยน้ำท่วม ผ่านบทเพลง จากคลองหลวงถึง......
- ฮึดสู้อีกครั้ง ภารกิจสกัดกั้นน้ำเข้ากรุง บทสัมภาษณ์ พระมหา ดร.สมชาย ฐานวุฑฺโฒ เรื่อง ภารกิจสกัดกั้นน้ำเข้ากรุง ผ่านทาง Voice New
- เกาะติดสถานการณ์น้ำท่วม ตำบลคลอง 3 ปทุมธานี วันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ.2554
- วัดพระธรรมกายช่วยเสริมคันกั้นน้ำเลียบคลองระพีพัฒน์
- พิธีตักบาตรพระ 12,700 รูป เนื่องในวันครบรอบ 127 ปี พระมงคลเทพมุนี วันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ.2554 ณ ลานบุญเพื่องฟ้า สองพี่น้อง สุพรรณบุรี
- www.dmc.tv เว็บไซต์พระพุทธศาสนาอันดับหนึ่ง
- สัมภาษณ์ นพ.สุทธิศักดิ์ เรืองปราชญ์ ผู้บริหาร วีอาร์ คลีนิก นวัตกรรมความงามจากเกาหลีแห่งแรกของประเทศไทย ผู้ซึ่งพลิกชีวิตด้วยบุญกฐิน เรื่องราวจะ......
- คุณซูซาน ลี ทหารหญิงแห่งกองทัพอากาศแอฟริกาใต้ ยืนยันถึงอานุภาพของพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ที่คุ้มครองให้เธอรอดตาย....
- ทศพิธราชธรรม 10 ประการ เป็นคุณธรรมประจำตนของผู้นำ หรือผู้ปกครอง ให้มีความเป็นไปโดยยุติธรรมและเกิดประโยชน์แก่ทุกฝ่าย.....
- พระมหาสมบัติ อินฺทปญโญ อธิบายขยายความในรายวิชา GL101 จักรวาลวิทยา, พระมหาโกมล สุภจิตฺโต ให้ข้อคิดธรรมะ เรื่อง สิ่งเล็กๆ
- ผู้หญิงไม่ธรรมดา Super Woman เป็นผู้นำผู้ชาย เป็นผูั้นำบริษัท ผู้นำประเทศ ก็ทำได้ แม้มีข้อจำกัดทาง..
- ประชาสัมพันธ์งานบุญทอดกฐิน ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก ภาคตะวันตก ภาคใต้ และภาคกลาง
- โครงการบ้านกัลยาณมิตร ศูนย์ปฏิบัติธรรมตลาดมีนบุรี เพื่อใช้เป็นสถานที่สวดมนต์ ปฏิบัติธรรม นั่งสมาธิ ให้แก่สาธุชนผู้ที่สนใจ และนำไปสู่การสร้างสันติภาพแก่โลกที่แท้จริง
- ชีวิตก็เป็นอย่างนี้ มีเกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันหมดทั้งสิ้น ชีวิตหลังความตายจะเป็นอย่างไร ตายแล้วจะไปไหน จะมีสิ่งใดเป็นที่พึ่งที่แท้จริง
- อาจารย์ลือพงษ์ ลีลพนัง วิทยากรรับเชิญ อธิบายขยายความในรายวิชา GL305 ปฏิปทามหาปูชนียาจารย์
- ประสบการณ์จริงของคุณปวัลภา ปานเขียน ที่ยืนยันว่าอานุภาพหลวงปู่วัดปากน้ำภาษีเจริญทำให้บ้านของเธอรอดจากเพลิงไหม้อย่างอัศจรรย์
- พระมหาสมชาย ฐานวุฑโฒ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย กล่าวถึงอนาคตเศรษฐกิจโลก เศรษฐกิจของประเทศไทย และข้อคิดในการปฏิบัติตนให้เหมาะสมกับยุคสมัย
- ตักบาตรกาฬสินธุ์ พระ 2,555 รูป ณ ถนนภิรมย์ บริเวณหลังจวนผู้ว่าราชการจังหวัด วันเสาร์ที่ 24 กันยายน 2554
- รายการทันโลกทันธรรม...การฝ่าฟันอุปสรรคด้วยเอคิว...เอคิว คือ.........โดย พระมหาสมชาย..
- พิธีตักบาตรพระ 1,111 รูป ณ ตำบลบ้านแป้ง อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี เนื่องในวันธรรมชัย วันเสาร์ที่ 27 สิงหาคม พ.ศ.2554
- ชมรมพุทธศาสตร์มองโกเลีย (IBS of Mongolia) ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ.2552 และนักศึกษากลุ่มนี้ได้ช่วยกันจัดโครงการเด็กดีวีสตาร์ในมองโกเลีย
- ไฮไลท์ พิธีถวายกองทุนยารักษาพระภิกษุสามเณรอาพาธ วันที่ 27 ส.ค.2554 (วันธรรมชัย) ณ สภาธรรมกายสากล วัดพระธรรมกาย
- วันที่แม่รอคอย (ภาษาลาว)
- ทบทวนบุญ วันสมาธิโลก
- การไปเที่ยวผู้หญิงโสเภณีจะเป็นการผิดศีลข้อ ๓ มั๊ยเพราะไม่ได้นอกใจใคร และหญิงนั้นก็สมัครใจด้วย ความเชื่อนี้ถูกต้องหรือไม่................หลวงพ่อตอบปัญหา
- มัจฉชาดก นิทานชาดก ว่าด้วยเรื่องความลุ่มหลงคือตัวนำไปสู่ความตาย ชาวบ้านคนหนึ่งมาทอดแหบริเวณปลาสองตัวนี้พอดี ปลาตัวเมียว่ายออกไปด้วยความ..........
- The Youths from Russia, had come to sit in Meditation in Chiangmai Thailand.
- วิธีกำจัดความเครียด....ทันโลกทันธรรม
- บทสัมภาษณ์พระเถรานุเถระในพิธีมุทิตาสักการะเปรียญธรรม 9 ประโยค วันอาทิตย์ที่ 7 สิหาคม พ.ศ.2554 ณ วัดพระธรรมกาย
- วิลเลี่ยม โกล จากประเทศสิงคโปร์ ตัดสินใจเดินตามรอยพุทธบาท บวชอุทิศชีวิตเพื่อสืบทอดอายุพระพุทธศาสนา
- มุทุลักขณชาดก ชาดกว่าด้วยกามกิเลสคือต้นเหตุแห่งความเศร้าหมอง
- เดินไปสู่ความสุข อาจารย์สิริพร ศิลาทรินทร์ คนดีเมืองประจวบ อำเภอเมืองประจวบเป็นเมืองเล็ก ๆ
- จันทกินรีชาดก ชาดกว่าด้วยความผูกพันจงรักภักดี
- รายการทันโลกทันธรรม............แฮคเกอร์ สงครามโลกไซเบอร์
- ถวายภิกษาพาพ้นทุกข์
- พิธีอุปสมบทหมู่พระธรรมทายาท รุ่นเข้าพรรษา 1 แสนรูปทั่วไทย (รุ่นที่ 4) ในวันที่ 10-13 กรกฎาคม พ.ศ.2554 ณ วัดต่างๆทั่วประเทศ
- ขอเชิญร่วมทอดผ้าป่าศูนย์ปฏิบัติธรรม จ.ชัยนาท ต.ธรรมมามูล ตำบลที่มีสายน้ำเจ้าพระยาไหลผ่าน ผ่านเขาธรรมมามูล ผ่านที่ดิน 45 ไร่ ความชุ่มเย็นจากแม่น้ำเจ้าพระยาทำให้...
- ทุกชีวิตที่เกิดมาบนโลกนี้ ล้วนเกิดมาเพื่อแสวงหาความสุขที่แท้จริงด้วยกันทั้งนั้น แต่ความสุขที่แท้จริงไม่ได้ขึ้นอยู่กับ ทรัพย์สินเงินทองของมีค่าแต่อย่างใด แต่ขึ้นอยู่กับ....
- รายการธรรมะเพื่อประชาชน ตอน ชีวิตพินาศเพราะขาดความพอดี
- พิธีขอขมาในโครงการอุปสมบทหมู่เข้าพรรษา 1 แสนรูป ทุกหมู่บ้านทั่วไทย รุ่นที่ 4 ณ วัดพระธรรมกายและศูนย์อบรมใน จ.จันทบุรีและชลบุรี
- GB 304 สูตรสำเร็จการพัฒนาองค์กรและเศรษฐกิจ โดย พระมหาธเนศร์ ฐานรโต
- พระอาจารย์วุฒิชัย ปญวุฒฺโฑ มาเล่านิทานชาดกซึ่งเป็นเรื่องราวในอดีตของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มีชื่อว่า ตอน อุลูกชาดก แต่แปลเป็นไทยว่า หน้าตาไม่ดีไม่ควรเป็นใหญ่ ........
- อัลไซเมอร์คือ สภาวะสมองเสื่อมรุนแรง, โรคสมองเสื่อม คือ เป็นอาการรวม ๆ การทำงานของ..........................รายการทันโลกทันธรรม...
- SB 303 แม่บทการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา คืออะไรชีวิตของเราเองนั้นอยากจะมีความก้าวหน้าทางด้านหน้าที่การงาน การเรียน การศึกษา หรือทั้งหมดในการดำเนินชีวิต เพราะ.
- วิชา GB 203 สูตรสำเร็จการพัฒนาสังคมโลก เป็นเรื่อง เกี่ยวกับการพัฒนาตนเองไปสู่การพัฒนาสังคมโลก การพัฒนาครอบครัว และการพัฒนาประเทศชาติ การที่เรา........
- อายตนนิพพานเป็นธรรมที่ละเอียดลึกซึ้ง ต้องเป็นผู้มีใจหยุดนิ่งสมบูรณ์แล้วเท่านั้น จึงเข้าใจได้แจ่มแจ้ง ปัจจุบันนี้แม้หลายท่านจะมีความเห็นแตกต่างกันเกี่ยวกับเรื่องนิพพาน แต่...
- พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ในอุตถนิกายธรรมบท ความว่า ผู้ใดพึงกล่าวถ้อยคำ อันไม่ระคายหู อันให้รู้กันได้ เป็นคำจริง เป็นเหตุไม่ทำใครๆให้ขัดใจ เราเรียกว่าผู้นั้นว่าเป็นพราหมณ์
- พิธีมอบผ้าสไบแก้วอุบาสิกาแก้วหน่ออ่อน 1 ล้านคน ครั้งที่ 6 งานบุญวันอาทิตย์ต้นเดือน วันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ.2554...............ทบทวนบุญ
- การุณยฆาต คือมีผู้หญิงคนหนึ่งมีท้องแล้วรู้แน่ ๆ ว่าลูกใน 1.ท้องพิการ 2.ผู้หญิงถูกข่มขืนมาแล้วท้อง อย่างนี้เป็นต้นก็อนุญาติให้ทำแท้งที่ถูกต้องตามกฎหมาย แต่.....
- ยุทธศาสตร์ของชีวิต โดย พระมหาสมชาย ฐานวุฑโฒ (M.D., Ph.D.) วันพฤหัสบดีที่ 24 กุมภาพันธ์ 2554 ณ อาคารเบญจินดา
- ความเคลื่อนไหว โครงการฟื้นฟูศีลธรรมโลก ดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่องโดยเฉพาะในวันวิสาขบูชาที่ผ่านมามีพิธีการมอบโล่พระราชทานแก่เด็กดี วีสตาร์ และสำนักงานเขตพื้นที่....
- คนที่ชอบอนุโมทนาบุญกับคนที่ชอบอนุโมทนาบาปจะมีผลอย่างไร - หลวงพ่อตอบปัญหา
- พระมหาโกมล สุภจิตฺโต มีเรื่องมาเล่าคือ เรื่อง เศรษฐีกับสีเขียว เทคนิคการเรียนเป็นกลุ่มคุ้มกว่า มนุษย์ทุกคนเกิดมาตราบวันสุดท้ายของชีวิตต่างมีความปรารถนา......
- กำหนดการวันวิสาขบูชา พิธีอุปสมบทสามเณรอุทิศชีวิต ๑๒ รูป พิธีจุดวิสาขประทีป และเวียนประทักษิณ รอบมหาธรรมกายเจดีย์
- โครงการบัณฑิตแก้ว
- ไฮไลท์งานวันคุ้มครองโลก 22 เมษายน.................ทบทวนบุญ
- เรื่องราว การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้น แคชเมียร์ สาย 1 วันนี้จะเป็นอย่างไรติดตามชมกันเลยค่ะ โดย พระครูปลัดสุวัฒนพุทธิคุณ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดจักรวรรดิราชาวาส
- รายงานบรรยากาศความคืบหน้า งานตักบาตรพระ 12,600 รูป ณ ถนนราชดำริ ลานเซ็นทรัลเวิลด์ วันอาทิตย์ที่ 8 พฤษภาคม พ.ศ.2554
- กำหนดการวันวิสาขบูชา Vesak Day ปี 2554 ณ วัดพระธรรมกาย
- เรื่อง ธรรมชาติประจำตัวมนุษย์
- โลหิจจสูตร 1 (ศาสดาที่ใคร ๆ ทักท้วงไม่ได้ 1)...รายการธรรมะเพื่อประชาชน
- ไฮไลท์งานวันคุ้มครองโลก 22 เมษายน
- รายการทันโลกทันธรรม ตอน หลักการ 90 10 มาจากสตีเวน โค๊บวี่ Stephen Covey โดย พระมหาสมชาย
- เยาวชนคาลมิเกียในโครงการแลกเปลี่ยนผู้นำพุทธศาสนิกชน
- 22 เมษา วันคุ้มครองโลก วาสนา ทวนทอง
- เบื้องหลังละครเรื่อง บังเกิดเกล้า ตอนที่ 1
- ทำอย่างไรให้บวชได้ตลอดรอดฝั่ง
- เรื่อง ธรรมชาติประจำตัวมนุษย์ โดย พระภาวนาวิริยคุณ รองเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย
- นาลันทามหาวิหารและนวนาลันทามหาวิทยาลัย
- เรื่องราว ความรักในพระพุทธศาสนาเมืองปาย จ.แม่ฮ่องสอน
- เห็นอริยสัจขจัดทุกข์
- ตักบาตรพระ๑๑,๑๑๑รูป ณ ถนนประโคนชัย สมุทรปราการ
- การพิสูจน์ปรโลก ปรโลกมีจริงหรือไม่ ตอนที่ 1...บทความธรรมะ Dhamma Articles > ตายแล้วไปไหน
- ขอเรียนเชิญท่านชายแท้ อายุระหว่าง 20-65 ปี บวชอุบาสกแก้ว รุ่นที่ 2
- ถวายสังฆทานสี่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ครั้งที่ 69 และพิธีมอบกองทุนหนุนแรงใจช่วยครูใต้ ณ จังหวัดสงขลา
- พระมหาเถระและพระเถระกับโครงการบวชพระแสนรูป
- ประวัติหลวงปู่วัดปากน้ำภาษีเจริญ
- ด่วน! ข้อชี้แจ้งเรื่องโครงการพระไตรปิฎก
- ความไม่พอใจในเพศ...รายการข้อคิด รอบตัว...โดยพระมหาสมชาย
- การทำงานกับลูกน้องเจ้าปัญหา....รายการทันโลกทันธรรม....โดยพระมหาสมชาย
- อุบาสิกาแก้วอรวรรณ อินทร์สุวรรณ....รายการเดินไปสู่ความสุข
- รายการทันโลกทันธรรม...ตอน เรื่องน่ารู้กับเศรษฐกิจ 2554.....โดย พระมหาสมชาย
- ความรู้พื้นฐานของพระพุทธศาสนา GB.101.............รายการDOU for you
- เบื้องหลังของทุกชีวิต..............รายการธรรมะเพื่อประชาชน
- จังหวัดระยองจัดตักบาตรพระ 2,000 รูป
- โครงการบ้านกัลยาณมิตร........โครงการนี้ดีที่หนึ่งเลย!
- พิธีรับผ้าสไบแก้ว และจุดธัมมจาริณีประทีป
- อานุภาพหลวงปู่วัดปากน้ำภาษีเจริญ ตอน นิ่วในไตสลายด้วยน้ำ 3 แก้วครึ่ง
- ให้พระสงฆ์ จังหวัดปัตตานี งดออกบิณฑบาต 1 เดือน
- เรื่องเล่า เข้าถึงธรรม คุณทักษิณา พูลสวัสดิ์
- เกิดมาทั้งทีทำความดีให้พร้อมถึง....รายการธรรมะเพื่อประชาชน
- อานิสงส์ บุญที่ให้ทานแก่ปลา รายการธรรมะเพื่อประชาชน
- วารสารอยู่ในบุญ (ฉบับ pdf) ประจำเดือนเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ.2554 ฟรี
- บทสัมภาษณ์ความประทับใจของผู้ที่มาร่วมงานในวันมาฆบูชา 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2554
- สมาธิ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสมาธิ จาก DOU
- คุณยูกะ ไซออนจิ เรื่องเล่า เข้าถึงธรรม
- เส้นทางบุญ พลิกชีวิตด้วยการบวช ตอน เสเพล กลับใจ
- พิธีอัญเชิญคัมภีร์พุทธศาสนาโบราณ
- ขอเชิญมาร่วมงานตักบาตรพระ 2,777 รูป ธรรมศาสตร์ศูนย์รังสิต
- ทางก้าวหน้า ความดีที่ไม่มีที่สิ้นสุด... รายการเคลียร์คัตชัดเจน season 2
- 37 ปีพระราชภาวนาวิสุทธิ์ หลวงพ่อธัมมชโย
- โครงการตักบาตรพระ 1,000,000 รูป 77 จังหวัด ทุกวัดทั่วไทย
- เชิญมาร่วมงานวันมาฆบูชา 2554 ณ วัดพระธรรมกาย
- ตักบาตรตลาดรังสิต จ.ปทุมธานี พื้นที่แห่งนี้จะเป็นประวัติศาสตร์ตักบาตรพระ 11,111
- ไร่นี้ชื่อ...กวน มึน ฮา
- ร่วมงานวันมาฆบูชา 2554 ณ วัดพระธรรมกาย
- กระแสเกาหลีมาแรงทั้งดารานักแสดงในความคิดเห็นของพระอาจารย์ว่ามันเกิด อะไรขึ้น โดยพระมหาสมชาย ฐานวุฑโฒ
- พรบ. คอมพิวเตอร์ 2550 พรบ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550
- โครงการอุปสมบทหมู่หนึ่งแสนรูปทั่วไทย ครั้งที่ 3 ระหว่างวันที่ 13 มีนาคม–30 เมษายน พ.ศ.2554 บวชฟรี
- บทสัมภาษณ์ กัลฯ อารีพันธุ์ ตรีอนุสรณ์ อุปัฏฐาก คุณยายอาจารย์มหารัตนอุบาสิกาจันทร์ ขนนกยูง
- โครงการปฏิบัติธรรมพิเศษ (ดอกไม้บาน)
- ปฏิบัติธรรม World Peace Valley
- โครงการบวชพระรุ่นฟื้นฟูศีลธรรมโลก ณ ศูนย์อบรมเยาวชนลพบุรี
- ตักบาตรพระ1,111รูป ณ ถนนคนเดินเมืองปาย 13 กุมภาพันธ์ 2554
- โครงการอบรมธรรมทายาทนานาชาติ ปี 2554 (IDOP)
- วันคล้ายวันเกิดคุณยายอาจารย์มหารัตนอุบาสิกาจันทร์ ขนนกยูง 19 มกราคม 2554
- ตักบาตรพระ10000รูปเมืองกรุงเก่า "ราชธานีเก่า อู่ข้าวอู่น้ำ เลิศล้ำกานท์ทวี"
- ชัยชนะครั้งที่ ๖ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (ตอนที่ ๒ ชนะสัจจก-นิครนถ์)
- ชัยชนะครั้งที่ ๖ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (ตอนที่ ๑ ชนะสัจจกนิครนถ์)
- ตักบาตรพระ11,111รูป ณ อ.ธัญบุรี...โครงการตักบาตรพระ 1 ล้านรูป
- ชัยชนะครั้งที่ ๔ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (ตอน ชนะองคุลิมาล)
- ชัยชนะครั้งที่ ๓ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (ตอน ชนะช้างนาฬาคีรี)
- ชัยชนะครั้งที่ ๒ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า(ตอน ชนะอาฬวกยักษ์)
- ชัยชนะครั้งที่ ๑ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (ตอนที่ ๑ ชนะพญามาร)
- พุทธปาฏิหาริย์ ๓,๕๐๐ อย่าง
- วิบากกรรมพิมพ์ธนบัตรปลอม...ที่นี่มีคำตอบ Answer by Law of Kamma
- มัจฉาโพธิสัตว์ (บำเพ็ญสัจบารมี)
- สมาธิคืออะไร?
- พุทธญาตัตถจริยา...ธรรมะเพื่อประชาชน
- พระพุทธลีลา ธรรมะเพื่อประชาชน
- ชีวิตเป็นเดิมพันเพื่อโพธิญาณ
- ทุ่มสุดชีวิต เพื่ออภิสัมโพธิญาณ.. ธรรมะเพื่อประชาชน DMC
- อานิสงส์กฐิน - ความหมายของคำว่า ทอดกฐิน
- การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ปกิณกธรรมDMC
- ยอดกัลยาณมิตรของโลก..ธรรมะเพื่อประชาชนจากDMC
- ชีวิตพระปัจเจกพุทธเจ้า (๒)
- พุทธานุภาพไม่มีประมาณ - คัดธรรมะจาก DMC
- พุทธกิจของพระพุทธเจ้า (คัดธรรมะจาก DMC)
- ชีวิตพระปัจเจกพุทธเจ้า (1)
- การเก็บรักษาสิ่งที่ควรบูชา
- สัปปุริสธรรม-7-ธรรมของสัตบุรุษ โดยพระมหาดร.สมชาย ฐานวุฑฺโฒ
|
|
|
|
|
|
นาลันทามหาวิหารและนวนาลันทามหาวิทยาลัย
มหาวิทยาลัยสร้างนักวิชาการเพื่อตอบสนองและช่วยแก้ปัญหาให้กับสังคม แต่เมื่ออาจารย์ท่านหนึ่งไปขึ้นเวทีพันธมิตรต่อต้านรัฐบาลทำให้เกิดคำถามถึงความเหมาะสมว่าอาจารย์มหาวิทยาลัยทำหน้าที่ตามเจตนารมย์ของมหาวิยาลัยหรือไม่ ในพระพุทธศาสนามีมหาวิทยาลัยที่เจริญรุ่งเรืองและล่มสลายไปแล้ว แต่พอมาถึงยุคปัจจุบันได้รับการฟื้นฟูขึ้นมาใหม่คือมหาวิทยาลัยนวนาลันทา รัฐพิหาร อินเดีย เราไปเยือนมหาวิทยาลัยแห่งนี้เพื่อศึกษาความเป็นมาและลืมความขัดแย้งของประชาชนในประเทศชั่วคราว
พระอาทิตย์ลับขอบฟ้าทางเบื้องปัจฉิมทิศไปไม่นาน แสงเรื่อเรืองจากขอบฟ้ายังเป็นสีหม่นอมแดง เสียงแมลงกลางคืนเริ่มบรรเลงบทเพลงแห่งธรรมชาติ ท่ามกลางท้องทุ่งที่เงียบสงัด นาน ๆ จะมีชาวบ้านนั่งรถม้าผ่านมาสักคัน พวกเขาเพียงแต่เอ่ยทักแต่มิมีรถคันใดรับพวกเราไปด้วย ชาวบ้านบางกลุ่มเดินสวนทางมาแต่พอรู้ว่าพวกเราเป็นพระภิกษุก็ไม่ได้สนใจอะไรมาก เอ่ยทักตามธรรมเนียมแล้วก็เดินผ่านไป ในจำนวนนั้นถึงจะมีโจรอยู่ด้วย แต่คงไม่มีใครคิดจะปล้นจี้ เพราะสารรูปของเราห่มผ้าหม่นสีคล้ำบ่งบอกว่าเป็นภิกษุที่น่าจะจนแสนจนกระไรปานนั้น
ผู้เขียนกับท่านพระอาจารย์สมัย ประธานสงฆ์แห่งวัดป่าพุทธคยา จึงต้องเดินเท้าไปตามถนนจากสามแยกมุ่งสู่นาลันทามหาวิทยาลัย เป็นระยะทางประมาณ 2 กิโลเมตร ด้วยความเพลิดเพลินตามบรรยกาศรอบๆตัว เพราะจุดมุ่งหมายของเราอยู่ที่มหาวิทยาลัย แต่ยังไม่รู้ว่าคืนนี้จะนอนที่ไหน มหาวิทยาลัยหรือวัดไทยนาลันทา เพราะเราทั้งสองไม่รู้จักใครเลยในดินแดนอันเคยยิ่งใหญ่ในอดีตของพระพุทธศาสนาคือมหาวิทยาลัยนาลันทา มหาวิทยาลัยแห่งแรกของพระพุทธศาสนา
คืนนั้นนับว่าโชคเข้าข้างเราเพราะได้พบกับพระนักศึกษาเขมร ที่พูดภาษาไทยได้ ท่านจึงนิมนต์เราทั้งสองไปยังห้องพักในมหาวิทยาลัยได้ดื่มน้ำชา ฉันกาแฟ พอหายเหนื่อย เสียงสวดมนต์จากห้องสวดมนต์ดึงกระหึ่ม ประสานสอดคล้องออกสำเนียงพม่าผสมศรีลังกา ฟังแล้วเกิดความรู้สึกสงบสงัดอย่างประหลาด จากนั้นพระนักศึกษาชาวเขมรท่านนั้น(ผู้เขียนลืมชื่อท่าน) จึงได้พาไปยังวัดไทยนาลันทาซึ่งอยู่ติดกับมหาวิทยาลัยทางทิศตะวันออก อยู่กลางทุ่งมองเห็นนาข้าวเขียวขจี แสงเดือนสาดส่องต้องนาข้าวและน้ำในทุ่งนา เปล่งประกายระยิบระยับ เกิดความรู้สึกคิดถึงบ้านอย่างช่วยไม่ได้
ท่านพระมหาสุนทร ซึ่งเป็นพระภิกษุไทยรูปเดียวรับภาระทุกอย่างในวัดไทยนาลันทา เพราะขณะนั้นเจ้าอาวาสจริงๆเกิดป่วยต้องกลับมาพักรักษาตัวอยู่ที่เมืองไทย เราปล่อยให้วัดว่าง ไม่มีพระอยู่ไม่ได้ ตามกฏหมายอินเดียถ้าสถานที่ของชาวต่างชาติไม่มีผู้ดูแลรักษาติดต่อกัน 2 ปี สถานที่แห่งนั้นต้องตกเป็นสมบัติของรัฐบาลอินเดียทันที ดังนั้นแม้จะอนาถาสักเพียงใด เราจะต้องรักษาวัดอันเป็นสมบัติของพระพุทธศาสนาให้คงอยู่ตลอดไป ท่านพระมหาสุนทรบอกเหตุผลว่าทำไมต้องมาอยู่ที่นี่โดยไม่ยอมหนีไปไหน
ถ้าจะนับอายุมหาวิทยาลัยที่มีอายุเก่าแก่มากที่สุดในโลกแล้ว สำนักอคาเดมีของเพลโตน่าจะเป็น มหา วิทยาลัยแห่งแรกของโลก เกิดขึ้นในกรีกประมาณพุทธศตวรรษที่ 2(เพลโตเกิดเมื่อปีพุทธศักราช 116 หรือก่อน คริสตศักราช 427 ปี เสียชีวิต 347) เพลโตนักปรัชญาชาวกรีกที่ได้ตั้งสำนักสอนปรัชญาอันเป็นผลมาจากโสเครตีสและอคาเดมีได้กลายเป็นต้นแบบของมหาวิทยาลัยในยคต่อมา ในส่วนของดินแดนตะวันออกมหาวิทยาลัยนาลันทาอันเป็นมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงของพระพุทธศาสนาในอดีตน่าจะเป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่มากที่สุด เกิดขึ้นในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราชประมาณพุทธศตวรรษที่ 2 (พระเจ้าอโศก 227-)
พระเจ้าอโศกมหาราช ปรารภถึงสถานที่ประสูติและนิพพานของพระสารีบุตร อัครสาวกเบื้องขวาของพระพุทธเจ้า จึงให้สร้างสถูปเจดีย์เพื่อเป็นสิ่งระลึก นาลันทาวิหารจึงได้เกิดขึ้น ตั้งแต่บัดนั้น แต่ยังมิได้มีรูปแบบเป็นมหาวิทยาลัย เพียงแต่เป็นวัดหรือวิหาร โดยมีสถูปขนาดใหญ่เป็นที่บรรจุสารีริกธาตุของพระสารีบุตร นัยว่าในยุคแรกๆเริ่มมีการเรียนการสอนวิชาการด้านพระพุทธศาสนาในส่วนที่พระสารีบุตรชำนาญนั่นคือพระสูตรและพระวินัย
นาลันทาได้กลายเป็นศูนย์กลางการศึกษาที่สำคัญของพระพุทธศาสนาในรัชสมัยของพระเจ้าหรรษวรรธนะ (พ.ศ. 1149-1190)
นาลันทาวิหารได้กลายเป็นสถานที่มีชื่อเสียงเมื่อนาครชุนนักปราชญ์ทางพระพุทธศาสนาที่ยิ่งใหญ่เดินทางมาพักอาศัยที่นาลันทา พราหมณ์ชื่อสุวิษณุได้สร้างวิหารขึ้นถึง 108 หลัง
ส่วนความสำคัญของนาลันทาเริ่มต้นขึ้นประมาณพุทธศตวรรษที่ 11-12 ในสมัยราชวงศ์คุปตะ จากบันทึกของหลวงจีนเหี้ยนจังระบุไว้ว่ามีกษัตริย์ถึง 6 พระองค์ให้การอุปถัมภ์พระอารามแห่งนี้ แต่ละพระองค์ได้สร้างวิหารขนาดใหญ่ขึ้นและทรงให้การอุปถัมภ์ภิกษุที่อาศัยอยู่ในแต่ละวิหาร
พอมาถึงสมัยราชวงศ์ปาละ นาลันทาก็ได้เจริญจนถึงระดับสูงสุด ได้กลายเป็นจุดศูนย์กลางของพระพุทธศาสนาฝ่ายมหายานและวัชรยาน บันทึกของหลวงจีนเหี้ยนจังได้กล่าวถึงนาลันทาวิหารไว้อย่างน่าสนใจดังนี้ พระเจ้าศักราทิตย์ ได้สร้างอารามขึ้น ณ ที่นี้ด้วยความเคารพเลื่อมใสในพระพุทธเจ้า เมื่อพระองค์ทิวงคตแล้วราชโอรสผู้สืบราสมบัติทรงพระนามว่าพระเจ้าพุทธคุปต์ ก็ได้สร้างอารามขึ้นอีกแห่งหนึ่งติดต่อกับทางด้านทิศใต้ สืบมาจนถึงพระโอรสของพระองค์ทรงพระนามว่าพระเจ้าตถาคตราชา ได้ทรงสร้างอารามขึ้นอีกทางด้านตะวันออก ครั้นเมื่อพระราชโอรสของพระราชาองค์นี้ขึ้นครองราชสมบัติทรงพระนามว่าพระเจ้าพาลาทิตย์ ก็ได้ทรงสร้างอารามขึ้นทางด้านตะวันออกเฉียงเหนือ ภายหลังทรงทราบว่ามีพระอริยสงฆ์จากประเทศจีนมารับบิณฑบาต จึงบังเกิดความเลื่อมใสสละราชสมบัติออกทรงผนวช ราชโอรสพระนามว่าวชิรราชาขึ้นครองราชย์ ได้ทรงสร้างอารามขึ้นอีกทางด้านทิศเหนือ หลังจากนั้นยังมีกษัตริย์แห่งภาคกลางของอินเดีย ได้ทรงสร้างอารามขึ้นอย่างต่อเนื่องกับข้างนี้อีกหลายแห่ง ฉะนั้นพระมหากษัตริย์ 6 พระองค์ จึงทรงมีส่วนร่วมสถาปนาต่อเนื่องสืบกันมา
ในขณะที่หลวงจีนเหี้ยนจังพักอยู่ที่นาลันทานั้นได้รับการอุปัฏฐากเป็นอย่างดีจากบันทึกตอนหนึ่งว่า ของถวายประจำวันมีชัมพีระ(ส้มชนิดหนึ่ง) 120 ผล หมาก 20 ผล กะวาน 20 ผล การบูร 1 ตำลึง ข้าวมหาสาลี 1 เซ็ง ข้าวชนิดนี้เม็ดใหญ่กว่าถั่วดำ เมื่อหุงสุกแล้วมีกลิ่นหอม ไม่มีข้าวอื่นเสมอเหมือนและปลูกได้แต่ในแคว้นมคธแห่งเดียวไม่ปรากฎมีในแห่งอื่น ข้าวนี้เป็นของถวายพระราชาและผู้ทรงศีลชั้นสูง จึงได้ชื่อว่าเป็นข้าวถวาย
นอกจากของถวายเหล่านี้ยังมีน้ำมันเดือนละ 3 เต๊าและเครื่องบริโภคอื่นๆเช่นนม เนย ก็มีมีเพียงพอแก่ความต้องการประจำวัน กับยังจัดให้มีอุบาสก 1 คนพราหมณ์ 1 คน เป็นผู้รับใช้ และเมื่อจะไปที่แห่งใดๆ ก็ขึ้นหลังช้างที่มีกูปพร้อม ผู้ที่ได้รับความเคารพในระดับนี้ในเวลานั้นมีเพียง 10 รูป ส่วนภิกษุรูปอื่นๆ มีชีวิตความเป็นอยู่ตามอัตภาพในฐานะนักศึกษา
ภิกษุที่ศึกษาอยู่ที่นาลันทาวิหารนั้นมีทั้งอยู่ประจำและอาคันตุกะจากที่อื่นเป็นจำนวนนับหมื่น สถานที่เป็นที่พักของสงฆ์เป็นหอสูงจากบันทึกว่า หอที่พำนักของสงฆ์ล้วนเป็นหอสูง 4 ชั้น ชายคาสูงตระหง่านเป็นนาคเลื้อย ขื่อโค้งเหมือนเส้นรุ้งมีเสารับสีแดงยอดและฐานเสามีลวดลายอย่างวิจิตรงดงาม ซึ่งตรงกับกรอบหน้าต่างเครื่องประกอบหลังคาล้วนประดับประดาอย่างประณีต เมื่อแสงอาทิตย์ส่องต้องหลังคาแลระยับจับตางามยิ่งนัก
ในด้านการศึกษาหลวงจีนเหี้ยนบันทึกไว้ว่า สังฆารามในอินเดียมีมากหลายนับด้วยจำนวนพันและหมื่น แต่กล่าวเฉพาะความงามและสูงแล้ว จัดว่าอารามนี้เป็นเด่นยิ่งกว่าแห่งอื่นทั้งสิ้น พระภิกษุสงฆ์ในอารามสงฆ์ในอารามรวมทั้งที่มาจากที่อื่นมีจำนวนนับหมื่น ล้วนศึกษาในลัทธิมหายาน แต่ลัทธินิกายต่างๆ ทั้ง 18 นิกายก็ได้ศึกษาควบคู่กันไปด้วย
จำนวนนักศึกษาและอาจารย์ที่อยู่ในนาลันทาวิหาร เอ. โกส นักเขียนชาวอินเดียระบุไว้ใกล้เคียงกับหลวงจีนเหี้ยนจังคือ นาลันทาเป็นมหาวิทยาลัยที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของอินเดียในอดีตมีนักศึกษาจำนวน 9,500 รูป, อาจารย์ 1,510 รูป พักอาศัยอยู่ภายในวิหารในอารามเดียวกันนั่นเอง (A. Ghosh,History of Nalanda, p.15)
จากสภาพปัจจุบันที่ผู้เขียนได้ไปเยี่ยมชมนั้นต้องขอทำความเข้าใจคำว่าวิหาร อาราม และ วัด ให้ชัดเจนก่อน อารามหมายถึงสถานทั้งหมดที่เรียกว่าวัดเหมือนบ้านเรา ส่วนวิหารคล้ายๆกับคณะแต่คณะที่แยกปกครองภายในวัดหนึ่งๆ มีเจ้าคณะหรือหัวหน้าวิหาร แต่ก็อยู่ในการกำกับดูแลของเจ้าอารามหรือเจ้าอาวาสอีกทีหนึ่ง ส่วนวัดคืออารามหลายอารามมารวมกันเรียกว่าวัด ดังนั้นนาลันทาจึงน่าจะเรียกว่าวัดหนึ่ง แต่มีอารามเป็นร้อยอารามและมีวิหารเป็นพันแห่ง ผู้เขียนคิดถึงมหาวิทยาลัยในเมืองไทยซึ่งแบ่งเป็นคณะแต่ละคณะมีคณบดีเป็นหัวหน้า ในคณะยังแบ่งเป็นภาควิชา ในแต่ละมหาวิทยาลัยมีหลายคณะ แต่คณะก็ขึ้นตรงต่ออธิการบดี ถ้าจะเปรียบนาลันทาในอดีตแล้ว วิหารคือภาควิชา อารามคือคณะ ส่วนวัดคือมหาวิทยาลัย อธิการบดีมหาวิทยาลัยนาลันทาเรียกว่าอธิบดีสงฆ์แห่งนาลันทา การเปรียบเทียบนี้ผู้เขียนคิดเองจากหลักฐานตามที่ได้เห็นมา เท็จจริงประการใดโปรดพิจารณา
ในแต่ละวิหารจะมีกำแพงกั้นชัดเจน มีประตูใหญ่ทางเข้าหนึ่งประตู พอเดินเข้าไปสิ่งแรกที่เห็นคือบ่อน้ำขนาดใหญ่ 1 บ่ออยู่ตรงกลางวิหาร ล้อมรอบด้วยห้องพัก แต่ละห้องมีสองเตียง เตียงหนึ่งสำหรับนักศึกษารุ่นพี่ ส่วนอีกเตียงสำหรับนักศึกษารุ่นน้อง เป็นระบบของพี่สอนน้อง ภายในวิหารหนึ่งๆจะมีห้องสวดมนตร์หรือห้องประชุมกลางขนาดใหญ่ 1 ห้อง วิหารจึงเป็นเพียงที่พักและที่ประชุมสำหรับภิกษุในแต่ละนิกาย ในวิหารหนึ่งจะมีเจ้าคณะหรือหัวหน้าวิหารเป็นผู้รับผิดชอบดูแลหมู่คณะ น่าจะอยู่ได้ประมาณ 100 รูปขึ้นไป เพราะหลวงจีนบอกว่าวิหารแต่ละแห่งสูง 4 ชั้น แต่ละชั้นมีที่พักหลายสิบห้องๆหนึ่งๆ อยู่สองรูป
วิหารแต่ละแห่งอยู่ติดกันเป็นแถวที่เหลือซากให้เห็นในปัจจุบันเรียงรายเป็นระเบียบยาวประมาณ 1 กิโลเมตร มีวิหารประมาณ 8 แห่งอยู่ติดกันรวมเรียกว่าหนึ่งอาราม ในแต่ละอารามก็จะมีหัวหน้าอารามอาจารย์เป็นผู้ดูแลอีกทีหนึ่ง อารามในอดีตที่นาลันทาจึงมีมาก แต่ก็อยู่ภายใต้การปกครองของอธิบดีสงฆ์แห่งนาลันทา ซึ่งเลือกมาจากหัวหน้าอารามต่างๆ นั่นเอง จากหนังสือภารตวิทยากล่าวถึงระบบการบริหารมหาวิทยาลัยนาลันทาไว้ตอนหนึ่งว่า มหาวิทยาลัยนาลันทาและมหาวิทยาลัยวิกรมศิลามีคณะกรรมการดำเนินงานสองคณะคือคณะกรรมาธิการวิชาการมีหน้าที่จัดหลักสูตรและการศึกษา รับนักศึกษาเข้าออก มอบหมายหน้าที่ให้แก่อาจารย์ จัดการสอบไล่และดูแลห้องสมุด และคณะกรรมาธิการบริหารงานมีหน้าที่ดูแลกิจการในด้านบริหารและการเงินทั่วไป รวมทั้งดูแลการก่อสร้าง ซ่อมแซมอาคาร จัดการเรื่องอาหาร ที่อยู่ ยารักษาโรคและเครื่องนุ่งห่ม เป็นต้น(ภารตวิทยา หน้า 334)
บริเวณภายนอกวิหารพระภิกษุสามารถเดินศึกษาหาความรู้ได้ทั่ว วัด เพราะมีแหล่งความรู้อยู่ทั่วไปเช่นหอสมุดหอคัมภีร์กลาง หรือวิหารต่างๆ ที่อาจารย์หัวหน้าวิหารมีความเชี่ยวชาญในแต่ละสาขาวิชา ใครอยากศึกษาวิชาอะไรก็ต้องเข้าไปหาอาจารย์นั้นๆ จนมีความรู้ เมื่อสอบผ่านจากวิหารแล้ว ก็ต้องสอบให้ผ่านคณะกรรมการประจำอาราม แล้วจึงเข้าสอบที่วัดกลางเป็นอันจบกระบวนการในการศึกษา ถ้าจะเทียบกับการศึกษาในปัจจุบันการสอบในระดับวิหารน่าจะเทียบได้กับปริญญาตรี ระดับอารามเป็นปริญญาโท และคณะกรรมประจำวัดจึงเป็นปริญญาเอก การศึกษาที่นาลันทาในอดีตจึงมิใช่เรื่องง่ายต้องมีความรู้จริงๆจึงจะผ่านการศึกษาขั้นสุดท้าย
ส่วนการจัดการศึกษาศึกษาที่มหาวิทยาลัยนาลันทาในสมัยปัจจุบัน ที่เรียกว่านวนาลันทาวิหาร อยู่ห่างจากมหาวิทยาลัยลันทาในอดีตไม่ถึง 1 กิโลเมตร มีสระน้ำขนาดใหญ่อยู่หน้ามหาวิทยาลัย การจัดรูปแบบอาศัยรูปแบบมาจากอดีต คือมีหอพักแยกเป็นสัดส่วน มีอาคารเรียนรวม มีวัดอยู่ภายในมหาวิทยาลัย นักศึกษาทั้งหมดเป็นพระภิกษุและสามเณร มีพระนักศึกษาจากหลายประเทศเช่นพม่า ศรีลังกา เขมร ลาว ทิเบต มองโกเลีย ไทย ญี่ปุ่น จีน ฯลฯ รับพระนักศึกษาทั้งมหายานและเถรวาท ที่มากที่สุดคือพม่าและศรีลังกา
การเกิดขึ้นของนวนาลันทามหาวิทยาลัยต้องย้อนกลับไปในปีพุทธศักราช 2479 ที่พระภิกษุชาวอินเดียที่มีชื่อเสียง 3 รูปคือพระราหุล สันกฤตยยัน,พระภทันต์ อนันท์ เกาสัลยยัน และพระจักดิสห์ กัสหยปะ เป็นสหธัมมิกดำเนินงานด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเป็นเวลายาวนาน ครั้งหนึ่งเมื่อพบกันที่อัลลาฮาบาดในปีพุทธศักราช 2479 ได้กำหนดเป้าหมายในอนาคตเพื่อพระพุทธศาสนาของแต่ละท่านไว้ดังนี้ พระราหุล สันสกฤตยยันบอกปณิธาณไว้อย่างชัดเจนว่า ข้าพเจ้าจะเขียนหนังสือเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา เพื่อเผยแผ่คำสอนให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ส่วนพระอนันต์ เกาสัลยยันมีจุดมุ่งหมายอยู่ที่ ข้าพเจ้าจะเดินทางเพื่อแสดงธรรมและทำงานในการเผยแผ่ธรรมะทางหนังสือพิมพ์ โดยใช้ภาษาฮินดีเป็นสื่อ ส่วนพระจักดิสห์ กัสหยปะ แสดงความตั้งใจไว้ว่า ข้าพเจ้าจะอุทิศชีวิตในด้านการศึกษา,วิจัย,การสอน และหาทางตั้งสถาบันการศึกษาทางพระพุทธศาสนาขึ้นมาให้ได้ (D.C. Ahir,Biddhism in Modern India,p.100)
พระภิกษุชาวอินเดียทั้งสามรูปได้ดำเนินแผนงานตามที่วางไว้ ท่านราหุลเขียนหนังสือทางวิชาการออกมาเป็นจำนวนมาก พระจักดิสห์ กัสหยปะ(สำเนียงบาลีเป็นกัสสปะ) ได้สร้างมหาวิทยาลัยนวนาลันทาขึ้นที่บริเวณใกล้เคียงมหาวิทยาลัยนาลันทาเก่าในปีพุทธศักราช 2493 โดยได้รับบริจาคที่ดิน ณ บริเวณใกล้เคียงกับมหาวิทยาลัยนาลันทาเก่า ข้างทะเลสาบแห่งหนึ่ง โดยชาวมุสลิมเจ้าของที่ดินคนหนึ่งชื่อซามินเดอร์ นัยว่าเพื่อเป็นการไถ่บาปที่กษัตริย์มุสลิมในอดีตเคยเผาทำลายมหาวิทยาลัยนาลันทาจนเสียหายย่อยยับ โดยมีวัตถุประสงค์ในการก่อตั้งมหาวิทยาลัยสำคัญๆ 9 ประการคือ
1. เพื่อพัฒนานาลันทาในฐานะที่เคยเป็นวิหารเก่า (สถานที่อาจารย์และนักศึกษาอาศัยอยู่ด้วยกันเพื่อการศึกษาและงานด้านวิชาการระดับสูง เพื่อสนับสนุนการศึกษาวิจัยด้านภาษาและวรรณคดีบาลีตลอดจนพุทธวิทยาด้วยภาษาสันสกฤต,ธิเบต,จีน,มองโกเลีย,ญี่ปุ่นและภาษาเอเชียอื่นๆ
2. เพื่อรวบรวม(จัดตั้ง) ห้องสมุดสำหรับวรรณกรรมบาลี,สันสกฤตและภาษาอื่นๆ อันกอปรด้วยหนังสือและงานวิจัยสมัยใหม่ในภาษาบาลีและพุทธวิทยารวมทั้งแนวความคิดสมัยใหม่เพื่อสะดวกต่อการศึกษาและวิจัยเชิงเปรียบเทียบ
3. เพื่อเป็นที่พักสำหรับภิกษุและนักปราชญ์ ผู้ชำนาญ(เชี่ยวชาญ)ในการศึกษาในวัดตามประเพณีและทำให้คุ้นเคยกับวิธีการวิจัยและการศึกษาเปรียบเทียบสมัยใหม่
4. เพื่อร่วมมือกับสถาบันการวิจัยในทำนองเดียวกันในรัฐพิหาร และงานวิจัยที่ใกล้เคียงกันด้วยทัศนะที่เป็นประโยชน์ร่วมกัน(ซึ่งกันและกัน)เพื่อหลีกเลี่ยงจากงานที่ซ้ำซ้อนกัน
5. เพื่อรับบัณฑิตจากมหาวิทยาลัยที่ได้รับการยอมรับ และฝึกฝนในระดับบัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัยในพุทธวิทยาด้วยภาษาบาลีและสันสกฤตและภาษาอื่น ที่จะให้เป็นที่รู้จักด้วยความลึกซึ้งและล้ำลึกในการศึกษาตามโบราณ
6. เพื่อส่งนักวิชาการและคณาจารย์ไปสู่ศูนย์กลางการศึกษาด้านพระพุทธศาสนาอันเป็นที่ยอมรับในโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศเพื่อนบ้านที่นับถือพระพุทธศาสนาที่ได้รับความรู้มาโดยตรงตามประเพณี และยังเป็นการฟื้นฟูสายธารวัฒนธรรมเก่าที่เกิดขึ้นระหว่างอินเดียและประเทศเหล่านั้น
7. เพื่อเชิญชวนนักวิชาการพระพุทธศาสนาที่มีชื่อเสียงจากศิลปะแขนงต่างๆของโลก เพื่อมาเยี่ยมชมสถาบันตามโอกาส และเสนอให้สอนในวิชาที่ท่านเหล่านั้นมีความเชี่ยวชาญ
8. เพื่อรวบรวมงานวิจารณ์,งานแปลและพิมพ์งานด้านพระพุทธศาสนาจากภาษาบาลี,สันสกฤต,ธิเบต,จีน,ญี่ปุ่น,มองโกเลียและภาษาอื่นๆ
9. เพื่อรวบรวมเรียบเรียงและจัดพิมพ์ต้นฉบับและงานวิจัยในแง่มุมต่างๆของพุทธวิทยา (Dr. Nand Kishor Prasad,Nava Nalanda Mahavihara,p.57)
ด้านการสอน นวนาลันทามหาวิหารเมื่อเริ่มแรกก่อตั้งนั้นเป็นสถาบันเพื่อการวิจัย โดยเน้นหนักไปที่โปรแกรมการวิจัยและการพิมพ์เผยแผ่ แต่เมื่อรับนักศึกษาและนักวิชาการที่เหมาะสมกับการทำงานด้านการวิจัยแล้ว ในปัจจุบันจึงมีการเรียนการสอนทั้งประกาศนียบัตร,ปริญญาตรี,โท และเอก โดยเน้นหนักที่พุทธศาสนา,ภาษาบาลี,ปรัชญา,อินเดียศึกษาและเอเชียศึกษา
ปัจจุบัน(2544)มหาวิทยาลัยนาลันทามีพระนักศึกษาที่กำลังศึกษาอยู่ประมาณ 100 รูปเป็นพระภิกษุชาวศรีลังกา พม่า ไทย เขมร วันที่ผู้เขียนเดินทางไปเยี่ยมนวนาลันทานั้น พระนักศึกษาอยู่ในช่วงที่พระนักศึกษาเดินขบวนต่อต้านอาจารย์ท่านหนึ่ง สาเหตุมาจากการสอนที่มุ่งเน้นในการปฏิบัติมากเกินไป วันๆไม่มีอะไร นอกจากให้นั่งสมาธิภาวนาอย่างเดียว ทั้งๆที่ตัวเองเป็นสตรีแต่นั่งบนอาสนะสูงกว่าพระ นอกจากนั้นเธอยังเป็นฮินดูอีกด้วย นักศึกษาจึงต้องรวมตัวกันประท้วง นักศึกษาเขมรท่านหนึ่งเล่าให้ผู้เขียนฟัง
การเดินขบวนประท้วงอาจารย์ของนักศึกษาอินเดียดูจะเป็นปรกติของประเทศนี้ นัยว่าเป็นสิทธิเสรีภาพของนักศึกษา เมื่อพระพม่าและพระศรีลังกาซึ่งเป็นนักเดินขบวนตัวยงมาพบกันที่มหาวิทยาลัยนวนาลันทา จึงไม่มีใครแปลกใจที่มีการเดินขบวนประท้วงเป็นประจำ ผมมาเรียนหนังสือ ไม่ได้มาเดินขบวน นักศึกษาเขมรรูปเดิมบอกผู้เขียนเบาๆ
นาลันทามหาวิหารในอดีตเคยเป็นมหาวิทยาลัยทางพระพุทธศาสนาที่มีชื่อเสียงมากที่สุด และถือเป็นต้นแบบของมหาวิทยาลัยในพระพุทธศาสนา แม้ว่าระบบการเรียนการสอนจะจำกัดอยู่ในวงของคณะสงฆ์ แต่ก็ถือได้ว่ามีพระภิกษุจากนานาประเทศพยายามจะเข้าศึกษา บางรูปต้องสอบหลายปีจึงจะผ่าน
พระมหาสุนทรบรรยายบรรยากาศในการสอบเข้ามหาวิทยาลัยในยุคนั้นไว้อย่างน่าฟังว่า ครั้งหนึ่งเมื่อหลวงจีนเหี้ยนจังเดินทางมาเพื่อเข้าศึกษา จะต้องผ่านการสอบขั้นแรกโดยผู้รักษาประตูได้นำบาตรใบหนึ่งใส่น้ำจนเต็มถือรออยู่ที่หน้าประตู เมื่อหลวงจีนเดินทางมาถึงก็ได้หยิบเข็มอันหนึ่งที่ถือเป็นหนึ่งในบริขารแปดของพระภิกษุหย่อนลงในบาตร ทันใดนั้นผู้รักษาประตูก็ได้ประกาศผลสอบทันทีว่าท่านสอบผ่านแล้ว ภิกษุอื่นๆที่รอสอบต่างก็งงงวยไปตามๆกัน ผู้รักษาประตูซึ่งเป็นกรรมการสอบจึงอธิบายว่า มหวิทยาลัยนาลันทาคือมหาสมุทรแห่งความรู้เหมือนน้ำในบาตร เหี้ยนจังเหมือนเข็มที่พร้อมจะค้นหาความรู้ในมหาสมุทร ดังนั้นท่านจึงสอบผ่านด่านแรก นี่เป็นเพียงการสอบเข้าขั้นแรก ต่อจากนั้นจะมีการสอบอีกหลายรอบจนกว่าจะจบหลักสูตร
มหาวิทยาลัยนาลันทาล่มสลายเพราะกองทัพมุสลิมบุกเข้าสังหารพระภิกษุที่ไม่มีอาวุธอะไรอยู่มในมือเลย นอกจากตำราและลูกประคำ พระมหาสุนทรยังพรรณาถึงสภาพที่ทหารเข่นฆ่าพระว่า บริเวณด้านหน้าวิหารไปจนถึงเจดีย์พระสารีบุตร(ประมาณ 200 เมตร) มีศพพระภิกษุนอนตายเกลื่อนกลาด เลือดแดงฉานไหลนองปฐพี จากนั้นได้ลาดน้ำมันและจุดไฟเผา ทั่วทั้งอารามจึงมีไฟลุกไหม้ตลอดหนึ่งเดือนจึงสงบ
ได้ฟังบรรยากาศและเห็นสถานที่ชัดเจนผู้เขียนก็ได้แต่สลดใจในชะตากรรม มนุษย์ผู้หลงในอำนาจย่อมสามารถทำได้ทุกอย่าง ไม่ว่าจะต้องเข่นฆ่าคนที่ไม่มีทางสู้มากมายสักเท่าใดก็ตาม ซากปรักหักพังต่างๆ ได้นำมาเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์ข้างมหาวิทยาลัย มีสิ่งหนึ่งที่ยังอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ไม่มีอะไรบุบสลายเลยคือหลวงพ่อพระเจ้าองค์ดำ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า "เตละบาบา" หมายถึงหลวงพ่อน้ำมัน เป็นพระพุทธรูปที่ศักดิ์สิทธิ์ ปัจจุบันเป็นสมบัติของเอกชนเก็บรักษาไว้ภายนอกบริเวณมหาวิทยาลัย
นาลันทามหาวิหารในอดีตล่มสลายไปแล้ว เหลือเพียงซากปรักหักพังให้อนุชนรุ่นหลังได้ระลึกถึง ส่วนนวนาลันทามหาวิทยาลัยอันเป็นมหาวิทยาแห่งใหม่ ดูจากจำนวนนักศึกษาแล้วก็น่าเป็นห่วงว่าจะดำรงสถานภาพอยู่ได้อีกนานเท่าใด และจะยิ่งใหญ่เหมือนนาลันทาในอดีตหรือไม่ ยังไม่มีใครให้คำตอบได้ แต่อย่างน้อยที่สุดเจ้าของผืนแผ่นดินบริเวณมหาวิทยาลัยก็คือคนมุสลิมที่ได้บริจาคแผ่นดินเพื่อให้สร้างมหาวิทยาลัยด้วยความรู้สึกสำนึกในความผิดของอดีตกษัตริย์มุสลิมในอดีต ขอให้นวนาลันทาจงเจริญก้าวหน้าต่อไปตราบนานเท่านานด้วยเถิด
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน เรียบเรียง 23/06/2551
Create Date : 15 เมษายน 2554 |
Last Update : 15 เมษายน 2554 10:30:21 น. |
|
0 comments
|
Counter : 822 Pageviews. |
|
|
|
|
| |
|
|
เจ้าหญิงใจดี |
|
|
|
|