มกราคม 2568

 
 
 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
14
15
16
17
18
19
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
 
 
All Blog
การฉลองปีใหม่ในวรรณกรรมชุดแอนน์ : หนูน้อยแห่งบ้านกรีนเกเบิลส์ (Anne of Green Gables)
หนึ่งในความรื่นรมย์ของการอ่านวรรณกรรม คือ 
การได้อ่านวัฒนธรรมที่สอดแทรกอยู่ในหนังสือนั้นๆ 99
 
เพราะเมื่อเราทราบความเป็นมา เราก็จะอ่าน Anne books /
Anne of Green Gables ได้สนุกมากขึ้นค่ะ 152
 
ขอนำบทความเกี่ยวกับปีใหม่และรูปภาพ (บางส่วน) จากเพจผู้แปลวรรณกรรม
ชุดแอนน์คุณ วรวดี วงศ์สง่ามาให้เพื่อนๆได้อ่านกันนะคะ

 145 การนำบทความนี้มาลง ได้รับอนุญาตจากนักแปล คุณวรวดีเรียบร้อยเเล้ว 145

------------------------------------------------------------------------------------
 
สวัสดีปีใหม่ค่ะ “ญาติทางใจ” ทุกท่าน 
 
ขออภัยที่มาช้า แต่คงไม่สายเกินไปที่จะชวนคุณ ๆ คุยถึงประเพณีวันปีใหม่นะคะ
ในวรรณกรรมเรื่อง “แอนน์ หนูน้อยแห่งบ้านกรีนเกเบิลส์” (Anne of Green Gables)
ตลอดทั้งชุดจะมีการกล่าวถึงวันคริสต์มาสในหลายตอนและหลายเล่ม แต่ในเล่ม 5 คือ
“แอนน์: บ้านแห่งความฝัน” (Anne’s House of Dreams) มีฉากที่แสดงถึงประเพณี
ดั้งเดิมในวันขึ้นปีใหม่ที่น่าสนใจและน่าประทับใจไว้ด้วยค่ะ 


 
(ไม่สปอยล์... อ่านต่อได้นะคะ)
ในบทที่ 16 ซึ่งเป็นตอนที่สาวแอนน์ (ตอนนี้แต่งงานแล้ว)ไปร่วมฉลองคืนวันก่อนปีใหม่ที่
ประภาคารกับกัปตันจิม พร้อมตัวละครใหม่อื่น ๆ ในเล่ม คือ เลสลีย์ กับมาร์แชล เอลเลียต
ตอนท้ายบทหลังการเต้นรำอันสนุกสนานรื่นเริงแบบชาวไอริช และหลังการสนทนาอันเปี่ยม
ด้วยมิตรภาพกับความสุข ก็ถึงตอนที่ทุกคนเตรียมต้อนรับปีใหม่ตามประเพณี ดังนี้ :

.........................
 
พวกเขาอยู่ร่วมใช้ชั่วโมงสุดท้ายในปีเก่ากันอย่างเงียบ ๆ รอบกองไฟ สองสามนาทีก่อน
เที่ยงคืน กัปตันจิมก็ลุกขึ้นไปเปิดประตู “เราต้องต้อนรับปีใหม่ให้เข้ามา” แกว่า
ภายนอก ท้องฟ้าเป็นสีน้ำเงินเข้ม แสงจันทร์เรืองรองเหมือนสายริบบินพาดผ่าน
โค้งอ่าวสวยงาม ด้านในของสันดอน ท่าเรือสว่างไสวเหมือนมีประกายมุกฝังไว้
เต็มทางเดิน จากนั้น ทุกคนก็มายืนด้วยกันที่ประตูเพื่อรอ – กัปตันจิมผู้มีประสบการณ์
ช่ำชองชั่วชีวิต มาร์แชล เอลเลียต ในวัยกลางคนที่ยังแรงกล้าท้าทาย กิลเบิร์ตกับแอนน์
ผู้ครอบครองความทรงจำอันล้ำค่าและความหวังอันเรืองรองร่วมกัน เลสลีย์ผู้เลอโฉม
หากแต่อดีตล้วนมีแต่เดือนปีแห่งความแห้งผากและอนาคตที่ไม่อาจมีหวัง นาฬิกาบน
ชั้นเล็ก ๆ เหนือเตาผิงตีสิบสองทีบอกเวลาสิบสองนาฬิกาตรง “ปีใหม่ เราขอต้อนรับคุณ”
กัปตันจิมพูด พร้อมโค้งคำนับลงอย่างสุภาพอ่อนน้อมเมื่อเสียงนาฬิกาครั้งสุดท้ายหยุดลง
“ผมขอให้ปีนี้คือปีที่ดีที่สุดสำหรับมิตรทุกคน ไม่ว่าปีใหม่จะนำสิ่งใดมาสู่พวกเรา ผมกะเชื่อ
ว่ามันจะเป็นสิ่งที่ดีที่สุดที่องค์กัปตันผู้ยิ่งใหญ่เบื้องบนจะประทานให้ – และไม่ว่าจะด้วย
วิธีใดวิธีหนึ่ง พวกเราจะสามารถทำท่าเรือทางผ่านทุกท่าให้เป็นท่าจอดพักเรือที่ดีงาม” 

แอนน์: บ้านแห่งความฝัน (เล่ม 5)
วรวดี วงศ์สง่า (แปล)
............................
 
คงจำกันได้ดีนะคะ ว่าประชากรส่วนใหญ่ของมณฑลพรินซ์เอ็ดเวิร์ด (พีอีไอ) ในแคนาดามาจาก
สก็อตแลนด์และไอร์แลนด์ ส่วนกัปตันจิม บอยด์ กัปตันเรือเกษียณอายุผู้ดูแลประภาคารของเรา
คนนี้มีเชื้อสายไอริชค่ะ การฉลองคืนก่อนปีใหม่ของเขาจึงเป็นไปในแบบไอริชที่คุ้นเคย คือ
การเปิดประตูด้านหลังอำลา “ปีเก่า” ให้จากไปก่อนเวลาเที่ยงคืน และเปิดประตูด้านหน้าต้อนรับ
“ปีใหม่” ให้เข้ามาสู่ชีวิตในนาทีแรกแห่งปี เป็นธรรมเนียมปฏิบัติเก่าแก่ที่ในอดีตชาวไอริชจะทำกัน
ด้วยความเชื่อว่าจะนำความดีงามมาสู่ชีวิต แม้เมื่อย้ายถิ่นฐานไปอยู่ที่ใดก็ยังคงกระทำกันเช่น
กัปตันของเรา แต่ในปัจจุบันก็คงลดความสำคัญลงไปตามยุคสมัยและความเชื่อที่เปลี่ยนแปลง
ตามกาลเวลา ส่วนชาวสก็อตก็จะมีธรรมเนียมที่เรียกว่า The first footer คือบุคคลแรกที่ย่างเท้า
เข้าบ้านในวันปีใหม่ บุคคลผู้นั้นต้องถือขนมปังและไม้ฟืนเข้ามาด้วย เพื่อเป็นเคล็ดว่าบ้านนั้นจะ
อุดมด้วยอาหารและความอบอุ่นตลอดปีที่จะมาถึง



ในอดีตก็จะมีการเชื้อเชิญบุคคลที่พึงประสงค์กันไว้ล่วงหน้า คือต้องเป็นเพศชายและ
มีเส้นผมสีเข้ม เพราะถ้าผมสีอ่อนจะเป็นสัญลักษณ์ของไวกิงส์ผู้บุกรุกจากทะเลเหนือไงคะ
(แล้วมันจะดีได้อย่างไร!) แต่ประเพณีแบบสก็อตไม่มีกล่าวไว้ในวรรณกรรมชุดนี้
วรวดีเล่าต่อให้เองค่ะ
 
ถ้าคุณ ๆ ได้อ่านเล่ม 5 กันแล้วก็คงจำได้ว่า ฉากนี้กัปตันจิมจะคว้า “ฟิดเดิล” (fiddle) มาสีเป็น
เพลงพื้นบ้านไอริชที่เรียกกันว่าเพลงสไตล์ “เคลติก” (Celtic) และสมาชิกก็จะลุกขึ้นมาเต้นรำ
แบบไอริชที่เรียกว่า “จิ๊ก” (jig) ซึ่งเป็นท่วงทำนองรวดเร็วสนุกสนานแบบพื้นบ้านของไอร์แลนด์
ที่มีสำเนียงเฉพาะตัวน่าหลงใหล อันว่าเครื่องดนตรีฟิดเดิลนี้มันก็คือไวโอลินนั่นล่ะค่ะ แต่ถ้านำมา
เล่นเป็นเพลงพื้นบ้านจะเรียกว่าฟิดเดิล ชาวไอริชมีชื่อเสียงยิ่งนักในเรื่องความมีดนตรีในหัวใจและ
สายเลือด ไม่ใช่เรื่องแปลกเลยที่คนเชื้อสายไอริชไม่ว่าหญิงชาย การศึกษาสูงมากสูงน้อย หรืออยู่
ในสังคมระดับใดก็มักมีความสามารถด้านดนตรีกัน ถ้าไม่เล่นดนตรีได้ก็จะเต้นรำได้หรือร้องเพลง
เก่ง อย่างกัปตันจิมของเรานี่เป็นต้น แม้การศึกษาเขาไม่สูงส่ง พูดจายังติด “บ้าน ๆ” พร้อมสำเนียง
ภาษาอังกฤษแปร่ง ๆ แปลกหู (ซึ่งผู้แปลได้ทำเป็นตัวเอนไว้ในฉบับแปลไทย) แต่พอคว้าฟิดเดิล
ได้เท่านั้น เขาก็จับคันชักมาสี ๆ ๆ อย่างรวดเร็วเป็นท่วงทำนองสนุกสนานจนผู้ฟังทนไม่ไหวต้อง
ลุกขึ้นมา ‘jig’ กันถ้วนหน้า ถ้าคุณ ๆ ไม่เคยฟังเพลงแนวเคลติก ลองหาฟังดูสิคะ สำเนียงดนตรีนั้น
‘haunting’ เหลือหลาย คือสิงอยู่ในห้วงคำนึงของผู้ฟังมากทีเดียว โดยเฉพาะเพลงเศร้าจะร้าวลึก
จนหยั่งไม่ถึง (ขอโทษค่ะ นอกเรื่องได้อีก!) 
 
ย้อนกลับมาที่คำอวยพรของกัปตันจิม ตอนที่แกขอให้ “องค์กัปตันเบื้องบน” ซึ่งก็คือ “พระเจ้า”
อวยพรให้หมู่มิตร และขอให้ “ท่าเรือทางผ่าน” (port) ทุกท่าเป็นเสมือน “ท่าจอดพักเรือ” (haven)
ที่ดีงามของทุกคน วรวดีชอบอุปมาของกัปตันจิมจังค่ะ แกใช้คำว่า port แทนความหมายของทุก
ก้าวย่างในชีวิต ว่าไม่ให้มันผ่านไปโดยไร้ความหมาย แต่หวังให้มันกลายเป็นประสบการณ์ที่ให้
บทเรียนกับเรา แม้ว่ามันอาจดีบ้างเศร้าบ้าง แต่หากเราเลือกเก็บเกี่ยวในสิ่งที่ดี ไม่ว่า “วิธีใดวิธี
หนึ่ง” เราก็สามารถทำมันให้กลายเป็น “ท่าจอดพักเรือ” ที่ดีงามได้ เหมือนตัวกัปตันเองที่ทุก port
ของแกคือ haven ประสบการณ์แกจึงช่ำชอง และการมองโลกของแกก็ยอดเยี่ยม ทำให้แก
กลายเป็นตัวละครอันเป็นที่รักของนักอ่าน (และผู้แปล) อีกตัวหนึ่งค่ะ



ท่านใดบ้างที่ชอบกัปตันจิมและเพราะอะไร มาเล่าสู่กันฟังบ้างนะคะ
 
ปีใหม่นี้ วรวดีหวังว่าทุกท่านจะสามารถทำหนังสือทุกเล่ม
ที่ได้อ่านให้เป็นดอกไม้อันงดงามประดับในสวนอักษร
แห่งจินตนาการส่วนตนของท่านเช่นกัน
 
สวัสดีปีใหม่นะคะ
มกราคม 2025
 
Photo credit: Facebook - L.M. Montgomery Literary Society 
Anne's House of Dreams
Art: Christine Ellger

------------------------------------------------------------------------------------

161 เพื่อนๆสามารถเข้าไปติดตามเกร็ดความรู้เเละร่วมพูดคุยหรือ
แลกเปลี่ยนความเห็นกับนักแปลได้ที่ Facebook คุณวรวดี วงศ์สง่า นะคะ



Create Date : 13 มกราคม 2568
Last Update : 16 มกราคม 2568 11:34:00 น.
Counter : 109 Pageviews.

0 comments
(โหวต blog นี้) 
ชื่อ : * blog นี้ comment ได้เฉพาะสมาชิก
Comment :
 *ส่วน comment ไม่สามารถใช้ javascript และ style sheet
 

สมาชิกหมายเลข 4642774
Location :
  

[ดู Profile ทั้งหมด]
 ฝากข้อความหลังไมค์
 Rss Feed

 ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [?]