ชมรมพระเครื่อง - พระแม่ย่า

ชมรมพระเครื่อง
แทน ท่าพระจันทร์

สวัสดีครับ ท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน พระกรุเก่านั้นโดยส่วนมากจะมีประวัติความเป็นมายาวนาน เช่น พระกรุที่สร้างในสมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา เป็นต้น ซึ่งก็จะมีศิลปะของยุคสมัยนั้นๆ ปรากฏอยู่ในพระเครื่องนั้นๆ ด้วย ในส่วนตัวผมเองนั้นชื่นชอบศิลปะในยุคต่างๆ ซึ่งเราสามารถศึกษาและพบเห็นได้จากองค์พระนั้นๆ และนอกจากคติความเชื่อความศรัทธาในองค์พระเครื่องเรายังได้รับความรู้ต่างๆ จากรายละเอียดของพระนั้นๆ ไปด้วย และในวันนี้เราจะมาคุยกันถึงพระแบบหนึ่ง ที่ปัจจุบันเรียกกันว่า "พระแม่ย่า" ซึ่งเป็นพระกรุของจังหวัดสุโขทัย

ครับก่อนอื่นเรามาทำความรู้จัก "แม่ย่า" กันสักหน่อยดีกว่านะครับ แม่ย่าเป็นภาพจำหลักแผ่นหินเป็นรูปสตรียืน ฝีมือช่างไม่สู้จะประณีตงดงามนัก จัดสร้างขึ้นเป็นอนุสรณ์หรือรูปเคารพอย่างหนึ่งอย่างใด ยังไม่สามารถจะหาหลักฐานได้แน่ชัด แต่มีเค้าเรื่องอยู่ประการหนึ่งว่า คงจะเป็นรูปที่สำคัญยิ่ง ด้วยเห็นได้ว่าชาวเมืองสุโขทัยมีความเคารพนับถือแม่ย่ากันมาก

รูปแม่ย่านี้เดิมอยู่ที่เขาแม่ย่า อยู่ห่างจากตัวเมืองเก่าไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 7 ก.ม. ต่อมาได้ย้ายมาเก็บรักษาไว้ที่ศาลากลางจังหวัดสุโขทัย เมื่อครั้งนายเชื่อม ศิริสนธิ ย้ายมาเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัย ในปี พ.ศ.2495 เห็นว่ารูปแม่ย่าเป็นที่เคารพสักการะของประชาชนมาก จึงได้จัดหาเงินสร้างศาลาสำหรับประดิษฐานรูปแม่ย่าขึ้น แล้วเสร็จในปีพ.ศ.2496

ประเพณีของชาวสุโขทัยในงานสงกรานต์ จะต้องอัญเชิญรูปแม่ย่าออกมาแห่และในวันนั้นฝนมักจะตกทุกปี แต่ถ้าหากว่าไม่เอารูปแม่ย่าออกมาแห่ฝนจะไม่ตก และถ้าในปีใดฝนแล้งไม่ตกต้องตามฤดูกาลชาวเมืองจะมาขอฝน และด้วยความมหัศจรรย์อันศักดิ์สิทธิ์ของแม่ย่าจะปรากฏฝนตกลงมาตามความปรารถนาทุกคราวไป

นอกจากนั้นแล้วถ้าใครมีทุกข์มีร้อนอย่างใด ก็มักจะมาบนบานศาลกล่าวขอให้แม่ย่าช่วยอยู่เสมอ และมี ผู้มาแก้บนอยู่มิได้ขาด รูปแม่ย่าจะมีคนมาปิดทองและห่มผ้าสีต่างๆ อยู่เสมอ รูปแม่ย่าจึงเป็นรูปเคารพที่สำคัญของชาวสุโขทัย

ทีนี้เรามาพูดถึงพระที่เขาเรียกกันว่า "พระแม่ย่า" กัน การเรียกชื่อพระเครื่องชนิดนี้ว่า "แม่พระย่า" นั้นไม่ทราบว่าเรียกกันมาแต่เมื่อใด ในยุคแรกๆ ทีเดียวนั้นคนโบราณเรียกกันว่า "พระนางพญาไม้สัก" ลักษณะเป็นพระปางประทับนั่งสมาธิ กรอบทรงเป็นรูปสามเหลี่ยม สังเกตดูตามพื้นผิวขององค์พระจะเห็นริ้วรอยเป็นเส้นเสี้ยนเป็นทิวลากลงมาตามแนวดิ่งอยู่ทั่วไปตลอด องค์พระ

โดยเฉพาะบริเวณลำคอและบริเวณส่วนท้อง เป็นเส้นขีดเล็ก คล้ายกับรอยเสี้ยนของผิวไม้ สันนิษฐานว่าตัวแม่พิมพ์ของพระน่าจะแกะมาจากไม้ ครั้งที่พบพระในตอนแรกๆ จึงเรียกกันว่า "พระ นางพญาไม้สัก"

การพบพระนั้นพบครั้งแรกที่กรุเขาแม่ย่า ต่อมาก็พบอีกครั้งที่วัดมหาธาตุ สุโขทัย พระที่พบนั้นเป็นพระเนื้อดินเผา พิมพ์ของทั้งสองกรุเป็นแม่พิมพ์เดียวกัน คราบกรุ มักจะมีคราบกรุเป็นฝ้าขาวๆ จับอยู่ตาม ซอกองค์พระ ขนาดองค์พระค่อนข้างเขื่อง กว้างประมาณ 4 ซ.ม. สูงประมาณ 5 ซ.ม.

ต่อมาการเรียกชื่อพระเปลี่ยนมาเรียกกันว่า "พระแม่ย่า" สันนิษฐานว่าน่าจะมาจากสาเหตุจากกรุปฐมนั้นพบที่เขา แม่ย่า และพุทธลักษณะขององค์พระนั้นที่พระถัน (หน้าอก) ขององค์พระจะ นูนเด่น เป็นเต้ากลมนูนชัดเจน ประกอบด้วยศิลปะขององค์พระก็เป็นยุคเดียวแบบเดียวกันกับรูปองค์แม่ย่าที่พบแผ่นหินจำหลัก ด้วยสาเหตุนี้กระมังจึงนำมาเป็นชื่อเรียกว่า "พระแม่ย่า"

พระแม่ย่านี้คนสมัยก่อนนิยมและหวงแหนกันมาก เนื่องจากพบจำนวนไม่มากนัก พุทธคุณเด่นทางด้านคงกระพันและแคล้วคลาด ปัจจุบันพระแท้ๆ ก็ไม่ค่อยพบเห็นกันนัก พระที่ทำปลอมเลียนแบบนั้นมีกันมานานแล้วครับ จะเช่าหาก็ควรสังเกตกันให้ดีหน่อยครับ

ในวันนี้ผมได้นำรูปพระแม่ย่า สุโขทัย มาให้ชมกันครับ
ด้วยความจริงใจ

หน้า 32

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

ชมรมพระเครื่อง
คุณแทน ท่าพระจันทร์

สิริสวัสดิ์ภุมวารค่ะ

Create Date : 28 มกราคม 2557		0 comments
Last Update : 28 มกราคม 2557 10:19:59 น.
Counter : 2454 Pageviews.
Share Tweet