มีใครสงสัยมั้ยว่าไอ้กระดาษแผ่นเรียวๆยาวๆ หรือที่เรียกว่าบัตร ตม. 6 ที่เราต้องกรอกทุกครั้ง เพื่อยื่นให้เจ้าหน้าที่ตม ไทยเวลาผ่านด่านออกไปต่างประเทศ โดยเจ้าหน้าที่จะเก็บส่วนที่เป็นบัตรขาออกและให้เราเก็บส่วนบัตรเขาเข้าเอาไว้กับตัวตลอดเวลาที่เราอยู่ต่างประเทศไม่ว่าจะนานเป็นปีๆ เราก็ยังต้องเก็บเอาไว้เพื่อเอามายื่นเจ้าหน้าที่ ตม. ไทยเวลากลับเข้าประเทศ นั้นมันเพื่ออะไร ?

ในทางกลับกันเวลาชาวต่างชาติเข้ามาในไทยไม่ว่าจะจุดประสงค์อะไรก็ต้องกรอกใบ ตม 6 เพื่อยื่นให้กับเจ้าหน้าที่ ตม เก็บส่วนบัตรขาเข้าและชาวต่างชาติต้องเก็บส่วนบัตรขาออกเอาไว้กับตัวตลอดเวลาที่อยู่ในไทยเพราะตอนที่เดินทางออกจะต้องเอาบัตรใบนี้ไปให้เจ้าหน้าที่ เคยเจอลูกความต่างชาติคนนึงทำงานในไทยและไม่ได้ออกนอกประเทศเลยเป็นเวลา5 ปีเห็นบัตรขาออกของเขาแล้ว บอกเลยว่า เน่ามาก ปลวกแทบขึ้น

อันที่จริงจุดประสงค์ของมัน เราก็พอเข้าใจได้ว่า ตม ต้องการที่จะเก็บบันทึกบุคคลที่เดินทางเข้าออกนอกประเทศสังเกตได้ว่า บัตรขาเข้า และ บัตรขาออก จะมีรหัสเดียวกันเจ้าหน้าที่จะบันทึกรหัสบัตรเอาไว้เพื่อเช็คดูว่าตอนเข้าและตอนออกบุคคลนั้นใช้บัตรที่มีรหัสเดียวกันหรือไม่ซึ่งหากไม่ใช่อาจจะเป็นปัญหาได้

สำหรับคนไทยอาจจะยังพอหยวนๆกันได้ในกรณีที่รหัสไม่ตรงกัน เหตุผลอาจจะเป็นเพราะว่าบัตรขาเข้ามันหาย ต้องมาเขียนใหม่อาจจะโดนดุ โดนแขวะจากเจ้าหน้าที่ ตม ไทยบ้าง แต่ก็ไม่โหดร้ายขนาดไม่ให้กลับเข้าประเทศ

แต่สำหรับต่างชาตินี่สิหากเกิดทำบัตรขาออกหายต้องไปแจ้งความกับเจ้าหน้าที่ตำรวจเพื่อเอาใบแจ้งความมาแจ้งเจ้าหน้าที่ ตม อีกทีซึ่งจากประสบการณ์ที่เคยรับทราบมา บางทีก็ขึ้นอยู่กับเจ้าหน้าที่ ตมที่ด่านขาออกว่าจะเป็นยังไง บางคนก็อาจจะมองว่าเป็นเรื่องร้ายแรงที่บัตร ตม หายต้องเอาใบแจ้งความไปทำเรื่องให้เจ้าหน้าที่อีกส่วนหนึ่งทำเรื่องขีดฆ่าแก้ไขรหัสต่างๆ นานา ของเขา สารพัดขั้นตอน กว่าจะได้ออกไปนอกประเทศบางคนไม่มีใบแจ้งความมาให้ เจ้าหน้าที่ก็ยื่นบัตรใหม่ให้เขียนเลยไม่ต้องไปแก้ไขอะไรให้ยุ่งยาก ซึ่งมันคือปัญหาว่า ทำไมเจ้าหน้าที่มีมาตรฐานมีกฎเกณฑ์ไม่เหมือนกัน

ทั้งๆที่จริงแล้วถามว่าบัตร ตม สำคัญมากมั้ย? จากที่เคยเดินทางไปต่างประเทศมาก็เห็นว่าหลายๆประเทศเขายกเลิกระบบบัตรขาเข้าออกแบบนี้ไปเยอะแล้ว ซึ่งเขาพัฒนาระบบของเขาให้บันทึกข้อมูลทั้งหมดลงในคอมพิวเตอร์มีแค่ Passport เค้าก็บันทึกอะไรได้หลายๆอย่างแล้ว มีคำถามก็ถามจากปากแล้วก็คีย์ลงคอมพิวเตอร์

ทุกวันนี้ก็ยังสงสัยว่าบัตรตม นี้มันสำคัญต่อระบบตรวจคนเข้าเมืองมากเลยหรอ ทำไมยังบังคับใช้อยู่ หรือเป็นไปได้ว่า ตม ชอบระบบ Paper อยากให้ทุกอย่างบันทึกลงกระดาษเป็นลายลักษณ์อักษรคอมพิวเตอร์มันบันทึกไม่สะใจพอ

จากประสบการณ์ทำงานที่ต้องประสานงานกับตม เรื่องต่อวีซ่า ก็พอเข้าใจว่าท่าทาง ตม ไทยจะชอบระบบ Paperจริงๆ อย่างต่อวีซ่าทำงานทีต้องเตรียมเอกสารเป็นปึ๊งๆมาให้ ตม ตรวจ ทั้งๆที่เอกสารที่ต้องใช้ส่วนใหญ่เป็นเอกสารจาก สรรพากร ประกันสังคมกรมพัฒนาธุรกิจการค้า ซึ่งเป็นหน่วยงานราชการด้วยกันเองแต่ดูท่าจะไม่ค่อยอยากจะสร้างระบบที่เชื่อมโยงข้อมูลออนไลน์ถึงกันได้คนมายื่นขอต่อวีซ่าเลยต้องสรรหามาให้เอง

ที่เขียนเรื่องนี้ที่จริงไม่ได้ต้องการอะไรมากแค่คิดว่า จะดีกว่านี้มั้ย ถ้าหน่วยงานจะพัฒนาระบบให้ประเทศไทยมันดูเจริญก้าวหน้าขึ้น