ทัศนภาพธุรกิจ การออกแบบและจัดวางทิศทางในอนาคตของธุรกิจเป็นสิ่งที่สำคัญมากๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้ผู้บริหารธุรกิจต่างเข้าใจว่า - เป็นเรื่องของการกำหนดทิศทาง (Direction) ในอนาคตของธุรกิจ - เป็นเรื่องของการวางแผนกลยุทธ (Strategic Planning) ของธุรกิจ - เป็นการนำกลยุทธไปสู่การปฏิบัติ (Strategic Implementation) ในขณะที่ปัจจุบันสิ่งที่กล่าวมาข้างต้นนั้นถูกทบทวนใหม่ในกระบวนการคิดเชิงกลยุทธ (Strategic Thinking Process) เพราะว่ามีความสำคัญถือเป็นดี เอ็น เอ ต่อความสำเร็จของการจัดวางกลยุทธธุรกิจ ขณะที่ผู้เขียนมีประสบการณ์ในการจัดทำเรื่องกลยุทธธุรกิจโดยการนำเอาเครื่องมือใหม่ ที่เรียกว่า "การประเมินองค์กรแบบสมดุล" (BCS : The Balanced Scorecard) กับดัชนีวัดผลสำเร็จธุรกิจ (KPIs : Key Performance Indicators) เข้ามาใช้วัดผลสำเร็จของกลยุทธพบว่า การกำหนดเกี่ยวกับวิสัยทัศน์ (Vision) และภารกิจ (Mission) ธุรกิจที่ดีจำเป็นต้องเข้ามาศึกษาวิธีการของการคิดเชิงกลยุทธโดยเฉพาะเรื่องของการวิเคราะห์ทัศนภาพ (Scenario Analysis) ของธุรกิจเพื่อกำหนดกลยุทธธุรกิจด้วยแรงขับกลยุทธอะไรที่ถูกต้อง กระบวนการในการคิดเกี่ยวกับวิสัยทัศน์และภารกิจ ธุรกิจในเมืองไทยส่วนใหญ่ จะมีการพัฒนาใน 4 ระยะด้วยกันคือ 1) ช่วงแรกเป็นการลองผิดลองถูก (Stage I : Trait & Error) 2) เป็นช่วงของการกำหนดหรือจัดทำขึ้นโดยอาศัยการศึกษาจากตำรา-เอกสารความรู้ (Stage II : Management by Textbook) 3) พัฒนาการในช่วงนี้เริ่มเข้าสู่การเป็นมืออาชีพ มากขึ้น (Stage III : Profession) โดยใช้ผู้บริหารที่มีความรู้หรือไปศึกษาเรียนรู้ "Best Practices" (บทเรียนที่เป็นเลิศ) จากธุรกิจต่างๆ หรือให้มืออาชีพมาเป็นผู้ดำเนินการ 4) และระยะสุดท้ายเป็นขั้นตอนที่มีที่ปรึกษาทางธุรกิจมาช่วยในการปรับให้ธุรกิจก้าวไปสู่ อนาคตได้อย่างถูกต้อง (Stage IV : Speed to the Future) ดังนั้นหากฉายให้เห็นกระบวนการกำหนดทิศทางที่ธุรกิจอยากจะเป็นในอนาคตจะเป็นดังต่อไปนี้ ส่วนแรกคือ การวิเคราะห์ทัศนภาพ (Scenario Analysis) เป็นการวิเคราะห์ทัศนภาพในทุกภาพที่จะเป็นไปได้ของธุรกิจเพื่อให้รู้ว่าธุรกิจจะใช้แรงขับทางกลยุทธอะไร ในแต่ละทัศนภาพนั้นๆ การวิเคราะห์ทัศนภาพทำให้รู้ถึงอนาคตของธุรกิจ (The Future of Business) คือ ส่วนที่รู้อย่างแน่นอน (Certainly) กับส่วนที่ไม่แน่นอน (Uncertainly) กับสภาพแวดล้อมทางธุรกิจ ส่วนสุดท้าย คือ การคิดเชิงกลยุทธ (Strategic Thinking) ซึ่งเป็นการมองเห็น ในทุกทิศทางของกลยุทธธุรกิจและต้องบูรณาการจนกระทั่งเห็นโดยตลอด ทัศนภาพธุรกิจคืออะไร สิ่งที่เป็นหัวใจสำคัญของกรอบแนวคิดในสิ่งที่กล่าวมา คือ ทัศนภาพธุรกิจ ผู้เขียนจึงอยากหยิบยกสิ่งที่เรียกว่า ทัศนภาพ (Scenario) หรือทัศนภาพธุรกิจ (Business Scenario) มาอธิบายให้เห็นว่าสำคัญต่อการคิดวิสัยทัศน์ ภารกิจ และกลยุทธของธุรกิจอย่างไรบ้าง มีนักทฤษฎีหลายท่านให้ความหมายของคำว่า ทัศนภาพ (Scenario) ไว้ดังนี้ - เป็นมุมมองซึ่งคงที่จากภายในธุรกิจเกี่ยวกับการมองเห็นว่าอนาคตอะไรที่อาจจะทำให้เกิดขึ้น - เป็นเครื่องมือสำหรับกำหนดการรับรู้อย่างหนึ่งในเรื่องเกี่ยวกับทางเลือกสภาพแวดล้อมของอนาคต ซึ่งการตัดสินใจอาจจะทำให้กลยุทธถูกต้อง - เป็นส่วนหนึ่งของการวางแผนกลยุทธที่สัมพันธ์กับเครื่องมือและเทคโนโลยี สำหรับจัดการความไม่แน่นอนของอนาคต - เป็นวิชาการที่มีวินัยสำหรับจัดการอนาคตที่เป็นไปได้ซึ่งองค์กร ได้ตัดสินใจที่จะดำเนินตาม สิ่งที่เราคิดเกี่ยวกับทัศนภาพธุรกิจก็เพราะเราต้องการกำหนดกลยุทธที่ตรงกับ ทัศนภาพธุรกิจนั้นๆ ซึ่งในการมองเกี่ยวกับอนาคต เราอาจพิจารณาได้ในลักษณะต่อไปนี้ อนาคตที่เป็นไปได้ (Possible Futures) ซึ่งเป็นเรื่องของทัศนภาพ (Scenario) อนาคตที่อาจจะเป็นได้ (Probable Futures) ซึ่งเป็นเรื่องของการคาดคะเน (Forecast) อนาคตที่ต้องการ (Desired Futures) ซึ่งจะเป็นเรื่องของวิสัยทัศน์ คงเท่านี้ก่อนครับ ดร.ดนัย เทียนพุฒ Dr.Danai Thieanphut DNT Consultants Create Date : 12 พฤศจิกายน 2549 Last Update : 10 กุมภาพันธ์ 2550 12:46:11 น. 0 comments Counter : 1899 Pageviews. Share Tweet