สร้างความฮือมามาตลอดสัปดาห์ ภายหลังจากคลิปเสียงของ "หนู"  คุย "ราชสีห์" หลุดออกมาจนแผ่นดินสั่นสะเทือนเลื่อนลั่นกับ 'แผนลับ' ที่โด่งดังที่สุดในประวัติศาสตร์การเมืองไทย กลายเป็นคลิปที่สั่นสะเทือนสังคมอย่างรวดเร็ว

ความเคลื่อนไหวมากมาย ประเด็นมากมาย แต่ทว่าเมื่อลองตัดเรื่องการเมือง ความขัดแย้งออกไป คำถามที่ทุกคนในประเทศสงสัยอยู่ที่ว่าคลิปดังกล่าว “ถูกตัดต่อ” หรือไม่...?

ไทยรัฐออนไลน์สอบถามด้านเทคนิคไปยัง เจ้าของ บริษัท ALL STEP โปรดักชั่นเฮาส์ชื่อดังมีประสบการณ์ในสายงานผลิตสื่อ และการบันทึกเสียง มิกซ์เสียงมาเป็นเวลาหลายสิบปีทำการพิสูจน์ผ่านกระบวนการเข้าเครื่องถอดรหัสคลื่นเสียงไฟล์เสียง เป็นการให้ความรู้เรื่องเสียงและเรื่องตัดต่อล้วนๆ

ผู้เชี่ยวชาญบอกว่า ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจเรื่องกราฟเสียงกันก่อน โดยปกติการบันทึกเสียงโฆษก ผู้บรรยาย ในสตูดิโอต่างๆ นั้น “ระบบการอัดเสียงที่ดี จะทำให้เสียงพูดที่ได้มีคุณภาพเช่น ภาพประกอบที่ 1 เป็นตัวอย่างคลื่นเสียงโฆษกที่ตนเองอัดในสตูดิโอ โดยคำพูด ที่แสดงเป็นเส้นกราฟ จะชัดเจน หนักแน่น รูปเหมือนภูเขา ขึ้นตามเสียงที่ดังและลาดลงมาในช่วงไม่มีเสียงเส้นกราฟที่ตกติดพื้น แสดงว่าไม่มีเสียงรบกวน หรือ Noise เพราะเงียบ เส้นกราฟจะติดดินเลย เพราะการอัดเสียงมีคุณภาพดี

ภาพประกอบที่ 2 เมื่อลองนำตัวอย่างกราฟเสียงต้นฉบับของอดีตนายกฯ ท่านหนึ่งที่เคยถูกนำไปตัดต่อว่า สั่งฆ่าประชาชนคลิปนี้ ระบบอัดเสียง ค่อนข้างดี คือ น่าจะใช้ไมค์ติดตัว ระบบปิดเสียงรบกวนอาจมีบ้าง แต่ก็ยังจัดว่าน้อย (เสียงรบกวนน่าจะมีเพราะผ่านการออกอากาศ) สังเกต คำพูดของอดีตนายกฯจะชัดเจน เป็นคำๆ จึงมีคนคิดนำไปตัดต่อ ตัดแปะได้ง่ายดาย

"แต่ถ้าสังเกตดีๆ คลื่นเสียงที่ผมลองให้ดูจะมีสะดุด ไม่ธรรมชาติ เพราะคำต่างๆ ที่คนเราเปล่งเสียงพูดออกมา 1.มันจะพกพาเสียงรบกวน หรือ Noise มาด้วย 2.เสียงรบกวนที่มาจากคนละช่วงจะแตกต่างกัน ฉะนั้น เมื่อสลับย้ายตำแหน่ง มาชนกับคำอื่น จึงฟังแล้ว จะรู้สึกได้ว่าสะดุด ไม่ธรรมชาติ คนที่คุ้นเคยกับการทำงานกับเสียง ตัดต่อเสียง จะเข้าใจได้ง่ายในประเด็นนี้ แต่คนทั่วไปก็ใช้ความรู้สึก ก็จะรู้ได้เช่นกัน เพราะน้ำเสียงขึ้นลง ก็จะไม่ธรรมชาติด้วย แม้ปัจจุบันในหลายโปรแกรมจะมี Filter ที่ใช้ลบเสียงรบกวนได้ แต่มิติเสียงก็จะเพี้ยนไป หากลบเสียงรบกวนที่มีมากๆ"

เจ้าของบริษัทโปรดักชั่นเฮาส์ กล่าวว่า ที่นี่มาถึงคลิปที่เป็นข่าว

ภาพประกอบที่ 3 กราฟ คลิปเสียงคล้ายที่เป็นข่าวถกเถียงกันอยู่นี้ จะเห็นลักษณะของเส้นกราฟเสียงของ ชายสูงอายุคนแรก และชายคนที่ 2 สลับกันไปมา น่าแปลกใจไหมว่า “ทำไม ความหนาแน่น และความสูงต่ำของเส้นกราฟต่ำสุด เงียบสุดของทั้ง 2 คน มีความแตกต่างกันมาก

ดูภาพประกอบที่ 4 กราฟ คลิปเสียงคล้ายนี้ หากเราสังเกต เสียงรบกวนค่อนข้างเยอะมาก ซึ่งประเมินได้เลยว่า เป็นเพราะไม่ได้ใช้ไมโครโฟน และไมค์หรือโทรศัพท์ที่อัดเสียง อยู่ไม่ใกล้ปาก ทำให้มีเสียงรบกวนมาร่วมแจมได้มาก เส้นกราฟสูงๆ ก็คือ คำแต่ละคำที่พูดขึ้น

ดังจะเห็นได้จากภาพประกอบที่ 5 ว่า เสียงรบกวน รอบด้าน จะขึ้นๆ ลงๆ ไม่สม่ำเสมอ นี่คือธรรมชาติ เสียงช้อน เสียงลากเก้าอี้ คนเดิน ไอ คนอื่นคุยกันไกลๆ ที่อยู่ในคลิปนี้ ก็เป็นเส้นกราฟขึ้นลงในกลุ่มพื้นเสียง ได้ทั้งสิ้น ตรงนี้แหละที่ย้ำว่า มันจะติดมากับวลีเสียงหลัก ด้วยทุกครั้ง ถ้านำแต่ละคำมาชนกัน จากคนละทิศละทาง เราจะเห็นเส้นกราฟ noise ไม่ราบรื่น ขึ้นลง สม่ำเสมอ

สอดรับกับภาพประกอบที่ 6 ชายชราคนท่ี่ 1 กับ ชายคนที่ 2 ตรงนี้ ที่เรามาร์คกันไว้ตั้งแต่ต้นนะครับ ว่าระดับ Noise ในระหว่างคำพูด ของชาย 2 คนนี้ ทำไมไม่เท่ากัน คำตอบคือคลิปนี้ น่าจะผ่านการตัดต่อมาแล้ว แต่น่าจะเป็น “การตัดต่อ เพื่อยกระดับเสียงของ ชายชรา 2 ให้มีความดังของเสียงเพิ่มขึ้น ฟังได้ยินและฟังแล้วคนฟังจะเข้าใจได้ด้วยระดับความดังของเสียงพูดใกล้เคียงกับชายชรา 1 ให้ระดับความดังสุดของเสียงเท่ากัน แต่จริงๆ แล้ว ชาย 2 ถูกตัดต่อ อย่างที่บอกเป็นแค่การยกเกนเสียงให้ดังขึ้น จึงขอสรุปว่า เป็นคลิปเสียงจริง ของ 2 คน ที่พูดคุยกันจริงครับ" ผู้เชี่ยวชาญระบุ

ขณะที่ เจ้าของฉายา ฤทธิ์ มีดสั้น มือตัดต่อเสียงภาพยนตร์อันดับต้นๆ ของประเทศไทย ที่มีรางวัลพ่วงท้ายมากมาย กล่าวถึงกรณีนี้สอดคลองกับผู้เชี่ยวชาญคนแรกว่าลักษณะการวางเครื่องอัดเสียงหรือโทรศัพท์ เป็นไปได้ 2 กรณี หนึ่งคือวางบนโต๊ะขณะที่คุยกันกับ 2.ใส่กระเป๋า ซึ่งน่าจะต้องเป็นกระเป๋าเสื้อด้านบน เป็นกระเป๋าภายนอกไม่ใช่กระเป๋าใน เนื่องจากเสียงไม่อู้ และเสียงดังกล่าวไม่ค่อยขยับ แม้จะมีเสียงเบาะหนังนิดหน่อยอาจจะเป็นไปได้ว่าเครื่องอัดหรือโทรศัพท์ดังกล่าววางข้างตัว เนื่องจากเสียงคนพูดชัด ดังนั้นระยะของเครื่องอัดกับคนนั้นใกล้กันไม่ถึงเมตร

"ดังนั้นกรณีนี้เชื่อได้ว่าชายคนที่ 1 กับชายคนที่ 2 ไม่ได้คุยโทรศัพท์กันเป็นการเจอตัวกัน และสิ่งที่ผมไม่อยากให้มองข้ามคือตัวบอดี้การ์ดหรือคนติดตามรอบข้าง เพราะเสียงสิ่งแวดล้อมที่ได้ยินก็คือชายหนึ่งในคลิปนั้นหันไปคุยกับคนอื่น บางจังหวะก็หันไปคุยโทรศัพท์ด้วย นอกจากนี้ประเด็นว่าจะเป็นการอัดเสียงจากไมค์ไร้สายซ่อนอยู่แบบสายลับซึ่งผู้อัดสามารถอยู่ไกลเป็นร้อยเมตรนั้นก็มีความเป็นไปได้แต่ผมให้แค่ 10% ส่วนในกระเป๋าเสื้อกับการวางบนโต๊ะเปอร์เซนต์เท่าๆ กัน"

เมื่อถามว่าทั้ง 3 คลิปที่เป็นข่าวผ่านการตัดต่อไหม นักตัดต่อเสียงภาพยนตร์ชื่อดัง บอกว่าถ้าตัดต่อหมายถึงเอาเสียงที่อื่นมาตัดแปะแล้วให้ผิดความหมาย ไม่มีคำขาด ไม่มีการตัดต่อซักคำ แต่ถ้าจะทำขึ้นมาคือมีวิธีเดียวที่ทำได้ก็คือ ต้องเอาคนเสียงเหมือนมาทำซึ่งเป็นไปได้ยากมากๆ

'อย่างที่ผมบอกยาก เพราะว่าคุณต้องหาคนที่โทนเสียงเหมือนกัน แล้วโทนนิ่งของชายคนที่ 2 นั้น แตกและแหบปลายๆ ดังนั้นถ้าจะเซตเอาเสียงคนเหมือนมากๆ เนื่อง จากคุณต้องหาคนสองคนที่อายุใกล้เคียงมาด้วย แล้วที่สำคัญเสียงเหมือนไม่พอ ยังต้องหาคนที่คุมแอ็กติ้งก็ต้องเก่งมากด้วย เพราะบทสนทนานี้ทั้ง 2 พูดอย่างเป็นธรรมชาติมาก แล้วการทำเสียงให้แย่ มันไม่ง่ายนะครับ ทำเสียงให้ฟังมันดูเหมือนแอบอัด เหมือแคนดิทคาเมร่า เหมือนกล้องวิดีโอห่วยๆ เสียงฟู่ๆ ต้องใช้เวลาต้องเซียนมากๆ เหมือนกับการทำหนังเรื่องหนึ่งเลย ผมให้ความน่าจะเป็นประเด็นนี้แค่ 5 % แต่อย่างไรก็ดีเชื่อว่าเป็นคลิปที่ไม่ได้มีการตัดต่อให้ความหมายผิดเพี้ยนไปแน่นอน" ผู้เชี่ยวชาญเรื่องเสียงชื่อดังกล่าวสรุป.