ดาราจักรไร้รูปแบบ .. ดาราผกายสายบูรพมาส
ดาราจักร NGC 1427A ตัวอย่างของดาราจักรไร้รูปแบบ อยู่ห่างออกไปประมาณ 52 ล้านปีแสง ภาพถ่ายจากกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล
ดาราจักรไร้รูปแบบ (Irregular Galaxy) คือดาราจักรที่ไม่สามารถแบ่งแยกชนิด ให้เป็นประเภทใดประเภทหนึ่งในลำดับของฮับเบิลได้อย่างชัดเจน
ดาราจักรเหล่านี้ไม่มีรูปทรงแบบก้นหอยและไม่มีสัณฐานรี โดยมากมักมีลักษณะยุ่งเหยิง ไม่ปรากฏดุมดาราจักร หรือส่วนหนึ่งส่วนใดที่คล้ายจะเป็นแขนดาราจักรเลย
โดยมากเชื่อกันว่าดาราจักรชนิดนี้มีอยู่ประมาณ 1 ใน 4 ของดาราจักรทั้งหมด ครั้งหนึ่งมันน่าจะเคยเป็นดาราจักรชนิดก้นหอย หรือชนิดรีมาก่อน แล้วเกิดสูญสลายรูปทรงไปด้วยแรงกิริยาความโน้มถ่วง ในดาราจักรไร้รูปแบบยังมีแก๊สและฝุ่นอยู่เป็นจำนวนมากด้วย
ดาราจักรไร้รูปแบบอาจแบ่งออกเป็น 2 ชนิดฮับเบิลใหญ่ๆ ดังนี้
ดาราจักรแบบ Irr-I เป็นดาราจักรไร้รูปแบบ ที่มีโครงสร้างบางส่วนแต่ไม่มากพอจะจัดประเภทในลำดับของฮับเบิล
เดอ วากูลัวร์ นักดาราศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ได้จัดประเภทย่อยให้แก่ดาราจักรในกลุ่มนี้เป็น Sm ถ้ามีโครงสร้างบางส่วนคล้ายแขนกังหัน หากไม่มีก็ให้เป็นประเภท Im
ดาราจักรแบบ Irr-II เป็นดาราจักรไร้รูปแบบที่ไม่มีโครงสร้างใดๆ ที่จะช่วยจัดประเภทในลำดับของฮับเบิลได้เลย
สำหรับการจัดประเภทที่ 3 จะเป็นดาราจักรแคระไร้รูปแบบ ใช้สัญลักษณ์ว่า dI หรือ dIrrs
ในปัจจุบันนักดาราศาสตร์เห็นว่า ดาราจักรประเภทนี้มีความสำคัญมากในการทำความเข้าใจกับวิวัฒนาการของดาราจักร เพราะมันมีระดับความเป็นโลหะค่อนข้างต่ำ และมีระดับแก๊สสูงมาก
เชื่อว่ามันน่าจะมีลักษณะคล้ายคลึงกับดาราจักรยุคแรกเริ่ม ที่อยู่ในเอกภพของเรา รวมถึงอาจเป็นตัวสะท้อนถึงดาราจักรสีน้ำเงินจางๆ ที่พบเห็นอยู่ในการสำรวจดาราจักรในอวกาศห้วงลึกด้วย
ดาราจักรไร้รูปแบบบางแห่งเป็นดาราจักรชนิดก้นหอยขนาดเล็ก ที่ถูกทำลายสัณฐานไปด้วยแรงโน้มถ่วง จากดาราจักรเพื่อนบ้านที่มีขนาดใหญ่กว่า
แต่ก่อนดาราจักรเมฆแมเจลแลน เคยถูกจัดเป็นดาราจักรไร้รูปแบบ แต่ต่อมาภายหลังเมื่อมีการค้นพบโครงสร้างคานภายใน จึงเปลี่ยนการจัดประเภทไปเป็นแบบ "SBm"
ซึ่งเป็นดาราจักรชนิดที่สี่ ในบรรดาดาราจักรชนิดก้นหอยมีคาน เชื่อว่ามันน่าจะธำรงรูปก้นหอยไปได้ จนกว่าจะสูญเสียแรงโน้มถ่วงและเสียรูปร่างไป
ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
สวัสดิ์สิริศนิวาร สิริมานรมณีย์นะคะ
Create Date : 23 เมษายน 2554 |
|
0 comments |
Last Update : 23 เมษายน 2554 0:08:25 น. |
Counter : 1784 Pageviews. |
|
|
|