ประทีปทิพย์ราชาภิเษก วันที่ 28 เมษายน พุทธศักราช 2493 วันราชาภิเษกสมรสของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ กับ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ซึ่งในขณะนั้นยังทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร ท่านผู้อ่านที่ "ร่วมสมัย" คงยังจดจำภาพแห่งความประทับใจและความปลื้มปิติของประชาชนคนไทยในช่วงเวลานั้นได้ นับตั้งแต่สำนักพระราชวังประกาศข่าวการหมั้นด้วยพระธำมรงค์ที่สมเด็จพระบรมราชชนกประทานแก่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงสวมพระธำมรงค์นี้พระราชทานแก่หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2492 และอีก 1 เดือนต่อมา คือวันที่ 12 สิงหาคม ก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดงานเลี้ยงฉลองการหมั้นเป็นลักษณะงานเล็กๆ ขึ้น ณ สถานเอกอัครราชทูตไทยในกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ พสกนิกรได้รับทราบข่าวนี้ทางวิทยุกระจายเสียงและหนังสือพิมพ์ด้วยความชื่นชมโสมนัส และจากนั้นมา ต่างก็ตั้งตารอคอยรับเสด็จในวันที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จนิวัติพระนครพร้อมด้วยพระคู่หมั้น สองฟากถนนจากท่าราชวรดิษฐ์มายังถนนราชดำเนินเนืองแน่นไปด้วยผู้คนล้นหลามอย่างที่กล่าวได้ว่า "มืดฟ้ามัวดิน" เพราะมองไปทางไหนก็เห็นแต่ศีรษะคนเบียดเสียดกันเต็มไปหมดจนแทบจะไม่มีช่องว่างให้ยืนและเดินก็ว่าได้ ในขณะที่รถยนต์พระที่นั่งแล่นผ่าน แต่ละคนเฝ้าแต่ชะเง้อเพื่อที่จะขอชมพระบารมีให้เป็นบุญตา และจากนั้นมา กิจวัตรของชาวกรุงเทพฯ ก็คือเมื่อทราบข่าวการเสด็จพระราชดำเนินที่ไหน เมื่อใดก็จะพากันไปรอเฝ้าฯสองข้างทางที่เสด็จฯผ่านอย่างเนืองแน่น หลายต่อหลายคนถึงกับเตรียมผ้าและดาษไปปูรองนั่ง จองที่ตามริมถนนกันไว้ก่อนเวลาเสด็จฯเป็นชั่วโมง ที่พิเศษกว่านั้นก็คือ เมื่อมีข่าวพูดกันต่อๆ มาว่า ในเวลาบ่ายเกือบเย็น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมักทรงขับรถพระที่นั่งไปยังวังเทเวศร์เพื่อเสวยพระสุธารสชากับพระคู่หมั้นประชาชนที่อยู่ใกล้เคียงตามแถบนั้น ก็จะพากันไปเฝ้ารอคอยด้วยความรู้สึกที่เปี่ยมไปด้วยความจงรักภักดี แม้คนที่อยู่ไกลก็ยังอุตส่าห์นั่งรถรางหรือไม่ก็รถเมล์ไปลงยังเทเวศร์เพื่อที่จะรอเฝ้าฯ ตามริมถนนริมคลองบ้างและบริเวณใกล้เคียงวังเทเวศร์บ้าง โดยไม่คำนึงว่าเวลาจะผ่านไปจนเย็นค่ำเพียงใด บางคนที่โชคดีก็อาจได้เห็นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในฉลองพระองค์แบบลำลอง คือทรงกางเกงยาวสีขาวและฉลองพระองค์เชิ้ตสีขาว ประทับ ณ พระเก้าอี้สนามหน้าพระตำหนักริมแม่น้ำเจ้าพระยากับพระคู่หมั้นซึ่งทรงฉลองพระองค์เสื้อปักลูกไม้และซิ่นไหมยาวแบบไทยเรียบร้อยงดงาม แต่ส่วนใหญ่มักได้ชื่นชมภาพประทับใจเช่นนี้ทางหนังสือพิมพ์ ในช่วงเวลานั้น ข่าวสารที่ประชาชนทั้งหลายเฝ้าติดตามรับทราบกันได้ก็มีแต่วิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุ 1 ปณ. และหนังสือพิมพ์รายวัน ซึ่งมีเพียงไม่กี่ฉบับ ทั้งยังไม่มีหน้าพิมพ์สีเช่นในทุกวันนี้ด้วย ฉะนั้นความตื่นเต้นกระตือรือร้นของผู้คนส่วนใหญ่ในกรุงเทพฯก็คือ ต่างพยายามมุ่งหน้าไปรอเฝ้าฯชมพระบารมีด้วยตาของตนเอง วันที่ 28 เมษายน 2493 ซึ่งเป็นวันสำคัญที่สุด จึงมีประชาชนล้นหลามตามสองฟากทางที่เสด็จฯผ่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือที่บริเวณหน้าวังสระปทุม ซึ่งพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสได้จัดขึ้นที่พระตำหนักสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ตั้งแต่ตอนเช้า ท่านผู้หญิงเกนหลง สนิทวงศ์ฯ บันทึกเหตุการณ์มหามงคลนี้ อันเป็นประวัติศาสตร์ช่วงหนึ่งของชาติไทยไว้ในเรื่อง "เป็น อยู่ คือ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ" ว่า " หม่อมเจ้านักขัตรมงคลทรงพาหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ ซึ่งแต่งกายชุดสีงาช้าง เสื้อแพรแขนยาวปักลาย กระหนกทอง สร้อยคอเพชร สร้อยข้อมือเพชรของเก่าของสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า และต่างหูเพชรของเก่าฝีมือทำขึ้นใหม่ สายสะพายปฐมจุลจอมเกล้า ไปยังวังสระปทุมประทับรอในห้องรับแขก เวลา 09.30 น. สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเครื่องแบบเต็มยศ ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ทรงสวมสายสะพายจุลจอมเกล้าประทับรถยนต์พระที่นั่งเสด็จเข้าสู่วังสมเด็จพระราชบิดา เสด็จพระราชดำเนินไปประทับ ณ ห้องรับแขกพระตำหนัก สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ นายกรัฐมนตรี ประธานวุฒิสภา ประธานสภาผู้แทนราษฎร และข้าราชการชั้นผู้ใหญ่รอเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท หม่อมเจ้านักขัตรมงคลทรงนำหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ ไปเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พลโทมังกร พรหมโยธี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยทูลเกล้าฯถวายสมุดทะเบียนราชาภิเษกสมรส ทรงลงพระปรมาภิไธย แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ หม่อมเจ้านักขัตรมงคล และหม่อมหลวงบัว ลงพระนามและลงนาม ตามลำดับ จากนั้น ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ราชสักขีคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทรและจอมพล ป.พิบูลสงคราม ลงนามด้วย เนื่องจากหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ยังไม่บรรลุนิติภาวะ เสร็จแล้ว สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จฯนำหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ขึ้นประทับยังห้องพระราชพิธีบนพระตำหนัก สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เสด็จฯออก สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ ถวายดอกไม้ ธูปเทียนแพแด่สมเด็จพระพันวัสสาฯ สมเด็จพระพันวัสสาฯ พระราชทานน้ำพระพุทธมนต์ เทพมนตร์ และทรงเจิมแด่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และทรงรดน้ำพระพุทธมนต์ เทพมนตร์ ทรงเจิมแก่หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ในการพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสตามโบราณราชประเพณี สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ซึ่งมีพระชนม์มากแล้ว และทรงมีความทรงจำไม่แม่นยำ แต่ขณะทรงอยู่ในพระราชพิธี ความทรงจำกลับคืนดีมาอีก มีรับสั่งกับหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ว่า "เอ้า! หันออกไปยิ้มกับผู้คนที่เขามางานซิ เขาอุตส่าห์มากันเต็มๆ ออกไปให้เขาเห็นหน่อย" ยังความแปลกพระทัยและปลื้มปีติยินดียิ่งให้เกิดขึ้นกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและทุกคนในที่นั้น" การพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้พระราชทานของที่ระลึกเป็นกล่องสี่เหลี่ยมผืนผ้าคล้ายหีบบุหรี่ถมเงิน ประดับพระปรมาภิไธยย่อ ภอ. กับ พระนามาภิไธยย่อ สก. มีเครื่องหมายจักรกับตรีอยู่บนฝากล่อง หลังจากนั้น ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการประกาศสถาปนาหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร เป็นสมเด็จพระราชินี คำประกาศสถาปนามีความตอนหนึ่งว่า " สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า โดยที่ได้ทรงประกอบพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสกับหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร ถูกต้องตามกฎหมาย และราชประเพณีโดยสมบูรณ์ทุกประการแล้ว จึงมีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งให้สถาปนาหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ พระอัครมเหสี เป็นสมเด็จพระราชินีสิริกิติ์ ทรงดำรงตำแหน่งพระอิสริยยศฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์ตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป" ผู้รับสนองพระบรมราชโองการคือ นายกรัฐมนตรี ในขณะนั้น ได้แก่ จอมพลแปลก พิบูลสงคราม ในบ่ายวันนั้นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯออกมหาสมาคมในพระบรมมหาราชวัง เพื่อพระราชทานพระราชวโรกาสให้พระบรมวงศานุวงศ์ ทูตานุทูตและข้าราชการ ได้เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายพระพรชัยมงคล พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทรกราบบังคมทูลถวายพระพรแทนพระบรมวงศานุวงศ์ ท่านผู้หญิงเกนหลง สนิทวงศ์ฯ เขียนบันทึกเหตุการณ์ตอนนี้ไว้ในหนังสือ "เป็น อยู่ คือ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ" ว่า " มีความตอนหนึ่งแสดงความปลาบปลื้มปีติโสมนัสในการที่ทรงเลือกสมเด็จพระราชินีสิริกิติ์ มาเป็นสมเด็จพระภรรยาเจ้า ว่า '... ได้ทรงพิจารณาเลือกสรรประสบผู้ที่สมควรแก่การสนองพระยุคลบาท ร่วมทุกข์ ร่วมสุข แบ่งเบาพระภาระในภายภาคหน้า... ' เสร็จพระราชพิธีพระบรมวงศานุวงศ์เฝ้าฯถวายพระพรแล้ว สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระราชินี เสด็จฯออก ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย โดยสถานอุตราภิมุข ชาวพนักงานประโคมแตรและมโหระทึก ทหารกองเกียรติยศถวายความเคารพ แตรวงบรรเลงเพลงสรรเสริฐพระบารมี คณะรัฐมนตรี สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ข้าราชการ คณะทูตานุทูต เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท เมื่อสุดเสียงประโคมแล้ว สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำรัสเนื่องที่ทรงประกอบพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสให้ผู้มาเฝ้าฯทราบ จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี เป็นผู้กราบบังคมทูลพระกรุณาแสดงความชื่นชมยินดี และถวายพระพรชัยมงคล" และอีกตอนหนึ่งในบันทึกเรื่องเดียวกันนี้ ท่านผู้หญิงเกนหลง สนิทวงศ์ฯ เขียนไว้ว่า " ตอนค่ำวันนั้น มีพระราชทานเลี้ยงบนพระตำหนักเป็นการภายในระหว่างพระญาติสนิทและข้าราชบริพารที่ใกล้ชิด มีพระบรมวงศานุวงศ์ อาทิ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทร และหม่อมเอลิซาเบธ รังสิต สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา หม่อมเจ้านักขัตรมงคล และหม่อมหลวงบัว กิติยากร หม่อมเจ้ามุรธาภิเษก โสณกุล หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ และหม่อมวิภา จักรพันธุ์ หม่อมราชวงศ์บุษบา กิติยากร พลเอก หลวงสุรณรงค์ และนางจรวย โชติกเสถียร นายแพทย์หม่อมหลวงจินดา และนางเกนหลง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา นายสุรเทิน และหม่อมหลวงมณีรัตน์ บุนนาค นับเป็นการเลี้ยงในพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสที่ง่าย เรียบ และสิ้นเปลืองน้อยที่สุดในโลก หลังการเลี้ยงร่วมโต๊ะเสวยแล้ว มีการฉายหนังผีเรื่อง 'Return of Frankenstein' ให้แขกชม อาจจะนับได้ว่าเป็นพระราชพิธีแบบใหม่ที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงค้นพบ เพื่อข่มพระขวัญเจ้าสาวให้ทรงหันเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร และยึดพระองค์เป็นที่พึ่งในวันบรมราชาภิเษกสมรสก็เป็นได้ ไม่มีพิธีส่งตัวเจ้าสาวตามประเพณีทั่วไป ทั้งสองพระองค์เสด็จฯหัวหินเป็นการส่วนพระองค์โดยรถไฟพระที่นั่งในวันรุ่งขึ้น เสด็จฯไปประทับ ณ พระตำหนักเปี่ยมสุข พระราชวังไกลกังวล 3 วัน ตามประเพณี โปรดเกล้าฯให้ผู้ตามเสด็จฯน้อยมาก ทรงโปรดความเงียบสงบ ไม่ฟู่ฟ่าฟุ่มเฟือยโดยไร้ประโยชน์ ตลอดระยะทางที่รถไฟผ่าน จนถึงสถานีรถไฟหัวหิน ประชาชนต่างพากันมาเฝ้าฯ อย่างเนืองแน่น ทุกดวงหน้าเบิกบานแจ่มใส ทรงโบกพระหัตถ์ บางคนที่อยู่ใกล้ก็พระราชทานพระหัตถ์ เขาก็เอามาทูนหัวด้วยความบูชา และนี่เป็นครั้งแรกที่ทั้งสองพระองค์เสด็จฯออกให้ประชาชนต่างจังหวัดได้เข้าเฝ้าฯ อย่างใกล้ชิด" อ้างอิง : หนังสือ สกุลไทย รายสัปดาห์ (พิเศษ)   Create Date : 28 เมษายน 2548 20 comments Last Update : 28 เมษายน 2548 9:00:05 น. Counter : 848 Pageviews. Share Tweet

ขอบคุณนะค่ะที่นำข้อความสำคัญน่าอ่านมาแบ่งปันกันค่ะ คุณชยานนท์ สบายดีนะค่ะ คิดถึงค่ะ   โดย: พี่เจี้ยวค่ะ (sutida_jeaw ) 28 เมษายน 2548 9:05:30 น.

แวะมาอ่านจ้า คิดถึงเหมือนกันนะ ช่วงนี้ไม่ได้คุยกันเลยเนาะ   โดย: ซีบวก 28 เมษายน 2548 9:12:53 น.

พี่เจี้ยว สบายมากเลยครับ นั้งๆนอนๆทั้งวัน เบื่อจะแย่แย้ววววววว ซีบวก เมื่อคืนก็รออยู่นะ ม่ะเห็นเจอเลย เป็นไงมั่งเอย   โดย: ชยานนท์ 28 เมษายน 2548 9:43:57 น.

ู^ ^ มีส่ง final draft ของ thesis น่ะ ช่วงเช้านั่งตรวจดูความเรียบร้อย พอช่วงบ่ายก็เอาไปส่ง เลยไม่ได้เข้า M เลยอ่ะ ...เห็นบอกว่าสบายมากก็ดีใจนะ :-)   โดย: ซีบวก 28 เมษายน 2548 9:55:03 น.

สวัสดีค่ะ อ่านแล้วได้ความรู้ดีมากเลยค่ะ ขอบคุณนะคะ   โดย: รักดี 28 เมษายน 2548 18:58:13 น.

รักดี สวัสดีเช่นกันคับ   โดย: ชยานนท์ IP: 203.188.21.145 29 เมษายน 2548 16:10:34 น.

มาอ่านบทความค่ะ ชอบภาพประกอบจังเลย รักษาสุขภาพนะคะ (ดูเรียบร้อยเกินไปม๊ะคะ)   โดย: มีอมยิ้ม 1 พฤษภาคม 2548 0:18:22 น.

ก๊อกๆๆๆ....คุณชยานนท์...อยู่ไหนเอย....คิดถึงนะค่ะ...พี่เองค่ะอิอิ...   โดย: พี่เจี้ยวค่ะ IP: 24.238.54.196 3 พฤษภาคม 2548 5:06:24 น.

ชยานนท์.. หวัดดีตอนสายๆ จ้า.. ทำไรอยู่ นี่ นี่.. ซีมาตอนเลขคนเข้าชมอยู่ที่ 777 ล่ะ เลขสวยเหมือนคนมาเยี่ยมชมเลยเนาะ อิอิ...   โดย: ซีบวก 3 พฤษภาคม 2548 9:29:10 น.

คุณชยานนท์.... มีอมยิ้มมาขอบคุณมาก ๆ นะคะ ที่สละเวลา.....ส่ง....ผิ่นให้(อุ๊ยมะช่าย)...ส่งฝืนไปเผาไฟ แหะ ๆ ๆ ขอบคุณอีกครั้งค่ะ   โดย: เจ๊ยิ้มเอง IP: 58.9.142.225 6 พฤษภาคม 2548 2:14:09 น.

บล๊อกน้องเราเปี๊ยนไป๋ อิ อิ   โดย: น.ส.มารร้าย 6 พฤษภาคม 2548 12:14:39 น.

งดงามอย่างยิ่งค่ะ ดีใจที่ได้อ่านจังเลย   โดย: ไร้หัวใจ .. ไม่ได้ล๊อคอินค๊ะะ IP: 203.147.50.146 6 พฤษภาคม 2548 14:58:46 น.

โดย: อีด IP: 125.24.138.93 2 กุมภาพันธ์ 2550 12:59:29 น.

โดย: อีด IP: 125.24.138.93 2 กุมภาพันธ์ 2550 13:00:17 น.

ขอพระองค์ทรงพระเจริญ   โดย: ยุ้งข้าว IP: 125.24.7.227 6 กุมภาพันธ์ 2550 10:57:03 น.

ความรักอันยาวนาน   โดย: ยุ้งข้าว IP: 125.24.7.227 6 กุมภาพันธ์ 2550 10:59:42 น.

ขอพระองค์ทรงพระเจริญ   โดย: เรารักในหลวง IP: 124.120.134.207 14 กุมภาพันธ์ 2550 17:44:10 น.

ขอพระองค์ทรงพระเจริญเป็นมิ่งขวัญของปวงชนชาวไทยตลอดไป   โดย: ชาวอำเภอทัพทัน IP: 203.113.86.131 23 กุมภาพันธ์ 2550 13:28:08 น.

อย่ากได้รู้ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว   โดย: กนกวรรณ IP: 118.174.131.134 17 เมษายน 2551 10:37:50 น.

อย่ากได้รู้ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว   โดย: กนกวรรณ IP: 118.174.131.134 17 เมษายน 2551 10:47:57 น.