Bloggang.com : peanka : เพราะสื่อ…วัฒนธรรมจึงเปลี่ยน

เพราะสื่อ…วัฒนธรรมจึงเปลี่ยน

หากจะบอกว่าสื่อเป็นอีกปัจจัยหนึ่งในการดำเนินชีวิตของเราตอนนี้เลยก็ว่าได้เพราะทุกวันนี้สังคมเราเริ่มหันมาบริโภคสื่อกันมากขึ้นทั้งสื่อโทรทัศน์และสื่อสิ่งพิมพ์ ยิ่งการเมืองกำลังเข้มข้นสื่อยิ่งกลายเป็นที่จับตามองของใครหลายๆคนเพราะเนื้อหาหรือข่าวที่สื่อนำเสนอออกไปนั้นย่อมมีผลกระทบต่อสังคมไม่มากก็น้อยหรือบางทีอาจก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของวัฒนธรรมบางแห่งเลยก็ว่าได้

บั้งไฟพญานาคคืออีกหนึ่งวัฒนธรรมของคนอีสานโดยเฉพาะของชาวจังหวัดหนองคายที่เรารู้จักกันดี ทุกครั้งที่ถึงวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 จะเกิดปรากฎการณ์มีลูกดวงไฟสีแดงพุ่งขึ้นจากลุ่มน้ำโขงอย่างรวดเร็วซึ่งชาวหนองคายเชื่อกันว่าเป็นฝีมือของพญานาคที่ต้องการแสดงปาฏิหาริย์เพื่อเป็นพุทธบูชาเนื่องในวันออกพรรษา

ทุกปีเมื่อถึงวันนี้จังหวัดหนองคายจะมีการจัดงานเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่ทั้งงานบวงสรวงและมหรสพต่างๆมากมายซึ่งเป็นอีกวัฒนธรรมหนึ่งที่น่าอัศจรรย์ใจยิ่งนัก เป็นวัฒนธรรมที่ทำให้ชาวหนองคายสามารถหล่อหลอมดวงใจเป็นหนึ่งเดียวกันได้

จนกระทั่งมีสื่อโทรทัศน์ช่องหนึ่งได้พยายามตามนำเสนอเรื่องนี้ไปทางลบหลู่หรือทำลายวัฒนธรรมความเชื่อของชาวหนองคายโดยมีการนำเสนอออกมาในรูปแบบของสารคดีผ่านรายการหนึ่งซึ่งมีเนื้อหาประมาณว่าแท้จริงแล้วบั้งไฟพญานาคที่เกิดขึ้นนั้นมิได้เกิดจากพญานาคตามความเชื่อแต่อย่างใดแต่หากล้วนเกิดจากการกระทำของมนุษย์ที่ยิงปืนขึ้นท้องฟ้าบริเวณประเทศเพื่อนบ้านเพื่อเอาใจประชาชนต่างหาก

จากการที่ได้นำเสนอสารคดีชิ้นนี้ออกไปทำให้สื่อมวลชน นักวิชาการ นักวิทยาศาสตร์และประชาชนทั่วไปต่างพยายามออกมาหาพิสูจน์กันอย่างมากมายว่าแท้จริงแล้วปรากฏการณ์วันขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 นั้นเกิดจากอะไรกันแน่ ทุกคนต่างเดินทางมาจังหวัดหนองคาย บางคนก็มาเพราะเชื่อและแปลกใจเนื่องจากไม่เคยรู้มาก่อน แต่บางกลุ่มก็มาเพื่อหาข้อสรุปจากความสงสัย

ผลที่เกิดขึ้นตามมาคืออะไรรู้มั้ยครับ?

ผลที่เกิดขึ้นตามมาก็คือทำให้สังคมเรานั้นเกิดการปะทะกันขึ้นระหว่างวัฒนธรรมและความสงสัย เรื่องลุกลามใหญ่โตเกิดความขัดแย้งระหว่างชาวหนองคายและสื่อโทรทัศน์ช่องนั้น ถึงขั้นฟ้องร้องขึ้นโรงขึ้นศาลสื่อช่องนั้นถูกฟ้องร้องหลายล้านบาท นอกจากนั้นปัญหานี้ลุกลามกลายเป็นปัญหาระหว่างประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน โดยประเทศเพื่อนบ้านอ้างว่าไม่รู้เรื่องเกี่ยวกับการที่สื่อโทรทัศน์ช่องนี้เสนอนำเสนอออกไปเนื่องจากทางเขาก็มีความเชื่อไม่ต่างจากชาวหนองคายทำให้ไทยเราต้องขอโทษขอโพยเป็นการใหญ่ สุดท้ายสื่อโทรทัศน์ช่องนั้นก็ออกมาขอโทษชาวเมืองพญานาค
แต่ทว่าเรื่องทั้งหมดไม่จบเพียงแค่นั้นเพราะยังมีนักวิทยาศาสตร์และนักวิชาการมากมายต่างออกมาตั้งประเด็นถกเถียงกันอย่างมากมายแต่ก็ยังหาข้อสรุปไม่ได้ว่าแท้จริงแล้วเกิดจากอะไรกันแน่แต่สิ่งหนึ่งที่สามารถสรุปออกมาได้ก็คือความเชื่อมั่นและความศรัทธาของชาวหนองคายที่มีต่อสังคมไทยโดยเฉพาะสื่อมวลชนเริ่มเป็นในทางลบ

นอกจากนั้นยังมีพื้นที่สาธารณะอย่างอินเตอร์เน็ตที่ยังคงเป็นตัวกลางที่ทำให้เกิดความแตกแยกของทั้งสองฝ่ายเนื่องจากมีคนเข้าไปโพสต์ความคิดเห็นต่างๆนานากลายเป็นการปะทะของทั้งสองฝ่ายอีกเพียงเพราะสื่อแท้ๆ
นี่คือตัวอย่างของสื่อที่นำเสนอข่าวโดยไม่คำนึงถึงผลกระทบที่ตามมาว่าอาจเป็นการทำลายสังคมและวัฒนธรรมของท้องถิ่นนั้นและไม่เพียงแค่นั้นอาจเป็นการทำลายชื่อเสียงและสัมพันธภาพที่มีต่อประเทศเพื่อนบ้านเลยก็ว่าได้

ดังนั้นบทบาทของสื่อมวลชนคือต้องศึกษาประเพณี วัฒนธรรมของสังคมนั้นให้ดีก่อนที่จะนำเสนอชั่งน้ำหนักถึงผลดีผลเสียที่จะตามมาและเมื่อนำเสนอข่าวหรือสารคดีควรนำเสนออย่างเป็นกลางส่วนที่ดีควรส่งเสริมออกสู่สายตาของผู้รับสาร ส่วนที่ไม่ดีนั้นสื่อก็เข้าไปมีส่วนร่วมในการแก้ไขเพื่อเป็นการสร้างสายใยระหว่างสื่อและชาวบ้าน

ที่ผมพูดว่าสายใยระหว่างสื่อและชาวบ้านก็เพราะว่าทั้งสื่อและชาวบ้านต้องพึ่งพาอาศัยซึ่งกันละกันประดุจหนึ่งพี่น้องโดยชาวบ้านใช้สื่อเพื่อโปรโมตการท่องเที่ยวของท้องถิ่นให้เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย เงินจะได้สะพัดเข้าประเทศอย่างเป็นกอบเป็นกำ ส่วนสื่อก็ใช้ชาวบ้านในการร่วมกันพัฒนาชุมชนและประเทศให้ดียิ่งขึ้น

ส่วนพื้นที่สาธารณะก็ควรเข้าไปดูแลการจัดการให้ดีอย่าปล่อยให้พื้นที่เหล่านี้กลายเป็นเวทีมวยให้ประลองเชิงกันเพราะมันจะมีผลเสียมากกว่าผลดี
อยากฝากสื่อเพียงแค่ว่าไม่ว่าประเพณี วัฒนธรรม ความเชื่อของสังคมนั้นจะเป็นเรื่องจริงหรือไม่ก็ตามสื่อไม่ควรที่จะไปก้าวก่ายหรือทำลาย สื่อมีหน้าที่นำเสนอเรื่องจริงนั้นให้สังคมอื่นรับรู้ก็พอเพราะทุกวันนี้บั้งไฟพญานาคก็ยังพิสูจน์ไม่ได้อยู่ดีว่าสาเหตุที่แท้จริงนั้นเกิดจากอะไร...

Create Date : 25 มิถุนายน 2550

Last Update : 27 มิถุนายน 2550 11:32:38 น.

3 comments

Counter : 718 Pageviews.

โดย: ณ กมล

วันที่: 25 มิถุนายน 2550 เวลา:20:33:26 น.

สื่อคือสิ่งที่มีอิทธิพลต่อวัฒธรรมแล้วมีอิทธิพลในการเปลี่ยนอะไรหลายอย่างได้

โดย: อัศวินม้าไม้ (V18 ปุยฝ้าย) (กล่องความทรงจำ

) วันที่: 12 กรกฎาคม 2550 เวลา:2:15:28 น.

ใช่ๆ เห็นด้วย บางทีสื่อก็เข้ามายุ่งวุ่นวายมากเกินไป โดยเฉพาะกับเรื่องความเชื่อ
ถ้าไม่เชื่อก็ไม่ควรจะนำเสนอในทางที่เป็นลบ ควรนำเสนอในทางที่เป็นกลาง เพราะมันจะส่งผลกระทบในหลายๆด้าน

โดย: junaka

วันที่: 12 กรกฎาคม 2550 เวลา:22:25:40 น.