Bloggang.com : kitpooh22 : เทศกาลถือศีลกินผัก@ตรัง 2552

เทศกาลถือศีลกินผัก@ตรัง 2552

ประเพณีถือศีลกินผัก ซึ่งจังหวัดตรังร่วมกับศาลเจ้าต่าง ๆ จัดต่อเนื่องเป็นประจำทุกปี โดยปีนี้กำหนดจัดขึ้น
ระหว่างวันที่ 18 – 26 ตุลาคม 2552 เป็นเวลา 9 วัน 9 คืน เพื่อให้ประชาชนได้ร่วมบุญ งด ละ เว้น การฆ่าและ
บริโภคเนื้อสัตว์ ชำระจิตใจให้บริสุทธิ์ และเป็นการสืบสานประเพณีเก่าแก่ให้คงอยู่ โดยตามพื้นที่ต่าง ๆ ทุกอำเภอ
ก็จะมีการจัดประเพณีถือศีลกินผักกันทั่วทุกแห่ง

ประวัติ / ความเป็นมา
จังหวัดตรังเป็น 1 ใน 2 จังหวัดภาคใต้ที่มีชื่อเสียงในการจัดงานประเพณีกินเจ ประเพณีกินเจเป็นประเพณี
ดั้งเดิมของชาวไทยเชื้อสายจีน ที่ถือปฏิบัติกันมาช้านาน การถือศีลกินเจของผู้ศรัทธามุ่งถึงการสร้างความบริสุทธิ์
ให้เกิดขึ้นทั้งทางกายและใจ เริ่มตั้งแต่การนุ่งห่มสีขาวบริสุทธิ์ การถืออุโบสถศีล โดยยกเว้นศีลข้อ 6 ซึ่งไม่กิน
อาหารยามวิกาลมาเป็นกินอาหารมังสวิรัติหรืออาหารเจแทน และงดเว้นไม่ทำกิจใดอันนำมาซึ่งความเบียดเบียน
เดือนร้อนแก่สัตว์ทั้งปวง มีการปฏิบัติธรรม ทำวัตรเช้า-เย็น แนวทางเดียวกับการปฏิบัติตามพุทธศาสนา คือ
ทำสมาธิ รักษาศีล ทำจิตใจให้ผุดผ่องสดใสก่อเกิดปัญญาธรรม

กิจกรรม / พิธี
ระหว่าง 9 วัน 9 คืน แห่งประเพณีกินเจที่เมืองตรัง เจ้าที่ประทับอยู่ในร่างของ “คนทรง” หรือ “ม้าทรง”
จะออกเยี่ยมเยือนโปรดสัตว์ไปตามอาคารบ้านเรือนซึ่งจัดโต๊ะบูชาไว้ต้อนรับ พร้อมเพรียงด้วยกระบวนแห่ที่
ทุกคนจะแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสีขาว มีการจุดประทัดต้อนรับดังก้องสนั่นติดต่อกันตลอดเส้นทาง บรรดาร่างทรง
ทั้งหลายจะแสดงอิทธิฤทธิ์อภินิหารให้เห็นอย่างน่าหวาดเสียว เช่น การทิ่มแทงศาสตราวุธตามร่างกายโดยไม่มี
อาการเจ็บปวดหรือเป็นอันตราย การปีนป่ายบันไดมีดอันคมกริบ การลุยไฟ ลุยดงหนาม เหล่านี้ล้วนแสดงให้เห็น
ความศักดิ์สิทธิ์และก่อให้เกิดศรัทธากึ่งฉงนฉงายแก่ ผู้พบเห็น กล่าวกันว่า การที่พระหรือเจ้าในร่างทรงต้องแสดง
อภินิหารทำร้ายร่างกายตนเองอย่งนั้น เพื่อเป็นการรับเคราะห์ร้ายต่าง ๆ แทนมนุษย์
การกินเจ หรือ กินอาหารละเว้นเนื้อและผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เป็นเรื่องที่น่าชื่นชม เพราะ เป็นการร่วมกัน
ประพฤติธรรม ละเว้นความชั่ว และส่งเสริมเติมแต่งเพื่อเพิ่มความศรัทธาในพระศาสนาการแสดงอภินิหารต่าง ๆ
เช่น ปีนบันไดมีด ลุยไฟ การแสดงม้าทรง การแสดงพลุไฟต่าง ๆ

ช่วงเวลา
การถือศีลกินเจของชาวตรังตรงกับวันขึ้น ๑ ค่ำ ถึง ๙ ค่ำ เดือน ๙ ของจีน (ตรงกับเดือน ๑๑ ของไทย ช่วงเดือน
กันยายน-ตุลาคมทุกปี)

ความสำคัญ
พิธีถือศีลกินเจจะเป็นพิธีที่มีความสำคัญดังนี้
๑. เป็นการบำเพ็ญศีล สมาทานกินเจ บริโภคแต่อาหารผักและผลไม้ เป็นการละเว้นการทำบาป ไม่ฆ่าสัตว์
ตัดชีวิต รักษาศีลทำจิตใจให้บริสุทธิ์ งดการเที่ยวเตร่ ไม่ดื่มของมึนเมาผู้ศรัทธาที่กินเจจะสวมเสื้อผ้าสีขาวและ
สวดมนต์ทำสมาธิภาวนาแผ่เมตตาจิตขอพรให้ตนเองและครอบครัว
๒. เป็นการสะเดาะเคราะห์ปัดเป่าความชั่วร้าย โรคภัยไข้เจ็บให้ออกไปจากตัวผู้ที่ถือศีลกินเจ
๓. เกิดความสามัคคีในหมู่ผู้ที่ศรัทธาที่เข้าร่วมพิธีถือศีลกินเจ ต่างก็ยิ้มแย้มเป็นมิตรมีไมตรีต่อกัน มีการบริจาค
ทรัพย์สำหรับเป็นค่าอาหารและค่าใช้จ่ายในโรงครัวเพื่อให้มีอาหารเพียงพอ มีอาสาสมัครมาช่วยงานทำงานครัว
เป็นจำนวนมาก

พิธีกรรม
ประเพณีถือศีลกินเจเป็นประเพณีที่มีการผสมผสานของลัทธิความเชื่อต่างๆ หลายลัทธิ ได้แก่ ลัทธิเต๋า ลัทธิขงจื่อ
ลัทธิการนับถือเทวะ และพุทธศาสนานิกายมหายาน
การประกอบพิธีกรรม
๑. ก่อนพิธีหนึ่งวัน จะมีการทำความสะอาดศาลเจ้า รมกำยาน ไม้หอมและยกเสาธงเต๊งโก ไว้หน้าศาล เพื่ออัญเชิญ
ดวงวิญญาณของเจ้าพอถึงเวลาเที่ยงคืนจะประกอบพิธีอัญเชิญยกอ๋องฮ่องเต้ และกิวอ๋องไตเต้มาเป็นประธานใน
พิธี พร้อมกับแขวนตะเกียงน้ำ ๙ ดวง ซึ่งหมายถึงดวงวิญาณขององค์กิวอ๋องไตเต้ เป็นอันว่าพิธีกินเจได้เริ่มต้นขึ้น
แล้วหลังจากพิธีรับเจ้าเข้ามาเป็นประธานในศาลแล้วก็จะทำพิธีวางกำลังทหารรักษาการณ์ตามทิศต่าง ๆ
๒. การเตรียมการกินเจ
ผู้ศรัทธาที่จะร่วมถิอศีลกินเจจะทำความสะอาดภาชนะเครื่องใช้ในการประกอบอาหารให้สะอาดหมดกลิ่นคาว
จัดแยกเครื่องใช้ไว้เฉพาะไม่ปะปนกับเครื่องใช้ทั่วไป บางบ้านจะนำภาชนะชุดใหม่มาประกอบอาหารและใส่
อาหารเจ บางบ้านจะรับอาหารจากโรงปรุงของศาลเจ้า
๓. พิธีกรรมตลอด ๙ วัน ของการกินเจ มีดังนี้
๓.๑ พิธีบูชาเจ้า ทำในวันแรก บูชาด้วยเครื่องเซ่นต่าง ๆ ทั้งที่ศาลเจ้า และที่บ้านของผู้ที่กินเจ เมื่อกินเจครบ
สามวัน ถือว่าผู้กินเจได้ชำระร่างกาย จิตใจ อารมณ์ ได้สะอาดบริสุทธิ์
๓.๒ พิธีโขกุ้น เป็นพิธีเลี้ยงทหารที่รักษาการณ์ตามทิศต่าง ๆ จะทำพิธีในวัน ๓ ค่ำ ๖ ค่ำ และ ๙ ค่ำ มีอาหาร
และเหล้าเซ่นสังเวยเลี้ยงทหาร
๓.๓ พิธีซ้องเก็ง เป็นพิธีการสวดมนต์ พิธีนี้จะเริ่มตั้งแต่องค์กิวอ๋องไตเต้ เข้ามาประทับในศาลและจะกระทำกัน
ทุกๆ วันวันละ ๒ ครั้ง ในตอนเช้าและตอนค่ำ
๓.๔ พิธีบูชาดาว จะทำในคืนวัน ๗ ค่ำเพื่อขอความคุ้มครองให้แก่ผู้กินเจในพิธีบูชาดาว จะมีการแจกฮู้
(กระดาษยันต์) เพื่อคุ้มครองผู้กินเจ
๓.๕ พิธีแห่เจ้า (ออกเที่ยว) เป็นพิธีที่เจ้าทั้งหมดออกเยี่ยมลูกหลานตามบ้าน เพื่อความเป็นสิริมงคลและ
ปัดเป่าความชั่วร้าย ศาลเจ้าแต่ละโรงจะออกเยี่ยมไม่พร้อมกัน พิธีนี้จะจัดเป็นริ้วขบวนแห่แหนไปตามถนน
สายต่างๆ บรรดาชาวบ้านที่จะศรัทธาจะตั้งโต๊ะเครื่องเซ่นไหว้ไว้รับพระและจุดประทัดเมื่อขบวนผ่าน
ที่เข้าประทับทรงจะแสดงอิทธิฤทธิ์อภินิหารโดยใช้ของมีคม เหล็กแหลม ทิ่มแทงตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
๓.๖ พิธีลุยไฟ เพื่อแสดงอิทธิฤทธิ์ของเจ้า จึงมีการก่อกองไฟให้เป็นถ่านแดงระอุร้อน เจ้าที่เข้าประทับคนทรง
จะเข้าไปวิ่งลุยผ่านกองไฟ เพื่อแสดงให้เห็นความบริสุทธิ์และอิทธิฤทธิ์
ผู้ที่ถือศีลกินเจก็จะเข้าไปลุยไฟด้วยเพื่อให้ไฟทิพย์ชำระร่างกายให้บริสุทธิ์
๓.๗ พิธีส่งพระ ทำกันในวันสุดท้ายของการกินเจ พิธีนี้แบ่งออกเป็น ๒ ภาค คือภาคกลางวันจะส่งเทวดา
เง็กเซียนฮ่องเต้ ซึ่งทำกันที่เสาธง และภาคกลางคืนจะส่งองค์กิวอ๋องไตเต้ ซึ่งจะทำกันตอนเที่ยงคืน โดยผู้กินเจ
จะเดินไปส่งกันที่ฝั่งน้ำเพราะเจ้าจะกลับสวรรค์ทางทะเล และทันทีที่คณะส่งเจ้าออกพ้นประตูศาลไฟทุกดวง
จะต้องดับสนิท แล้วปิดประตูใหญ่ รุ่งขึ้นจะลดเสาธง เรียกทหารพร้อมกับเลี้ยงทหารและส่งกลับ เสร็จแล้วก็
เปิดประตูใหญ่เมื่อได้ฤกษ์ตามวัน/เวลาที่เจ้าสั่งไว้

ขอบคุณข้อมูลจากตรังโซน