|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | |
|
|
|
|
|
|
|
ขมัน (มะเดื่อหอม/ตำแยหอม) - ขี้เหร่แต่หอมมีไรม่ะ
มะเดื่อหอม บ้างก็ว่าเป็นไม้นำเข้า บ้างก็ว่าเป็นไม้ไทยโบราณ ไม่รู้ว่าจะเชื่อใครดีนะครับ เพราะจะว่าโบราณผมก็เกิดไม่ทันซะด้วย รู้แต่เกิดจากท้องพ่อท้องแม่มาไม่เคยจะรู้จักเจ้าต้นนี้เลย เพิ่งจะได้เห็นในตลาดไม้ดอกไม้ประดับเมื่อไม่นานมานี้เองในฐานะของไม้ดอกหอมโบราณ และจนป่านนี้ผมก็ยังค้นข้อมูลของไม้ชนิดนี้ไม่เจอเลยครับ เจอบ้างเหมือนกัน แต่ว่าไม่เชื่อ จำไว้นะครับ ข้อมูลจากเน็ตส่วนมากเป็นข้อมูลจากตัวบุคคลที่ยังไม่ได้มีการตรวจสอบมาก่อน ใช่ว่าจะถูกต้องทั้งหมดนะครับ ถ้าหากว่าข้อมูลที่เราต้องการนั้น มีความสำคัญมากๆ ค้นจากแหล่งอื่นประกอบด้วยก็จะดีที่สุดครับ

มะเดื่อหอม ตอนที่ถูกปล่อยออกสู่ตลาดไม้หอมไทยใหม่ๆ มีชื่อการค้าว่า "ยอหอม" คงเพราะว่าใบกับลักษณะดอกน่าเกลียดๆเมื่อดูไกลๆของเค้านะครับ พอมีคนเอามาโชว์ในบอร์ดต้นไม้จตุจักร ก็มีท่านเกจิดังๆหลายท่านบอกว่า มันไม่น่าจะเป็นยอ น่าจะเป็นมะเดื่อ ในบอร์ดจึงเรียกว่า "มะเดื่อหอม" แทนยอหอม ตลาดต้นไม้จึงเปลี่ยนชื่อตามเป็น "มะเดื่อหอม" นี่เป็นอิทธิพลของ Internet อันนี้เรื่องจริงครับ อย่างเมื่อก่อนตลาดเวลาขายต้นมิราเคิล จะติดป้ายว่าไม้ผลมหัศจรรย์ เปลี่ยนเปรี้ยวเป็นหวาน พอผมเอามาโพสว่า "ดอกมิราเคิลนั้นหอมมากๆ" ไม่นานตลาดก็ติดป้ายเพิ่มและจัดมิราเคิลไว้ในหมวดไม้หอมในทันทีทันใด สื่อนี่มีอิทธิพลจริงๆครับ

แต่เท่านี้ผมไม่สรุปหรอกครับ ว่าเจ้าต้นนี้คือ ไม้วงศ์มะเดื่อ ผมก็เชื่อตามนะครับ ว่าไม่น่าเป็นไม้วงศ์เดียวกับ "ยอ" (Rubiaceae) แน่นอน เพราะยอจะเป็นไม้วงศ์เดียวกับดอกเข็ม ดอกของไม้วงศ์นี้จะมีลักษณะพิเศษคือเป็นท่อ แต่ดอกมะเดื่อหอมไม่ใช่เลยครับ ดูยังไงก็หาท่อของมันไม่เจอ

ส่วนว่าเขาจะเป็นมะเดื่ออย่างที่เกจิบอร์ดต้นไม้ว่าหรือไม่นั้น ผมก็ไม่แน่ใจ จะให้เชื่อคนดังก็คงไม่เชื่ออะครับ เพราะว่าคนดังที่ว่าก็ไม่ได้เรียนมาทางนี้นะครับ เผลอๆผมว่าผมเรียน Botany จำนวนหน่วยกิตมากกว่าเซียนซะอีก ไม่ได้ชูหางตัวเองนะครับ แต่ถ้าเราไม่ตั้งคำถามกับสิ่งต่างๆเชื่อเขาไปซะหมดทุกเรื่อง มันก็คือควายที่ถูกสนตะพายลากจูงได้ดีๆนี่เองครับ

เหตุผลที่ผมตั้งข้อสงสัยก็คือ หนึ่ง เกจิเอาอะไรวัดว่าเขาเป็นมะเดื่อ ใช่ครับดูเผินๆละก็ใช่เลย มะเดื่อ โพธิ์ ไทร วงศ์เดียวกัน ดูแล้วคุ้นๆเลยนะครับ ใบของเค้า รากอากาศของเค้า มันคุ้นๆไปหมด ไม้วงศ์มะเดื่อหรือ MORACEAE หรือพวก Ficus ทั้งหลายนั้น ดอกเขามีเอกลักษณ์มากๆ จะเป็นป้อมๆกลมๆ ซึ่งการแบ่งแยกอนุกรมวิธานของพืชดอกนั้น ก็จะใช้ลักษณ์ของดอกเป็นสำคัญ ซึ่งลักษณะของต้นนั้น ไม่ได้อยู่ในลำดับของการแบ่งแยกเลยครับ อย่างต้นตีนตุ๊กแกเอง ก็เป็นไม้วงศ์มะเดื่อ จะดูผิวๆไม่มีทางทราบเลยครับ ว่าไม้เลื่อยเกาะกำแพงจะเป็นไม้กลุ่มเดียวกับมะเดื่อไปได้ แต่ถ้าเห็นดอกตีนตุ๊กแกเมื่อไรละก็จะร้องอ๋อเลยครับ

ซึ่งลักษณะของดอกมะเดื่อหอม ผมดูให้ตายยังไงก็ไม่รู้สึกอารมณ์ "อ๋อมะเดื่อนี่เอง" คือไม่รู้สึกแบบนั้นเลยครับ เกจิท่านอาจเข้าใจผิดว่าดอกตูมกลมคือดอกของเค้านะครับ แต่มันไม่ใช่ เกษรจะสุกหลังจากดอกบานเป็นรูปประการังแล้วเท่านั้น

สอง ผมลองค้นรูปของไม้วงศ์ MORACEAE หาจนตาลายแล้ว ยังไม่เจอรูปไม้หน้าตาคล้ายๆมะเดื่อหอมเลย เจอเพียง Ficus lyrata ซึ่งใบเหมือนมะเดื่อหอมมาก แต่ก็ไม่ใช่แน่นอน

เหตุผลที่ สาม ที่ผมว่าไม่ควรจะเรียกชื่อ "มะเดื่อหอม" ถึงแม้สุดท้ายผมจะดูผิดปรากฏว่าเป็นมะเดื่อจริงๆก็ตาม เหตุผลเพราะว่า "มะเดื่อหอม" เป็นไม้ป่าเมืองไทย ที่มีอยู่แล้ว เป็นมะเดื่อที่มีขนเต็มต้นทั้งใบและผล เป็นไม้พุ่มครับ แต่มะเดื่อหอมที่นำมาให้ชมนี้ ไม่มีขนเลย ผลก็ไม่เหมือนกับมะเดื่อหอมที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Ficus hirta Vahl เลยแม้แต่น้อย ซึ่งชื่อ Ficus hirta Vahl นั้น ในบอร์ดต้นไม้ใช้เรียกต้นไม้ชนิดนี้กันจริงๆจังๆ แต่ผมขอค้านหัวชนฝาว่าไม่ใช่แน่นอน แค่คำบรรยายลักษณ์ก็ไม่ใช่ต้นเดียวกันแล้ว เรื่องนี้สำคัญจะต้องนำมาบอกเล่านะครับ เพราะว่ามะเดื่อหอมที่ชื่อ Ficus hirta Vahl นั้นเป็นยาสมุนไพร แต่เกิดว่ามะเดื่อหอมชนิดที่นำมาให้ชมเกิดมีพิษล่ะ แล้วใครเชื่อตามตำรายาไทยเอามาทาน เกิดตายไปจะทำยังไง

ผมจำได้ว่ามีเพื่อนเข้าใจผิดเรื่องต้นตะขาบที่เป็นไม้พวกเดียวกับแสยก จำผิดกับสมุนไพรตะขาบที่เป็นต้นแบนๆ ที่ผมเคยนำภาพมาให้ชมจากสวนบ้านลุงออดเกือบเอามาใช้เป็นยาบำรุงแล้วนะครับ น่ากลัวจริงๆเรื่องพวกนี้

เอาว่าต้นนี้ผมไม่รู้จริงๆว่าเขาชื่ออะไรกันแน่ เอาว่าผมเอาข้อมูลที่พอทราบตั้งแต่ปลูกมาบอกเล่าดีกว่าครับ เจ้าต้นนี้เป็นไม้เลื้อยลำต้นใหญ่ มีรากอากาศแบบต้นไทร ชอบเลื้อยเกาะกับไม้อื่น ขยายพันธุ์โดยการปักชำและโน้มกิ่ง เป็นไม้ที่มีน้ำอดน้ำทนครับ จะปลูกในที่รำไรก็ดี อยู่กลางแดดก็ได้ ยังไงก็เลื่อยครับ ถึงแม้ช่วงแรกๆของการปลูกจะเป็นพุ่มๆเนื่องจากลำต้นเขาใหญ่แข็งแรงตั้งตรงได้ แต่ปลูกไปพอเขายาวมากๆก็จะแสดงสัญชาติไม้เลื้อยออกมาแน่นอน แต่ถ้าไม่ชอบเลื้อยก็คอยตัดให้เขาเป็นพุ่มอย่าให้ต้นยาวก็ได้ครับ

ส่วนเรื่องความหอมตามชื่อของเค้านั้น เมื่อดอกบานเต็มที่จะส่งกลิ่นหอมโชยๆครับ แต่ถ้าดมใกล้ๆ ต้องระวังอย่าหายใจแรงนะครับ เกษรผงๆของเค้าจะฟุ้งขึ้นมา เคยมีคนบอกว่าดอกเขาเอาไปอบขนมไทยได้ แต่ผมว่าเขาหอมแปลกๆยังไงบอกไม่ถูก อยากรู้ก็มาดมเองนะครับ 

เรื่องความทรงจำเกี่ยวกับต้นมะเดื่อหอมของผมนี่ไม่ค่อยดีเท่าไรเลยครับ มีพี่คนหนึ่งในพันทิพโพสรูปมะเดื่อหอมที่เขาชำไว้ แล้วอยู่ดีๆก็มาบอกจะให้มะเดื่อหอมผม ของฟรีใครก็เอาใช่ไหมครับ แต่ทั้งที่เขาก็ชำไว้แล้ว และเวลาก็ผ่านไป ผ่านไปและผ่านไป กับอีกมากมายหลายต้นที่ขนจะมาเสนอให้ผม แฮะๆ ด้วยเหตุผลกลใดก็เดาเอาเองนะ แต่ก็เงียบหายๆๆ อย่างนี้ไม่เอาละครับ ไม่อยากได้เสียอารมณ์ ก็เลยซื้อเองเลย แต่คุณพี่คนนั้นนะสิ พอรู้ว่าผมซื้อ ก็มาต่อว่าผมเป็นการใหญ่โต ขนาดว่าไอ้โง่เลยอ่ะ ปากร้ายกว่าผมอีกนะ แต่ผมว่าผมไม่โง่นะ รอไปก็ไม่ได้อยู่ดี ไอ้พวกนี้เจอมาแยะและ ตอแหลหวังผล นิสัยคนเมืองกรุงบางจำพวกอ่ะ ดีนะที่หนีหายไปตะวันออกกลางแล้ว ซึ่งก็ไม่รู้ว่าจริงเปล่านะ คนมันโกหกเก่งซะด้วย ใครมาเล่นพันทิพก็ระวังบ้างนะครับ คนบ้าๆห้าร้อยจำพวกในนี้มีแยะครับ
ดอกไม้สุดแสนจะขี้เหร่ แต่แอบหอมนะครับ คนเราก็เหมือนกันครับ จะมองเพียงภายนอกนั้นไม่ได้หรอก ต้องมองให้ลึกๆนานๆ จึงจะตัดสินคุณค่าภายในได้ วันนี้คุณ Fullgold ส่งเรื่องราวน่าตกใจมาให้ผม กะจะถามว่ารู้ความไหม แต่ผมว่าคุณ Fullgold อาจจะห่วงผมมากกว่าว่าจะเจอกับตัวเอง กับเรื่องราวของเด็กสาวน่ารักวัยบริสุทธิ์คนหนึ่ง ซึ่งการกระทำนั้นไม่บริสุทธิ์สดใสเหมือหน้าตาเธอเลย แต่ก็นะครับ จะเป็นเรื่องจริง หรือการกลั่นแกล้งให้เกิดความเสียหายรึเปล่าก็ไม่รู้ อย่าเชื่ออะไรง่ายๆเพียงเพราะได้เห็น ได้ยิน ได้อ่านมานะครับ ต้องตรองดูใ้ห้จงดี แต่ยังไงก็อย่าประมาทละกัน 
---------------------------------------------------------
มาต่อกันนะครับ บทความนี้มาเพิ่มทีหลัง หลังจากได้เปิดบล๊อกแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนบล๊อกเกี่ยวกับมะเดื่อหอม ที่ไม่ควรจะเป็นมะเดื่อเลย ตอนนี้ก็ไขความลับของมะเดื่อหอมได้ส่วนหนึ่งแล้วนะครับ จากความเห็นของลุงออด&ป้าแป้น ว่าเค้าควรจะเป็น ไม้วงศ์ตำแย (Urticaceae) ข้อมูลจากหนังสือของ อ.สุรัตน์ วัณโณ และเอกสารอ้างอิงของกรมป่าไม้ พอค้นข้อมูลต่อจากจุดนี้ พบว่าไม้วงศ์ตำแยส่วนมากจะเป็นไม้ล้มรุกซึ่งถึงลักษณะดอกจะไกล้เคียงกันมากกว่าวงศ์มะเดื่อแต่ก็ยังไม่พบกับเจ้ามะเดื่อหอมในเว็บของต่างประเทศเลย แต่พบว่าไม้วงศ์ Urticaceae อยู่ใน Order : Urticales พอค้นข้อมูลใน Order นี้ก็เจอจนได้ครับ ว่าเจ้ามะเดื่อหอมอยู่ในวงศ์ญาติๆกับตำแย ชื่อวงศ์ว่า Cecropiaceae ใน Genus : Poikilospermum ซึ่งมีอยู่ไม่กี่ชนิดพันธุ์ในโลก และแทบทั้งหมดอยู่ในป่าฝนเขตร้อนในเอเซีย ซึ่งในเมืองไทยมีจีนัสนี้อยู่ด้วยกัน 2 ชนิด คือ ต้นสลับสี (Poikilospermum amoenum) ซึ่งมีดอกสีชมพู และ ต้นขมัน (Poikilospermum sauveolens Merr.) ซึ่งมะเดื่อหอมมีลักษณะเหมือนต้นขมันมากๆ จึงน่าจะเป็นไม้ป่าไทยที่ชื่อว่า ขมัน หรือบางทีเรียกว่า เถาะกะมัน แต่เพราะว่ารูปถ่ายของขมันที่พอหาได้มีน้อยมากๆ ไม่ชัดเจน และมีความแตกต่างไปบ้างเล็กน้อย ผมเลยว่าน่าจะให้ชื่อวิทยาศาสตร์ของมะเดื่อหอมชนิดที่ขายในท้องตลาดเป็นกลางๆไว้ว่า Poikilospermum sp. เป็นไม้ที่มีถิ่นกำเหนิดแถวๆมาเลเซีย และพบได้ในป่าธรรมชาติภาคใต้ของไทย มักขึ้นอยู่ชายน้ำ เป็นไม้เถาเลื้อยขนาดใหญ่
ต้นสลับสี ดอกสีชมพู

Poikilospermum ชนิดอื่นๆ
Create Date : 21 กันยายน 2552 |
Last Update : 10 พฤศจิกายน 2552 22:08:54 น. |
|
29 comments
|
Counter : 6539 Pageviews. |
 |
|
|
โดย: mutcha_nu วันที่: 21 กันยายน 2552 เวลา:21:19:43 น. |
|
|
|
โดย: หนูหล่อ (nulaw.m ) วันที่: 21 กันยายน 2552 เวลา:22:41:43 น. |
|
|
|
โดย: น้องข้าวเหนียวกะพี่หมูปิ้ง (MooBamBam ) วันที่: 21 กันยายน 2552 เวลา:22:44:44 น. |
|
|
|
โดย: non lock วันที่: 21 กันยายน 2552 เวลา:22:52:33 น. |
|
|
|
โดย: ก้อนหิน (cator ) วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:0:04:41 น. |
|
|
|
โดย: pim(พิม) วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:3:44:22 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:8:02:01 น. |
|
|
|
โดย: หนูเมเปิล วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:11:13:43 น. |
|
|
|
โดย: endless man วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:11:14:14 น. |
|
|
|
โดย: Fullgold วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:13:16:42 น. |
|
|
|
โดย: the mynas วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:15:56:05 น. |
|
|
|
โดย: หนูหล่อ (nulaw.m ) วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:17:21:22 น. |
|
|
|
โดย: C&C_BamBoo วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:18:41:53 น. |
|
|
|
โดย: sangseetong วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:20:43:43 น. |
|
|
|
โดย: DZym วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:22:33:28 น. |
|
|
|
โดย: Opey วันที่: 23 กันยายน 2552 เวลา:7:39:29 น. |
|
|
|
โดย: coji วันที่: 23 กันยายน 2552 เวลา:7:41:02 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 23 กันยายน 2552 เวลา:7:48:45 น. |
|
|
|
โดย: Lek IP: 112.142.131.66 วันที่: 25 กันยายน 2552 เวลา:12:12:32 น. |
|
|
|
โดย: bualoy วันที่: 22 พฤศจิกายน 2552 เวลา:22:24:57 น. |
|
|
|
โดย: Lo IP: 222.123.158.188 วันที่: 27 กุมภาพันธ์ 2553 เวลา:1:23:00 น. |
|
|
|
โดย: pen IP: 118.175.6.57 วันที่: 8 มิถุนายน 2554 เวลา:14:57:47 น. |
|
|
|
|
|
|
|
ไม่ใช่ของหอม
ไม่มีความขี้เหร่
มีแต่ความสนุกสนานมาฝาก