หน่วยการเรียนรู้ที่ 7 การร้อยมาลัย

เป็นสรุปคร่าวๆ ช่วงสอบ เลยแวะเอามาลงบล๊อกค่ะ


หน่วยการเรียนรู้ที่ 7
พวงมาลัย หมายถึง ดอกไม้ประดิษฐ์แบบไทยลักษณะหนึ่ง โดยการนำดอกไม้ กลีบดอกไม้ ใบไม้ หรือส่วนต่างๆของดอกไม้มาร้อยลงในเข็มยาว ที่เรียกว่า เข็มมาลัย แล้วรูดออกมาใส่ด้าย ผูกเป็นพวงมีลักษณะต่างๆกัน
ดอกไม้ที่เหมาะในการร้อยมาลัย ประกอบด้วย ดอกมะลิ ดอกพุด ดอกกุหลาบ ดอกกล้วยไม้ ดอกผกากรอง(ตูม)
ดอกเฟื่องฟ้า ดอกบานบุรี ดอกบานไม่รู้โรย ฯลฯ
ใบไม้ที่สามารถนำมาร้อยมาลัย เช่น ใบแก้ว ใบมะยม ใบกระบือ ใบพลูด่าง เป็นต้น

คุณค่าของการร้อยมาลัย
1. เพื่อเป็นการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมไทยสืบไป
2. เพื่อให้เกิดความภาคภูมิใจในศิลปะการร้อยมาลัย
3. เพื่อนำวัสดุ/ดอกไม้ และใบไม้ในท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่น
4. เพื่อให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ในการทำศิลปะการร้อยมาลัยไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในชีวิตประจำวันและเพื่อเป็นแนวในการประกอบอาชีพต่อไป

ประโยชน์ทั่วไปของมาลัย
1. ใช้ตกแต่งผม เช่น รัดเหล้าผมจุก ,ผมมวย
2. ใช้ตกแต่งบ้าน สถานที่ เช่น ปักแจกัน ห้อยประตู หน้าต่าง ห้องพิธีการต่างๆ
3. ใช้ตกแต่งงานประดิษฐ์ดอกไม้สด เช่น เครื่องแขวน คลุมไตร เทียนพรรษา
4. ใช้ตกแต่งธูปเทียนและแพรัดฐานพระพุทธรูป
5. ใช้บูชาพระและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่างๆเพื่อเป็นสิริมงคล เช่น หัวเรือ หน้ารถ
6. ใช้เป็นมาลัยบ่าวสาวในงานมงคลสมรสหรือมอบให้ผู้มีเกียรติเป็นการต้อนรับ
7. ใช้มอบให้บุคคลสำคัญหรือประธานในงานพิธีต่างๆ
8. ใช้เป็นมาลัยชำร่วยและเป็นของที่ระลึกแก่แขกที่มาร่วมงาน

ส่วนประกอบของพวงมาลัย
1. ตัวมาลัย รูปแบบต่างๆประดิษฐ์จากดอกไม้ หรือวัสดุอื่นเพื่อความสวยงามทนทานต่อการนำไปใช้ แบ่งเป็น
1) มาลัยชายเดียว คือ มาลัยพวงวงกลม อุบะห้อยชายมาลัยพวงเดียว มีชื่อเรียกหลายอย่าง เช่น มาลัยข้อพระกร มาลัยคล้องแขน  สามารถใช้บูชาพระ ,มอบให้ประธานในพิธี ใช้ตกแต่งงานประดิษฐ์ดอกไม้แบบไทย หรือใช้ตกแต่งสถานที่แบบไทย
2) มาลัยสองชาย คือ มาลัยสองพวงเหมือนกันห้อยอุบะชายมาลัยข้างละพวง มีโบผูกต่อระหว่างมาลัย หรืออาจร้อยเป็นมาลัยพวงยาวมาก ใช้คล้องคอบุคคลสำคัญในงาน เช่น คู่บ่าวสาว เป็นต้น
3) มาลัยชำร่วย คือ มาลัยขนาดเล็ก สวยงาม น่ารัก ใช้มอบให้ผู้ที่มาร่วมงานเพื่อแสดงความขอบคุณหรือเป็นของที่ระลึกในงาน



2. อุบะ คือ ดอกไม้ที่ร้อยเป็นสายๆ ห้อยต่อพวงมาลัยเพื่อความสวยงามอ่อนช้อยให้แก่พวงมาลัย มีส่วนประกอบดังนี้
1) ดอกตุ้ม เป็นส่วนที่อยู่ปลายล่างสุด ร้อยเป็นดอกแรก อาจใช้ดอกไม้ทั้งดอกหรือประดิษฐ์ขึ้นจากดอกไม้ หรือกลีบดอกไม้ต่างๆ เช่น ตุ้มดอกข่า
2) หมวกกลีบเลี้ยงหรือดอกครอบ อยู่ถัดขึ้นมา อาจใช้กลีบเลี้ยงดอกรัก ขั้วชบาหรือกลีบเลี้ยงพลาสติกที่ได้เพื่อปิดโคนดอกตุ้ม
3) ดอกสวม อยู่เหนือกลีบเลี้ยงหรือหมวก ช่วยเพิ่มความยาวของอุบะทำให้ดูอ่อนไหว อาจใช้ดอกรัก ดอกมะลิ ดอกพุด ดอกขจร ดอกบานไม่รู้โรย (เวลาใช้ ควรไล่ลำดับจากใหญ่  เล็ก)

ชนิดของอุบะ
1. อุบะขาเดียวหรือตุ้งติ้ง
2. อุบะแขกหรือพวงเต้ารั้ง
3. อุบะไทยธรรมดา
4. อุบะไทยทรงเครื่อง
5. อุบะพู่
6. อุบะสร้อยสนหรือแตระ (ดอกจำปา)
การประดิษฐ์โบมาลัย
โบหรือริบบิ้นแบบต่างๆ โดยมากจะใช้ผูกต่อชายมาลัยทั้งสองชายหรือมาลัยชำร่วย โดยผูกตัวมาลัยด้านที่ไม่ผูกกับอุบะ
* โบมาลัยชำร่วย *
วัสดุอุปกรณ์ 1. ริบบิ้น 2. เข็มมือ 3. ด้าย 4. กรรไกร
วิธีทำ
1. นำริบบิ้นมาตัดเป็นสายยาว 8-10 นิ้ว แล้วพับทบให้ปลายริบบิ้นเสมอกัน ใช้เข็มร้อยด้ายเย็บรูดไว้
2. ริบบิ้นที่เหลือตัดยาว 8 นิ้ว แล้วผูกเป็นโบ
3. นำโบมาเย็บตึงกับสายข้อที่ 1 ให้แน่น แล้วเหลือปลายด้ายไว้ 4 เส้น ยาว 5 นิ้ว เพื่อใช้ผูกติดกับตัวมาลัย
* โบสายคล้องคอ *
วิธีทำ
1. ตัดริบบิ้นขนาดกว้าง 1 นิ้ว ยาว 1.6 เมตร เพื่อใช้ทำส่วนประกอบของโบ ดังนี้
1.1 สายคล้องคอยาว 50 ซ.ม. 1 ชิ้น
1.2 โบตัดยาว 15 ซ.ม. 4 ชิ้น
1.3 ชายโบยาว 1 ซ.ม. 2 ชิ้น
2. นำริบบิ้นยาว 15 ซ.ม. จับทบให้ปลายริบบิ้นทั้ง 2 ข้าง ซ้อนกันตรงกลาง ½ ซ.ม. ใช้เข็มเนาตรงกลาง
(ทำ 4 ชิ้น = 2 ข้าง)
3. นำริบบิ้นยาว 12 ซ.ม. มาวางต่อกับโบเนาตรงกึ่งกลาง เพื่อต่อกับชายโบ
4. ดึงด้ายเนารูดให้ริบบิ้นทั้งตัวโบและชายโบชิดกันแล้วพันด้ายให้แน่น
5. นำริบบิ้นยาว 50 ซ.ม. มาเนาปลายแล้วรูด ทำเหมือนกันทั้งสองชาย

Create Date : 08 มีนาคม 2554 Last Update : 8 มีนาคม 2554 12:01:09 น. Counter : 23311 Pageviews.		8 comments
Share Tweet