Bloggang.com : Napassawan - คำแนะนำเมื่อเริ่มฝึกโยคะ ลองอ่านกันก่อนค่ะ

Bloggang.com : weblog for you and your gang

Group Blog

All blogs

คำแนะนำเมื่อเริ่มฝึกโยคะ ลองอ่านกันก่อนค่ะ

คำแนะนำเมื่อเริ่มฝึกโยคะ

โดย นพ.ชูชัย ตั้งเลิศสัมพันธ์

ปัจจุบันการฝึกโยคะกำลังฮิตมาก ไม่ว่าจะเป็นสถานออกกำลังกายต่างๆ หนังสือ หรือ VCD/DVD เกี่ยวกับการฝึกโยคะมีให้เลือกศึกษากันมากมาย

สำหรับผมแล้ว คิดว่าการฝึกโยคะที่ดีควรเริ่มฝึกกับครูเสียก่อน เพื่อให้ได้พื้นฐานที่ถูกต้อง แล้วค่อยฝึกต่อเองในภายหลัง การฝึกโยคะมีประโยชน์มากมายก็จริง แต่ถ้าฝึกไม่ถูกต้องก็เกิดโทษได้ เช่นเดียวกับอาหาร ถ้ารับประทานไม่ถูกต้องก็เป็นอันตรายต่อร่างกายได้เช่นกัน

เรื่องที่ผมเขียนในตอนนี้ จะเป็นคำแนะนำสำหรับผู้เริ่มฝึกโยคะทั้งก่อน ระหว่าง และหลังการฝึกโยคะ โดยรวบรวมจากหนังสือโยคะหลายเล่ม เช่น “โยคะ กายและจิตโดยชมชื่น สิทธิเวช” “โยคะ เพื่อความเป็นหนุ่มสาว ตลอดกาล กับชด หัสบำเรอเสนอโดย กฤษณ์ – สมชาย หัสบำเรอ” “Yoga โดย B.K.S.Iyengar” “Total Yoga โดย Nita Patel” รวมถึงประสบการณ์ส่วนตัวของผมเองด้วยครับ

ก่อนการฝึก

Where ?
ควรเป็นสถานที่สะอาด สงบ การฝึกโยคะในปัจจุบัน มักฝึกกันในห้อง studio ซึ่งจะมีการปรับอุณหภูมิ แบบห้องแอร์หรือแบบร้อน สำหรับผมชอบฝึกในห้องโล่ง อากาศถ่ายเทได้สะดวก และไม่มีการปรับอุณหภูมิ เพราะผมคิดว่าในชีวิตประจำวันของเรา ก็อยู่ในห้องปรับอากาศกันตลอดวันแล้ว เราก็ควรจะอยู่ในห้องปกติแบบธรรมชาติบ้าง และอากาศในเมืองไทยก็ไม่ได้ร้อนหรือหนาวจัดจนเกินไปเหมือนต่างประเทศ

When ?
ควรปฏิบัติในช่วงเช้าตรู่ หรือบ่ายค่อนข้างเย็น ไม่ควรปฏิบัติในช่วงเที่ยงวัน (12.00 –13.00 น.) การฝึกในช่วงเช้า จะทำให้ร่างกายสดใส แต่พวกกระดูกและกล้ามเนื้ออาจจะแข็งอยู่บ้าง ส่วนการปฏิบัติช่วงบ่ายเย็น จะเป็นการพักผ่อนร่างกายและจิตใจ

ควรฝึกโยคะอย่างน้อย 1 ชั่วโมง หลังรับประทานอาหารปริมาณปกติหรืออย่างน้อย 2 ชั่วโมงหลังรับประทานอาหารหนัก ปัจจุบันผู้หญิงมักจะมาฝึกโยคะเพื่อความสวยงามเป็นจำนวนมาก และมักอดอาหารมาก่อนฝึกโยคะ ทำให้เกิดอาหารหน้ามืด เป็นลมและการบาดเจ็บได้

What clothes?
ควรสวมเสื้อผ้าที่ไม่รัดแน่นหรือหลวมจนเกินไป เพราะเสื้อผ้าที่รัดแน่นจะทำให้เกิดความอึดอัด ไม่สะดวกต่อการเคลื่อนไหว ส่วนเสื้อผ้าที่หลวมเกินไปเวลาฝึกบางท่าอาจมีปัญหาได้ เช่น การทำท่าสุริยะนมัสการในบางจังหวะ นอกจากนี้ไม่ควรสามแว่นตา เครื่องประดับ สายสร้อย และควรปิดเครื่องมือสื่อสารทุกชนิด และควรเตรียมผ้าเช็ดตัวหรือแผ่นโยคะ (Yoga) ไปด้วย แต่ปัจจุบันสถานที่ส่วนมากมักมีให้พร้อมอยู่แล้ว

Age
ส่วนมากมักแนะนำอายุตั้งแต่ 13 ปีขึ้นไป เพราะจะทำร่างกายให้สมดุลในบางอาสนะได้ แต่ปัจจุบันก็มี yoga for kids หรือ yoga for seniors แล้ว

Cautions !!!

ถ้ามีปัญหาโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน หัวใจ ความดันตา หรือกระดูก ควรรักษาและปรึกษาแพทย์ก่อน และบอกกับครูโยคะก่อนการฝึกด้วย
สตรีเวลามีรอบเดือนก็ไม่ควรฝึกโยคะ
สตรีที่ตั้งครรภ์หรือหลังคลอดบุตร ควรปรึกษาและฝึกกับครูโยคะที่เชี่ยวชาญเท่านั้นครับ

ระหว่างการฝึก

การ warm – up บางตำราบอกว่าควรจะ warm up ทุกครั้ง แต่บางตำรากล่าวว่าท่าสุริยะนมัสการ เป็นการ warm – up อยู่ในตัวแล้ว

ปฏิบัติอย่างนุ่มนวล ช้าๆ ไม่ควรเร่งรีบอย่างเด็ดขาด ถ้ามีเวลาน้อย ก็ต้องควรตัดท่าบางท่าออกไป ดีกว่าที่จะทำให้ครบหมดทุกท่าอย่างเร่งรีบ

หายใจทางจมูกอย่างเดียว ไม่หายใจทางปากเด็ดขาด และควรให้การหายใจเข้า-ออก สัมพันธ์กับท่าทางอย่างถูกต้อง

ระหว่างแต่ละท่าควรพักสักครู่ แต่โยคะบางสำนักก็จะทำติดต่อกันไปเลย

ระหว่างการเคลื่อนไหว ไม่ควรหลับตา

ไม่ควรหักโหม หรือเร่งรีบในฝึกปฏิบัติ และไม่ปฏิบัติจนเกินจุดที่สบายของร่างกาย เพราะจะทำให้เกิดการบาดเจ็บได้ ที่สำคัญคือการรู้ว่าจะ “หยุด” เมื่อไร สำหรับผู้เริ่มต้นฝึกอาจเริ่มจาก 30-45 นาที และควรเริ่มจากท่าง่ายไปท่ายาก การฝึกปฏิบัติโดยให้ได้ประโยชน์ ส่วนมากมักแนะนำให้ฝึกอย่างน้อยอาทิตย์ละ 3 ครั้ง

หลังการฝึกโยคะ

หลังการฝึกโยคะเสร็จไม่ควรอาบน้ำหรือรับประทานข้าวทันที ควรพักประมาณ 30 – 60 นาทีเสียก่อน เพื่อให้ร่างกายได้มีโอกาสปรับตัว

ผมหวังว่าบทความของผมฉบับนี้ คงเป็นประโยชน์แก่ผู้ที่คิดว่าเล่นโยคะบ้าง คำแนะนำที่กล่าวมาเป็นคำแนะนำอย่างคร่าวๆ และอาจไม่ตรงกับที่ผู้อ่านปฏิบัติอยู่ เพราะในปัจจุบันนี้มีโยคะหลายแบบ และครูผู้สอนก็ต่างกัน ถ้าผู้อ่านมีข้อสงสัยอะไรผมแนะนำให้สอบถามกับครูผู้สอนโดยตรง Enjoy your Yoga krub!

What type of yoga?
โยคะมีหลายรูปแบบ สำหรับในประเทศไทยก็เช่นกัน ได้แก่ ศิวะนันทะ, Iyengar, Bikram, Kundalini และ Vinyasa เป็นต้น การที่เราจะชอบแบบไหน บางทีก็บอกได้ยาก อาจสอบถามจากเพื่อน หรือทดลองเรียนดูสัก 2 – 3 ครั้งก่อน อย่าเพิ่งรีบลงเป็นคอร์สเพราะจะเปลืองเงินมาก