มูลค่าปัจจุบันสุทธิ หรือ Net Present Value: NPV คืออะไร? (กันแน่)
จริงๆ แล้วสัปดาห์นี้ว่าจะเขียนเรื่องสัญญาฟิวเจอร์สต่อ แต่ปรากฏว่าเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา (6 พฤษภาคม 2549) ผมได้ไปเข้ารับการอบรมหลักสูตร CISA (Certified Investment and Securities Analyst) ซึ่งมีการกล่าวถึงเรื่องสำคัญเรื่องหนึ่งของทฤษฎีทางด้านการเงิน นั่นก็คือ เรื่องการหามูลค่าปัจจุบันสุทธิ หรือ NPV ในวันนั้น ผู้บรรยายเป็นอาจารย์มาจากมหาวิทยาลัยชื่อดังแห่งหนึ่งของประเทศไทย แต่ทว่าไม่สามารถอธิบายหลักการของเรื่องมูลค่าสุทธิได้อย่างถูกต้อง ผนวกกับข้าพเจ้าได้มีโอกาสเรียนวิชา การวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของโครงการ ในระดับบัณฑิตศึกษากับอาจารย์อีกท่านหนึ่งซึ่งมาจากสถาบันเดียวกัน และอาจารย์ท่านดังกล่าวก็มีแนวความคิดเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวคลาดเคลื่อนเหมือนกัน ซึ่งสร้างความผิดหวังให้กับผู้เขียนเป็นอย่างมาก โดยในวันนั้นผู้บรรยายได้สรุปว่า
ถ้าโครงการใดหาค่า NPV ได้มากกว่าหรือเท่ากับ ศูนย์ ก็สามารถลงทุนได้ (อันนี้ถูกต้อง) แต่ในความเป็นจริงเราจะไม่ลงทุนในโครงการที่มี NPV เท่ากับศูนย์ เพราะเท่าทุนไม่ได้กำไร (อันนี้ผิดอย่างร้ายแรง เพราะแม้ว่าโดยทั่วไปเราจะไม่ลงทุนในโครงการที่มี NPV เท่ากับศูนย์พอดี แต่ก็ไม่ใช่เพราะมันเป็นโครงการที่ไม่มีกำไร แต่ด้วยเหตุผลที่ถูกต้องตามทฤษฎีมากกว่าเหตุผลอื่นที่จะกล่าวต่อไป)... ดังนั้นผู้เขียนจึงอดรนทนไม่ได้ที่จะต้องมาแถลงไขเกี่ยวกับความเข้าใจผิดในเรื่องดังกล่าวในบทความนี้ เนื่องจากหลักการของ NPV มีพื้นฐานมาจาก ทฤษฎีค่าของเงินตามกาลเวลา หรือที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า Time Value of Money หรือ TVM ดังนั้นก่อนที่จะไปทำความเข้าใจกับ NPV นั้น ขอกล่าวถึงหลักการคร่าวๆของมูลค่าของเงินตามเวลาก่อนมูลค่าของเงินตามเวลา เป็นหลักการที่กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงมูลค่าของเงินตามกาลเวลา กล่าวคือ เงิน 100 บาทวันนี้ จะไม่ได้มีค่าเท่ากับ 100 บาทในอนาคต หรือในทางกลับกัน พูดถึงตรงนี้อาจจะงง แต่หลักการของมันง่ายมากๆ เช่น ลองคิดดูว่าถ้ามีคนบอกว่าจะให้เงินท่าน 10,000 บาทวันนี้ กับ 10,000 บาทอีก 1 ปีข้างหน้า ท่านจะรับแบบไหน ก็ต้องรับ 10,000 บาทวันนี้ใช่ไหมครับ ดังนั้น เราก็ยอมรับกันเป็นนัยอยู่แล้วว่า 10,000 บาทวันนี้ ย่อมดีกว่า 10,000 ในวันข้างหน้า ทั้งๆที่เป็นจำนวนเงินเดียวกัน นั่นก็เพราะว่าถ้าได้เงินมาวันนี้ก็สามารถนำมาใช้ได้ในวันนี้ไม่ต้องรอ หรือทางทฤษฎีเรียกว่า ไม่มีค่าเสียโอกาส เช่น หากนำเงินดังกล่าวไปฝากก็จะได้ดอกเบี้ย เช่นถ้าฝากวันนี้ อีก 1 ปีข้างหน้าจะได้เงินคืนมา 10,350 บาท (ดอกเบี้ยเงินฝาก 3.5% ต่อปี) ดังนั้นถ้าจะให้รับเงินในอีก 1 ปีข้างหน้าก็ต้องรับอย่างน้อย 10,350 บาท เพื่อชดเชยดอกเบี้ยที่จะได้รับ จากตัวอย่างข้างต้นจะเป็นว่าปัจจัยที่มีผลต่อมูลค่าของเงินตามเวลา คือ อัตราผลตอบแทนที่เราคาดหวัง ทั้งนี้เพื่อชดเชย ค่าเสียโอกาสในการใช้เงิน (Opportunity Costs) เพียงอย่างเดียว แต่ในความเป็นจริงปัจจัยที่มีผลต่อการกำหนดความคาดหวังผลตอบแทนเพื่อชดเชยกับระยะเวลายังมีอีกหลายปัจจัย อาทิ โอกาสที่จะไม่ได้รับเงินเลยในอนาคต (Default Risk) และค่าชดเชยอัตราเงินเฟ้อ (Inflation) เป็นต้น เอาล่ะ หลังจากเกริ่นมาซะนาน เราจะได้เข้าเรื่องกันสักที มูลค่าปัจจุบันสุทธิ หรือ Net Present Value (NPV) เป็นหลักการที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในการวิเคราะห์ความเป็นไปได้ทางเศรษฐกิจของโครงการ หรือพูดง่ายๆว่าความคุ้มค่าของการลงทุน โดยหลักการแล้วจะต้องมีการประมาณการกระแสเงินสดตลอดอายุของโครงการ จากจุดนี้จะเห็นว่า เราลงทุนในปีนี้ แต่กระแสเงินสดที่จะได้รับจากโครงการนั้นจะเข้ามาในอนาคต และด้วยหลักการของมูลค่าของเงินตามเวลานั้นเราก็ทราบว่ากระแสเงินสดในอนาคตจะมีค่าไม่เท่ากับกระแสเงินสดในปัจจุบันทำให้ไม่สามารถเอามูลค่าที่อยู่กันคนละเวลามาหักกลบกันได้ ดังนั้นต้องมีการแปลงค่ากระแสเงินสดในอนาคตให้เป็นมูลค่าปัจจุบันก่อน จากนั้นหาผลรวมของมูลค่าปัจจุบันของกระแสเงินสดในอนาคต แล้วค่อยนำมาหักกลบกับเงินลงทุนที่ใช้ไปในปัจจุบัน จุดนี้แหละครับที่มักเป็นต้นตอของความเข้าใจผิดดังกล่าวสูตรของ NPV (สำหรับผู้ที่ยังไม่มีพื้นฐานทางการเงินเลยก็ขอให้ข้ามส่วนนี้ไปก่อนก็แล้วกันนะครับ เอาแป็นว่าอ่านเอาแนวคิดก่อนก็แล้วกัน เรื่องการคำนวณก็ปล่อยให้ฝ่ายการเงินทำไปก่อน) NPV = - CF0 + PV(CF1) + PV(CF2) + PV(CF3) +
+ PV(CFn) โดย CF0 คือ เงินลงทุนที่ใช้ในปีปัจจุบัน PV(CF1)
PV(CFn) คือ มูลค่าปัจจุบันของกระแสเงินสดในปีที่ 1 ปีสุดท้ายของโครงการ (ปีที่ n) ทั้งนี้ PV(CFi) = CFi/(1+Cost of Capital)^i ลองดูกรณีตัวอย่างที่ง่ายที่สุดนะครับ (สำหรับคนที่ไม่ค่อยรู้เรื่องการเงินจะได้เข้าใจได้ง่ายๆด้วย) สมมติว่า โครงการหนึ่งมีการลงทุน 100 บาท และผู้ลงทุนต้องการผลตอบแทน 30% ต่อปี โครงการมีอายุ 1 ปี และคาดว่าโครงการจะสามารถหากระแสเงินสดได้เป็นจำนวน 130 บาทในอีก 1 ปีข้างหน้า จากตัวอย่างจะเห็นได้ว่า ค่า NPV เท่ากับศูนย์ แต่แสดงว่าเป็นการลงทุนที่คุ้มทุนพอดี (ไม่มีผลตอบแทนใดๆ) ใช่หรือไม่ คำตอบคือ ไม่ใช่ เนื่องจากจะเห็นได้ว่า โครงการใช้เงินลงทุน 100 บาท และผู้ลงทุนต้องการผลตอบแทน 30% ต่อปี และเป็นการลงทุนที่มีอายุแค่ 1 ปี ดังนั้นเมื่อสิ้นปีที่ 1 โครงการนี้จะต้องหาผลตอบแทนมาคืนผู้ลงทุนจำนวน 30 บาท และต้องคืนเงินลงทุน 100 บาท รวม 130 บาท ซึ่งเท่ากับกระแสเงินสดที่คาดว่าโครงการหาได้ ตามโจทย์คือ 130 บาทพอดี ดังนั้น จึงอาจจะสรุปได้ว่าการที่ค่า NPV = 0 มิได้แสดงว่าโครงการลงทุนนั้นๆไม่ได้กำไร หรือแค่คุ้มทุนเท่านั้น แต่หมายความถึงโครงการสามารถหาเงินมาจ่ายผลตอบแทนให้กับผู้ลงทุนได้เท่ากับความคาดหวัง และยังสามารถชำระคืนเงินลงทุนให้ผู้ลงทุนได้ทั้งหมดพอดี แม้ว่าการลงทุนในโครงการที่มี NPV = 0 นั้นจะเพียงพอที่ทำให้ผู้ลงทุนได้รับผลตอบแทนตามที่ได้คาดหวังไปแล้ว ทว่าในความเป็นจริงเรามักจะชอบที่จะลงทุนในโครงการที่ มี NPV มากกว่าศูนย์มากๆ นั่นก็เพราะ ค่า NPV นั้นคำนวณมาจากการประมาณการกระแสเงินสดของโครงการที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคต ซึ่งมีความไม่แน่นอนสูงเพราะเราไม่สามารถทราบได้ว่าจะมีเหตุการณ์ร้ายแรงใดๆเกิดขึ้นในอนาคตหรือไม่ ดังนั้น ค่า NPV มากๆ ก็แสดงถึงความสามารถของโครงการที่จะรับมือกับความผันผวน ของกระแสเงินสดในอนาคตได้ (หรือเป็น safeguard) นอกจากนี้ ค่า NPV ที่มากกว่าศูนย์ยังสามารถถือได้ว่าเป็นมูลค่าเพิ่มให้กับกิจการได้ เพราะ แค่ NPV เท่ากับศูนย์ผู้ลงทุนทุกคนก็ได้รับผลตอบแทนตามที่คาดแล้ว ดังนั้น NPV ในส่วนที่เกินจากศูนย์จึงแสดงนัยว่าเป็นมูลค่าส่วนเกินที่บริษัทจะได้รับเพิ่มเติม อย่างไรก็ตาม การที่ NPV มีค่าสูงมากๆ เมื่อเทียบกับเงินลงทุนเริ่มต้น เช่น โครงการลงทุนแค่ 10 ล้านบาท แต่กลับคำนวณ NPV ได้ 100 ล้านบาท ก็มิได้หมายความถึงเป็นการลงทุนที่มีกำไรสูงมากเสมอไป โดยส่วนใหญ่ (ร้อยละ 99.99) กรณีแบบนี้กลับเป็นตัวชี้ว่าอาจจะมีการประมาณการกระแสเงินสดไม่สอดคล้องกับความเป็นจริง หรือประเมินผลตอบแทนที่ผู้ลงทุนคาดหวังต่ำเกินไป หรือทั้งสองกรณี มาถึงตอนท้ายนี้แล้ว ผู้เขียนหวังว่าผู้อ่านทุกท่านคงมีความเข้าใจที่กระจ่างมากขึ้นเกี่ยวกับ NPV และหวังว่าจะเป็นประโยชน์ต่อการประยุกต์ใช้เพื่อการดัดสินใจของท่านไม่มากก็น้อย
Create Date : 08 พฤษภาคม 2549
Last Update : 23 ธันวาคม 2552 15:50:14 น.
57 comments
Counter : 63644 Pageviews.
โดย: sutee IP: 58.9.31.68 วันที่: 8 พฤษภาคม 2549 เวลา:18:44:59 น.
โดย: Ryou-kung IP: 204.149.80.6 วันที่: 8 พฤษภาคม 2549 เวลา:19:18:58 น.
โดย: อาทิตย์จรัสแสง IP: 203.113.16.241 วันที่: 8 พฤษภาคม 2549 เวลา:19:36:41 น.
โดย: บังเอิญเห็น IP: 124.120.196.236 วันที่: 8 พฤษภาคม 2549 เวลา:20:12:15 น.
โดย: เห้อ IP: 58.9.82.75 วันที่: 8 พฤษภาคม 2549 เวลา:22:27:02 น.
โดย: niran IP: 58.64.121.83 วันที่: 8 พฤษภาคม 2549 เวลา:23:04:10 น.
โดย: คนที่ผ่านมา IP: 203.156.72.178 วันที่: 8 พฤษภาคม 2549 เวลา:23:14:08 น.
โดย: lemontree วันที่: 9 พฤษภาคม 2549 เวลา:9:06:28 น.
โดย: lemontree วันที่: 9 พฤษภาคม 2549 เวลา:9:27:45 น.
โดย: lemontree วันที่: 9 พฤษภาคม 2549 เวลา:9:51:09 น.
โดย: งง IP: 203.150.206.170 วันที่: 9 พฤษภาคม 2549 เวลา:15:26:46 น.
โดย: lemontree วันที่: 9 พฤษภาคม 2549 เวลา:15:43:07 น.
โดย: งง IP: 203.150.206.170 วันที่: 9 พฤษภาคม 2549 เวลา:16:41:39 น.
โดย: lemontree วันที่: 9 พฤษภาคม 2549 เวลา:17:04:23 น.
โดย: จากเกรียงไกร IP: 203.172.219.225 วันที่: 31 กรกฎาคม 2550 เวลา:14:06:47 น.
โดย: จากเกรียงไกร IP: 203.172.219.225 วันที่: 31 กรกฎาคม 2550 เวลา:14:07:08 น.
โดย: งง IP: 58.8.117.172 วันที่: 5 สิงหาคม 2550 เวลา:22:00:12 น.
โดย: pm IP: 124.121.94.230 วันที่: 13 สิงหาคม 2550 เวลา:18:25:47 น.
โดย: tum IP: 124.157.246.139 วันที่: 24 สิงหาคม 2550 เวลา:14:55:51 น.
โดย: ปอร์ IP: 203.158.207.31 วันที่: 28 สิงหาคม 2550 เวลา:9:47:19 น.
โดย: สงสัยจิงๆ IP: 222.123.211.246 วันที่: 28 สิงหาคม 2550 เวลา:23:38:59 น.
โดย: Fat Cat IP: 165.21.154.71 วันที่: 14 กันยายน 2550 เวลา:15:39:44 น.
โดย: umk IP: 202.57.153.50 วันที่: 20 กันยายน 2550 เวลา:11:06:17 น.
โดย: พิม IP: 203.150.49.111 วันที่: 26 ตุลาคม 2550 เวลา:10:33:11 น.
โดย: พอดีไม่ใช่นักบ/ชไม่เข้าใจ IP: 202.91.18.192 วันที่: 23 มกราคม 2551 เวลา:10:34:32 น.
โดย: pu IP: 202.91.18.192 วันที่: 10 กุมภาพันธ์ 2551 เวลา:2:12:52 น.
โดย: wood IP: 58.10.167.89 วันที่: 13 พฤศจิกายน 2551 เวลา:13:14:28 น.
โดย: lemontree IP: 116.58.231.242 วันที่: 7 มกราคม 2552 เวลา:23:25:32 น.
โดย: WAR IP: 58.10.170.248 วันที่: 13 มีนาคม 2552 เวลา:15:41:38 น.
โดย: plara IP: 118.173.156.110 วันที่: 11 พฤษภาคม 2552 เวลา:11:04:38 น.
โดย: kook373 IP: 10.22.5.122, 202.28.179.4 วันที่: 18 พฤษภาคม 2552 เวลา:11:27:18 น.
โดย: สงสัย IP: 125.25.146.105 วันที่: 17 มิถุนายน 2552 เวลา:11:08:51 น.
โดย: lemontree วันที่: 27 สิงหาคม 2552 เวลา:15:47:38 น.
โดย: lemontree วันที่: 27 สิงหาคม 2552 เวลา:16:26:17 น.
โดย: poopay IP: 118.172.110.113 วันที่: 18 กันยายน 2552 เวลา:1:18:58 น.
โดย: JOU IP: 124.122.165.87 วันที่: 21 กันยายน 2552 เวลา:15:35:36 น.
โดย: JOU IP: 124.122.165.87 วันที่: 21 กันยายน 2552 เวลา:15:42:09 น.
โดย: JOU IP: 124.122.165.87 วันที่: 21 กันยายน 2552 เวลา:15:47:32 น.
โดย: jing IP: 124.122.121.35 วันที่: 22 กันยายน 2552 เวลา:19:45:10 น.
โดย: ying IP: 81.159.184.79 วันที่: 9 ธันวาคม 2552 เวลา:7:59:52 น.
โดย: lemontree วันที่: 16 ธันวาคม 2552 เวลา:14:12:49 น.
โดย: delzi IP: 58.9.112.186 วันที่: 31 ธันวาคม 2552 เวลา:11:39:40 น.
โดย: พึ่งแวะมา IP: 202.28.24.226 วันที่: 4 สิงหาคม 2553 เวลา:15:29:37 น.
โดย: vit IP: 180.180.1.31 วันที่: 18 กันยายน 2553 เวลา:20:48:28 น.
โดย: lemongrass IP: 124.120.227.26 วันที่: 2 มิถุนายน 2554 เวลา:1:22:21 น.
โดย: Ken IP: 110.168.65.80 วันที่: 16 มิถุนายน 2554 เวลา:0:16:09 น.
โดย: jaq IP: 14.207.244.211 วันที่: 23 มกราคม 2555 เวลา:2:53:21 น.
โดย: ิboy IP: 223.205.43.194 วันที่: 25 มีนาคม 2555 เวลา:15:27:01 น.
โดย: lemontree วันที่: 2 เมษายน 2555 เวลา:13:31:42 น.
โดย: เอส IP: 182.53.4.59 วันที่: 12 พฤษภาคม 2555 เวลา:14:16:47 น.
โดย: ลูฟี่หมวกฟาง IP: 110.168.155.213 วันที่: 2 ตุลาคม 2555 เวลา:15:50:20 น.
โดย: เด็กนครครับ IP: 223.205.202.124 วันที่: 14 กุมภาพันธ์ 2556 เวลา:15:36:55 น.
โดย: Rub IP: 171.7.114.213 วันที่: 24 เมษายน 2556 เวลา:16:42:02 น.
โดย: K1 IP: 27.55.3.248 วันที่: 14 มิถุนายน 2556 เวลา:16:57:33 น.
โดย: ... IP: 124.121.33.18 วันที่: 27 กันยายน 2556 เวลา:17:22:51 น.
โดย: สอบถามค่ะ IP: 115.67.167.203 วันที่: 28 กันยายน 2556 เวลา:14:55:21 น.
Location :
กรุงเทพ Thailand
[Profile ทั้งหมด]
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember ผู้ติดตามบล็อก : 8 คน [? ]
ประสบการณ์ในการเป็นที่ปรึกษาทางการเงินในการขอสนับสนุนสินเชื่อจากสถาบันการเงิน การปรับโครงสร้างหนี้ และการฟื้นฟูกิจการ ปัจจุบันเป็น ผู้ช่วยผู้อำนวยการ ในแผนกวาณิชธนกิจของบริษัทหลักทรัพย์แห่งหนึ่ง