เรียนแจ๊สกีตาร์ดีใหมน้า

เป็นปรกติจริงๆนะ ผมจะถูกถามเยอะเวลาเล่นดนตรีเสร็จประมาณว่า “ทำไม่พี่โซโลได้ย๊าวยาว พี่จำได้ยังไง” “พี่บอกลูกเด็ดๆหน่อยดิ” ฯลฯ ผมก็ไม่รู้ว่าจะตอบคำถามน้องๆเขายังไง เพราะว่าแจ๊สกีตาร์เป็นอะไรที่ไม่ Popular แถมเวลาเรียนหรือสอนครูก็ เล่น+พูด แบบอะไรที่ช้าๆซ้ำๆ ดูเรื่องมาก กติกาการเล่นก็หยุมหยิม คงไม่สะใจวัยรุ่นที่ชอบอะไรแบบด่วนๆ เร็วๆ เรียนฟรียังไม่เอาเลย คนถามก็คิดว่าคงจะง่ายๆ แต่คนตอบนี่ตอบยาก แต่คำถามเมื่อคืนนี้ว่า ถ้าจะเรียนแจ๊สนี่ ทำไงดี อันนี้ผมพอจะตอบได้นิดหน่อย เขียนลงบล็อกเลยวันหลังจะได้ให้เค้าไปเปิดอ่านเอา ประหยัดน้ำลาย ^_^ คืองี้ครับ

1. คุณสมบัติของผู้เรียน

ข้อแรก ผู้เรียนจะต้องมีแรงจูงใจที่มากเพียงพอ มี Passion กับดนตรีแจ๊สที่แบบว่าหลงใหล ใฝ่ฝันที่จะเป็นนักดนตรีแจ๊สจริงๆ เพราะ แจ๊สเป็นอะไรที่ต้อง “คิด” ต้องฝึกเล่นมากกว่าดนตรีแบบปกติ ถ้าเราขาด Passion หรือ “ฉันทะ” ซึ่งเป็นข้อแรกของอิทธิบาทสี่ ผมคิดว่า อย่าเรียนเลยดีกว่า เพราะผลก็คือมักจะล้มเลิกกลางคันเป็นส่วนใหญ่ ปีที่แล้ว 2554 นักเรียนผมยิ่งน้อยอยู่ ไม่มีใครเรียนนานเกิน 3 เดือนเลยซักคน ที่มีอยู่ตอนนี้ก็คือเรียนกันนานกว่า 1 ปีแล้ว นั่นคือ ต้อง “รัก+บ้า” จริงๆ คือนักเรียนผมนี่มีสองแบบคือ ไม่ขาด ก็เกิน เหมือนอาจารย์สุกรี พูดจริงๆเลย

ประการที่สอง การฝึกดนตรีแจ๊สเป็นอะไรที่ต้อง “อดทน” และ “ทนอด” เป็นอย่างสูงซึ่งมากกว่าดนตรีทั่วไปมากๆ เพราะขณะที่คุณเรียน ผู้สอนก็จะกรอกข้อมูลจำนวนมหาศาลการบ้านจำนวนมหึมา ซึ่งจะมีกฎเกณฑ์ยุ่งยากมากกว่าดนตรีทั่วไป เช่นเรื่องของ Jazz Articulation, Music Theory ฯลฯ ต้องบันทึก Log Book เพื่อรายงานผู้สอน แล้วคุณอาจต้องฝืนฟังเพลงที่คุณไม่ได้ชอบ แล้วต้องฝึกการวิเคราะห์ แล้วสังเคราะห์ออกมาในการเล่นแบบของคุณเอง ซึ่งอันนี้ในโรงเรียนดนตรีเชิงพาณิชย์ทั่วไปไม่สอนคุณแน่นอน เพราะมันเสี่ยงกับการที่ต้องเครียด ความรู้สึกยุ่งยากของผู้เรียนจนพาลเลิกเรียนได้คือมันไม่สนุกนัก และ “ทนอด” หมายถึง มันเป็นเรื่องยากที่จะมีนายจ้าง จ้างคุณไปเล่นดนตรีแจ๊สในร้านของเขา อันนี้คุณต้องเสี่ยงกับการ “อด” ด้วยนะ ดังนั้นนอกเวลาเรียนคุณก็ต้องไปหาวิธีทำกินด้วยตัวเองให้เป็นด้วย

2. การเริ่มฝึกเล่นแจ๊ส

1. อย่างแรกคือ คุณต้องมี Real Book เสียก่อนอย่างน้อย 1 เล่ม คือให้มีเป็นเล่ม เท่านั้นนะครับ เพื่อความสะดวกในการเปิด เพราะคุณต้องเปิดอยู่บ่อยๆ บางทีเวลาวิเคราะห์ก็ต้องเขียนลงใน Real Book นี่เลย สำหรับว่าใช้ Version ไหนก็ให้ติดต่อผู้สอนโดยตรง สำหรับนักเรียนของผมนั้น ผมมักให้นักเรียนถ่ายเอกสารเล่มของผมเลย เพราะผมเขียนบันทึก วิเคราะห์ไว้ในแต่ละหน้ามากมาย ซึ่งสมัยผมเรียน (2540-44) อาจารย์เค้าก็บันทึกไว้ก่อนหน้านี้อีกจนดูยุ่งเหยิงปนเปกันไปหมด(บางหน้าระบุปีไว้ว่า 2528 !! ) นี่ผมว่ามีประโยชน์นะเพราะมันช่วยทดเวลาให้เราได้เยอะมากๆจากชนรุ่นก่อนหรือจากอาจารย์รุ่นปู่ ความรู้บางเรื่องผมก็หาแกะๆแคะๆเอาใน Real Book ฉบับคุณปู่เล่มนี้แหละ

2. เพลงแจ๊สเพลงแรกที่ควรเริ่มฝึก บางคนซึ่งเคยศึกษาดนตรีแจ๊สมาก่อนอาจเรียนเพลง Autumn Leaves, Now’s the time, Blue Bossa etc. แต่ผมเห็นว่า Jazz Blues น่าจะเป็นเพลงแรกที่ที่เราหัดเล่นเพลงแจ๊ส หรือเพลงที่ฟอร์มแบบ Jazz Blues ในคีย์ F หรือ Bb เช่น Straight No Chaser, Billie’s Bounce, Blue Monk เป็นต้น โดยเริ่มจากการจำ Melody ของเพลงเป็นประการแรก และโดยเฉพาะเพลงแบบ Bebop นั้นคุณจะต้อง “ท่อง” Melody จนจำได้ ต่อมาก็จำ Chord Change โดยให้จำเป็น Progression โดยอาจต้องฝึกเล่น Walking Bass Lines ไปด้วย โดยอาจเริ่มจาก Root แล้วใส่ Leading Tone ในจังหวะที่สี่ เป็นต้น คือเล่นจนรู้และเข้าใจ Song Form ทั้งหมดเลยก็ว่าได้ คือบอกชื่อเพลงปั๊บก็ต้องรู้แจ้งแทงตลอดเลยว่า Song Form เป็นยังไงอะไรประมาณนี้ ถ้ามีเนื้อร้องก็ร้องได้ด้วยยิ่งดี ซึ่งผมใช้วิธีนี้ มีประโยชน์มากๆ

3. Scale & Arpeggio บางคนอาจหัดเล่นจากสเกลคือ สมมติ F7 คุณก็ลองเล่น F Mixolydian แต่สำหรับผมเห็นว่า Arpeggio น่าจะสำคัญกว่า คือคุณต้องเล่น Arpeggio ทั้งเพลงให้ได้ โดยตอนแรกอาจเล่นที่ละคอร์ดก่อนก็ได้นะ คือการเล่น Arpeggio จะทำให้เราได้ยิน Chord Tone หรือได้ยิน Outline ของเพลงทั้งหมด (Inside) โดยให้คุณเล่นเป็น Eight Note หรือถ้าไม่ทันก็เล่นแบบ Quarter Note ก่อนก็ได้

4. เล่น Arpeggio แบบ Random ให้ได้ คือให้ฟังแล้วไม่รู้ว่าเป็นฟอร์ม คือเล่นจนเนียนลื่นไหลว่างั้นเถอะ ซึ่งคุณอาจจะแบ่งเป็น Part ในการเล่นก็ได้ คือเป็นการฝึกเล่นตาม Harmony อยู่

ยังมีอีกเยอะครับ วันนี้นึกออกแค่นี้อ่ะครับเมื่อยมือด้วย นึกได้ใหม่ก็จะมาเขียนใหม่ อีกนิดนึง ผมเองก็ไม่เก่งนะครับ ^_^

Create Date : 30 มกราคม 2555		2 comments
Last Update : 27 มิถุนายน 2555 12:54:02 น.
Counter : 3702 Pageviews.
Share Tweet