ก่อนนี้ที่เกษตรกรรมของบ้านเรายังเป็นแบบเกษตรธรรมชาติ ไม่มีปุ๋ยเคมี ไม่มียาฆ่าแมลง ตามสวน ตามท้องร่วง จะขุดหาไส้เดือนกันได้ง่ายมาก อยากตกปลาถือกระป๋องออกไปขุดแป๊บเดียวก็ได้ไส้เดือนตัวอ้วนอ้วนเยอะแยะ - - แต่เคยสังเกตุกันไหมว่า ไส้เดือนหายไปไหน ไส้เดือนหายไปตั้งแต่เมื่อไหร่ - -


เมื่อวิถีเกษตรกรรมเปลี่ยนจาก "เกษตรธรรมชาติ" ไปสู่วิถี "เกษตรเคมี" หลายสิ่งหลายอย่างแตกต่างไปจากเดิม จากเคยใช้ปุ๋ยคอก เปลี่ยนมาใช้ปุ๋ยเคมี จากเคยใช้ควายไถนา เปลี่ยนมาใช้ควายเหล็กคูโบต้า มีการใช้สารเคมี ยาฆ่าแมลงอย่างแพร่หลาย ใช่ สิ่งต่างๆ เหล่านั้นทำให้ใช้เวลาเพาะปลูกน้อยลง ทำให้ได้ผลผลิตมากกว่าเดิม แต่เป็นผลดีเพียงระยะแรก เมื่อเวลาผ่านไปดินเสื่อม น้ำเสีย ชาวไร่ ชาวนาป่วย ล้วนเป็นเหตุจากการสะสมของสารเคมีทั้งสิ้น


เมื่อดินมีสารเคมีสะสมเป็นปริมาณมาก จะทำให้ดินเปรี้ยว ต้องใช้ปุ๋ยมากขึ้นเพราะพืชดูดธาตุอาหารจากดินได้น้อยลง


เมื่อน้ำมีสารเคมีสะสมเป็นปริมาณมาก จะทำให้ออกซิเจนลดลง สัตว์น้ำไม่สามารถอาศัยอยู่ได้ น้ำเน่า ปลาตาย มนุษย์ไม่สามารถนำน้ำมาใช้เพื่อการบริโภคได้


เมื่อมนุษย์มีสารเคมีสะสมเป็นปริมาณมาก ร่างกายจะอ่อนแอลง อ่อนแอลงทีละน้อย แล้วโรคมะเร็งยอดฮิตก็ไถ่ถามหา


ที่ไหนมีเคมี ที่นั่นจะไม่มีไส้เดือน เมื่อไม่มีไส้เดือน ดินจะมีคุณภาพลดลง เพราะไส้เดือนคือ เครื่องจักรที่มีชีวิตที่สามารถผลิตปุ๋ยชั้นยอดให้กับดินได้เป็นเลิศ เชื่อไหมว่า กระบวนการย่อยอาหารของไส้เดือนจะมีขั้นตอนการย่อยสลายอินทรียวัตถุ และเมื่อไส้เดือนขับถ่ายมูลออกมา มูลไส้เดือนถือเป็นปุ๋ยชั้นยอด มีธาตุอาหารพืชอยู่ในรูปที่พืชสามารถนำไปใช้ได้ในปริมาณที่สูงและมีจุลินทรีย์จำนวนมาก





มูลไส้เดือนมีลักษณะเป็นเม็ดร่วนละเอียด มีสีดำออกน้ำตาล โปร่งเบา มีความพรุนระบายน้ำและอากาศได้ดีมาก มีความจุความชื้นสูงและมีประมาณอินทรียวัตถุสูงมาก ซึ่งผลจากการย่อยสลายภายในลำไส้ และด้วยกิจกรรมของจุลินทรีย์ที่อยู่ในลำไส้และน้ำย่อยของไส้เดือนดินจะช่วยให้ธาตุอาหารหลายๆ ชนิดที่อยู่ในเศษอินทรียวัตถุเหล่านั้นถูกเปลี่ยนให้อยู่ในรูปที่พืชสามารถนำไปใช้ได้ เช่น เปลี่ยนไนโตรเจน ให้อยู่ในรูป ไนเตรท หรือ แอมโมเนีย ฟอสฟอรัสในรูปที่เป็นประโยชน์ โพแทสเซียมในรูปที่แลกเปลี่ยนได้ และนอกจากนี้ยังมีส่วนประกอบของธาตุอาหารพืชชนิดอื่นและจุลินทรีย์หลายชนิดที่เป็นประโยชน์ต่อดิน รวมทั้งสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืชหลายชนิด


การใช้มูลไส้เดือนดินและน้ำหมักมูลไส้เดือนดินในการปลูกพืชจะส่งผลให้ดินมีโครงสร้างดีขึ้น คือทำให้ดินกักเก็บความชื้นได้มากขึ้น มีความโปร่งร่วนซุย รากพืชสามารถชอนไชและแพร่กระจายได้กว้าง ดินมีการระบายน้ำและอากาศได้ดี ทำให้จุลินทรีย์ดินที่เป็นประโยชน์บริเวณรากพืชสามารถสร้างเอนโซม์ที่เป็นประโยชน์ต่อพืชได้เพิ่มชึ้น นอกจากนี้จุลินทรีย์ดินที่ปนออกมากับมูลของไส้เดือนดินยังสามารถสร้างเอ็นไซม์ฟอสฟาเตสได้อีกด้วย ซึ่งจะมีส่วนช่วยเพิ่มประมาณฟอสฟอรัสในดินให้สูงขึ้นได้


ประโยชน์และความสำคัญของปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน

1. ส่งเสริมการเกิดเม็ดดิน

2. เพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุแก่ดิน

3. เพิ่มช่องว่างในดินให้การระบายน้ำและอากาศดียิ่งขึ้น

4. ส่งเสริมความพรุนของผิวหน้าดิน ลดการจับตัวเป็นแผ่นแข็งของหน้าดิน

5. ช่วยให้ระบบรากพืชสามารถแดร่กระจายตัวในดินได้กว้าง

6. เพิ่มขีดความสามารถในการดูดซับน้ำในดิน ทำให้ดินชุ่มขึ้น

7. เพิ่มธาตุอาหารพืชให้แก่ดินโดยตรงและเป็นแหล่งอาหารของสัตว์และจุลินทรีย์ดิน

8. เพิ่มศักยภาพการแลกเปลี่ยนประจุบวกของดิน

9. ช่วยลดความเป็นพิษของธาตุอาหารพืชบางชนิดที่มีปริมาณมาเกินไป เช่น อลูมินัม และแมงกานีส

10. ช่วยเพิ่มความต้านทานในการเปลี่ยนแปลงระดับความเป็นกรด-เบส (Buffer capacity) ทำให้การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นไม่เร็วเกินไปจนเป็นอันตรายต่อพืช

11. ช่วยควบคุมปริมาณไส้เดือนฝอยในดิน เนื่องจากการใส่ปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดินจะทำให้มีปริมาณจุลินทรีย์ที่สามารถขับสารพวกอับคาลอยด์และกรดไขมันที่เป็นพิษต่อไส้เดือนฝอยได้เพิ่มขึ้น



หายสงสัยกันหรือยังว่า เลี้ยงไส้เดือนไปเพื่ออะไร
หายข้องใจกันหรือยังว่า ไส้เดือนมีประโยชน์อย่างไร



บอกแล้ว - - ไส้เดือนมีประโยชน์มากอย่างที่คุณคิดไม่ถึง - -