Bloggang.com : mzinejung - ขั้นตอนพิธีมงคลสมรสแบบไทยๆ

โครงการปันของให้น้องเรียน

ขั้นตอนพิธีมงคลสมรสแบบไทยๆ

พิธีมงคลสมรส (ขั้นตอนแบบไทยๆ พร้อมรายละเอียด)
ขั้นตอนแรกเริ่มจาก

1. หมั้นหมาย หลักประกันของรักแท้
ตามประเพณีไทยแท้แต่โบราณนิยมให้คู่รักหมั้นหมายกันสักระยะหนึ่งก่อนแล้วค่อยแต่งงาน เพื่อให้ทั้งสองได้เรียนรู้ ศึกษานิสัยใจคอ และปรับตัวเข้าหากันก่อนการแต่งงาน สำหรับในปัจจุบันมักนิยมรวบวันหมั้นกับวันแต่งไว้ในวันเดียวกัน เพื่อประหยัดเวลา ค่าใช้จ่าย และยังไม่ต้องรบกวนให้แขกเดินทางหลายครั้งอีกด้วย

ในงานหมั้นสิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้คือ "ขันหมากหมั้น" เปรียบได้กับหนังสือสัญญาระหว่างฝ่ายหญิงกับฝ่ายชาย ส่วนเหตุที่ต้องใช้ "หมาก" เป็นตัวแทนของหนังสือสัญญาก็เพราะในสมัยก่อนหมากพลูเปรียบเหมือนสิ่งแสดงถึงความเคารพและเป็นของต้อนรับแขก เพื่อสื่อถึงความยินดีและแสดงออกถึงน้ำใจไมตรีที่มีต่อกัน ขันหมากแบ่งเป็น 2 ประเภทคือขันหมากเอกและขันหมากโท

"ขันหมากเอก" คือขันสำหรับใส่หมากพลู วางบนพานรอง จะเป็นเงิน ทอง นาค ทองเหลืองหรือ ถมเงิน แล้วแต่ฐานะของฝ่ายชาย แต่ต้องจัดขันเป็นคู่ๆ ในขันหมากหมั้นประกอบด้วยหมาก 8 ผล ใบพลู 4 เรียง เรียงละกี่ใบก็แล้วแต่ ตกแต่งเพิ่มเติมด้วยใบเงิน ใบทอง ใบนาค ใบรัก ใบสวาด มีถุงแพรและถุงผ้าโปร่งบรรจุเมล็ดถั่ว งา ข้าวเปลือก สื่อความหมายถึงความงอกงาม อุดมสมบูรณ์ จัดเรียงอยู่ในขัน ตกแต่งของทุกอย่างให้สวยงาม แล้วใช้ใบตองสานเป็นกรวยสูงครอบ จากนั้นห่อด้วยผ้าโปร่งสีทอง สีเงิน ผ้าแก้วหรือผ้าลูกไม้ ตามฐานะของฝ่ายชาย เพื่อกันไม่ให้ของในขันหล่นเสียหายเวลายกขบวนขันหมากไปบ้านฝ่ายหญิง(การแต่งงานวันเดียวกับวันหมั้นต้องเพิ่มพานผ้าไหว้บรรพบุรุษและผ้าไหว้พ่อแม่ในขบวนขันหมากเอกด้วย )

ขันหมากโท ของที่อยู่ในขันหมากโท ซึ่งถือกันว่าเป็นบริวารขันหมากได้แก่

ไก่ต้ม ๒ ตัวหรือ ๑ คู่
หมู ๒ ถาด
ต้นอ้อยหรือมัดอ้อย ๒ ต้นหรือ ๒ มัด
ต้นกล้วยหรือหน่อกล้วย ๒ หน่อ
มะพร้าวอ่อนที่ปอกเปลือกแล้ว ๒ ผล
กล้วยน้ำว้า ๒ หวี
ส้มโอ ๒ ผล
เหล้า ๒ คู่
ขนมต่าง ๆ จำนวนไม่จำกัด แต่ต้องจัดเป็นคู่ ๆ

เครื่องบริวารขันหมาก นิยมจัดให้ได้อย่างน้อย ๙ อย่าง ซึ่งไม่ได้กำหนดแน่นอนลงไปว่า ต้องใช้อะไรบ้าง สิ่งที่ขาดไม่ได้ คือต้นกล้วย ต้นอ้อย เพราะต้องให้คู่บ่าวสาวร่วมกับปลูก นอกจากนั้นให้จัดหา ตามแต่จะได้รับ การบอกกล่าวจากผู้ใหญ่หรือท่านผู้รู้แต่ไม่ควรต่ำว่า ๙ อย่าง เพราะถือเคล็ดคำว่าก้าวหน้า ในการยกขบวนขันหมาก ในสมัยโบราณ จะมีเตียบร่วมอยู่ในจำพวกขันหมากเอกด้วย เตียบ คือตะลุ่มที่มีปากผายและมีฝาครอบปาก ทำจากไม้ไผ่สานเป็นภาชนะใส่ของชนิดหนึ่ง หากทำอย่างดีจะลงรักและฝังมุกด้วย ใช้เป็นเครื่องใส่ของกิน อย่างภาชนะสำหรับใส่กับข้าวของผู้ดีสมัยก่อน

ในขบวนขันหมากใช้เตียบ ๒ คู่ ผู้อุ้มคือหญิงผู้มีตระกูลหรือสุภาพสตรี ๔ คน นิยมใช้หญิงที่แต่งงานมีสามี และสามียังมีชีวิตอยู่ ของที่บรรจุในเตียบคือ สุรา ไก่ย่าง ขนมจีนน้ำยาและห่อหมกปลา มะพร้าวอ่อน ส้มและกล้วย ขนมชะมด ขนมกง ฯลฯ ในแต่ละตำรา มีการจัดไม่เหมือนกันแต่ต้องมีผ้า สำหรับเช็ดปาก และผ้าผืนงาม ๆ คลุมเตียบไว้ด้วย

ในปัจจุบันนี้หากเป็นท้องถิ่น ที่ยังรักษาประเพณีแบบโบราณก็จะมีการยกเตียบ หรืออุ้มเตียบไปใน ขบวนขันหมาก ด้วย ความเชื่ออีกอย่างเกี่ยวกับการยกขบวนขันหมาก คือ ไม่นิยมให้หญิงที่เป็นหม้าย และแม่ร้าง หรือสาวแก่ที่ ไม่ได้แต่งงาน มาร่วมยกของในขบวนขันหมาก สำหรับผู้ที่ทำหน้าที่อุ้มเตียบนั้น เมื่อรับเตียบจาก เฒ่าแก่ หรือผู้มีหน้าที่จัดขันหมากแล้ว ห้ามวางโดยเด็ดขาด จะต้องยกหรืออุ้มเอาไว้ จนกว่าจะไปถึงบ้านฝ่ายเจ้าสาว ผู้อุ้มเตียบและขันหมากรวมทั้งบริวารขันหมากต่าง ๆ จะได้ซองหรือของแถมพกเป็นรางวัลโดยถ้วนหน้ากัน หรือได้เป็นขนม ของใช้ต่าง ๆ แล้วแต่ความนิยมในท้องถิ่น

สำหรับของหมั้นที่ฝ่ายชายยกไปหมั้นฝ่ายหญิงนั้นประกอบด้วย 2 อย่างคือ "สินสอด" หรือที่โบราณเรียกอีกอย่างว่าค่าน้ำนม ซึ่งเป็นเงินหรือสิ่งของที่พ่อแม่ฝ่ายหญิงเป็นผู้กำหนด นิยมเรียกให้สมฐานะของฝ่ายหญิง ยิ่งเรียกมากยิ่งเป็นหน้าเป็นตาว่าพ่อแม่ฝ่ายหญิงเลี้ยงลูกดี ฝ่ายชายจึงยอมเสียสินสอดจำนวนมากเพื่อให้ได้ลูกสาวบ้านนี้มาเป็นคู่ครอง ซึ่งในปัจจุบันเงินสินสอดส่วนใหญ่พ่อแม่ฝ่ายหญิงมักจะมอบเป็นเงินก้นถุงเพื่อเริ่มต้นชีวิตคู่

ของหมั้นที่ขาดไม่ได้อีกอย่างก็คือทองคำ ด้วยคุณค่าและราคาที่แสนแพงของทองคำ ทำให้เป็นที่นิยมใช้ในการหมั้นหมายมาตั้งแต่โบราณ จนเรียกกันติดปากมาถึงทุกวันนี้ว่า "ทองหมั้น" แต่ในปัจจุบันอาจมีเรื่องประดับเพชรเพิ่มขึ้นมาก็ได้

ตัวอย่าง

"สินสอดทองหมั้น"
"สินสอดทองหมั้น" จะถูกวางในพานต่างหากแยกกับพานขันหมาก จะมีกี่พานก็ได้แล้วแต่ฐานะของฝ่ายชาย ปัจจุบันนิยมมีพานแหวนหมั้นเพิ่มขึ้นมาอีกหนึ่งพาน พานทั้งสองนิยมใช้ใบเงิน ใบทอง ใบนาก หรือใช้ดอกรักตกแต่งก็ได้ เพื่อสื่อถึงความรักที่ฝ่ายชายมีให้กับฝ่ายหญิง และถ้ามีการแต่งงานวันเดียวกับวันหมั้นต้องเพิ่มพานผ้าไหว้บรรพบุรุษและผ้าไหว้พ่อแม่ในขบวนขันหมากเอกด้วย

Create Date : 29 กันยายน 2552

Last Update : 29 กันยายน 2552 16:49:09 น.

0 comments

Counter : 7315 Pageviews.