พุทธคยา: ถ้าผมไปอีกครั้ง
ก่อนอื่นนะครับพุทธคยา เป็นสถานที่ตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า และเป็น unesco world heritage site ด้วยทั้งในแง่สังเวชนียสถาน ทั้งในแง่สถานที่ท่องเที่ยว พุทธคยาพิเศษ และไม่ใช่ wrong choiceแต่ถ้าไม่ได้อยากมา ก็ไม่จำเป็นหรอกครับถ้าจะมา เพื่อประสบการณ์ที่ดี มันมีสิ่งที่ควรรู้ และเตรียมใจไว้ก่อน (ซึ่งที่ผมไปมา ผมไม่ได้เตรียมใจไว้ก่อน)1. พุทธคยา เป็นเมืองเล็ก ๆ ที่ตัวเมืองนี่ดูเถื่อนระดับหนึ่ง (จริง ๆ แล้ว พุทธคยาดูเถื่อนกว่า หลาย ๆ เมืองในอินเดียเลยหละครับ)นึกภาพเมืองที่เห็นดิน ๆ คนดูยากจนหน่อย มีที่ปั๊มน้ำสาธารณะ มีรถหุ้มเกราะจอดอยู่กลางเมือง (หน้าวัดไทยพุทธคยาเลยครับ) มีทหารตั้งป้อมรักษาความปลอดภัยตามถนนหลัก เป็นระยะ ๆบางคนสะพายปืนยาวด้วย (จะได้เห็นชัด ๆ ไง ปืนสั้นมันมองไม่ชัด) มีคนอมน้ำแล้วก็บ้วนออกมาบนถนนน่ะ ไม่รู้ทำทำไม แต่เขาทำ และไม่ใช่คนเดียวด้วยยังกับหนังคาวบอย ในเวอร์ชั่นอินเดียนะผมถามคนที่โรงแรมว่า ออกไปเดินกลางคืนปลอดภัยมั้ยเขานิ่งไปแป๊บ แล้วตอบว่า ปลอดภัย แต่อย่าออกไปเดินหลัง 10pm นะ วัดก็ปิดหมดแล้วหละแต่ปลอดภัยมีทหารเฝ้าอยู่ ... [ดูนิ่ง ๆ ไปพัก] ... หลายวันก่อนมีคนฝรั่งเศสโดนขโมยเงินไป 10,000 Rs ระวังไว้หน่อยก็ดีนะ ... ก็แปลว่า ปลอดภัยถ้าระวังตัวดีผมอยู่ 2 คืน ออกค่ำหนึ่งคืน ออกเช้าตีห้า ออกเช้าตีสี่ ระวังตัวดี (ตะวันตกดิน ผมอยู่แต่ถนนหลัก) ก็ไม่มีเหตุอะไรนะครับปกติดี ผ่านมาโดยสวัสดิภาพ 2. วัดมหาโพธิ์ เป็นวัดหลัก เป็นวัดที่บริเวณครอบคลุมต้นศรีมหาโพธิ์ที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ และบริเวณต่าง ๆ ที่พระพุทธเจ้าพิจารณาธรรมในสัปดาห์แรก ๆ หลังตรัสรู้ รวมถึงบึงมูลินดาด้วย* ตั้งแต่ก่อนเข้าวัด จะมีคนมาเสนอขายอะไรเยอะแยะไปหมด ดอกไม้บูชา แลกเงิน ... พวกนี้น่ะครับ* อุปกรณ์อิเลกทรอนิกส์ เช่น โทรศัพท์ กล้อง smart watch เขาไม่ให้เอาเข้าไป และเขาจะมีบริเวณรับฝากของอยู่* พอเข้าไปแล้ว จะมีคนทั้งคน ทั้งพระ ที่เข้ามาชวนคุย ถามนั่น ถามนี่เยอะแยะไปหมดแนะนำให้อ่านจากน้ำเสียงและท่าทางนะ แต่โดยส่วนใหญ่แล้ว จะมาเล่าเรื่องอะไรต่าง ๆ แล้วจะขอเงินบริจาค* เรื่องขอเงินก็เรื่องหนึ่ง แต่เรื่องกวนตลอด จนไม่มีเวลาที่จะใช้ชื่นชมสถานที่ ไม่มีเวลาที่สงบ ไม่มีเวลาซึมซับกับสถานที่เลย อันนี้ทำให้ประสบการณ์แย่ได้* อย่าลืมนะครับ ว่าเขาไม่ให้เอากล้องหรือโทรศัพท์เข้า ซึ่งข้อดีคือ เราจะไม่ต้องวุ่นวายเรื่องการถ่ายรูป แต่ถ้ามีคนคอยกวนตลอด บางทีแม้แต่ตาธรรมชาติ เราก็ไม่ได้มีเวลาคุณภาพที่จะมอง ที่จะพิจารณาสถานที่ ที่จะซาบซึ้งได้เลยคำแนะนำ สำหรับการเข้าวัดมหาโพธิ์ ถ้าอยากสงบและลดคนกวน2.1. เวลายืนหรือนั่งนิ่ง ๆ โดยเฉพาะเวลามองพิจารณาสถานที่ หรือแม้แต่เวลาเดิน ให้พนมมือ อาจจะสวดมนต์ด้วยก็ยิ่งดี จะลดคนกวนลง2.2. เวลามีคนมากวน ถ้าสวดมนต์อยู่ สวดต่อไป ไม่ต้องตอบ คนดีพระดีไม่กวนคนสวดมนต์ถ้าไม่ได้สวดมนต์อยู่ ผมใช้วิธียิ้ม ยกมือไหว้สวย ๆ ก้มโค้งให้ และเดินไป โดยไม่ปริปากพูดอะไรเลย (ประมาณคล้าย ๆ ศีลใบ้; สุภาพแต่ไม่ผูกพัน)2.3. ถ้าจะนั่งสมาธิ (ซึ่งก็แนะนำนะครับ ได้บรรยากาศดี) ก็แนะนำว่าให้เอายากันยุงไปด้วยเพราะว่ายุงเยอะอยู่ครับ ผมเอาแบบสเปรย์ตะไคร้หอมมา ใช้ได้ครับ ฉีดใส่ทั้งส่วนเปิด และใส่เสื้อ ใส่กางเกงด้วย2.4. รองเท้า เขาจะให้ถอดไว้ไม่ใส่เข้าไปในวัดชั้นใน แต่บริเวณรอบด้านนอก รวมถึงทางเดินรอบบึงมูลินดา สามารถใส่รองเท้าได้2.5. ถ้าจะบริจาค เขาชอบเงินไทยมาก แต่ถ้าอยากได้แบงค์ย่อยอินเดีย จะมีคนเตรียมมาให้แลกเลย หน้าวัด (ตรงที่ผมบอกว่า จะมีคนเอาของมาขายเยอะ ๆ นะครับ) แต่ผมไม่ได้แลกนะ เพราะผมเอาแบงค์ 500 ไป เขาเตรียมไว้สำหรับแบงค์พัน ... คนแลกเงิน พูดไทยได้เลย ... พุทธคยานี่ ผมว่า ไทย เวียดนาม นี่คงเป็นลูกค้าหลักเลยหละครับผมก็หยอดแบงค์ไทยบริจาคไปบ้าง แบงค์รูปีบ้าง3. นอกจากวัดมหาโพธิ์ยังมีวัดอื่น ๆ อีกมากมาย จากหลาย ๆ ชาติ มีวัดไทยในพุทธคยาไม่ต่ำกว่าสามวัดครับตอนผมไป วัดไทยพุทธคยากำลังปรับปรุงซ่อมแซมอยู่ แต่เข้าไปเดินเล่นได้ แต่สภาพภายนอกจะเห็นนั่งร้านเต็มไปหมดการได้เที่ยวชมวัดจากที่ต่าง ๆ ก็ทำให้เห็นพุทธศิลป์ในหลาย ๆ แบบ ซึ่งก็สวยงามเพลิดเพลินดีครับ แต่ละที่งดงามแบบของตัวเองเลยครับ วัดไทย วัดเมตตาธรรม วัดศรีลังกา วัดธิเบตหลายวัดมาก ๆ (ที่ผมชอบมาก ๆ คือวัด Palyul Namdroling monastery มีเจดีย์สีพาสเทลสวยแปลกตา ซึ่งทางเข้าอยู่ใกล้ ๆ วัดกัมพูชา) วัดภูฏาน วัดลาวก็สวยนะครับ (แต่เขาไม่เปิดให้เข้า และตำแหน่งก็อยู่ห่างออกมาพอสมควร) วัดพม่า (ผมเห็นอยู่ที่หนึ่ง เข้าใจว่าน่าจะใช่นะครับ ทำเจดีย์เหมือนชเวดากองอยู่บนตึก แต่ไม่ได้เปิดให้เข้า) วัดเวียดนาม วัดจีน วัดไต้หวัน วัดศรึลังกา ... และแน่นอน วัดบังคลาเทศ (ที่หลวงพี่ออกมาต้อนรับผมเลย มอบผ้าคล้องคอ เลี้ยงกาแฟ มอบภาพพระพุทธเจ้า มอบใบโพธิ์; ถ้าผ่านไปก็ฝากวัดบังคลาเทศไว้พิจารณาด้วยนะครับ ชั้นสองมีพิพิธภัณฑ์ให้ดูด้วยครับ) 4. เรื่องที่พัก* ผมพักโรงแรม Sakura house; ใช้ได้นะ location ดีมาก เดินไปวัดมหาโพธิ์ แค่ไม่ถึง 10 นาที; ห้องใช้ได้; แต่ lobby จะทึ่ม ๆ หน่อยหนึ่ง; staff ช่วยเหลือดีมาก ๆ ไม่มีลิฟท์ แต่พนักงานช่วยยกกระเป๋าให้* มีหลายวัดมีที่พัก * อย่าง Bangladesh monastery ก็มี guest houses ไว้รับรองแขกถ้าสนใจเข้าพักติดต่อหลวงพี่ Dr. Dipananda Bhikkhu (ท่านจบ Florida State Univ. เผื่อใครเป็นศิษย์เก่า แวะไปทักทายหลวงพี่ท่านได้ครับ ... แต่ผมไม่ใช่นะครับ)ตำแหน่งวัดท่านดีมากเลยครับ เดินนิดเดียวถึงวัดมหาโพธิ์เลย ผมไม่ได้เห็นห้องพักของท่านนะครับ ตอนนั้นลืมไป แต่ถ้าสนใจติดต่อถามหลวงพี่โดยตรงได้เลยครับ จะโทร +880 1819 784568 หรือติดต่อผ่าน WhatsApp แล้วหาตามเบอร์นี้น่ะครับรายได้จาก Guest house ก็จะไปช่วยสนับสนุน Bangladesh monastery ด้วยครับ เพราะท่านลำบากอยู่ครับ มีพระอยู่ราว ๆ 16 รูป (ถ้าผมจำไม่ผิด) แต่ประเทศบังคลาเทศมีปัญหาการเมืองอยู่ตอนนี้ ไม่ได้ส่งเงินมาช่วยพักใหญ่แล้ว หลวงพี่เล่าว่า บางครั้งสถานกงสุลไทยก็บริจาคข้าวสารมาช่วย ผมได้ยินแล้ว ภูมิใจมากเลย ที่เรามีน้ำใจ ... ยังไงก็ฝาก guest house ของ Bangladesh monastery ไว้พิจารณาด้วยนะครับ * Sikkim guesthouse ผมเห็นทีหลัง แต่ผมไม่มีเบอร์ติดต่อนะครับ หา internet คงได้มั้งครับ * แม้แต่วัดไทยพุทธคยา ก็ดูเหมือนจะมีที่พักนะครับ แต่ผมก็ไม่รู้ติดต่อยังไงนะครับวัดไทยพุทธคยา เป็นวัดหลวง (มีตราครุฑอยู่) อะไร ๆ ก็น่าจะดี น่าจะพร้อมครับเราอาจจะเป็นประเทศเล็ก ๆ นะแต่สำหรับพระพุทธศาสนา เรามีบทบาทไม่น้อยนะครับฉัตรทองคำบนยอดเจดีย์ที่วัดมหาโพธิ์ ก็บริจาคโดย King of Thailand นะ; กังหันชัยพัฒนา ก็ถูกบริจาคไปช่วยบำบัดน้ำเสีย ในบึงมูลินดานะ 5. เรื่องร้านอาหารมีร้านรถเข็นชื่อ Momo Junction อยู่ตรงข้ามวัดไทยพุทธคยาเลย ขายตอนเย็น ขาย momo (คล้าย ๆ เกี๊ยวซ่านึ่ง มีซอสอินเดียให้จิ้ม อร่อยมาก ราคาถูกด้วย 50Rs ~ 20 บาท ได้มา 1 จาน อิ่มพอดี ๆ) ร้าน Mohammad (อยู่ห่างจากพื้นที่หลักหน่อย; ต้อง search google ไปครับ) แต่ทำอาหารอร่อย มีหลากหลายด้วย ตั้งแต่ธิเบต จีน อินเดีย ฝรั่ง ... ผมกิน Thukpa (ก๋วยเตี๋ยวธิเบต) อร่อย ... เข้าใจว่าอย่างอื่นก็น่าจะอร่อย คนไทยน่าจะแวะเยอะด้วย เพราะป้ายชื่อร้านมีภาษาไทยด้วย แต่ทางเข้าและบริเวณรอบ ๆ ดูเถื่อนนิด ๆร้านอาหารแถวถนนหลัก ผมกิน Magadha Sweets ก็ใช้ได้อยู่ครับ ข้อดีหาง่าย ไม่ต้องออกไปไกลจากถนนหลักมีอีกร้านดูดี แต่ดูเหมือนขายอาหารฝรั่ง ผมไม่ได้แวะไปกินนะครับ เพราะผมชอบอาหารอินเดีย มากกว่าอาหารฝรั่ง (เรื่องสุขภาพด้วย ผมกินอาหารฝรั่งได้ แต่หลายครั้ง มันทำผมไม่ค่อยสบายตัว)ในวัดไทยพุทธคยา ก็ดูเหมือนจะมีที่ขายอาหารอยู่เยอะครับ (น่าจะเป็นอาหารไทยด้วย ถ้าเขามาขายนะ)แต่ผมไปเมษายน (นอกฤดูท่องเที่ยว) ไม่มีร้านเปิดเลย ถ้าในฤดู น่าจะมีร้านให้เลือกกินเยอะอยู่ครับปล เครื่องเทศอินเดีย มีสรรพคุณช่วยระบายท้องอ่อน ๆ ซึ่งสำหรับคนธาตุแข็ง มันดีมากเลยนะครับ แต่ถ้าเป็นคนธาตุอ่อน ก็ควรระวังไว้บ้างนะครับ ขอบคุณครับ ขอความสุข ความเจริญ มีแก่ทุกท่านครับ