ถ้ากล่าวถึง ปราสาทหิน เมืองไทยก็มีอยู่หลายแห่ง เช่น ปราสาทหินพิมาย
ปราสาทเมืองสิงห์ ปราสาทตาเมือน ปราสาทเขาพนมรุ้งและอีกหลายจังหวัด
แต่ที่พบเห็นมากส่วนใหญ่ จะอยู่ทางแถบภาคอีสาน ร่องรอยอารยธรรมโบราณ
ที่บรรพชนรุ่นก่อนได้สร้างไว้ ทำให้เราได้รับรู้เรื่องราวในอดีตที่ผ่านมา








ปราสาทเขาพนมรุ้งแห่งนี้ นับได้ว่ามีความสวยงามและโดดเด่น
ด้วยตั้งอยู่บนยอดเขาพนมรุ้ง ความสูง 1,320 ฟุตจากระดับน้ำทะเล
สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 15-18 เป็นเทวสถานในศาสนาฮินดู ลัทธิไศวนิกาย
มีการบูรณะก่อสร้างต่อเนื่องกันมาหลายสมัย ตั้งแต่ประมาณพุทธศตวรรษที่ 15
ถึงพุทธศตวรรษที่ 17 และในพุทธศตวรรษที่ 18 สมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7
แห่งอาณาจักรขอมได้หันมานับถือพุทธศาสนาลัทธิมหายาน เทวสถานแห่งนี้
จึงได้รับการดัดแปลงเป็นศาสนสถานในพุทธศาสนา






และได้ล่มมสลายไปตามสัจธรรม เมื่อเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และเสื่อมสลายไปในที่สุด
คงเหลือไว้แต่ร่องรอยอดีต เหมือนดังเช่นประวัติศาสตร์ เมืองเก่าของเราตั้งแต่สมัยสุโขทัย อยุธยา
ก็ล่มมสลายไปตามกาลเวลา





แวะเข้าไปเที่ยวมาในช่วงนี้เสียงปืน เสียงระเบิดยังดังตูมตามอยู่ตามแถวชายแดน
นักท่องเที่ยวก็ยังมาเที่ยวชมปราสาทหินกันไม่ขาดสาย
ณ เวลานี้เสียงเหล่านั้นเงีบบสงบไปแล้ว การไปมาหาสู่ ติดต่อค้าขายได้เหมือนเดิม








สะพานนาคราช ทางเดินขึ้นตัวปราสาท







ตัวปราสาทหินเมื่อมองจากด้านหน้า










เดินผ่านประตู เข้ามาจะมองเห็นตัวปราสาทตั้งเด่นเป็นสง่า
ปราสาทประธาน ก่อด้วยหินทรายสีชมพูมีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสย่อ เชื่อว่าสร้างโดย นเรนทราทิตย์ ซึ่งเป็นผู้นำปกครองชุมชนที่มีปราสาทพนมรุ้งเป็นศูนย์กลาง ราว พุทธศตวรรษที่ 17 ภายในเรือนธาตุตรงกึ่งกลาง เรียกว่าห้องครรภคฤหะ เป็นที่ประดิษฐานรูปเคารพที่สำคัญที่สุด ในที่นี้คือ ศิวลึงค์ ซึ่งแทนองค์พระศิวะ เป็นที่น่าเสียดายว่า ประติมากรรมชิ้นนี้ได้สูญหายไป


ภาพจากอินเตอร์เน็ท








กำแพงหินทรายบริเวณรอบตัวปราสาท






ในดือนเมษายน ของทุกปีมีงานประเพณีขึ้นเขาพนมรุ้งซึ่งเป็นงานใหญ่ประจำปี
โดยในวันนี้พระอาทิตย์แรกแห่งอรุณจะสาดส่องทะลุผ่านประตูทั้ง 15 ช่อง
ชาวบ้านจะเดินเท้าขึ้นมาเพื่อชมความอลังการที่ผสานระหว่างธรรมชาติและสิ่งก่อสร้างของบรรพชน







ปราสาทพนมรุ้งไม่เพียงแต่จะมีความโดดเด่นในด้านการวางผังที่สัมพันธ์กับภูมิประเทศแล้ว
การตกแต่งด้วยภาพจำหลักหินที่ทับหลังและหน้าบันยังเป็นเอกลักษณ์
อีกอย่างของปราสาทหินสีชมพูแห่งนี้ นอกจากงดงามด้วยฝีมือช่างแล้ว ยังเผยให้เราได้รู้ถึงเรื่องราว
เกี่ยวกับปราสาทแห่งนี้ ไม่ว่าจะเป็นภาพที่บอกถึงการเป็นเทวสถานของพระศิวะ ภาพพิธีกรรมต่างๆ




ทับหลังนารายณ์บรรมทมสินทธุ์



ทับหลังนารายณ์บรรมทมสินทธุ์ นับเป็นโบราณวัตถุที่มีชื่อเสียงมากที่สุด ที่ถูกโจรกรรมไป
เมื่อราวปี พ.ศ. 2503 และถูกนำไปจัดแสดงอยู่ที่สถาบันศิลปะชิคาโก ประเทศสหรัฐอเมริกา
แต่ในที่สุดชาวไทย นำโดยรัฐบาล และ หม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิศกุล ก็ได้ทับหลังชิ้นนี้คืนมา ในปี พ.ศ. 2531
ทันวันพิธีเปิดอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้งพอดี
โบราณสถานต่างๆ เหล่านี้ ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน ของชนชาติใด
มันก็คือ มรดกของมวลมนุษยชาติ มรดกของโลกนั่นเอง.....