การวัดระยะบนท้องฟ้า เอาพื้นฐานให้แน่นก่อน แล้วพอไปดูจะได้เข้าใจทีเดียว..อยู่ ^^ ตอนนี้เรามาเรียนการวัดมุมหรือการวัดระยะบนท้องฟ้ากันก่อน ซึ่งสามารถทำได้ง่าย ๆ โดยใช้ร่างกายของเราเองเนี่ยแหละ มันสำคัญอย่างไร? เวลามีคนถามว่า 'ดาว 2 ดวงนี้ห่างกันเท่าไร' คำตอบจะเป็น 'ห่างกัน 5 องศา' หรือ '10 องศา ไปทาง 2 นาฬิกา' หรือจะบอกตำแหน่งดาว เราจะไม่ชี้โบ้ชี้เบ้ไปที่ท้องฟ้า แล้วบอกว่าดวงนู้น ๆไง หรือดวงนั้น ๆ ไง อย่าลืมว่ายามฟ้าโปร่งมีดาวตั้งกี่ร้อยพันดวง หรือแค่ 4-5 ดวงอยู่ใกล้ ๆ กันเวลาชี้ก็ลำบากแล้ว แต่เราจะบอกว่า 'สูงห่างจากพื้น 20 องศา' หรือ 'ห่างจากดวงนั้น 15 องศาไง' นั่นคือหากเรารู้วิธีการวัดมุมแล้ว เราก็สามารถบอกตำแหน่งของดาวแต่ละดวงได้นะจ๊ะ :D การวัดมุมหรือองศาบนท้องฟ้า มีอยู่ 3 แบบ คือ 1. มุมทางแนวราบ ก็คือมุมที่อยู่รอบตัวเรา ตามทิศต่าง ๆ เราเรียกว่า มุมอะซิมุท [Azimuth] ทิศเหนือ จะเป็น 0 องศาหรือ 360 องศา ด้านทิศตะวันออกมีค่า 90 องศา ทิศใต้มีค่า 180 องศา ทิศตะวันตกเป็นมุม 270 องศา และหากไม่ตรงทิศทั้ง 4 ก็เช่น เป็นทิศตะวันออกเฉียงเหนือ 45 องศา เป็นต้น 2. มุมในทางดิ่ง หรือ มุมเงย เราเรียกว่า อัลติจูด [Altitude] เริ่มจากเส้นขอบฟ้า 0 องศา จนถึงจุดเหนือศีรษะ 90 องศา ไม่มีเกินนี้นะ ดูตามภาพจะเข้าใจง่ายขึ้น ^^ 3. มุมระหว่างดาว ก็เป็นการวัดระยะห่างระหว่างดาว 2 ดวงบนท้องฟ้านั่นเอง เป็นมุมจากดวงตาของเรา ดังรูปจ้า เอาละ ... เราคงไม่ถึงกับพกไม้บรรทัดครึ่งวงกลมไว้วัดมุมหรอกนะ!! ง่ายกว่านั้นเยอะเลยค่ะ เรา ใช้ร่างกายของเราเนี่ยแหละ เป็นเครื่องวัดมุม มาลองทำตามพร้อมกันเลยดีกว่า "ยกแขนข้างที่ถนัดขึ้นมาในระดับสายตา กางนิ้วทั้งห้าไปด้านหน้า กางสุด ๆ พับนิ้วกลางและ นิ้วนางลง ... ฉันรักคุณค่ะ ... !! ฮิ้วววว... ไม่ใช่ ๆ อิอิ ระยะทางตั้งแต่ปลายนิ้วชี้ ถึงปลายนิ้วก้อย นั่นคือ 15 องศา " ...นั่นแหละ แค่เนี๊ย มันหมายความว่า ถ้ามีดาว 2 ดวง อยู่ตรงปลายนิ้วชี้และปลายนิ้วก้อย เท่ากับว่าดาว 2 ดวงนั้น อยู่ห่างกัน 15 องศา องศาที่ใช้ ก็จะมี 1, 5 ,10 ก็ทำมือตามรูปนั่นเอง อะ... ถึงตรงนี้มีใครงงมั่ง ไหนลองตอบดูสิคะ :) (ลองเดินออกไปวัดดูสิ) ใครหลงมาแล้ว ลองทิ้งคำตอบไว้นะ แล้วจะมาเฉลย หึหึ มุมที่วัดได้เนี่ย บอกให้เรารู้ว่าดาว 2 ดวงที่ปรากฏ บนท้องฟ้า อยู่ห่างกัน มากน้อยเพียงใด แต่ในธรรมชาติจริง ดาวดวงหนึ่ง อาจอยู่ใกล้ ขณะที่ดาวอีกดวงอาจอยู่ไกล ออกไปมากมายก็ได้ หรือดาวทั้งสองดวงอาจอยู่ใกล้ กันจริง ๆ ก็ได้ ดาวที่เราเห็นอยู่บนฟ้าใกล้ หรือไกล จากกัน เป็นเพียงมุมมองจากโลกเราเท่านั้นเองค่ะ เอาละ ลองออกไปลองวัดเล่นดูนะ ^^ (ใครยังงง ยกมือขึ้น -_-") ปล. ขอบคุณเวปอ้างอิงและยืมรูปคับ //www.jobtopgun.com |