Bloggang.com : talatoppy : เทคนิคการสอนตามหลักการทั้งสี่ของอริยสัจ

เทคนิคการสอนตามหลักการทั้งสี่ของอริยสัจ

นางวิลาวัลย์ เอี่ยมเจริญ

เทคนิคการสอนตามหลักการทั้งสี่ของอริยสัจ
เป็นกระบวนการที่ให้ผู้เรียนได้พยายามแสวงหาความรู้ ค้นหาวิธีการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ โดยนำเอาลำดับขั้นทั้งสี่ของอริยสัจในศาสนาพุทธมาใช้เป็นแนวทางแก้ไขปัญหาของตนเอง ซึ่งประกอบด้วย ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค โดยเทคนิควิธีการสอนนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม ของผู้เรียน และเพื่อให้ผู้เรียนได้ศึกษาค้นคว้า เสาะแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 มาตราที่ 18 ซึ่งระบุไว้ว่า สถานศึกษามีการจัดกิจกรรมและการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ

ความหมายหลักการทั้งสี่ของอริยสัจ
หมายถึง ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการที่ทำให้เป็นอริยบุคคล (บุคคลที่ประเสริฐ) ซึ่งเป็นหลักคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้แก่ การมีอยู่ของทุกข์ (ทุกข์) สาเหตุแห่งทุกข์ (สมุทัย) การดับทุกข์ (นิโรธ) และหนทางแห่งการดับทุกข์ (มรรค)

องค์ประกอบหลักการทั้งสี่ของอริยสัจประกอบด้วย
1. ทุกข์ : เป็นความทุกข์ที่มีอยู่จริง เป็นสภาพที่ทนได้ยากหรือสภาพที่บีบคั้น ขัดแย้ง บกพร่อง ขาดแก่นสาร และการไม่ให้ความพึงพอใจที่แท้จริง
2. สมุทัย : สาเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์
3. นิโรธ : การดับทุกข์ หรือการเข้าใจความจริงของชีวิต
4. มรรค : วิธีการพ้นทุกข์ หรือวิธีปฏิบัติอันจะนำไปสู่การดับทุกข์ คือ มรรคมีองค์ 8 (อัฏฐังคิกมรรค) เป็นปฏิปทาสายกลาง

หลักการทั้งสี่ขออริยสัจตามวิธีการวิทยาศาสตร์ ประกอบด้วย
1. การกำหนดปัญหา (ขั้นทุกข์) : การพิจารณาเหตุการณ์ต่าง ๆ เพื่อกำหนดปัญหาต่าง ๆ ให้เหมาะสม
2. การตั้งสมมติฐาน(ขั้นสมุทัย) : เป็นการคิดหาคำตอบล่วงหน้า ก่อนจะทำการทดลอง โดยต้องอาศัยการสังเกต ความรู้ ประสบการณ์เดิม เป็นพื้นฐานคำตอบที่คิดล่วงหน้าซึ่งยังไม่ทราบ
3. การทดลองและเก็บข้อมูล (ขั้นนิโรธ) : เป็นการทดลองทำตามการตั้งสมมติฐานที่เราได้ทำการกำหนดไว้
4. การวิเคราะห์ข้อมูล (ขั้นมรรค) : ทำการวิเคราะห์ข้อมูลในขั้นทดลอง เพื่อที่จะได้รู้ว่าสิ่งใดคือตัวที่จะทำหน้าที่ในแก้ไขปัญหาที่กำหนดไว้ และแก้ไขปัญหานั้นได้หรือไม่
5. การสรุปผล (ขั้นมรรค) : นำผลที่ได้มาทำการสรุปให้เป็นหลักเกณฑ์ว่าได้แก้ไขปัญหาด้วยวิธีการใด และผลที่ได้นั้นเป็นเช่นไร

ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้
1. การกำหนดปัญหา (ขั้นทุกข์) : ในขั้นนี้ครูจะทำหน้าที่ในการกำหนดและนำเสนอปัญหาอย่างละเอียด พยายามให้นักเรียนทำความเข้าใจปัญหาที่ตรงกัน โดยครูทำการอธิบาย หรือสร้างเหตุการณ์จำลอง อีกทั้งโน้มน้าว เร้าความรู้สึกให้นักเรียนเกิดความตระหนักถึงความสำคัญในการแก้ไขปัญหานั้น ๆ ครูช่วยนักเรียนพิจารณาดูปัญหาที่เกิดขึ้นด้วยตนเอง โดยครูเปิดโอกาสให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นอย่างหลากหลายและทั่วถึง และเขียนแสดงความคิดเห็นทั้งหมดบนกระดาน และพยายามให้นักเรียนมีส่วนร่วมในห้องเรียนทุกคน โดยครูอาจใช้สื่อที่เหมาะสม ประกอบการนำเสนอปัญหาให้สมจริง และให้นักเรียนทุกคนร่วมมือกันช่วยกันแก้ไขปัญหานั้น ๆ
2. ตั้งสมมติฐาน (ขั้นสมุทัย) : ครูใช้คำถามเร้าให้นักเรียนคิดและแสดงความคิดเห็นถึงสาเหตุของปัญหาที่ยกมากล่าวในขั้นต้นว่าปัญหานั้นมีอะไรบ้าง ครูอธิบายเชื่อมโยงเหตุผลให้นักเรียนเกิดความเข้าใจ เปิดโอกาสและกระตุ้นนักเรียนให้แสดงความคิดเห็น โดยให้นักเรียนเขียนข้อควาเหล่านั้นบนกระดานเป็นข้อ ๆ
3. ทดลองและเก็บข้อมูล (ขั้นนิโรธ) : ครูใช้เทคนิคการแบ่งงาน และกระบวนการกลุ่ม และเสนอแนะให้นักเรียนทำการจดบันทึกข้อมูล
4. วิเคราะห์ข้อมูล (ขั้นมรรค) : ให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการวิเคราะห์และเปรียบเทียบข้อมูลที่จดบันทึก
5. การสรุปผล (ขั้นมรรค) : เป็นการช่วยกันสรุปความคิดของนักเรียนแต่ละคน นอกจากนี้ต้องเปิดโอกาสให้นักเรียนแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามกระตุ้นให้ข้อมูลย้อนกลับ ทบทวนความสำคัญ สรุป เชื่อมโยงข้อคิดเห็นของนักเรียน และบันทึกข้อมูลต่าง ๆ ลงบนกระดาน

บรรณานุกรม
อริยสัจ 4. //www.learntripitaka.com/scruple/ariya4.html. 16 มกราคม 2551.

วิกีพิเดีย สารานุกรมเสรี. มรรค. //th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84. 16 มกราคม 2551.

วิกีพิเดีย สารานุกรมเสรี. อริยสัจ 4. //th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%88_4. 16 มกราคม 2551.

วิชาการดอทคอม. ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ทั้ง 13 ทักษะ. //www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Pid=10030&page=1. 15 กันยายน 2550.

ศาสนาพุทธ. นิกายหินยาน. //www.dra.go.th/dra_new/religion_buddha/buddha_22.asp. 15 กันยายน 2550.

สุวิทย์ มูลคำ และอรทัย มูลคำ. 20 วิธีการจัดการเรียนรู้ : เพื่อพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และการเรียนรู้โดยการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ห้างหุ้นส่วนจำกัด ภาพพิมพ์. 2545.

โค๊ตภาพมุมพื้นหลังค่ะ

Create Date : 15 กันยายน 2550

Last Update : 27 ตุลาคม 2552 23:33:02 น.

18 comments

Counter : 13810 Pageviews.

ขอบคุณนะ

โดย: tuti IP: 125.27.218.97 วันที่: 28 กันยายน 2550 เวลา:9:02:56 น.

ตอนนี้ทำวิจัยเกี่ยวกับการหาเทคนิค ทฤษฎี แนวคิดในการคิดวิเคราะห์แก้ปัญหาทางด้านจริยธรรม แต่ต้องโยงเข้าหาเทคโนโลยี ใครพอมีหัวข้อวิจัยหรืองานที่เกี่ยวข้องบ้าง ส่งทางที่ parapat15 @hotmail.com

โดย: ภรภัทร IP: 210.86.207.21 วันที่: 15 ตุลาคม 2550 เวลา:22:48:51 น.

ถึง คุณภรภัทร

ในการเขียนวิจัยเกี่ยวกับคุณธรรม จริยธรรม กับเทคโนโลยี talatoppy ไม่ทราบว่าหัวข้อวิจัยคุณชื่อว่าอะไร ตัวแปรอิสระกับตัวแปรตามคืออะไร แต่ถ้าในความคิดของ talatoppyคิดว่าหัวข้อคงประมาณนี้ ถ้าผิดพลาดประการใดขออภัยด้วยค่ะ

...การศึกษาปัญหาความมีคุณธรรมจริยธรรมในการใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ของ???..

โดยตัวแปรอิสระหรือตัวแปรxคือ ปัจจัยที่ก่อให้เกิดปัญหาทางจริยธรรม เช่น ความรับผิดชอบ ความมีวินัย ฯลฯ

ตัวแปรตามหรือตัวแปรYคือการใช้เทคดนโลยีคอมพิวเตอร์

เครื่องมือที่ใช้ แบบสอบถาม

สถิติที่ใช้ Stepwiseค่ะ

++++++++++++++

โดย: talatoppy IP: 125.25.169.68 วันที่: 22 ตุลาคม 2550 เวลา:21:09:52 น.

ขอโทษที่พิมพ์ผิดค่ะ
เอาใหม่นะค่ะ
++++++++++
โดยตัวแปรอิสระหรือตัวแปร x คือ ปัจจัยที่ก่อให้เกิดปัญหา เช่น ความรับผิดชอบ ความมีวินัย ฯลฯ

ตัวแปรตามหรือตัวแปรYคือการใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์
++++++++++

โดย: talatoppy IP: 125.25.169.68 วันที่: 22 ตุลาคม 2550 เวลา:21:13:48 น.

อาจารย์ใช้วิชาการวิเคราะห์และออกแบบเชิงวัตถุแน่ ๆเลย
ผมจำได้

โดย: โกศล แสนสุขเจริญผล IP: 125.24.128.162 วันที่: 14 ธันวาคม 2550 เวลา:7:17:58 น.

ขอบคุณค่ะ เนื้อหาอ่านเข้าใจง่าย และไม่ยาวจนเกินไปค่ะ จะลองนำไปปฏิบัติดู แต่เท่าที่พบ ปํญหาของเยาวชนในปัจจุบัน
1. ไม่มีนิสัยในการสังเกตสิ่งรอบตัว ในด้านที่ไม่ได้อยู่ในความสนใจของตน จึงไม่เกิดการรับรู้ว่าเกิดปัญหา
2. เมื่อพบปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิตปัจจุบัน มักเลือกทางออกของปัญหาโดยการไม่คิด
วิเคราะห์ และไม่พยายามแก้ปัญหาที่สาเหตุ หรือหนีจากปัญหาไปเลย
3. ดิฉันที่เป็นครูไม่ทราบจริง ๆ ว่าจะทำอย่างไรให้เยาวชน หลุดพ้น จากความมักง่าย ความรักสบาย และการคิดถึงแต่ตนเอง

ช่วยตอบที่เถอะค่ะ เคยอบรมเกี่ยวกับเรื่องทำนองนี้มาแล้ว ใช้ในชีวิตจริงกับเด็ก จริง ๆ ไม่ได้ซักเท่าใหร่เลย
( เด็กส่วนใหญ่ที่อยู่ในช่วง 12 - 18 ปี ค่ะ )
กรุณาส่งคำตอบมาที่ thanistha_dao@hotmail.com หรือ
thanistha_dao@yahoo.com ขอบคุณค่ะ

โดย: แจมตลอด IP: 125.24.81.173 วันที่: 9 มกราคม 2551 เวลา:22:21:08 น.

การนำเสนอดีค่ะ แต่ถ้าหากคุณจะอนุเคราะห์ให้ผู้ที่ต้องการข้อมูลได้ใช้ข้อมูลของคุณกรุณาทำให้หน้าจอสามารถคัดลอกได้ด้วย เพราะการเปิดดูข้อมูลที่ดีอย่างนี้สำหรับผู้ที่ต้องการ จำเป็นที่จะต้องได้ข้อมูลโดยไม่ต้อง พิมพ์งานออกมา จะเป็นพระคุณยิ่งค่ะ ข้อมูลของคุณที่นำไปใช้ในผลงานดิฉันจะอ้างชื่อคุณนะค่ะ

โดย: กนกนภัส IP: 222.123.201.166 วันที่: 10 มกราคม 2551 เวลา:11:20:34 น.

ถึง คุณแจมตลอด

talatoppy มีความเห็นว่า คุณลองปรับวิธีการจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสร้างนิสัยดูนะค่ะ เพราะเป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาพฤติกรรรมของผู้เรียนให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ให้ผู้เรียนได้มีโอกาสได้ คิด วิเคราะห์ สังเคราะห์ และเกิดคุณลักษณะที่ดีของผู้เรียน แต่ใช้ระยะเวลาในการจัดการเรียนรู้นานหน่อย ไม่ใช่ว่า 1 ครั้งแล้วจะสัมฤทธิ์ผลเลย อาจใช้เวลาทั้งเทอม ซึ่งครูต้องเสียสละเวลาในการช่วยเหลือและแนะนำผู้เรียนอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งผู้เรียนเกิดกิจนิสัยที่ดี และเป็นไปอย่างอัตโนติโดยที่ครูไม่ต้องสั่ง พัฒนาการของผู้เรียนเป็นไปตามวัตถุประสงค์หรือไม่นั้น ตัวของครูเองต้องเป็นสังเกตดูจากพฤติกรรมของผู้เรียนค่ะ

โดย: talatoppy (talatoppy

) วันที่: 16 มกราคม 2551 เวลา:19:38:34 น.

ส. บริการ
ดูดไขมันบ่อน้ำเสีย-ลอกท่อระบายน้ำ
รับขุดบ่อส้วม-เจาะท่อระบายน้ำ- แก้ส้วมมีปัญหาเต็มไว้
แก้หัวส้วมตัน ชักโครกมีปัญหา ต่อเติมห้องน้ำ
ส. บริการให้คำปรึกษาก่อนใช้บริการ
โทร 085-1480635 -086-3423517 (บริการทุกวัน)

โดย: ส.บริการ IP: 124.120.96.196 วันที่: 18 กันยายน 2551 เวลา:15:41:23 น.

โดย: DINGA IP: 202.28.62.245 วันที่: 27 กันยายน 2551 เวลา:8:13:19 น.

ขอบคุณมากสำหรับทฤษฎีการสอนนะค่ะ

โดย: วิชชุดา IP: 203.114.120.250 วันที่: 9 ธันวาคม 2551 เวลา:15:55:20 น.

กำลังจะทำวิจัยเรื่องการใช่แบบฝึกหัดคิดแบบโยนิโสมนสิการโดยศึกษาจากประวัติศษสตร์ไทยขอความอนุเคราะห์เรื่องขั้นตอนวิธีสอนที่เหมาะสม ขอบพระคุณค่ะ
กรุณาส่งความคิดเห็นที่krutoi_999@hotmail.com นะคะ เพราะยังใช้บล็อกนี้ไม่เป็นค่ะ

โดย: krutoi_999@hotmail.com IP: 125.27.230.189 วันที่: 4 กุมภาพันธ์ 2552 เวลา:10:27:19 น.

ดีมากค่ะ และอยากได้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมเรื่องเทคนิคการสอนวิธีคิดแบบอริยสัจสี่ด้วยค่ะ

krusai02@gmail.com

โดย: กานดา IP: 202.149.24.161 วันที่: 26 กุมภาพันธ์ 2552 เวลา:23:09:59 น.

กำลังทำวิจัย เรื่อง "การพัฒนาชุดการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ตามแนวอริยสัจสี่ เรื่องหลักธรรม" ใครพอมีหัวข้อหรืองานที่เกี่ยวข้องบ้าง

โดย: วีระพัฒน์ IP: 202.149.25.234 วันที่: 24 มิถุนายน 2552 เวลา:12:34:40 น.

กำลังทำวิทยานิพนธ์ เรื่อง "การพัฒนาชุดการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ตามแนวอริยสัจสี่ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6" อยู่ครับ ยังคงมึนอยู่พอสมควร หากครูวิลาวัลย์ เอี่ยมเจริญ เมตตาช่วยผมหน่อยนะครับ ติดต่อ 0854787584

โดย: วีระพัฒน์ จันทร์ศรีนาค IP: 118.173.44.232 วันที่: 15 ตุลาคม 2552 เวลา:17:31:45 น.

ทฤษฎีการสอนแบบอริยสัจ 4 เมื่อเทียบกับวิทยาศาสตร์
ขั้นที่ 1 ทุกข์(กำหนดทุกข์)
ขั้นที่ 2 สมุทัย(หาสาเหตุแห่งทุกข์)
ขั้นที่ 3 นิโรธ(ขั้นปัญหาดับหรือแก้สำเร็จจากมรรคแล้ว)
ขั้นที่ 4 มรรค(วิธีแก้ปัญหาต่างๆ โดยดูจากกฎเกณฑ์/ความมุ่งมั่น.../ใช้ปัญญาพิจารณาใคร่ครวญจนแน่นใจว่าถูกต้อง ขั้นที่ 3 นิโรธจึงเกิดขึ้น)

โดย: บุญเรือน เฑียรทอง IP: 61.90.121.172 วันที่: 8 เมษายน 2556 เวลา:13:55:01 น.

ขอบคุณค่ะ

โดย: sandy IP: 180.183.70.210 วันที่: 29 พฤศจิกายน 2556 เวลา:21:53:17 น.

ดีมากเลยครับ

โดย: adcd IP: 202.29.52.220 วันที่: 31 สิงหาคม 2558 เวลา:15:58:36 น.

ครูวิลาวัลย์ เอี่ยมเจริญวิทยาลัยเทคนิคปทุมธานี

ครูวิลาวัลย์ เอี่ยมเจริญ
วิทยาลัยเทคนิคปทุมธานี