การรักษา

การรักษาโรคอ้วน โดยทั่วไปประกอบด้วย .
1. การควบคุมอาหาร การลดน้ำหนักคือการลดพลังงานที่รับประทาน มากกว่าการจำกัดอาหารประเภทใดประเภทหนึ่งไม่ว่าจะเป็นการใช้สูตรอาหารคาร์โบไฮเดรตน้อย โปรตีนสูง หรือสูตรใดๆก็ตาม เพราะเมื่อผ่านไปประมาณ6 เดือน น้ำหนักที่ลดลงจะไม่แตกต่างกัน โดยการรับประทานอาหารที่ให้พลังงานลดลงจากเดิมวันละ500 กิโลแคลอรี จะทำให้น้ำหนักลดลงประมาณ 0.5 กิโลกรัมต่อสัปดาห์ และโดยทั่วไปควรจะจำกัดพลังงานที่ได้รับให้อยู่ที่ประมาณ1,200 กิโลแคลอรีต่อวัน โดยอาหารที่รับประทานควรให้มีปริมาณของสารอาหารครบถ้วนเลือกรับประทานข้าวไม่ขัดสี ธัญพืช ผักหลากสี และผลไม้ .

สำหรับการคำนวณพลังงานจากอาหารสามารถทำได้คร่าวๆ โดยแบ่งอาหารเป็น 6หมวดดังนี้
หมวดข้าว แป้ง เช่น ข้าว 1 ทัพพี ขนมปัง 1 แผ่น ก๋วยเตี๋ยว 1 ทัพพี คิดเป็นพลังงาน 80 กิโลแคลอรี
หมวดผัก เป็นหมวดที่ให้พลังงานน้อย แต่ให้เลือกรับประทานผักใบหลีกเลี่ยงผักที่เป็นหัว
หมวดผลไม้ ให้พลังงาน 60 กิโลแคลอรี ต่อ 1 ส่วน เช่น แอปเปิ้ล 1 ลูก กล้วยน้ำว้า 1 ผล ชมพู่ 3 ผล สัปปะรด 6 ชิ้นพอคำเป็นต้น ดังนั้นจะเห็นได้ว่าการรับประทานผลไม้ปริมาณมากไม่สามารถทำให้น้ำหนักลดลง .

หมวดโปรตีน ให้เน้นเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน .
หมวดนม ถ้าดื่มนมต้องเป็นนมขาดมันเนยเพื่อลดพลังงานลง .

หมวดไขมัน เป็นอาหารที่ให้พลังงานมากที่สุดคือน้ำมัน 1 ช้อนชาให้ 45 กิโลแคลอรีดังนั้นต้องหลีกเลี่ยงของมัน ของทอด .


นอกจากนี้อาหารประเภทผัดหรือทอดจะให้พลังงานสูงกว่าอาหารที่ต้มนึ่ง เช่น ก๋วยเตี๋ยวน้ำ 1 ชาม (350 กิโลแคลอรี)จะให้พลังงานน้อยกว่าก๋วยเตี๋ยวผัดซีอิ๊ว 1 จาน (600 กิโลแคลอรี) .

น้ำตาล 1 ช้อนชาให้พลังงาน20 กิโลแคลอรี ซึ่งเครื่องดื่มส่วนใหญ่มีน้ำตาล 3-6 ช้อนชา เช่น นมเปรี้ยว ยาคูลท์ กาแฟกระป๋อง เป็นต้น ผู้ที่ตั้งใจลดน้ำหนักจึงควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสหวานจัดรสมันจัด เครื่องดื่มที่มีน้ำตาล และในผู้ที่ควบคุมอาหารควรได้แคลเซียมและวิตามินทดแทนโดยควรปรึกษาแพทย์

2. การออกกำลังกาย การออกกำลังกายที่ดีจะสามารถลดน้ำหนักตัวและควบคุมน้ำหนักตัวที่ลดลงไม่ให้กลับเพิ่มขึ้นโดยควรออกกำลังกายชนิดแรงถึงปานกลางเป็นเวลาอย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน5-7 วันต่อสัปดาห์ ในกรณีที่ออกกำลังกายต่อเนื่องไม่ไหวให้แบ่งเป็นช่วงๆ ช่วงละ 10 -15 นาที และทำ 3-4 ครั้งต่อวัน โดยการออกกำลังกายจะช่วยเพิ่มกล้ามเนื้อ ถึงแม้น้ำหนักจะไม่ลดลงแต่ก็ทำให้ร่างกายแข็งแรงขึ้น อย่างไรก็ดี พลังงานที่ใช้ไปในการออกกำลังกายในแต่ละอย่างอาจไม่มากเท่าที่คิดเช่น เดินช้าจะใช้พลังงาน 150 กิโลแคลอรีต่อชั่วโมงเดินธรรมดา 300 กิโลแคลอรีต่อชั่วโมง เดินเร็ว 420-480กิโลแคลอรีต่อชั่วโมง ขี่จักรยาน 250-500 กิโลแคลอรีต่อชั่วโมงเป็นต้นจะเห็นว่าการนำพลังงานออก 500 กิโลแคลอรีเป็นเรื่องทำได้ยากเมื่อเปรียบเทียบการรับประทาน หรือการนำพลังงานเข้า 500 กิโลแคลอรี .

3. การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม สามารถทำได้ด้วยการปรับปรุงนิสัยการบริโภค เช่น ควรรับประทานเฉพาะเวลาอาหารงดการรับประทานเวลาดูโทรทัศน์ และรับประทานอาหารช้าๆ ไม่ควรปล่อยให้หิวจัดเพราะจะทำให้รับประทานมาก เป็นต้น นอกจากนี้การจดบันทึกอาหารที่รับประทานจะช่วยให้ไม่รับประทานมาก

4. ยาลดน้ำหนัก ปัจจุบันมียาOrlistat เพียงชนิดเดียวที่ได้รับการยอมรับจากองค์การอาหารและยาให้ใช้ได้นาน2 ปี ยาออกฤทธิ์โดยลดการดูดซึมไขมันจากลำไส้เล็กร้อยละ 30โดยควรรับประทานพร้อมอาหารในขนาด 120 มิลลิกรัมวันละ 3 เวลา แต่มีผลข้างเคียงคือถ่ายอุจจาระบ่อยยาอาจลดการดูดซึมของวิตามินที่ละลายในไขมัน เช่น วิตามินเอ ดี อี เคและพบว่าสามารถลดระดับไขมันแอลดีแอล ซึ่งเป็นคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดีได้จากการลดการดูดซึมของคอเลสเตอรอล .

5. การผ่าตัด การผ่าตัดเพื่อควบคุมน้ำหนักตัวในคนที่อ้วนมาก(ดัชนีมวลกายมากกว่าหรือเท่ากับ 40 กิโลกรัม/เมตร2)หรือในคนที่มีดัชนีมวลกาย 35-39.9 กิโลกรัม/เมตร2ร่วมกับภาวะแทรกซ้อนของโรคอ้วนอย่างน้อยหนึ่งอย่าง เช่น ความดันโลหิตสูงหัวใจล้มเหลว โรคเบาหวาน หรือโรคหยุดหายใจขณะนอน (Obstructive sleep apnea)ผู้ที่ต้องการผ่าตัดควรต้องปรึกษาแพทย์ และควรเข้าใจวิธีการปฏิบัติตนทั้งก่อนและหลังการผ่าตัด

การคงน้ำหนักตัวหลังลดแล้ว
การทำให้น้ำหนักที่ลดลงได้แล้วไม่กลับมาเพิ่มขึ้นใหม่ถือว่าเป็นเรื่องยากกว่าการลดน้ำหนัก เนื่องจากร่างกายจะปรับตัวใช้พลังงานลดลง ดังนั้นนอกจากการควบคุมอาหารแล้วการควบคุมน้ำหนักตัวยังต้องเพิ่มการออกกำลังกาย 60 นาทีต่อวันอีกด้วยและควรทำให้ได้ทุกวัน ขอให้ทุกคนมีสุขภาพที่ดีนะคะ