โดยทั่วไป ราคาน้ำมันดิบจะถูกกำหนดจากความต้องการใช้น้ำมันดิบของโรงกลั่นน้ำมันต่างๆ ทั่วโลก กับความสามารถในการผลิตน้ำมันดิบของประเทศและผู้ค้าน้ำมันดิบทั้งหมด ในบางช่วงเวลาที่ปริมาณของน้ำมันดิบที่ต้องการใช้มี “มากกว่า” น้ำมันดิบที่สามารถผลิตออกมาได้ จะเกิดภาวะน้ำมันดิบขาดแคลน ส่งผลให้ราคาน้ำมันดิบเพิ่มสูงขึ้น ดังเช่น เหตุการณ์ความไม่สงบในภูมิภาคแอฟริกาเหนือและตะวันออกกลางที่เกิดขึ้นในขณะ นี้ จนมีผลทำให้ประเทศผู้ผลิตน้ำมันดิบบางราย เช่น ลิเบีย ไม่สามารถส่งออกน้ำมันดิบได้เช่นเคย ในทางกลับกัน หากความต้องการใช้น้ำมันดิบมีปริมาณ “น้อยกว่า” น้ำมันดิบที่ผลิตออกมาได้ ก็จะเกิดภาวะน้ำมันดิบล้นตลาด ซึ่งมีผลทำให้ราคาน้ำมันดิบลดลง ดังเช่น วิกฤตการณ์แฮมเบอร์เกอร์ในสหรัฐอเมริกา ช่วงปี 2552 ที่ฉุดให้เศรษฐกิจทั่วโลกตกต่ำ รวมไปถึงความต้องการใช้พลังงานที่ลดลงอย่างมาก

ในส่วนของราคาน้ำมันสำเร็จรูปก็มีลักษณะคล้ายคลึงกัน แต่จะถูกกำหนดจากความต้องการใช้น้ำมันสำเร็จรูป กับกำลังการผลิตน้ำมันโดยรวมของโรงกลั่นน้ำมันภายในประเทศ หรือภูมิภาคใกล้เคียง โดยที่กำลังการผลิตจะลดลง เมื่อต้องปิดโรงกลั่นหรือบางหน่วยผลิต ด้วยเหตุฉุกเฉินหรือเพื่อซ่อมบำรุง และจะเพิ่มขึ้น เมื่อสร้างหน่วยผลิตหรือโรงกลั่นใหม่ขึ้นมา ส่วนความต้องการใช้น้ำมันสำเร็จรูปนั้น ก็ขึ้นอยู่กับความต้องการใช้น้ำมันแต่ละชนิดในภาคธุรกิจที่แตกต่างแยกย่อย กันไป อย่างเช่น น้ำมันเบนซินใช้ในรถส่วนบุคคล น้ำมันดีเซลใช้ในภาคธุรกิจการขนส่ง หรือน้ำมันเตาใช้เป็นเชื้อเพลิงในโรงงานของภาคอุตสาหกรรม ดังนั้น ราคาน้ำมันสำเร็จรูปโดยรวมจะปรับตัวสูงขึ้นหรือลดลง จึงขึ้นอยู่กับผลรวมของการปรับตัวของราคาน้ำมันสำเร็จรูปแต่ละชนิดตามกลไก ตลาดในแต่ละภาคธุรกิจที่ไม่เหมือนกัน

ขอบคุณข้อมูล จาก ESSO ค่ะ