2 เดือน : ถ้าลูกเผลอเหวี่ยงกำปั้นเข้าปากจะพยายามดูดนิ้วโป้ง พยายามจะคว้าสิ่งของ และถือจับได้เพียงครู่เดียว

3 เดือน : ชอบดูมือ จับมือ กุมมือ ดึงมือออกจากกัน เอามือเข้าปาก เอื้อม ตี หยิบข้าวของ และชอบใช้มือสำรวจหน้า

4 เดือน : กล้ามเนื้อมือลูกแข็งแรงขึ้น จึงคลายมือ กำมือได้ดี ชอบคว้าผม กำผมไว้แน่น ชอบฉีก คว้า และบีบสิ่งของ

5 เดือน : ชอบจับนิ้วเท้าเข้าปาก ชอบดูดนิ้ว  ชอบถือของ เขย่า หมุน ชิม สำรวจสิ่งของจากการมองเห็นที่พัฒนาขึ้น

6 เดือน : สนใจการฝึกใช้มือมาก เอื้อมมือหยิบของได้ทันทีและแม่นยำ ชอบแย่งชามช้อนจากมือแม่ไปจับถือเล่น

7 เดือน : ลูกชอบฝึกใช้กล้ามเนื้อมือ ใช้นิ้วโป้งและนิ้วอื่นหยิบของ หยิบ จับ ปล่อย ถือของข้างละอันมาเคาะกัน 8 เดือน : ชอบใช้มือสำรวจสิ่งของ ใช้นิ้วโป้งนิ้วชี้หยิบได้ หมุนดู ทุกด้าน จับเคาะพื้น ทิ้งลงพื้น หยิบของลงกล่อง 9 เดือน : พยายามวางต่อบล็อก หยิบกระดุม และเชือกได้ ตบมือหรือ จับของตีกันได้ เริ่มใช้นิ้วชี้ชี้ของ แคะ และแหย่รู  10 เดือน : ใช้มือดีขึ้น ถือของ 2 ชิ้นในมือเดียว หยิบของใส่กล่อง แยกการใช้มือ เช่น มือซ้ายถือของ มือขวาหยิบของ 11 เดือน : ถือของเล่นมือหนึ่ง อีกมือยันตัวขึ้นยืนได้ โดยไม่ต้อง ทิ้งของก่อนยืน ถ่ายของมือหนึ่งไปอีกมือหนึ่งได้ 12 เดือน : ใช้มือสองข้างได้เท่าๆ กัน เพราะกระดูกข้อมือและนิ้วมือแข็งแรงพอ หยิบจับถนัดขึ้น เพียงชำเลือง ลูกก็หยิบของได้ในขณะที่มองไปทางอื่น

เปิดโอกาสให้ลูกใช้มือสำรวจสิ่งของ และเมื่อลูกชอบทิ้งของ ไม่ควรดุว่า เพราะการหยิบและการทิ้งของนับเป็นการเรียนรู้การควบคุมกล้ามเนื้อมือ ลูกจะรู้สึกแปลกใจ ดีใจกับความสามารถใหม่นี้ เพราะแสดงให้เห็นว่าตัวเองสามารถควบคุมกล้ามเนื้อเล็กๆ อย่างนิ้วได้ ดังนั้นหาของเล่นพัฒนาสมอง เช่น บล็อกไม้ จิ๊กซอว์หรือสิ่งของเครื่องใช้ที่ปลอดภัยในครัว มาให้ลูกเล่นสำรวจ เพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของสมองได้เลยนะคะ