ผ้าทอพื้นเมืองของไทยกับเทคโนโลยีนาโน

www.สแปนเด็กซ์.com

พูดถึงผ้าทอของไทย คนส่วนใหญ่คงจะต้องนึกไปถึงอุตสาหกรรมการผลิต ที่มีการวิจัย พัฒนาใยผ้า เนื้อผ้า การตกแต่งผ้า การออกแบบ และการตัดเย็บ เพื่อให้ผ้าทอของไทยส่งออกสร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำให้ประเทศ ในระดับดาวรุ่งที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจในยุคสมัยหนึ่ง หากเราหันกลับไปมองผ้าทอพื้นเมืองที่ทุกคนเคยตระหนักว่าเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สำคัญของไทย การพัฒนาผ้าทอเหมือนหน้ามือกับหลังมือ การวิจัยพัฒนาไปอย่างเชื่องช้า ผ้าทอมือเอกลักษณ์ของไทยหลายๆประเภท เช่น ผ้าฝ้ายผ้าขาวม้า ม่อฮ่อม ผ้าฝ้ายตีนจก ผ้าไหมผืนสวย เช่น ผ้าไหมมัดหมี่ ผ้าแพรวาผ้าไหมตีนจก เป็นต้น หรือผ้าทอมือเช่นผ้าไหมที่คนไทยถือว่าเป็นผ้าที่ทรงคุณค่า และชื่นชมในความสวยงามความมีเอกลักษณ์ มีลวดลายการทอที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมของไทย แต่เราก็ไม่สามารถนำมาเผยแพร่ให้คนทั่วไปมาใช้สวมใส่ในชีวิตประจำวันอย่างแพร่หลายนัก ทำให้ผ้าทอของเราไม่มีการเผยแพร่เท่าที่ควร

อีกหนึ่งอุปสรรคสำคัญในการตัดสินใจซื้อคือ ความกังวลในการดูแลรักษา เพราะผ้าทอเหล่านี้จำเป็นต้องซักแห้ง ทำให้มีค่าใช้จ่ายในนำไปใช้งานในแต่ละครั้ง รวมทั้งยังต้องเก็บไม่ให้โดนแสงเพื่อไม่ให้สีซีดเร็วจนเกินไป เพราะฉะนั้นการสวมใส่ผ้าทอเหล่านี้จึงเกิดเฉพาะช่วงโอกาสสำคัญเท่านั้น และไม่ได้เอามาสวมใส่ในชีวิตประจำวัน ซึ่งเป็นข้อจำกัดในการเลือกซื้อผ้าไหมผืนงาม ทำให้ปริมาณการใช้งานผ้าทอของไทยไม่แพร่หลายเท่าที่ควร

หากเป็นผ้าทอมือ คุณสมบัติของผ้าฝ้ายคือซึมซับเหงื่อได้ดี สวมใส่ได้สบาย หากแต่ตอนที่ยังไม่ได้นำมาสวมใส่ ผ้าเหล่านี้จะมีผิวที่ค่อนข้างแข็งและจะระคายผิวในการใส่ครั้งแรก แต่ถ้ามีการใช้งานหลายๆครั้ง ผ่านการซักบ่อยๆ จึงจะอ่อนนุ่มและใส่สบาย ดังนั้นในการนำผ้าฝ้ายไปใช่งาน คนส่วนใหญ่จึงนิยมนำมาใช้ทำ ผ้าม่านผ้าปูโต๊ะ ผ้าคลุมเฟอร์นิเจอร์ รองเท้า กระเป๋า ฯลฯ กันซะมากกว่า

ปัจจุบันความรู้ในเรื่องนาโนเทคโนโลยี เช่นการนำอนุภาคนาโนที่มีคุณสมบัติต่างๆ อันได้แก่ การสะท้อนน้ำ การป้องกันเชื้อแบคทีเรีย การทำเส้นใยให้อ่อนนุ่ม การป้องกันยูวี ความสามารถในการปล่อยกลิ่นที่หอมได้ยาวนานขึ้น ติดไฟได้ยาก ฯลฯ คุณสมบัติเหล่านี้นำมาใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมทอมือผ้าพื้นเมือง กำจัดข้อเสีย เพิ่มโอกาสในการตัดสินใจซื้อให้มากขึ้น รวมทั้งสามารถนำไปพัฒนาไปเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ ให้เหมาะสม ทำให้สามารถขายได้มากขึ้น

หากจะนำเทคโนโลยีไปประยุกต์กับอุตสาหกรรมผ้าทอมือนั้น เราต้องศึกษาให้เข้าใจถึงกระบวนการการผลิตให้ถ่องแท้เสียก่อน เพื่อให้เข้าใจถึงกระบวนการการผลิตแต่ละขั้นตอน และสามารถวิเคราะห์ได้ว่ากระบวนการการทำงานใดที่สามารถนำเทคโนโลยีมาใช้ได้อย่างเหมาะสม ดังนั้นก่อนที่จะนำเทคโนโลยีมาใช้ จึงต้องมีการวิเคราะห์โจทย์งานวิจัยและพัฒนาว่ามีขั้นตอนใดบ้างที่สามารถนำเทคโนโลยีไปใช้ได้ ต้องมีการลงทุนเพิ่มเติมหรือไม่ และใครเป็นผู้ลงทุน รูปแบบการดำเนินการเป็นอย่างไร ดังนั้นจึงต้องมีการชักชวนให้ชุมชนมาร่วมดำเนินการด้วย และทำให้เห็นถึงผลงานเห็นความสำเร็จร่วมกัน เรียกได้ว่าคือการถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่ชุมชน

ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ(นาโนเทค) ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญในการนำเทคโนโลยีนาโนมาประยุกต์ในอุตสาหกรรมผ้าทอมือ โดยมีเป้าหมายในการวิจัยและพัฒนาผ้าทอพื้นเมือง ให้เป็นอีกหนึ่งงานวิจัย โดยได้ทำการศึกษาข้อมูลทั้งสี่ภูมิภาคของไทยมาตั้งแต่ปี 2556 โดยพบว่าการเคลือบน้ำยานาโนในผ้า มีความสะดวกและเหมาะสมต่อกลุ่มผ้าทอมือมากที่สุด รวมทั้งทางยังพยายามคิดค้นเพิ่มเติมให้มีคุณสมบัติเพิ่มเติมในด้านการต้านเชื่อแบคทีเรีย การสะท้อนน้ำอีกด้วย

โรงงานเคลือบผ้านาโนได้จัดตั้งขึ้นที่วิทยาลัยเทคนิคแพร่เป็นโรงงานแห่งแรกของประเทศไทย และเป็นโรงงานต้นแบบที่ให้บริการเคลือบผ้าทอพื้นเมือง โดยนำความรู้มาพัฒนาเป็นสูตรน้ำยาที่มีคุณสมบัติต่างๆ โดยนำมาคิดค้นร่วมกับกระบวนการเคลือบที่เหมาะสม นับว่าเป็นการนำนาโนเทคโนโลยีเข้าใจได้ยาก และค่อนล้ำสมัย มาทำให้เข้าถึงได้ง่าย ซึ่งจะช่วยให้ผู้ทอผ้าที่ส่งผ้าที่มาใช้บริการของศูนย์ได้รับผ้าที่มีคุณสมบัติต่างๆ และสามารถนำไปจำหน่ายได้ ถือได้เป็นความสำเร็จส่วนหนึ่งของแวดวงอุตสาหกรรมผ้าทอมือที่จะมาช่วยปรับปรุงและเพิ่มมูลค่าของผ้าพื้นเมืองไทย และถือได้ว่าเป็นอีกมิติสำคัญอีกมิติหนึ่ง คือผลงานที่เป็นรูปธรรมที่เกิดจากความร่วมมือของเครือข่ายสิ่งทอของไทย ทั้งจากภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคการศึกษา

หากถูกใจก็ช่วยแชร์ด้วยนะครับ   คลิกที่นี่