พระบรมธาตุ นครชุม (กำแพงเพชร) ตอนที่ 3 (จบ)

ต่อจากตอนที่แล้ว พระบรมธาตุ นครชุม (กำแพงเพชร) ตอนที่ 2 ตอนนี้เป็นตอนที่ 3 ตอนจบแล้วนะครับ



นอกจากหลักฐานจากจารึกนครชุม และจดหมายเหตุใบบอกของพระยาตะก่าและนายร้อยพะโป้แล้ว ยังมีรายละเอียดเพิ่มเติมจากวรรณกรรมทุ่งมหาราชของนายมาลัย ชูพินิจ นักประพันธ์ชาวกำแพงเพชร ที่เติบโตจากลุ่มน้ำคลองสวนหมากข้างวัดพระบรมธาตุนี้เอง ประพันธ์ไว้ว่า



… แต่ก่อนที่นี้มีพระเจดีย์อยู่สามองค์ไม่มีใครรู้ว่ามีมาแต่ครั้งไหน ไม่มีใครรู้ว่ามีใครมา สร้างไว้นอกจากชาดกเรื่องปรำปรา หรือเรื่องเทพนิยายแต่ทุกคนรู้ว่าใครเป็นผู้มารวมพระเจดีย์สามองค์ขึ้น สร้างเป็นองค์เดียวทุกคนรู้ว่าใครยกยอดฉัตรทอง แต่ก่อนมาข้ามองแล้วเกิดอัศจรรย์ใจว่าสุดวิสัยที่มนุษย์ธรรมดาสามัญสมัยนี้จะทำอย่างนั้นได้มาเมื่อกี้นี้เองทันใดที่ก้มกราบองค์พระข้าก็ได้นึกพะโป้ภายหลังได้พูดจากับแกครั้งนั้นแล้วข้าคิดว่า ข้าเข้าใจว่าทำไมพระองค์นี้ จึงเป็นเจดีย์ใหญ่มหึมาขึ้นมาได้ และทำไมการยกยอดฉัตรทองจึงสำเร็จคนอย่างพระยาตะก่าพี่ พะโป้ น้องหาอีกไม่ได้ในชาตินี้ แกไม่ใช่คนไทยแต่แกก็รักเมืองไทย รักคนไทยเพราะมันเป็นถิ่นฐานที่สร้างแกขึ้นมา



จากพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสต้นกำแพงเพชร เมื่อ พ.ศ.๒๔๙๙ ทรงบันทึกถึงวัดพระบรมธาตุไว้ว่า …
… ครั้งแรกที่ได้พบพระเจดีย์บรรจุพระบรมธาตุและพระพิมพ์เหล่านี้เดิม ณ ปีระกาเอกศก จุลศักราช ๑๒๑๑ (พ.ศ.๒๓๔๒) สมเด็จพุฒาจารย์โต วัดระฆังกรุงเทพฯ ขึ้นมาเยี่ยมญาติ ณ เมืองกำแพงเพชร ได้อ่านแผ่นจารึกอักษรไทยที่ประดิษฐานอยู่ ณ อุโบสถวัดเสด็จได้ความว่ามีพระเจดีย์โบราณบรรจุพระบรมธาตุอยู่ริมน้ำปิงฝั่งตะวันตก ตรงข้ามเมืองเก่า ๓ องค์ ขณะนั้นพระยากำแพง(น้อย) ผู้ว่าราชการเมือง ได้จัดการค้นคว้าพบวัดและเจดีย์สมตามอักษรในแผ่นศิลาจึงป่าวร้องบอกบุญราษฎรช่วยกันแผ้วถางและปฏิสังขรณ์ขึ้น เจดีย์ที่พบมี ๓ องค์ใหญ่ซึ่งบรรจุพระบรมธาตุชำรุดบ้างทั้ง ๓ องค์



จากหลักฐานบันทึกการตรวจการณ์คณะสงฆ์ เมื่อวันที่ ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๕๖ ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวิชรญาณวโรรส ว่าเสด็จทอดพระเนตรโบสถ์ โบสถ์เล็กเตี้ย ฝาผนังตึก ในโบสถ์ไม่มีพระประธานเมื่อทรงสักการะแล้วดำรัสสั่งให้พระครูเมธีคุณานุรักษ์เชิญพระพุทธรูปที่บ้านโคน องค์ที่ทรงเลือกไว้มาประดิษฐาน ณ อุโบสถนี้



จากหลักฐานที่กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงนิพนธ์ไว้ในหนังสือว่าด้วยระยะทางล่องลำน้ำปิง ดังนี้
กลับมาแวะที่วัดมหาธาตุ ถามพระครูถึงเรื่องศิลาจารึกของพระมหาธรรมราชาลิไทย คือ ศิลาจารึกหลักที่ ๓ จารึกเมื่อ พ.ศ. ๑๙๐๐ ซึ่งอยู่ในพระหอสมุดฯ ทราบว่าได้ไปจากเมืองกำแพงเพชร แต่ยังไม่ทราบว่าเดิมอยู่ที่ไหน ได้ทราบจากพระครูชัดเจนว่าศิลาจารึกแผ่นนั้นเดิมอยู่ที่วัดมหาธาตุแห่งนี้เองตั้งอยู่ที่มุขเด็จ วิหารหลวงภายหลังผู้ว่าราชการเมืองกำแพงเพชร เอาไปรักษาที่วัดเสด็จแล้วจึงส่งลงไปกรุงเทพฯ พระครูได้พาไปดูฐานที่ตั้งศิลาจารึกแผ่นนั้นยังคงอยู่ที่มุขเด็จ เป็นศิลาแลงแท่งใหญ่ พิเคราะห์ดูช่องเฉพาะฝั่งโคนศิลาจารึก พิเคราะห์ดูช่องพอได้กับขนาดศิลาจารึกแผ่นนั้น พระมหาธรรมราชาลิไท ทำไว้ที่วัดนี้ และเมืองนี้ครั้งสมัยสุโขทัย เรียกว่า เมืองนครชุมไม่มีที่สงสัย วิหารหลวงหลังนี้เป็นวิหารเก้าห้อง ก่อด้วยแลงมีกำแพงแก้วก่อด้วยศิลาแลงทั้งแท่ง พระครูบอกว่าเดิมกำแพงเพชรชำรุดหักพังก้อนศิลาแลงกองเกลื่อนกลาดอยู่ เมื่อซ่อมพระมหาธาตุผู้ซ่อมเอาช้างลากก้อนแลงเหล่านั้นลงไปทิ้งน้ำทำเขื่อนกันน้ำเซาะยังปรากฎจนทุกวันนี้ องค์พระมหาธาตุนั้นพระครูบอกว่าฐานล่างเป็นศิลาแลง ส่วนพระเจดีย์ก่อด้วยอิฐแบบอย่างเจดีย์สุโขทัย ๓ องค์ อยู่กลางตรงศูนย์กลางพระวิหารองค์หนึ่ง ต่อมาทางตะวันออกองค์หนึ่ง ทางตะวันตกวิหารองค์หนึ่งบนฐานใหญ่เดียวกัน อยู่มามีพม่าพ่อค้าไม้คนหนึ่งเรียกกันว่าพระยาตะก่าขออนุญาตปฏิสังขรณ์พระมหาธาตุ ครั้นได้รับอนุญาตจากกรุงเทพแล้ว พม่าคนนั้นศรัทธาทำ พระเจดีย์ใหม่ให้ใหญ่กว่าเดิม จึงรื้อพระเจดีย์เดิมเสียทั้ง ๓ องค์ เมื่อรื้อนั้นได้พบพระบรมธาตุในเจดีย์องค์กลางใส่ภาชนะทำเป็นรูปสำเภาบรรจุไว้มีพระธาตุ ๙ องค์ พระครูได้ทันเห็นแล้วจึงเอาเข้าบรรจุไว้ในพระเจดีย์ใหม่ ซึ่งพม่าผู้ศรัทธานั้นสร้างตามพระเจดีย์พม่า ก็ไม่เห็นเจ้าเมืองห้ามปราม พระมหาธาตุ เมืองกำแพงเพชร จนกลายเป็นพระเจดีย์พม่าอยู่จนบัดนี้ เจ้าคณะจังหวัดอยู่วัดนี้มีงานไหว้พระบรมธาตุเป็นงานประจำทุกปี ในวันขึ้น ๑๔ ค่ำ จนถึงแรม ๑๕ ค่ำ



วัดพระบรมธาตุนครชุม มีหลักฐานจากแหล่งต่าง ๆ ที่ชัดเจนแสดงให้เห็นว่าเป็นวัดที่เก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองนครชุมอย่างแท้จริง



ปัจจุบัน วัดพระบรมธาตุเป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญได้รับการสถาปนา ตั้งแต่วันที่ ๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๐๙ ตามประกาศของกระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่ ๑๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๙ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ครั้งหลังเมื่อวันที่ ๒ กันยายน พ.ศ.๒๔๙๗ เป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง เป็นศูนย์กลางการศึกษาพระปริยัติธรรมสำหรับพระภิกษุ และสามเณร



วัดพระบรมธาตุเป็นหลักใจ และเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวนครชุมและชาวกำแพงเพชรอย่างแท้จริง



วัดพระบรมธาตุตั้งอยู่เลขที่ ๑๕/๑๑ หมู่ ๓ ตำบลนครชุม อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัด เนื้อที่ ๓๒ ไร่ ๒ งาน พื้นที่ตั้งวัดเป็นที่ราบอยู่ริมแม่น้ำปิง ทางฝั่งใต้ (ขณะนี้ติดคลองสวนหมาก) อาคารเสนาสนะต่างๆ มีพระอุโบสถสร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๘ เป็นอาคารคอนกรีต มีพระวิหารสร้างใหม่ ศาลาการเปรียญสร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๔ กุฎิสงฆ์ จำนวน ๒๓ หลัง เป็นอาคารคอนกรีต ๒ ชั้น ๑ หลัง ครึ่งตึกครึ่งไม้ ๒๑ หลัง อาคารไม้ ๑ หลัง







ตอนนี้เป็นตอนจบประวัติพระบรมธาตุ นครชุม แล้วนะครับ
ขอขอบคุณที่กรุณาติดตามบล็อกของ หมูน้อย ครับผม

Create Date : 06 มีนาคม 2554		5 comments
Last Update : 6 มีนาคม 2554 14:25:56 น.
Counter : 3436 Pageviews.
Share Tweet