ไม่เคยคิดมาก่อนว่าการเรียนเป็นเรื่องยาก และทำให้เครียดขนาดนี้ ที่ผ่านๆ มาและจำได้ก็มีแต่ความสนุกสนาน จะมีร้อนรนบ้างก็อีตอนสนุกมากเกินไปจนลืมหน้าที่ ไม่ได้ทำการบ้านหรือรายงาน แต่นั่นก็เป็นเพราะตัวเอง แม้จะถูกไฟลนจนลวกบ้างในบางครั้ง แต่นั่นก็แลกมากับความสนุกที่ได้มาก่อนหน้า ยิ่งสนุกเท่าไร ลืมตัวเท่าไร ไฟก็ลวกเท่านั้น ทั้งหมดขึ้นอยู่กับตัวเองล้วนๆ

แต่พอยิ่งโต ยิ่งเรียน ทุกอย่างก็ซับซ้อนขึ้น ทุกอย่างไม่ได้ขึ้นอยู่กับเราอีกแล้ว โลกใบนี้ยังมีมนุษย์อีกหลายผู้ หลายพวกในเราต้องเข้าไปยุ่งเกี่ยว แม้จะเป็นในสังคมการเรียน ไม่จริงอีกแล้วกับที่เคยคิดว่า แค่เราทำทุกอย่างให้ดี ทุกอย่างก็จะดี แต่กลับเป็นว่า เราต้องทำทุกอย่างให้ดี และให้เร็วเพื่อ "รอ" ให้เขาเสียสละเวลามาแลมองงานที่เราทำ เพื่อ "รอ" ให้เขามาบอกว่าเราต้องไปแก้มา ไม่มีสิทธิ์ไปเร่งเร้าให้เขารีบๆ ดู (ถ้าไม่จวนตัวจริงๆ หรือถูกละเลยจนเกินไป) ชีวิตและอนาคตตกอยู่กับคนหลายคน ที่ไม่น่าจะเรียกว่า "อาจารย์" แต่เหมือนผู้ชี้ชะตาชีวิตว่าอนาคตภายหน้าของเราจะเป็นอย่างไร เรียนจบหรือจบชีวิต (การเรียน) เมื่อไหร่

แต่ข้อดีก็มี อย่างน้อยประสบการณ์แบบนี้ทำให้รู้จักรอ รู้จักการทำงานที่ขึ้นกับผู้อื่น จะจัดการอย่างไรให้ได้อย่างที่ต้องการ โดยไม่ต้องมีใครเสียความรู้สึก เป็นแบบฝึกในการยอมรับข้อตำหนิในรูปแบบต่างๆ ฝึกการชี้แจงอย่างมีเหตุผล ปราศจากอารมณ์และอคติ นี่เป็นประสบการณ์ที่สูงค่ามากกว่าใบการันตีและงานวิชาการหนึ่งเล่ม