ชวนไปไหนก็ไป .. ไหว้พระธาตุประจำปีเกิด พระธาตุหริภุญชัยฯ ( ตอนที่ 1 )

เมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ฉันขึ้นไปทำธุระที่ลำพูนเป็นเพื่อนป๊ะป๋าค่ะ ทิ้งให้คุณนายแม่เฝ้าหลานชายจอมซนอยู่ที่บ้านกรุงเทพฯ และเพราะว่าเราเอารถไปเอง พอเสร็จจากเรื่องที่ต้องทำแล้ว ก็เป็นคราวของการท่องเที่ยว

ไหนๆ ก็ขึ้นมาถึงนี่แล้ว จะไม่ไปชมโบราณสถานก็กระไรอยู่ เป็นโอกาสในการเก็บข้อมูลไปด้วยในตัว.. ได้ประโยชน์สองต่อค่ะ

ข้อมูลจากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยบอกไว้ว่า :

ลำพูน เป็นจังหวัดที่เก่าแก่ที่สุดในภาคเหนือค่ะ ตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ำ 2 สาย คือ แม่น้ำปิงและแม่น้ำกวง มีรูปลักษณ์คล้ายกับหอยสังข์ซึ่งถือว่าเป็นมงคลลักษณะค่ะ เดิมมีชื่อว่า "นครหริภุญไชย" แปลว่า “เมืองที่พระพุทธเจ้าเคยเสวยลูกสมอ” สร้างเมื่อ พ.ศ.1200 โดยฤๅษีวาสุเทพและฤๅษีสุกกทันต์ได้ร่วมกันสร้างเมืองนี้ และได้เชิญพระธิดาพระมหากษัตริย์แห่งกรุงละโว้พระนามว่า "จามเทวี" มาปกครองเมือง มีกษัตริย์ครองเมืองสืบต่อมาหลายราชวงศ์ จนเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475 จึงได้ยกเลิกตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครค่ะ

ในจังหวัดลำพูน มีแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญหลายแห่งค่ะ แต่ด้วยเวลาที่จำกัด จึงสามารถไปได้ไม่ไกลเท่าที่ใจคิด

ฉันเปิดทริปท่องเที่ยวปีนี้ ด้วยการสักการะพระธาตุประจำปีเกิดเพื่อความเป็นสิริมงคลค่ะ จริงๆ แล้ว ด้วยความที่เกิดต้นปี ฉันจึงมีปีเกิดสองปีค่ะ บางตำราก็ว่าเป็นปีระกา บางตำราก็ว่าเป็นปีจอให้เลือกตามอัธยาศัย

วัดพระธาตุหริภุญชัยวรมหาวิหาร

วัดพระธาตุหริภุญชัยฯ เป็นพระอารามหลวงชั้นเอกชนิดวรมหาวิหาร ตั้งอยู่กลางตัวเมืองลำพูน มีถนนล้อมรอบสี่ด้าน คือ ถนนอัฎฐารสทางทิศเหนือ ถนนชัยมงคลทางทิศใต้ ถนนรอบเมืองทางทิศตะวันออก และถนนอินทยงยศทางทิศตะวันตก มีพื้นที่ประมาณ 28 ไร่ สร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 17 ในสมัยพญาอาทิตยราช แห่งราชวงศ์จามเทวีวงศ์ เป็นพระธาตุประจำปีเกิดของคนเกิดปีระกาค่ะ ( ส่วนปีจอคือพระเกศแก้วจุฬามณีเจดีย์บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ค่ะ.. แล้วฉันจะไปยังไงเนี่ย 555 )

ตามตำนานบอกไว้ว่าพื้นที่สร้างวัดเป็นราชฐานของพญาอาทิตยราช ซึ่งทรงอุทิศถวายให้เป็นวัด เพื่อเป็นพุทธบูชา หลังจากที่พระบรมสารีริกธาตุได้ปรากฏให้พระองค์เห็นในบริเวณดังกล่าว

ภายในวัดมีโบราณสถานที่สำคัญๆ อยู่มากมาย ฉันเริ่มต้นจากประตูทางเข้าเลยแล้วกันค่ะ

ประตูทางเข้าหรือซุ้มประตูโขงเป็นยอดปราสาทแบบมณฑปค่ะ ( มณฑปก็คือเรือนยอดที่เป็นรูปสี่เหลี่ยม ) มีสิงห์สีน้ำตาลแดงคู่อยู่ทางด้านหน้า







ไม่ต้องแปลกใจว่ามุมเดียวกัน แต่ทำไมแสงถึงได้ต่างกัน ก็เพราะว่าฉันไปวัดนี้สองครั้งค่ะ คือตอนบ่ายของวันเสาร์ แต่ความรู้สึกเหมือนยังเก็บภาพกลับมาไม่หมด ก็เลยกลับไปอีกครั้งตอนสายๆ ของวันอาทิตย์ ถ่ายภาพออกมาแล้วก็พบว่า เวลาที่แดดสายส่องด้านหน้าซุ้มประตูสีขาว มีฉากหลังเป็นท้องฟ้าสีคราม ภาพออกมาแล้วสวยดี แต่ไม่เห็นรายละเอียดเลยค่ะ

มองผ่านซุ้มประตูโขงเข้าไปจะเป็นวิหารหลวงค่ะ



วิหารหลวง ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันออกขององค์พระธาตุ วิหารเดิมสร้างขึ้นในสมัยพระเมืองแก้ว ผู้ครองนครเชียงใหม่ เมื่อปี พ.ศ.2057 เป็นแบบพื้นเมืองทรงล้านนา ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2458 ได้ถูกพายุพัดล้มลง จึงได้บูรณะขึ้นใหม่ในปี พ.ศ.2460 ค่ะ





ภายในวิหารหลวงเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วขาว พระเสตังคมณีศรีหริภุญชัย ประทับอยู่เหนือบุษบกที่แกะสลัก ลงรักปิดทองอย่างสวยงาม







ด้านหลัง ( ทิศตะวันตกของวิหาร ) คือองค์พระธาตุหริภุญชัยค่ะ เป็นโบราณสถานที่สำคัญยิ่งของนครหริภุญชัย พญาอาทิตยราชสร้างขึ้นเมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 17 เพื่อประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ อันมีพระบรมธาตุกระหม่อม พระบรมธาตุกระดูกอก พระบรมธาตุกระดูกนิ้วมือ และพระบรมธาตุย่อยอีกเต็มบาตรหนึ่ง ตามพระพุทธทำนาย

ลักษณะทางสถาปัตยกรรมขององค์พระธาตุ ตามที่ปรากฏในหนังสือตำนานพระธาตุหริภุญชัยกล่าวว่า มีลักษณะเป็นสถูปสี่เหลี่ยมทรงปราสาท มีซุ้มทวารเข้าออกทะลุกันได้ทั้งสี่ด้าน มีปราสาทเหลี่ยมอยู่มุมละองค์ ก่อด้วยศิลาแลง ซึ่งเป็นวัตถุดิบที่มีอายุมาในเมืองนี้ ภายในเป็นที่ประดิษฐานพระโกศ ที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ

ในสมัยพญาสรรพสิทธิแห่งราชวงศ์จามเทวีวงศ์ ได้ปฏิสังขรณ์เจดีย์เดิม และได้ขุดร่องทวารประตูเข้าออกทั้งสี่ เพื่อความปลอดภัย รูปทรงสัณฐานองค์พระบรมธาตุ คงเป็นลักษณะเดิม

ต่อมาในสมัยพญามังราย ได้ซ่อมแซมดัดแปลงองค์พระธาตุขึ้นใหม่ จากทรงปราสาทเป็นทรงเจดีย์ ฐานกลมแบบลังกา และในสมัยพระเจ้าแสนเมืองมา ได้ให้ปิดทององค์พระธาตุ เมื่อประมาณปี พ.ศ.1951

ปี พ.ศ.1990 พระเจ้าติโลกราช กษัตริย์เชียงใหม่ร่วมกับพระมหาเมธังกรเถระ ได้ก่อพระเจดีย์ให้สูงขึ้นเป็น 92 ศอก กว้างยาวขึ้นเป็น 52 ศอก ตามรูปร่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน





ลักษณะทางสถาปัตยกรรมประกอบด้วยฐานปัทม์แบบฐานบัวลูกแก้วย่อเก็จ ต่อจากฐานบัวลูกแก้วเป็นฐานเกียวกลมสามชั้นรับฐานบัว ซึ่งมีลักษณะคล้ายมาลัยเถาสามชั้น ตั้งรับองค์ระฆังกลม องค์ระฆังประดับด้วยลวดลายดอกไม้สี่กลีบ ระหว่างลายดอกไม้สี่กลีบ มีการดุนนูนเป็นภาพพระพุทธเจ้ารอบองค์ระฆัง เหนือขึ้นไปเป็นบัลลังก์ย่อมุม ส่วนบนเป็นปล้องไฉน ปลีกยอดเหนือสุดทำเป็นฉัตรเก้าชั้น

ในปี พ.ศ.2054 พระเจ้าแก้วกษัตริย์นครเชียงใหม่ โปรดให้หุ้มบุองค์พระธาตุด้วยทองจังโก ที่เป็นแผ่นทองแดง และให้ปิดทองทั้งหมด กับให้สร้างระเบียงหอกทำด้วยทองเหลือ ซึ่งสั่งทำจากเมืองเชียงแสน ทำเป็นรั้วล้อมโดยรอบองค์พระธาตุ

ในปี พ.ศ.2329 พระเจ้ากาวิละผู้ครองนครเชียงใหม่ ได้ตั้งฉัตรหลวงสี่มุม และยกฉัตรยอดเป็นทองคำเนื้อเจ็ด ฐานฉัตรกว้างหนึ่งเมตร





ยังเหลือโบราณสถานสำคัญในวัดอีกมากค่ะ แต่ขอติดไว้ตอนหน้าแล้วกันนะคะ เพราะดูเหมือนว่า บลอกวันนี้เนื้อหาจะยาวไปเสียแล้ว

Create Date : 18 มกราคม 2551 Last Update : 18 มกราคม 2551 0:39:45 น. Counter : 1983 Pageviews.		9 comments
Share Tweet