อาการของภาวะร่างกายไม่สมดุลแบบเย็นเกิน (ไฟหย่อน)

จะมีลักษณะดังต่อไปนี้ อาจมีอาการเพียงอย่างใดอย่างหนึ่งหรือมีหลายอาการร่วมกันก็ได้ ดังนี้

ปวดแบบเย็น ๆ มึน ตื้อ ๆ ศีรษะ

ตาแฉะ ขี้ตาเยอะ หนังตาตุ่ย

มีตุ่มหรือแผลในช่องปากด้านบน หรือที่โคนลิ้น ลิ้นโตคับปาก ลิ้นเป็นฝ้าขาว

มือเท้าเย็น แขนขาเย็น ตัวเย็น หน้าซีด (ยกเว้นที่มีอาการมือเท้าเย็นแต่ส่วนอื่นของร่างกายกลับมีอาการของภาวะร้อนเกิน ให้ทาขี้ผึ้งหรือน้ำมันฤทธิ์ร้อนที่มือเท้าที่เย็นก่อน)

เส้นเลือดที่ท้องแขน หน้าแข้ง หดตัวเล็ก

แขนขาพบไขมันมากแต่ไม่พบกล้ามเนื้อ

เป็นเหน็บชา มักชาตามแขน ขา มือ เท้า เฉี่อยชา เชื่องช้า ยิ่งพักอาการยิ่งแย่ (อาจมีสาเหตุมาจากกระดูกทับเส้นประสาทที่เอวหรือสะโพกก็ได้)

ปอดบวม ปากคอมีเสมหะมากแต่ไม่เหนียวข้น อาจมีอาการไอด้วย

เป็นหวัดน้ำมูกใส แต่ไม่เจ็บคอ

เป็นโรครูมาตอยด์ ข้อติด ปวดตามข้อ ยิ่งอากาศเย็นยิ่งปวด อาจบวมแต่ไม่ร้อนไม่แดง

เป็นตะคริว (จากเย็น)

นิ้วล็อค กำมือไม่ค่อยลง (ส่วนกลุ่มร้อนเกิน จะมีอาการนิ้วล็อคแบบกำมือแล้วแบมือไม่ค่อยออก)

ท้องอืด จุกเสียด แน่น เป็นประจำ ถ้ากินสมุนไพรเผ็ดร้อน ก็จะทุเลาอย่างรวดเร็ว

อุจจาระเหลว สีอ่อน ถ่ายกระปิดกระปอยเหมือนถ่ายไม่สุด บางครั้งจะมีท้องผูกแทรก ซึ่งเกิดจากภาวะเย็นถึงที่สุดแล้วตีกลับเป็นร้อน

ปัสสาวะสีใส ปริมาณมาก ไม่ร้อน

รู้สึกหนาว สั่น เย็น เจ็บโคนลิ้น กล้ามเนื้ออ่อนแรง ถ้าได้เคลื่อนไหวจะกระปรี้กระเปร่า ถ้าเดินทางจะมีกำลัง

ถ้าออกกำลังก่อนกินอาหารจะกินได้เยอะ แต่ถ้าวันไหนกินข้าวแต่เช้าไม่ได้ออกกำลังจะมีอาการท้องอืด

โลหิตจาง หน้ามืดวิงเวียนบ่อย ๆ แต่ไม่มีอาการคลื่นไส้อาเจียนแทรก ไม่ปวดหัวตุ๊บ ๆ ไม่ปวดตา ไม่แสบตา (ถ้าเกิดจากภาวะร้อนเกินมักมีอาการหน้าแดง บ้านหมุน คลื่นไส้ อาเจียน ปวดหัวร่วมด้วย

เป็นไตวาย ภูมิแพ้ หอบหืด เบาหวาน

สาเหตุ

เครียดจัด เพราะเรียกร้องจากคนอื่นแล้วไม่ได้ดังใจ และตัวเองก็ไม่ยอมลงมือทำ

เชื่องช้า เฉื่อยชา ขี้เกียจ ชอบทำงานเบา มักทำเรื่องเล็กให้เป็นเรื่องใหญ่ ชอบพักบ่อย ๆ ไม่เร่งงาน ชอบพูดอ่อนหวานนุ่มนวล ชอบชี้นิ้วใช้ ไม่ชอบลงมือทำเอง ชอบสวยชอบงาม ชอบประจบประแจง ชอบพูดช้า ชอบนอน ยิ่งนอนยิ่งแย่

กินของที่มีฤทธิ์เย็นมากเกิน เช่น หวาน เย็น หอม อร่อย แต่ไม่มีประโยชน์

กินผักหรืออาหารที่มีฤทธิ์เย็น หรืออาหารที่ไม่ผ่านไฟมากเกิน โดยที่ร่างกายขณะนั้นมีภาวะเย็นอยู่แล้ว เช่น น้ำตาล ข้าวขาว ก๋วยเตี๋ยว เห็ด ถั่วเขียว ถั่วเหลือง มังคุด แตงโม แตงไทย แคนตาลูป สับปะรด กล้วยหอม แก้วมังกร มะนาว น้ำมะพร้าว มะละกอดิบ ผักบุ้ง ผักกาดขาว ตำลึง บวบ หัวไชเท้า ถั่วงอก มะเขือเทศ มะเขือยาว ฟัก แฟง บล๊อคเคอรี่ กะหล่ำดอก มะรุม

ภาวะร้อนถึงที่สุดแล้วตีกลับเป็นเย็น ให้แก้ภาวะร้อนเกินเป็นหลัก แก้ภาวะเย็นเกินเป็นรอง แต่ถ้าตีกลับเป็นเย็นมากกว่าร้อน ก็ให้แก้ภาวะเย็นเป็นหลัก แก้ภาวะร้อนเป็นรอง เมื่อแก้ล็อคนี้เสร็จแล้ว บางทีอาการภาวะร้อนอาจจะแสดงออก เราก็แก้ภาวะร้อนเกินอีกทีหนึ่ง

วิธีแก้ไข

ตื่นนอนตอนเช้า ดื่มน้ำมาก ๆ จะเป็นน้ำอุ่นหรือน้ำธรรมดาก็ได้ แต่ส่วนใหญ่ผู้ที่มีภาวะเย็นเกินมักจะถูกกับน้ำอุ่น

ให้อมเกลือไว้ใต้ลิ้น ปริมาณเกลือเท่ากับ 1 เมล็ดงา พลังร้อนของเกลือจะส่งผ่านตามเส้นลมปราณ กระตุ้นให้ร่างกายอุ่นขึ้น อมเกลือพร้อมกับยืนก้มตัวลงแล้วเงยตัวขึ้น

ให้กินสมุนไพรรสเปรี้ยวที่ออกฤทธิ์ร้อน ช่วงประมาณ 6-10 โมงเช้า เช่น เสาวรส มะขามป้อม หรือที่ออกฤทธิ์กลาง ๆ เช่น มะขามสุกรสเปรี้ยว ดอกกระเจี๊ยบแดง

ให้ดื่มน้ำสมุนไพรฤทธิ์ร้อนในตอนเช้าและเย็น หรือในตอนที่เรารู้สึกหนาวเย็น เช่น น้ำขิง ตะไคร้ ข่า มะตูม กระชาย ยอ ฯลฯ ดื่มในปริมาณที่ร่างกายรู้สึกสบาย ถ้าดื่มมากเกินอาการไม่สบายตัวจะเกิดขึ้น

ใช้ขี้ผึ้งฤทธิ์ร้อน หรือน้ำมันฤทธิ์ร้อน เช่น ขี้ผึ้งน้ำมันไพล ขี้ผึ้งน้ำมันงา ขี้ผึ้งน้ำมันระกำ หรือน้ำมันไพล น้ำมันงา น้ำมันระกำ น้ำมันมะพร้าว ฯลฯ ทาบริเวณที่รู้สึกเย็น ไม่สบาย หรือปวด

อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง หรือทานให้น้อย คือ ข้าวขาว เส้นหมี่ ข้าวเหนียว มะละกอดิบ ผักบุ้ง ตำลึง บวบ ฟัก แฟง แตงต่าง ๆ บัวบก มะเขือ กวางตุ้ง ผักกาดขาว ผักกาดหอม หัวไชเท้า ถั่วเขียว ถั่วเหลือง เห็ดทุกชนิด

ไม่ควรกินอาหารทีมีรสหวาน ถ้าอดไม่ได้ก็กินได้เล็กน้อยตอนเช้า แต่ควรกินพร้อมเปรี้ยว จะปลอดภัย ตอนเที่ยงอาจกินหวานได้เล็กน้อย

ควรกินอาหารที่รสไม่จืดเกินไป แต่ไม่ควรเค็มมากเกินไป เพราะอาหารจืดเกินจะออกฤทธิ์เย็นเกิน แต่ปรุงเค็มเกินก็จะทำลายไต

ไม่ควรอาบน้ำสระผมหลังจากตะวันตกดิน

ถ้าร่างกายเริ่มมีกำลังแข็งแรงขึ้นมาแล้ว พอตื่นเช้ามาให้อาบน้ำธรรมดา (ใช้เย็นดับเย็น) แต่ในคนที่ร่างกายยังไม่แข็งแรงพออย่าเพิ่งทำตามข้อนี้เพราะจะทำให้ช็อคได้