สทท.รวมพลังคนท่องเที่ยวผนึกรัฐ วางกลยุทธ์ความท้าทายใหม่ในสงครามช่วงชิงนักท่องเที่ยว หรือ Tourism War Game ที่ทุกประเทศต่างงัดกลยุทธทุกรูปแบบมาแข่งกันเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว  เผย Soft Power ของประเทศไทยที่นักท่องเที่ยวเห็นว่าควรส่งเสริม คือ อาหารไทย รองลงมา คือ ศิลปะการต่อสู้ของไทย

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ร่วมกับสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (สทท.) และ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย แถลงดัชนีความเชื่อมั่นผู้ประกอบธุรกิจการท่องเที่ยวเริ่มฟื้นตัว ในไตรมาสที่ 2/2565 อยู่ที่ระดับ 53 สะท้อนสถานการณ์การท่องเที่ยวที่ดีขึ้นกว่าไตรมาสที่ผ่านมา แต่ยังอยู่ในระดับที่ต่ำกว่าปกติมากเมื่อเทียบกับปี 2562

ผู้ประกอบการคาดว่าในไตรมาสหน้าสถานการณ์ท่องเที่ยวจะดีขึ้นกว่าไตรมาสนี้ โดยค่าดัชนีคาดการณ์สถานการณ์ท่องเที่ยวไตรมาส 3/2565 อยู่ที่ระดับ 62 ไตรมาสนี้สถานประกอบการเปิดบริการน้อยกว่าไตรมาสที่ผ่านมาเหลือเพียงร้อยละ 86 เนื่องจากราคาวัตถุดิบและค่าครองชีพที่สูงขึ้นมาก ประกอบกับหมดระยะของโครงการเราเที่ยวด้วยกันและคนละครึ่งเฟส 4 ส่งผลให้ประชาชนชะลอการใช้จ่ายอีกครั้ง

ไตรมาสนี้จำนวนการจ้างงานของผู้ประกอบการที่เปิดกิจการขยับขึ้นมาอยู่ที่ร้อยละ 80 เมื่อเทียบกับช่วงก่อนโควิด-19 ธุรกิจโรงแรมร้อยละ 20 คาดว่ามีความต้องการแรงงานเพิ่มในไตรมาส 4/2565 และมีการเปิดบริการร้อยละ 92 โดยร้อยละ 80 ของโรงแรมทั้งหมดมีรายได้เข้ามาไม่ถึงครึ่งหนึ่งของสภาวะปกติ โดยมีอัตราการเข้าพักในภาพรวมทั่วประเทศอยู่ที่ร้อยละ 34 ผู้ประกอบการส่วนใหญ่ต้องการให้ภาครัฐมีนโยบายการเดินทางเข้าประเทศที่ช่วยให้นักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางเข้ามาประเทศไทยให้สะดวกมากที่สุด ไตรมาสหน้าประชาชนชาวไทยวางแผนเดินทางไปต่างจังหวัดมากถึงร้อยละ 63 ซึ่งเป็นสัดส่วนที่มากที่สุดในรอบ 2 ปี ตั้งแต่เกิดวิกฤตโควิด-19 โดยการการสำรวจกระแส Soft Power ของประเทศไทยที่นักท่องเที่ยวเห็นว่าควรส่งเสริม คือ อาหารไทย รองลงมา คือ ศิลปะการต่อสู้ของไทย

นายชำนาญ ศรีสวัสดิ์ ประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (สทท.) กล่าวว่า ต้องขอบคุณรัฐบาลที่มีนโยบายการเปิดประเทศรับนักท่องเที่ยวอย่างสมดุล สอดรับกับสถานการณ์ในแต่ละเดือน  ทำให้ตัวเลขนักท่องเที่ยวต่างชาติในครึ่งปีแรกได้มาถึง 2 ล้านคน
ต่อจากนี้ สทท. ขอรับไม้ต่อดันให้ถึง 12 ล้านคนภายในสิ้นปี ตามเป้าหมายเดิมที่วางไว้ เพื่อรักษาการจ้างงานและขีดความสามารถในการแข่งขันของภาคเอกชน แต่โจทย์นี้ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะเรากำลังต่อสู้กับ 3 สงคราม สงครามแรก คือ สงครามโควิด-19 ที่เรากำลังจะก้าวสู่ชัยชนะ สงครามที่ 2 คือ สงคราม Ukrain-Russia ที่แม้เราจะไม่ได้มีส่วนร่วมโดยตรง แต่ผลกระทบต่อเศรษฐกิจนั้น ทำให้ราคาน้ำมัน ทั้งน้ำมันดีเซล เบนซิน ไปจนถึงน้ำมันพืชแพงขึ้น เงินเฟ้อสูงขึ้น
สงครามที่ 3 คือ สงครามช่วงชิงนักท่องเที่ยว เรียกได้ว่าเป็น Tourism War Game ที่หลายประเทศเห็นตรงกันว่าการท่องเที่ยวนั้นคือกลไกในการฟื้นประเทศที่ดีที่สุด รวดเร็ว ใช้ทุนน้อย และกระจายรายได้สู่ประชาชนได้มากที่สุด จึงเร่งออกกลยุทธทุกรูปแบบมาแข่งกันเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว

ดังนั้นเกมนี้ไม่ใช่เป็นเรื่องของกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย เป็นเรื่องที่ทุกภาคส่วนทั้งภาครัฐ เอกชนทุกหน่วยงาน ทุกกระทรวงต้องผนึกกำลังกันออกแบบเครื่องมือพิเศษแบบ Booster Shot เช่น กระทรวงวัฒนธรรมมาช่วยเรื่อง Soft Power เติมเสน่ห์ให้กับการท่องเที่ยว กระทรวงการคลังมาช่วยเรื่อง Soft Loan ช่วยเติมทุน กระทรวงแรงงานมาช่วยสร้าง Soft Skill เติมความรู้ กระทรวงดิจิตอลมาช่วยเรื่องพัฒนา Software / Platform / Big Data เติมสมอง
ส่วนกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และ สทท. นั้นต้องจับมือกันทำ Hard sell เพื่อเติมลูกค้า และนี่คือความท้าทายใหม่ ที่พวกเราทั้งรัฐและเอกชนจะต้องจับมือกันเพื่อที่จะฟื้นไปด้วยกัน

นางมาริสา สุโกศล หนุนภักดี รองประธานสทท. และนายกสมาคมโรงแรมไทย กล่าวว่า ขณะนี้โรงแรมยังมีอัตราการเข้าพักในเปอร์เซ็นต์ที่น้อยมาก ไม่ถึงจุดคุ้มทุน การดึงนักท่องเที่ยวเข้าประเทศจึงสำคัญมากในขณะนี้ กระแส Soft Power ในช่วงนี้ถือว่าเป็นนโยบายที่ดีที่ควรจะสนับสนุน โดยเฉพาะเรื่องอาหารไทย และกีฬาไทย และใช้จุดเด่นนี้ให้เป็นประโยชน์ในการทำการตลาด สร้าง Story และ Content เพื่อดึงนักท่องเที่ยวให้คิดถึงและเข้ามาเที่ยวประเทศไทยมากขึ้น
เราจำเป็นต้องเติมลูกค้า เพิ่มอัตราการการเข้าพักของโรงแรม เพื่อรักษาการจ้างงาน เพราะตอนนี้ธุรกิจโรงแรมมีค่าใช้จ่ายสูงมากจากทั้งภาษี ดอกเบี้ย ค่าน้ำค่าไฟ และค่าแรงที่สูงขึ้น หากไม่ได้รับความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน ในเรื่อง Soft Loan และการผ่อนผันภาษี เช่น ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง โรงแรมจำนวนมากอาจต้องกลับไปปิดกิจการอีกครั้ง

นายวิชิต ประกอบโกศล รองประธานสทท. และที่ปรึกษาสมาคมไทยธุรกิจการท่องเที่ยว กล่าวว่า ตัวเลขนักท่องเที่ยวในแต่ละประเทศที่เปิดรับนักท่องเที่ยวในปีนี้เช่น UAE ตุรกี เวียดนาม สิงคโปร์ จะเห็นได้ว่าการปลดล็อกหรือผ่อนคลายมาตรการการเข้าประเทศส่งผลในธุรกิจภาคการท่องเที่ยวดีขึ้น และสามารถกระจายรายได้ให้ประชาชนได้ง่ายที่สุด ปัญหาหลักของ Inbound Tourism ตอนนี้อยู่ที่เที่ยวบินขาดแคลน  ทำให้นักท่องเที่ยวที่สนใจมาประเทศไทยไม่สามารถเดินทางมาได้ รัฐจึงควรเข้ามาสนับสนุนในเรื่อง Charter Flight เพื่อดึงนักท่องเที่ยวกลุ่มเป้าหมายและสร้างความมั่นใจให้กับสายการบินในการเพิ่มเที่ยวบินเข้าประเทศไทย

นายโสพนา บุญสวยขวัญ รองประธานสทท. และนายกสมาคมรถโดยสารไม่ประจำทาง กล่าวว่า รถโดยสารนั้นเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่จะช่วยทำให้มีนักท่องเที่ยวตามเป้าหมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักท่องเที่ยวในประเทศ ปัจจุบันรถบัส รถตู้ ยังจอดนิ่งเป็นจำนวนมาก บางส่วนจะยังไม่มีงาน บางส่วนยังไม่สามารถ Restart ได้ เพราะรถยังไม่ปลอดภัยตามมาตรฐาน หากรัฐสนับสนุนเรื่องโครงการเที่ยวด้วยรถทัวร์ เงินกู้ปรับปรุงสภาพรถ และ Co-pay ให้กับรถโดยสารไม่ประจำทางได้ ก็จะปลดล็อคทำให้ภาคขนส่งทางบกเดินหน้าได้และเตรียมพร้อมรับนักท่องเที่ยวต่างชาติที่กำลังกลับมาได้

นายแพทย์สมชัย เจียรนัยศิลป์ รองประธานสทท. และประธานคณะอนุกรรมการ Wellness Tourism กล่าวว่า รายได้จากการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ (Medical and Wellness Tourism) เป็นอีกหนึ่งกำลังสำคัญที่จะฟื้นเศรษฐกิจได้ นักท่องเที่ยวกลุ่มนี้มีจุดประสงค์ เดินทางมาไทยเพื่อเข้ามาทำการผ่าตัดหรือรักษาโรค ควบคู่ไปกับการท่องเที่ยว ดังนั้น Thailand Medical Hub เป็นสิ่งที่ภาครัฐจะต้องผลักดันโดยเฉพาะการผลิตบุคลากรฝีมือที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะเจาะจงมากขึ้น ส่งเสริมงานวิจัยต่างๆเพื่อให้ไทยสามารถสร้างผลิตภัณฑ์การแพทย์แบบไทยที่มีความโดดเด่นแตกต่าง ส่งเสริมการลงทุนผ่าน BOI ออกนโยบายส่งเสริมวีซ่าแบบระยะยาว 10 ปี (Long-Stay Visa) ให้แก่ชาวต่างชาติ เพื่อร่วมกันต่อยอดให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางทางการแพทย์คุณภาพของภูมิภาคอย่างยั่งยืนได้เร็วขึ้น

นายกิตติ พรศิวะกิจ ประธานคณะอนุกรรมการ Smart Tourism สทท. กล่าวว่า ในรอบ 1 เดือนที่ผ่านมา ได้มีโอกาสเข้าร่วม 3 กิจกรรมใหญ่ของวงการท่องเที่ยว ทั้งงานประชุมใหญ่ TFOPTA ที่ชัยนาท งาน TTC 2022 ที่ภูเก็ต และงานประชุม 6 หน่วยงานของกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ที่มีผู้เข้าร่วมประชุมรวมมากกว่า 1,000 ราย

ทั้ง 3 งานมีการระดมสมอง แบบ Tourism Hackathon นำแนวคิดของทั้ง 3 งานมาสรุปเป็น นโยบาย Hard Sell เพื่อชนะสงครามแย่งชิงนักท่องเที่ยวได้ดังนี้  A) Airline ปัญหาขาดแคลนไฟลท์บินและบุคลากรทางการบิน ขอเสนอให้เติมลูกค้า แบบ Joint Promotion คล้ายกับเราเที่ยวด้วยกัน แต่นักท่องเที่ยวควรจองสายการบินได้อย่างอิสระไม่ต้องจองโรงแรมก่อน  B) Bus & Boat รถเรือไม่พร้อมให้บริการ ขอเสนอให้เติมลูกค้า แบบ Joint Promotion คล้ายกับทัวร์เที่ยวไทย โดยให้บริษัทนำเที่ยวเป็นคนออกแบบเส้นทางแบบอิสระตามรูปแบบการท่องเที่ยวยุคใหม่ C) Content ขาดคอนเทนต์ในการนำเสนอลูกค้า ขอเสนอให้เติมความรู้ให้กับชุมชน ผู้ประกอบการ นักศึกษา เพื่อร่วมกันสร้าง Digital Content บน Social Media และเตรียมความพร้อมสู่ Metaverse Tourism
D) Digital Disruption ขอเสนอให้มีการเติมทุนและเติมความรู้ สนับสนุนให้มีการประยุกต์ใช้นวัตกรรมเพื่อการตลาด การบริหาร และการบริการลูกค้า เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน E) Entertainment ขอเสนอให้มีการเติมลูกค้า โดยการทำ Alcohol Zoning เพื่อเปิดให้บริการด้าน Entertainment ได้นานขึ้นตอบโจทย์ Life Style กลุ่ม Workation และ Digital Nomad 
F) Finance ขาดเงินหมุนเวียนอย่างหนัก ต้องมีการเติมทุน ReDesign นโยบาย Soft Loan ให้ตอบโจทย์และเข้าถึงได้ G) Gasoline & Energy Cost พลังงานแพง ขอเสนอให้มีการลดค่าใช้จ่าย โดยตรึงราคาพลังงานเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดสภาวะเงินเฟ้อสูงขึ้นและไม่ให้ภาคขนส่งหยุดดำเนินการ  
H) Hotel โรงแรมส่วนใหญ่ Occupancy Rate ต่ำ โดยเฉพาะโรงแรมขนาดเล็กที่ไม่ได้รับผลบวกจากโครงการเราเที่ยวด้วยกัน ขอให้มีนโยบายเติมลูกค้าสำหรับโรงแรมกลุ่มนี้ในลักษณะ Joint Promotion กัน หรือ เที่ยวคนละครึ่ง  I) Incentive for Digital Nomad / Workation กลุ่มนี้มีกำลังซื้อสูงและเที่ยววันธรรมดา ขอเสนอให้มีการเติมลูกค้า โดยออกนโยบายพิเศษเพื่อดึงนักท่องเที่ยวกลุ่มนี้เข้าประเทศ เช่น Visa หรือ ภาษี