นกยอดข้าวหางแพนลาย นกยอดข้าวหางแพนลาย Cisticola juncidis เป็นนกที่มีชื่อสามัญภาษาอังกฤษไม่ต่ำกว่า 15 ชื่อ แต่นิยมเรียกในเบิร์ดไกด์ของบ้านเราว่า Zitting cisticola ตามเสียงร้องของนก มีความยาวจากปลายปากจรดปลายหางประมาณ 11 เซ็นติเมตร พบได้ตามท้องทุ่งที่มีหญ้าสูงๆ พื้นที่เกษตรกรรม จากที่ราบจนถึงความสูงประมาณ 1200 เมตรจากระดับน้ำทะเล โดยที่ที่พบมักจะต้องมีแหล่งน้ำอยู่ใกล้ๆด้วย ตัวผู้และตัวเมียของนกชนิดนี้ไม่แตกต่างกันอย่างชัดเจน เมื่อมองเผินๆ นกยอดข้าวหางแพนลายจะมีหัวและตัวด้านบนเป็นลายๆสีน้ำตาลเข้ม ตะโพกมีสีน้ำตาลแดงและลำตัวด้านล่างเป็นสีออกขาวและไล่ไปเป็นสีน้ำตาลแดงอ่อนๆบริเวณขนคลุมใต้หาง หางสีน้ำตาลเข้ม ปลายหางขาว นกยอดข้าวหางแพนลายมีการกระจายพันธุ์ทั้งในทวีปยุโรป อาฟริกา เอเชียและออสเตรเลีย โดยมีแหล่งกำเนิดอยู่ที่อาฟริกา ทุกประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะมีนกยอดข้าวหางแพนลายอยู่ โดยชนิดที่มีการกระจายพันธุ์ในไทยคือชนิดย่อย C.j. Malaya ช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนสิงหาคม หรือนานกว่านั้น เป็นช่วงที่นกยอดข้าวหางแพนลายใช้เป็นช่วงฤดูสืบทอดเผ่าพันธุ์ นกตัวผู้จะบินออกจากกอหญ้ากอข้าวที่อาศัยหากิน ส่งเสียงร้องกันทั้งวัน บินพุ่งตรงขึ้นสู่ท้องฟ้าและส่งเสียงร้องซิฟ ซิฟ ซิฟ เพื่อเกี้ยวพาราสีตัวเมีย เดือนมิถุนายนซึ่งฝนตกชุกมากจะเป็นเดือนที่นิยมทำรังวางไข่มากที่สุด เพราะนกชนิดนี้ชอบทำรังในวันที่ฝนตก อาจเป็นเพราะกอหญ้าที่ใช้สานเป็นรังที่ถักเป็นรูปถ้วยและใช้ใยแมงมุมช่วยยึดเกาะ และหญ้าต้นใกล้ๆที่จะใช้ทำเป็นหลังคาคลุมรังมีความอ่อนนุ่มนำมาสร้างเป็นรังได้ง่ายก็เป็นได้ นกยอดข้าวหางแพนลายวางไข่ครั้งละ4-6ฟอง ขนาด13.17x10.13 มม.เปลือกไข่สามารถมีสีได้ต่างๆกันตั้งแต่ขาว ชมพูจางๆ มีจุดสีน้ำตาลปนแดงประพรมไปทั่ว หรือไม่มีจุดเลย เปลือกไข่เป็นมันเงางาม นกทั้ง2เพศช่วยกันกกไข่ แต่ส่วนใหญ่จะเป็นหน้าที่ของตัวเมีย โดยจะเริ่มฟักเมื่อออกไข่ครบทุกฟองแล้ว ลูกนกจึงมีขนาดใกล้เคียงกันทุกตัว เมื่อเวลาผ่านไป10-11วัน ไข่จะฟักเป็นตัว พ่อแม่ (โดยเฉพาะแม่)จะหาแมลงต่างๆมาป้อน ส่วนใหญ่พ่อนกจะคอยระวังภัยอยู่ใกล้ๆรังเท่านั้น ประมาณ9-10วันหลังออกจากไข่ลูกนกก็จะสามารถออกหัดบินในระยะใกล้ๆได้แล้ว โดยลูกนกจะคล้ายกับนกที่โตเต็มวัยแต่ลวดลายบนตัวจะจางกว่า เสียงดังฟังชัด นกยอดข้าวหางแพนลายสามารถทำรังวางไข่ได้ถึงปีละ2-3ครั้ง ถ้าอาหารการกินอุดมสมบูรณ์ ทำให้มีประชากรค่อนข้างมาก อย่างไรก็ตาม นกชนิดนี้ในบางครั้งก็ถูกจำกัดจำนวนประชากรโดยนกคัคคู เพราะ นกคัคคูบางชนิดอย่างคัคคูพันธุ์ยุโรป (Eurasian cuckoo) และ นกอีวาบตั๊กแตน (plaintive cuckoo) จะมาอาศัยให้ช่วยฟักและเลี้ยงดูลูกตัวเองโดยการกิน หรือทำลายไข่ของนกยอดข้าวหางแพนลาย และวางไข่ของตัวเองไว้แทนที่ สำหรับนกอีวาบตั๊กแตน นอกจากเป็นนกเบียนของนกยอดข้าวหางแพนลายแล้ว ก็นิยมวางไข่ในรังของนกกระจิบธรรมดา(common tailorbird)ด้วย โดยมีผู้พบแม่นกกระจิบตัวจ้อยๆกำลังมุดหัวเข้าไปป้อนอาหารลูกนกอีวาบตั๊กแตนยักษ์ตัวลายๆบ่อยๆ อาหารของนกชนิดนี้คือแมลงเล็กๆที่มักเป็นศัตรูพืชของเกษตรกรด้วย เช่น เพลี้ย หนอนเจาะลำต้น หนอนกระโดด ด้วง และตั๊กแตน โดยจะจิกกินตามต้นในรกในพงมากกว่าที่จะออกมาจิกกินโล่งๆ ซึ่งพฤติกรรมแบบนี้ทำให้เราได้ยินเสียงนกชนิดนี้ได้ง่ายกว่าเห็นตัว นกยอดข้าวหางแพนลายตัวนี้พบที่ทุ่งนาแถวลำลูกกาเมื่อวันที่ 12 มกราคม 2549 ได้ยินเสียงร้องของเค้าบนท้องฟ้า พอมองขึ้นไปก็เห็นกำลังบินและทิ้งตัวดิ่งลงมาอย่างรวดเร็วและหายไปในกอข้าว จากนั้นก็เห็นมาเกาะอยู่บนต้นหญ้า ถ่ายภาพได้ไม่กี่ภาพก็หายไปในกอหญ้าสูงอีกครั้ง แล้วไม่เห็นขึ้นมาอีกเลย ข้อมูล และ ค้นเพิ่มที่ : //www.bird-home.com //en.wikipedia.org/wiki/Zitting_Cisticola   Create Date : 19 มกราคม 2549 9 comments Last Update : 19 มกราคม 2549 21:27:41 น. Counter : 2600 Pageviews. Share Tweet

สวัสดีครับ วันหยุดนี้ ว่าจะไปหาดูนก แถว เพชรบูรณ์ น้ำหนาว เขาค้อ ทับเบิก มีคำแนะนำดีดีอะไรบ้างไหมครับ   โดย: เ ม ฆ ค รึ่ ง ฟ้ า 19 มกราคม 2549 21:33:09 น.

นกพงแบบนี้คงถ่ายรูปยากนะคะ ภาพสวยมากเลยค่ะ   โดย: แม่ลูกแฝด 19 มกราคม 2549 21:33:42 น.

สีเหมือนนกกระจอกอะครับ ผมแยกไม่ออกชัวร์ สงสัยครับครับที่ว่าชื่อตามเสียงร้องคือ เค้าร้องเสียงคล้ายๆZitting หรือcisticola หรือว่าเป็นคำศัพท์เฉพาะที่แปลว่าอะไรเหรอครับ   โดย: เซียวเปียกลี้ 22 มกราคม 2549 11:43:08 น.

คุณเมฆครึ่งฟ้า ขอโทษค่ะ ช่วงนี้ไม่ค่อยได้เข้ามาเพราะเน็ตมันช้า ADSLมีปัญหานิดหน่อย แต่ถึงเข้ามาก็คงช่วยได้ยาก เพราะที่ที่ถามมาน่ะ ไม่เคยไปหมดเลยค่ะ ถ้าจะถามข้อมูลเกี่ยวกับสถานที่ดูนก ไปแปะถามที่กลุ่มดูนก โต๊ะบีพีจะดีกว่าและได้ข้อมูลแน่นปึ้กๆ(ค่อนข้าง)แน่นอนค่ะ เอ่อ แล้วไปดูมาแล้วนกดีป่าวคะ เผื่อจะตามไปดูมั่ง คุณ แม่ลูกแฝด ขอบคุณค่ะ มันบังเอิญว่าเค้าขึ้นมาจากพงในจังหวะนั้นพอดีก็เลยได้ภาพมาค่ะ คุณเซียวเปียกลี้ ฝรั่งเค้าได้ยินนกชนิดนี้ร้องว่า Zit zit zit ค่ะ ส่วนคำว่า cisticolaมีที่มาดังนี้ "Cisticola มาจากคำว่า Cistus ซึ่งเป็นชื่อสกุลของ ต้นกุหลาบหินและcolaในภาษาละติน แปลว่าผู้อาศัย รวมความแล้วแปลว่า " ผู้อาศัยอยู่ในดงต้นกุหลาบหิน " เพราะ นกยอดข้าวหางแพนลายหลายชนิดในทวีปอาฟริกา (ซึ่งเป็นถิ่นกำเนิดของนกชนิดนี้)อาศัยอยู่ในดงพืชซึ่งมีต้นกุหลาบหินด้วย" ลอกมาจาก เบิร์ด-โฮมดอตคอม ที่ให้ลิงค์ไว้ในเรื่องด้วยค่ะ (ถ้าอยากอ่านเกี่ยวกับนกมากกว่านี้ ก็คลิกที่ลิงค์เลยค่ะ)   โดย: จันทร์น้อย 24 มกราคม 2549 16:04:16 น.

ขอบคุณครับ   โดย: เซียวเปียกลี้ 25 มกราคม 2549 8:07:03 น.

แวะมาดูภาพนกสวยงามน่ะ   โดย: Link_conner55 (Link_conner55 ) 19 พฤศจิกายน 2549 18:20:59 น.

แวะมาชมค่ะงามจริงๆ   โดย: d__d (มัชชาร ) 6 มกราคม 2550 19:28:38 น.

โดย: 654 IP: 125.26.75.83 20 มกราคม 2551 18:00:31 น.

เวปห่วยแตก   โดย: 321 IP: 125.26.75.83 20 มกราคม 2551 18:02:44 น.