ในการทำนิติกรรมระหว่างกันนั้น โดยหลักแล้วต่างฝ่ายต่างเป็นเจ้าหนี้ลูกหนี้ต่อกัน เช่นสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างบนที่ดิน ฝ่ายผู้ซื้อเป็นเจ้าหนี้ในหนี้ส่งมอบที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง ส่วนฝ่ายผู้ขายเป็นเจ้าหนี้ในหนี้ราคาที่ดินที่ซื้อขายกันตามสัญญาจะซื้อจะขายที่ดิน เป็นต้น หากปรากฏว่า ผู้ขายต้องการให้ผู้ซื้อที่ดินชำระเงินตามสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินให้แก่บุคคลภายนอกสัญญาจะมีผลเป็นอย่างไร
ในกรณีดังกล่าว ทางกฎหมายเรียกว่า สัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอก ซึ่งบุคคลภายนอกมีสิทธิในอันที่จะเรียกร้องให้ลูกหนี้ตามสัญญาชำระหนี้ให้แก่ตนได้โดยตรง และเมื่อสิทธิของบุคคลภายจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อบุคคลภายนอกนั้นได้เรียกร้องว่าจะให้ลูกหนี้ชำระหนี้แก่ตน และส่งผลให้ลูกหนี้รวมถึงคู่สัญญาอีกฝ่ายจะตกลงกันเพื่อยกเลิกเพื่อของบุคคลภายนอกนั้นไม่ได้
ยกตัวอย่างเช่น นาย ก ทำสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินโฉนดเลขที่ ๑๒๓๔ พร้อมสิ่งปลูกสร้างกับนาย ข เจ้าของที่ดิน ในราคา ๑๐ ล้านบาท โดยได้ระบุไว้ในสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินดังกล่าวว่า นายจะต้องชำระหนี้ราคาที่ดินดังกล่าวให้แก่ นาง ค แทนการชำระหนี้ให้แก่นาย ข ดังนี้ สัญญาจะซื้อจะขายตามข้อสัญญาดังกล่าว เป็นสัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอก ต่อมาเมื่อนาง ค ทราบว่า สัญญาจะซื้อจะขายที่ดินระหว่าง นาย ก กับ นาย ข ได้มีข้อสัญญาดังกล่าวเพื่อให้ชำระค่าราคาที่ดินจำนวน ๑๐ ล้านบาท ให้แก่นาง ค ๆ จึงได้จัดทำหนังสือแสดงเจตนาต่อนาย ก และนาย ข ว่า ตนประสงค์จะถือเอาประโยชน์ตามสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินดังกล่าว ทำให้สัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอกมีผลใช้บังคับได้ และนาย ก และนาย ข ไม่อาจตกลงเปลี่ยนแปลงเกี่ยวข้องกับสัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอกได้อีกต่อไป
โดยทนายเชียงใหม่ได้นำเอากรณีศึกษาตามคำพิพากษา โดยมีข้อเท็จจริงดังต่อไปนี้
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 7565 - 7567/2561
ตามสัญญาจะซื้อจะขายพิพาทไม่ได้กำหนดวันจดทะเบียนโอนที่ดินและโรงงานให้แก่จำเลยที่ 1 จึงต้องแปลความว่าหนี้ที่จำเลยที่ 1 จะต้องชำระแก่โจทก์ทั้งสามนั้นถึงกำหนดชำระเมื่อมีการจดทะเบียนโอนที่ดินและโรงงานให้แก่จำเลยที่ 1 แล้วนั่นเอง เมื่อปรากฏว่าบริษัท อ. จดทะเบียนโอนที่ดินและโรงงานให้แก่จำเลยที่ 1 เมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 2557 ย่อมถือว่าหนี้ที่จำเลยที่ 1 ต้องชำระให้โจทก์ทั้งสามถึงกำหนดในวันดังกล่าว หาใช่ถึงกำหนดนับแต่ปลายเดือนกุมภาพันธ์ 2557 อันเป็นวันที่โจทก์ทั้งสามแสดงเจตนาให้จำเลยทั้งสามทราบว่าจะถือเอาประโยชน์ตามสัญญาเพื่อประโยชน์แก่บุคคลภายนอกไม่
ในกรณีดังกล่าว ทางกฎหมายเรียกว่า สัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอก ซึ่งบุคคลภายนอกมีสิทธิในอันที่จะเรียกร้องให้ลูกหนี้ตามสัญญาชำระหนี้ให้แก่ตนได้โดยตรง และเมื่อสิทธิของบุคคลภายจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อบุคคลภายนอกนั้นได้เรียกร้องว่าจะให้ลูกหนี้ชำระหนี้แก่ตน และส่งผลให้ลูกหนี้รวมถึงคู่สัญญาอีกฝ่ายจะตกลงกันเพื่อยกเลิกเพื่อของบุคคลภายนอกนั้นไม่ได้
ยกตัวอย่างเช่น นาย ก ทำสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินโฉนดเลขที่ ๑๒๓๔ พร้อมสิ่งปลูกสร้างกับนาย ข เจ้าของที่ดิน ในราคา ๑๐ ล้านบาท โดยได้ระบุไว้ในสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินดังกล่าวว่า นายจะต้องชำระหนี้ราคาที่ดินดังกล่าวให้แก่ นาง ค แทนการชำระหนี้ให้แก่นาย ข ดังนี้ สัญญาจะซื้อจะขายตามข้อสัญญาดังกล่าว เป็นสัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอก ต่อมาเมื่อนาง ค ทราบว่า สัญญาจะซื้อจะขายที่ดินระหว่าง นาย ก กับ นาย ข ได้มีข้อสัญญาดังกล่าวเพื่อให้ชำระค่าราคาที่ดินจำนวน ๑๐ ล้านบาท ให้แก่นาง ค ๆ จึงได้จัดทำหนังสือแสดงเจตนาต่อนาย ก และนาย ข ว่า ตนประสงค์จะถือเอาประโยชน์ตามสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินดังกล่าว ทำให้สัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอกมีผลใช้บังคับได้ และนาย ก และนาย ข ไม่อาจตกลงเปลี่ยนแปลงเกี่ยวข้องกับสัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอกได้อีกต่อไป
โดยทนายเชียงใหม่ได้นำเอากรณีศึกษาตามคำพิพากษา โดยมีข้อเท็จจริงดังต่อไปนี้
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 7565 - 7567/2561
ตามสัญญาจะซื้อจะขายพิพาทไม่ได้กำหนดวันจดทะเบียนโอนที่ดินและโรงงานให้แก่จำเลยที่ 1 จึงต้องแปลความว่าหนี้ที่จำเลยที่ 1 จะต้องชำระแก่โจทก์ทั้งสามนั้นถึงกำหนดชำระเมื่อมีการจดทะเบียนโอนที่ดินและโรงงานให้แก่จำเลยที่ 1 แล้วนั่นเอง เมื่อปรากฏว่าบริษัท อ. จดทะเบียนโอนที่ดินและโรงงานให้แก่จำเลยที่ 1 เมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 2557 ย่อมถือว่าหนี้ที่จำเลยที่ 1 ต้องชำระให้โจทก์ทั้งสามถึงกำหนดในวันดังกล่าว หาใช่ถึงกำหนดนับแต่ปลายเดือนกุมภาพันธ์ 2557 อันเป็นวันที่โจทก์ทั้งสามแสดงเจตนาให้จำเลยทั้งสามทราบว่าจะถือเอาประโยชน์ตามสัญญาเพื่อประโยชน์แก่บุคคลภายนอกไม่
Create Date :03 มกราคม 2565
Last Update :3 มกราคม 2565 20:58:33 น.
Counter : 771 Pageviews.
Comments :0