เดินต๋ามคนเฒ่า...ไปเข้าวัด...ไปใส่ขันดอกที่วัดเจดีหลวง

ช่วงนี้เป็นไรก็ไม่รู้ มักจ้าเจอแต่เรื่องให้เสียทรัพย ไม่จะเป็นฟันหักเพื่ออาการร้อน อะเกี่ยวกันยังไง...เกี่ยวร้อนก็เลยเอาเฉาก๊ยวที่แช่ในช่องฟิตมานั่งแทะ ฟันเลยหัก ต้องรักษารากฟัน ครอบฟัน มีแววว่าจะเสียเงินหมื่นในเวลาอันใกล้นี้.....แถมยังเสียสุขภาพ เพราะเพิ่งโดนลิงมันกัดไป 555 ก็เลยคิดว่า เราคงกินบุญเก่าหมดแล้วละมั๊ง....อย่ากระนั้นเลย ไปทำบุญใหม่สะสมไว้ซะบ้าง...จ้าได้เป้นสิริมงคลกับชีวิต...

อะเมื่อวานเป้นวันหยุดวันพืชมงคง...ก็เลยชวนคนแก่ที่บ้านไปใส่ขันดอกที่วัดเจดีย์หลวง อะคนที่ไม่ใช่คนเชียงใหม่ ก็คงจะงงว่า อะไรวะใส่ขันดอก งั้นก็ไปฟังประวัติกันสักนิดกันก่อน

ประวัติเสาอินทขีล
เสาอินทขีลหรือเสาหลักเมือง เป็นเสาก่อด้วยอิฐถือปูน สร้างขึ้นเมื่อวันพฤหัสสบดี เดือน 8 เหนือ พ.ศ. 1839 ในสมัยพญามังราย
สร้างเมืองและขึ้นครองเมืองเป็นกษัตริย์องค์แรกของเชียงใหม่ แรกสร้างอยู่ที่วัดสะดือเมือง หรือวัดอินทขีล บริเวณหอประชุมติโลกราชในปัจจุบัน
ครั้งสมัยพระเจ้ากาวิละ เป็นปฐมกษัตริย์ ของเชียงใหม่ ได้โปรดให้ย้ายมาไว้ที่วัดเจดีย์หลวง โดยบูรณะปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ เมื่อ พ.ศ. 2343
เสาอินทขีลตั้งอยู่ ภายในวิหารจตุรมุขหลังคา 2 ชั้น หน้าวิหารวัดเรียกว่า “วิหารอินทขีล” มีกำแพงเป็นเขตโดยรอบ ห้ามสตรีผ่านเข้าไป
พระเจ้ากาวิละ ได้โปรดให้สร้างรูปพญากุมภัณฑ์ และ รูปฤาษีไว้พร้อมเสาอินทขีลด้วย ในสมัยโบราณกาล ทำพิธีสักการะบูชาเสาอินทขีล
เป็นประจำทุกปีและ ทำกันตอนปลายเดือน 8 เหนือ ถึงต้นเดือน 9 เหนือ (เดือน 6 – 7 ภาคกลาง) การทำพิธีมักจะเริ่มทำในวันจันทรคติแรม 12 ค่ำ
เดือน 8 เหนือ ถึงต้นเดือน 9 เหนือ และวันสุดท้ายทำพิธีออกอินทขีล วันที่4 ค่ำ เดือน 9 เหนือ เป็นประจำ (ข้อมูลลอกเขามา อิอิ จาก //webboard.kapook.com/viewthread.php?tid=1559 )

ประเพณีเข้าอินทขีล
งานประเพณีเข้าอินทขีล หรืองานประเพณีบูชาเสาอินทขีล หรือประเพณีใส่ขันดอก ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ณ วัดเจดีย์หลวง อำเภอเมืองเชียงใหม่
เป็นการบูชาเสาอินทขีล หรือเสาหลีกเมือง เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เพื่อให้เกิดดความร่มเย็น เป็นสุข แก่บ้านเมือง และความสุขแก่ผู้ที่มาร่วมประเพณี

จริง ๆ แล้วเขานิยมจะไปตอนเย็น ๆ ถึงค่ำ แต่เราแม่ลูกหลบหลีฝูงชนมาตอนกลางวันดีกว่า ไม่มีใครแย่ง อิอิ มันก็จริงอย่างที่คิด มีคนมาแต่ไม่มากนัก เดินแบบสบาย ๆ แต่เคยมาตอนค่ำก็ได้อรกบรรยากาศหนึ่ง เพราะเขาจะมีการแสดงบนเวที และมีตลาดขายของรอบ ๆ บริเวณวัด ก็สนุกไปอีกแบบนะคะ แล้วแต่ว่าใครชอบแบบไหน

อะฟังประวัติจบแล้ว ก็เริ่มทริปนี้กันเลย
เริ่มจาก สองแม่ลูกรอยพวงมาลัยดอกมะลิ แล้วก็เตรียมธูปเทียน ข้าวตอก ขันน้ำขมิ้นส้มบ่อย เอาใส่ตระกร้าหน้ารถ แล้วก็มุ่งตรงไปในเมือง......ด้วยความที่ไม่ได้มาเส้นนี้นาน ก็พาแม่หลงทางไปอีกเส้นหนึ่ง แต่ก็วนกลัวมาถึงวันจนได้ 555 ได้รับพร(เสียงบ่น) จากท่านแม่นิดหน่อยว่า แหมเกิดในเมืองเชียงใหม่แท้ ๆ ยังพาแม่หลง อ้าวววววว ก็ความผิดใครหละเนี้ย ตัวเองผิดยังไม่รู้ตัว(นั่นโยนความผิดให้แม่อีก) ก็แม่ไม่ใช่เหรอที่อบพยบจากตัวเมืองไปอยู่อำเภอสารภีหนะ แหมปกติเราเป้นเด็กเมืองนะ แต่ตอนนี้เป็นชาวบ้านนอกก็เพราะแม่นั้นแหละ 555

เข้าเรื่อง ๆ กันก่อน เดี๋ยวจ้าไปกันใหญ่ อิอิ พอมาถึงหน้าวัน ก็มีร้านขายดอกไม้ธูปเทียนเยอะมาก เขาขายชุดละ 20 ก็เราเอามาจากบ้านแล้วไม่ง้อหรอก อิอิ

ท่านแม่ก็เดินนำหน้า ไปไหว้พระพุทธรูปที่เขานำมาตั้งไว้บริเวณด้านหน้าวิหาร เราก็มองตามว่าแม่จะทำยังไง จะได้ทำตาม อิอิ ก็แหมมันไม่ได้เข้าวัดบ่อย ๆ มันก็ลืมกันไปบ้าง เม่เขาก็จุดธุป จุดเทียน แล้วก็นั่งภาวนพรึมพร่ำ ๆ ดูท่านั่งแกซะก่อน อิอิ สาว(เหลือ)น้อยมาในชุดสีม่วง


เสร็จแล้วแกก็เอาธุปเอาเทียนไปปักตรงที่เขาเตรียมไว้ ....นำพวงดอกมะลิทไปคล้องที่พระพุทธรูป...เอาน้ำขมิ้นส้มป่อยไปรดที่ตัวองค์พระ อะ เราก็ทำตามซิทีนี้ อิอิ ไม่เห็นจ้ายาก......แต่คงมีหลายคนคิดว่าแล้ว จขบ. อธิฐานว่าอะไรบ้าง...ความลับ ไม่บอก 555


พอเสร็จ แกก็เดินนำหน้าเข้าไปในตัววิหารทันที่ เดินปร๋อเลย ไหนแม่บ่นว่าปวดขา พอได้มาทำบุญหละก็หายเลยเชียวนะ


พอเข้าไปในตัววิหาร อะเกิดความเปลี่ยนแปลงจากปีที่แล้วแหะ


เพราะปีที่แล้วก็มา...เห็นเขากำลังบูรณะ ตอนนี้เสร็จแล้ว สวยมาก ๆ เลยเข้ามาถึงท่านแม่ก็ครงไปหน้าพระประธานเลย เราสองคนก็ไว้พระขอพร


ดูจากเสาร์ เพดาน และฝาผนัง ได้รับการบูรณะให้สวยงาม


พอไหว้พระเสร็จ คราวนี้ก็มาถึงการใส่บาตร 108 คือการนำเอาเหรียญสลึง ที่เราต้องแลก(เขามีจุดให้แลก ถ้วยละ 20 บาท) แล้วก็เอามาใส่ในบาตร เวลาเหรียญกระทบกันในบาตร มันช่างเป้นเสียงที่คุ้นเลยจริง ๆ เพราะตอนเด็ก ๆ เคยมาและชอบมากที่ได้ใส่เหรียญแบบนี้


แม่กำลังจะเดินไปแลกเหรียญ อะ....รีบเรียกท่านแม่ไว้ แม่ไม่ต้อง น้องเตรียมมา อิอิ ว่าแล้วก็ดึงเอาเหรียฯสลึงที่เก็บสะสมไว้เวลที่ได้รับทอนจากห้าง เป็นกระปุ๊กเลย แล้วเราสองแม่ลูกก็แยกย้าย ต่างคนต่างโยน เป็ก เป็ก เป็ก เป็นจังหวัด ดูแม่มีความสุขนะ


ออกจากวิหาร เราก็ตรงไปที่เสาร์หลักเมือง ที่บริเวณด้านหน้าของวิหาร


เริ่มใส่ขันดอก แม่เดินไปทางไหน เราก็เดินตามไปทางนั้น อิอิ






ใส่จนครบแล้ว เราก็พากันเดินไปด้านหลัง ซึ่งเป้นที่ตั้งของ เจดีหลวง อะว่าแล้วก็เอาประวัตติมาให้อ่านกันสักกะหน่อย

ประวัติ[1] ข้อมูลจาก วิกิ พี เดีย


จุลศักราช 289 (พ.ศ. 1874) พระเจ้าแสนภู โปรดให้สร้างเมืองเชียงแสน และต่อมาอีก 4 ปีทรงสร้างมหาวิหารขึ้นในท่ามกลางเมืองเชียงแสน [2] คือวัดเจดีย์หลวงองค์ที่ 1 ซึ่งอยู่ในวัดพระเจ้าตนหลวง เมืองเชียงแสน สมัยพระเจ้าแสนเมืองมาซึ่งเป็นโอรสของพระเจ้ากือนา ขณะที่มีพระชนมมายุ 39 ปี พระองค์โปรดให้สร้างพระเจดีย์หลวงกลางเมืองเชียงใหม่ แต่ยังไม่ทันแล้วเสร็จดีก็ทรงสวรรคต พระราชินีผู้เป็นอัครมเหสีของพระองค์ ได้โปรดให้ทำยอดพระธาตุเจดีย์หลวงจนแล้วเสร็จ

ปี พ.ศ. 2055 พระราชา (พระเมืองแก้ว) พร้อมด้วยชาวเมืองทั้งหลาย เอาเงินมาทำกำแพงล้อมพระธาตุเจดีย์หลวง 3 ชั้นได้เงิน 254 กิโลกรัม จากนั้นจึงได้เอาเงินมาแลกเป็นทองคำจำนวน 30 กิโลกรัม แล้วแผ่เป็นแผ่นทึบหุ้มองค์พระธาตุเจดีย์หลวง เมื่อรวมกับทองคำที่หุ้มองค์พระเจดีย์หลวงอยู่เดิม ได้น้ำหนักทองคำถึง 2,382.517 กิโลกรัม

ประมาณ พ.ศ. 2088 สมัยพระนางจิระประภามหาเทวี ได้เกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในเชียงใหม่ จึงทำให้ยอดพระเจดีย์หลวงหักพังทลายลงมา หลังจากนั้นพระเจดีย์หลวงจึงถูกทิ้งให้ร้างมานานกว่า 400 ปี กระทั่งปี พ.ศ. 2423 พระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 ได้รื้อพระวิหารหลังเก่าและสร้างวิหารหลวงขึ้นใหม่ด้วยไม้ทั้งหลัง

ช่วงปี พ.ศ. 2471-2481 สมัยพลตรีเจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์สุดท้าย ถือได้ว่าเป็นทศวรรษแห่งการบูรณะครั้งสำคัญของวัดพระเจดีย์หลวง ได้มีการรื้อถอนสิ่งปรักหักพัง แผ้วถางป่าที่ขึ้นปกคุลมโบราณสถานต่างๆ ออก แล้วสร้างเสริมเสนาสนขึ้นใหม่ให้เป็นวัดสมบูรณ์แบบในเวลาต่อมา

พระเจดีย์หลวง ได้รับการบูรณะปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่โดยกรมศิลปากร เมื่อวันที่ 4 มิถุนายน 2533 ใช้งบประมาณในการบูรณะถึง 35 ล้านบาท แล้วเสร็จเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2535

แต่เดิมวัดเจดีย์หลวง ชื่อ “โชติการามวิหาร” แปลว่า พระอารามที่มีแต่ความรุ่งเรืองสว่างไสว เนื่องจากเป็นสถานที่บรรจุพระเกศาธาตุ และพระธาตุขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มีเรื่องเล่าต่อกันมาว่า ในกาลครั้งหนึ่ง เมื่อพระเจ้าอโศกมหาราช ส่งสมณะทูต 8 รูป ภายใต้การนำพระโสณะ และ พระอุตตะระ เข้ามาเผยแพร่พระพุทธศาสนาในเขตสุวรรณภูมิ รวมทั้งภูมิภาคนี้ด้วย ได้นำเอาพระบรมธาตุมาบรรจุไว้ในองค์เจดีย์องค์เล็กสูง 3 ศอก ที่สร้างขึ้น ณ บริเวณอันเป็นที่ตั้งของพระธาตุเจดีย์หลวงในปัจจุบัน ในเวลานั้นมีมีชายผู้หนึ่ง อายุ 120 ปี มีใจเลื่อมใส ได้แก้เอาผ้าห่มชุบน้ำมันจุดบูชา และได้ทำนายว่า ต่อไปในภายภาคหน้า ตรงนี้จะเป็นอารามใหญ่ชื่อโชติการาม พวกลัวะทั้งหลายเอาข้าวของบูชาพระธาตุพระพุทธเจ้า จึงก่อเจดีย์หลังหนึ่งสูง 3 ศอกไว้เป็นที่สักการบูชา

นอกจากนี้ยังมีความหมายอีกนัยหนึ่งของคำว่า “โชติการาม” คือ เวลาที่มีการจุดประทีปโคมไฟไปประดับบูชาองค์พระธาตุเจดีย์หลวง จะปรากฏจะปรากฏแสงสีสว่างไสว มองเห็นองค์พระเจดีย์คล้ายเชิงเทียนที่มีเปลวไฟลุกโชติช่วงสว่างไสว ดูแล้วมีความงดงามยิ่งนัก สามารถมองเห็นได้แต่ไกล

ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น “วัดเจดีย์หลวง” เนื่องจากในภาษาเหนือ หรือคำเมือง หลวงแปลว่า “ใหญ่” หมายถึง พระธาตุเจดีย์ที่มีขนาดใหญ่♣ป๊อกเด้ง

[แก้] พระธาตุเจดีย์หลวง
พระธาตุเจดีย์หลวงนั้นถือว่าเป็นพระธาตุที่มีความสูงที่สุดในภาคเหนือ หรือล้านนา คือ สูงประมาณ 80 เมตร เมตร ฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้างประมาณด้านละ 60 เมตร ถูกสร้างขึ้นในช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ 20 ถือว่าเป็นเจดีย์ที่มีความสำคัญที่สุดของเมืองเชียงใหม่

พระธาตุเจดีย์หลวงนั้นถูกสร้างขึ้นในในรัชสมัยพญาแสนเมืองมา (พ.ศ. 1928 - 1945) กษัตริย์องค์ที่ 7 แห่งราชวงศ์มังราย ซึงเป็นกษัตริย์ที่ปกครองเมืองเชียงใหม่ในขณะนั้น สร้างขึ้นเพื่ออุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้พญากือนา พระราชบิดา ซึ่งมีตำนานเล่ามาว่า พญากือนาซึ่งได้สวรรคตไปแล้ว ได้ปรากฏตัวแก่พ่อค้าชาวเชียงใหม่ที่เดินทางไปค้าขายที่พม่า ให้มาบอกว่าแก่พญาแสนเมืองมาผู้เป็นโอรสว่า ให้สร้างเจดีย์ไว้ท่ามกลางเวียง ให้สูงใหญ่พอให้คนที่อยู่ไกล 2000 วา สามารถมองเห็นได้ แล้วอุทิศบุญกุศลเหล่านนี้ให้แก่พญากือนา เพื่อให้พญากือนานั้นสามารถไปเกิดในเทวโลกได้ แต่พญาแสนเมืองมาเสด็จสวรรคตเสียก่อน พระนางเจ้าติโลกจุฑาราชเทวีผู้เป็นมเหสีได้สืบทอด เจตนารมณ์สร้างต่อ จนเสร็จในรัชสมัยพญาสามฝั่งแกน ใช้เวลาสร้าง 5 ปี

ต่อมาได้มีการปฏิสังขรณ์ในสมัยพญาติโลกราช (พ.ศ. 1984 - 2030) พระองค์โปรดให้หมื่นด้ามพร้าคต นายช่างใหญ่ทำการปฏิสังขรณ์ โดยมีพระมหาสวามีสัทธัมกิติ เจ้าอาวาสองค์ที่ 7 ของวัดโชติการาม (วัดเจย์หลวง) เป็นกำลังสำคัญในการควบคุมดูแล และประสานงาน การปฏิรูปและก่อสร้างครั้งนี้ได้สร้างขยายเจดีย์ให้ใหญ่กว่าเดิม ใช้เวลาในการก่อสร้าง 3 ปี จึงแล้วเสร็จ

ในสมัยมหาเทวีจิรประภา รัชกาลที่ 15 แห่งราชวงศ์มังราย เกิดพายุฝนตกหนัก แผ่นดินไหว พระมหาเจดีย์หลวงได้พังทลายลงมาเหลือเพียงครึ่งองค์ จากนั้นก็ถูกปล่อยทิ้งร้างไปนานกว่า 4 ศตวรรษ พระมหาเจดีย์หลวงที่เห็นปัจจุบันกรมศิลปกรเพิ่งจะ บูรณปฏิสังขรณ์เสร็จไปเมื่อ พ.ศ. 2535

[แก้] เจดีย์หลวงตามคติความเชื่อเรื่องจักรวาลวิทยาของชาวลัวะ
คติความเชื่อเรื่องจักรวาลวิทยา ในยุคแรกใช้อินทขีลเป็นสัญลักษณ์สะท้อนความเชื่อดั้งเดิมของชาวลัวะซึ่งได้ผสมผสานกับความเชื่อของพราหมณ์ ในระยะต่อมาเมื่อพระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองขึ้นมาก ได้ใช้พระธาตุเจดีย์หลวงเป็นสัญลักษณ์ของศูนย์กลางจักรวาล คตินี้เห็นได้ชัดจากการสร้างเจดีย์หลวงให้สูงใหญ่ ตั้งอยู่กลางใจกลางเมือง เช่นเดียวกับเขาพระสุเมรุ ซึ่งเป็นศูนย์กลางจักรวาล

ปัจจุบันบริเวณวัดเจดีย์หลวงกลางเมืองเชียงใหม่ มีสิ่งสักกาละหลากหลายได้แก่ เจดีย์หลวง อินทขีล ต้นยาง กุมภัณฑ์ พระฤๅษี ซึ่งสะท้อนพัฒนาการคติจักรวาลได้ปรับเปลี่ยนไปตามสถานการณ์ที่แวดล้อมของเมือง

คติเจดีย์หลวงในฐานะศูนย์กลางจักรวาล ปรากฏในคัมภีร์มหาทักษาเมือง กล่าวถึง การสร้างวัดสำคัญในเมืองเชียงใหม่ 9 แห่ง โดยกำหนดให้สอดคล้องกับชัยภูมิ และความเชื่อเรื่องทิศทั้ง 4 และทิศเฉียงอีก 4 เป็น 8 เมื่อทิศทั้ง 8 มาบรรจบกัน เกิดจุดศูนย์กลางรวมกันเป็น 9 ถือเป็นเลขมงคล ตำแหน่งจุดศูนย์กลางเมือง เป็นสะดือเมือง กำหนดให้เป็นเกตุเมืองตรงกับวัดเจดีย์หลวง วัดทั้ง 8 แห่งที่สร้างตามทักษาเมือง คือ[3]

บริวารเมือง ทิศตะวันตก (ทิศปัจฉิม) วัดสวนดอก
อายุเมือง ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ (ทิศพายัพ) วัดเจ็ดยอด
เดชเมือง ทิศเหนือ (ทิศอุดร) วัดเชียงยืน
ศรีเมือง ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ (ทิศอีสาน) วัดชัยศรีภูมิ
มูลเมือง ทิศวะวันออก (ทิศบูรพา) วัดบุพพาราม
อุตสาหเมือง ทิศตะวันออกเฉียงใต้ (ทิศอาคเนย์) วัดชัยมงคล
มนตรีเมือง ทิศใต้ (ทิศทักษิณ) วัดนันทาราม
กาลกิณีเมือง ทิศตะวันตกเฉียงใต้ (ทิศหรดี) วัดตโปทาราม

ระหว่างทางที่เดินไป ก็แวะทำบุญ ซื้อกระเบื้องมุงหลังคาซะหน่อย เขียนชื่อเราสองแม่ลูก อิอิ


พอถึงบริเวณหน้าเจดีย์ ท่านแม่ก็เกิดอาการอย่างที่เห็น เดาเอาว่าน่าจะคิดว่า สูงแต้ ๆ นาเจ้า






หลังจากไปไหว้พระที่บริเวณเชิงบันไดของเจดีย์แล้ว นั่งพักแล่ว ก็พากันกลับบ้านด้วยจิตใจที่อิ่มบุญ............*-*

Create Date : 14 พฤษภาคม 2553 Last Update : 14 พฤษภาคม 2553 11:53:28 น. Counter : 1565 Pageviews.		89 comments
Share Tweet