สันดานใดเปรียบ

 เรื่องสันดานสัตว์เดรัจฉาน

สัตว์เดรัจฉาน เช่น สุนัข แมว เป็นต้น
นักปราชญ์ ท่านกล่าวว่า จิตสันดานของมัน อุตฺตานะ ตื้น อุชุ ตรง
คือ กิริยาท่าทีที่มันแสดงออกให้เราเห็น ย่อมตรงกับใจของมัน
กำหนดรู้ได้ง่ายไม่ลึกซึ้งเท่าไรนัก
ถ้าคราวใดใจของมันดี ก็แสดงกิริยาท่าทีดีออกมาให้เราเห็น
ประกาศความเป็นมิตร สนิทสนม
ถ้าคราวใดใจของมันไม่ดี ก็แสดงกิริยาท่าทีไม่ดีออกมาให้เราเห็น
ประกาศความเป็นศัตรู ไม่ขอสนิทสนมด้วย
พิจารณาแล้วเห็นเป็นจริงตามที่นักปราชญ์ท่านกล่าว
ความเป็นคนจิตใจซื่อตรง เป็นคุณสมบัติที่ดีสำคัญประการหนึ่ง
ในหมู่มนุษย์เรา ย่อมต้องการคุณสมบัติข้อนี้กันทั่วๆไป
คนซื่อตรงย่อมเป็นที่นิยมนับถือบูชาของมหาชน
แม้พระสงฆ์ศิษย์สาวกของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นที่เคารพนับถือของพุทธมามกชน
ผู้ถือพระพุทธศาสนาทั่วไป พระสงฆ์นั้นต้องประกอบด้วยคุณสมบัติข้อนี้ด้วย
จึงจัดว่าเป็นคนที่ควรเคารพบูชาอย่างสูงได้
ปรากฏเป็นบทสังฆคุณในหมวดสังฆคุณว่า
อุชุปฏิปนฺโน แปลว่า ปฏิบัติตรงๆ โดยอธิบายว่า
พระสงฆ์นั้นประพฤติตรงๆ ทำตรง พูดตรง ไม่มีเล่ห์เหลี่ยม ไม่มีการหลอกลวง
ตรงตามความจริง ณ. ภายในจิตใจ ดังนี้
เห็นได้ว่า คุณสมบัติข้อนี้ยกเชิดขึ้นไว้เป็นชั้นสูง นิยมกันทั่วๆไปในหมู่มนุษย์
แต่คนที่ทรงคุณสมบัติดังว่านี้ รู้สึกว่าหาได้ยากจริงๆในหมู่มนุษย์
น่าน้อยใจเหลือเกินที่กลับไปหาได้ง่ายอยู่ในพวกสุนัขเป็นสัตว์เดรัจฉาน
คนที่ได้คุณสมบัติคือความซื่อตรงนี้ ย่อมมีเกียรติสูงเป็นที่เคารพบูชาของมวลมนุษย์
แต่สุนัขซื่อตรงไม่มีเกียรติอะไรเลย ไม่มีใครพูดถึง กลับทับถมสุนัขว่าเป็นสัตว์เลวต่ำ
ถ้าใครคนใดคนหนึ่งคนใดไปพูดเทียบเปรียบกับสุนัขแล้ว
คนที่ถูกเหยียดหยามนั้นโกรธเป็นฟืนเป็นไฟไปทีเดียว
เพราะถือว่าสุนัขเลวต่ำเสียเกียรติอย่างร้ายแรงที่สุด โดยประการดังนี้
จงไว้วางใจในสุนัขดีกว่าไว้วางใจคน

อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน อย่าจนใจเอง อย่าเกรงใจคนโกง

ยิ้มเอย ยิ้มย่อง
ยิ้มเป็นช่อง ไมตรี มิให้หมาง
สุนัขหลู่ หูริก กระดิกหาง
มันบอกทาง ไมตรี ไม่มีภัย
แต่คนยิ้ม อย่าปลง หลงเชื่อหมด
เพราะคนคต ไม่ตรง จงมีไหว
นอกใส ใจขุ่น ฉุนภายใน
อย่าไว้ใจ เชื่อใจ สุนัขเอยฯ


“สเตสุ ชายเต สูโร สหสฺเสสุ จ ปณฺฑิโต วากยํ สตสหสฺเสสุ จาโค ภวติ วา นวา”
ภาษิตนี้แปลว่า
ในจำนวนคนร้อยคนจะหาคนกล้าได้เพียงหนึ่งคนเท่านั้น
ในจำนวนคนพันคนจะหาบัณฑิตได้เพียงหนึ่งคนเท่านั้น
ในจำนวนคนแสนคนจะหาคนซื่อตรงคงตามคำพูดได้ก็เพียงหนึ่งคนเท่านั้น
แต่คนที่จะเสียสละสิทธิของตนเพื่อประโยชน์คนอื่นในจำนวนคนแสนคนนั้น
หรือยิ่งกว่านั้น จะมีหรือไม่ข้อนี้ยังสงสัยใจอยู่


จำนวนน้อย ร้อยคน ถ้าค้นหา
พบคนกล้า เพียงหนึ่ง พึงประสงค์
จำนวนคน หนึ่งพัน ครั้นตกลง
จะจำนง หาปราชญ์ ชาติปัญญา

ต้องเที่ยวด้น ค้นตัว จนทั่วจบ
ถ้าจะพบ ก็หนึ่งคน เป็นผลหา
จำนวนคน หนึ่งแสน ถ้าแม้นว่า
จะท้าหา คนตรง ที่คงคำ

หากจะได้ ก็หนึ่ง ไม่ถึงสอง
หาไม่คล่อง ดอกหนอ เป็นข้อขำ
ถ้าจะค้น หาคน ที่ใจป้ำ
กลับจะซ้ำ ยากเกิน ต้องเมินหน้า

คือคนที่ ยินยอม พร้อมสละ
เป็นใจพระ เลิศมนุษย์ สุดจะหา
ยอมสละ สิทธิ์ตน เป็นคนกล้า
มีศรัทธา แรงจัด ตัดเยื่อใย

ในจำนวน หนึ่งแสน หรือแสนกว่า
คนเช่นว่า มีได้ หรือไฉน
จะมีหรือ หาไม่ ไม่ไว้ใจ
ยังสงสัย อยู่ดอก ไม่บอกเอยฯ
------- เปมงฺกโร ภิกฺขุ --------

Create Date : 17 มกราคม 2554		0 comments
Last Update : 17 มกราคม 2554 9:40:57 น.
Counter : 329 Pageviews.
Share Tweet