เทววิทยาแนวพุทธ (Buddhist Theology/Divinity)
Sunday,June 4, 2017
13:56
ก. เทวธรรม (Devadhamma) divine virtue; the virtues that make divine, i.e. moral shame and dread.
ข. เทพ 3 (เทพเจ้า, เทวดา Deva: gods; divine beings)
1. สมมติเทพ (เทวดาโดยสมมติ ได้แก่ พระราชา พระเทวี และพระราชกุมาร Sammatideva: gods by convention)
2. อุปปัตติเทพ (เทวดาโดยกำเนิด ได้แก่ เทวดาในกามาวจรสวรรค์ และพรหมทั้งหลาย เป็นต้น Upapatti-deva: gods by rebirth)
3. วิสุทธิเทพ (เทวดาโดยความบริสุทธิ์ ได้แก่ พระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระอรหันต์ทั้งหลาย Visuddhi-deva: gods by purification)
Nd2173; KhA.123. ขุ.จู.30/214/112; ขุทฺทก.อ.135.
พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม โดย สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ปยุตฺตเถร)
ค. แท้จริงแล้ว เทวธรรม นั้นก็ได้แก่ หิริ และโอตตัปปะ (ความระอายและเกรงกลัวต่อบาป - อกุศลทั้งปวง) นั่นเอง ที่เป็นคุณธรรมสำคัญในระดับอธิศีลสิกขา คือ เป็นศีลในองค์มรรคโดยตรง อันจะอำนวยประโยชนสุขแก่ผู้ปฏิบัติน้อมเข้ามาไว้ในตน (โอปนยิโก) ให้บรรลุถึง อริยมรรค อริยผล และพระนิพพาน