ผมให้ของขวัญปีใหม่ตัวเองด้วย (การอ่าน) นิยายโปรตุเกสเรื่อง Jerusalem ของ Gonçalo M. Tavares ฉบับแปลเป็นภาษาอังกฤษโดย Anna Kushner (2009) ทั้ง ๆ ที่ตอนซื้อมาผมเองก็ไม่แน่ใจว่าจะชื่นชอบกับเรื่องแนวนี้มั้ย แต่ก็ทนต่อคำยั่วเย้าของ Saramago บนปกหน้าไม่ไหว "Tavares has no right to be writing so well at the age of 35. One feels like punching him!" เทคนิคการเล่าเรื่องโดยหั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ แล้วนำมาเรียงไม่ลำดับเวลาดูเข้ากันดีและได้ผลกับหนังสือเล่มนี้ครับ ผมมั่นใจว่าคงหยุดอ่านตั้งแต่ก่อนครึ่งเรื่องถ้าแกไม่เล่นมุกนี้ เพราะถึงแม้ภาพที่วาดด้วยภาษาจะรุนแรง ชัดเจน ตรงไปตรงมา ฟัดคนอ่านอยู่หมัด แต่ก็น่าเบื่อ การหั่นสลับลำดับชดเชยความน่าเบื่อดังกล่าวได้พอดิบพอดี พอแกหั่นเป็นชิ้น แต่ละชิ้นเป็นเหมือน movement หลาย movement ของ symphony ขนาดใหญ่ Jerusalem มีทำนองหลักคือเหตุการณ์ของเช้าตรู่ระหว่างตี 3 ถึงก่อนโบสถ์เปิดให้บริการในวันที่ 29 พ.ค. ไม่ระบุปี ตัวละครไม่ว่าจะเป็น Mylia, Ernst, Hinnerk, Hanna, Theodor และ Gomperz เหมือนคนที่เราจะจับต้องได้จากโลกใบนี้ แต่ก็ถูกลงแปรงใส่สีเหมือนภาพวาดของเบคอน ทำนองรองจะค่อย ๆ แต่งแต้มรายละเอียดภูมิหลังและความเป็นมาของตัวละครเหล่านั้นก่อนที่จะมาถึงเช้าวันเกิดเหตุ Mylia เธอตระหนักถึงแก่นของชีวิตคือความเจ็บปวดและต้องการที่พึ่งทางจิตวิญญาณ ออกจากห้องพักไปยังโบสถ์ตอนตี 3 (แน่นอน โบสถ์ปิด) ณ เวลาไล่เลี่ยกันนั้นสามีเก่าของเธอชื่อ Theodor ผู้เป็นหมอมีการศึกษาออกไปหาโสเภณีบำบัดความใคร่ซึ่งได้แก่ Hanna นางพบว่าเงินทองหาสำคัญไม่ จึงใช้จ่ายด้วยการเลี้ยงดู Hinnerk ชายทหารผ่านศึกผู้เป็นที่หวาดกลัวของเด็ก ๆ ด้วยดูเหมือนฆาตกรฆ่าคน ซึ่งเช้าวันนั้นเขากลับช่วยเหลือ Mylia กับ Ernst (ชู้รักที่พบกันในโรงพยาบาลบ้า) ก่อนหน้านั้น Ernst กำลังใคร่ครวญว่าจะทิ้งร่างของตัวเองออกมานอกหน้าต่างอาคารพักอาศัยดีหรือไม่ ตัวละครโยงใยกันอย่างเจ็บแสบ และจบอย่างเจ็บแสบด้วยการค้นพบสัจธรรมของ Mylia ว่าไม่มีความเจ็บปวดใดยิ่งใหญ่เท่าความหิว
ชื่อสเปนก่อนจะมาแปลเป็นภาษาอังกฤษโดย Lucia Graves ในปีนี้ (2010) คือ El Principe de la Niebla (1993) คำว่า la Niebla แปลว่า หมอก, The Prince of Mist เป็นนิยายสำหรับวัยรุ่นผลงานเรื่องแรกของ Carlos Ruiz Zafon แม้จะได้ชื่อว่านิยายสำหรับ young adult แต่วัยไหนก็อ่านได้และอ่านดีครับ เรื่องของปิศาจ Dr Cain (หรือ prince of mist) ที่ล่อลวงคนด้วยการให้สิ่งที่ผู้นั้นปรารถนาแลกด้วยอะไรบางอย่างชวนขนหัวลุกที่จะตามมา ในปี 1943 หนุ่มน้อย MAX วัย 13 ขวบต้องย้ายบ้านออกจากเมืองติดตามครอบครัวหนีสงครามสู่หมู่บ้านชนบทติดชายหาดสวยงาม ที่นั่นเขาได้เพื่อนใหม่ Roland แทบจะทันที พร้อมกับปริศนาและความน่ากลัวที่หนุนเนืองมาไม่ขาดสาย MAX พบฟิล์มภาพยนตร์เก่า (เอ่อ จริง ๆ แล้วพ่อของ MAX พบนะครับ) ของ Jacob ลูกชายเจ้าของบ้านหลังนี้คนก่อนซึ่งมีข่าวลือว่าจมน้ำเสียชีวิต พบรูปปั้นแปลกประหลาดในสวนรกร้างหลังบ้าน Alicia พี่สาวของ MAX ฝันเห็นตัวตลก Irina น้องสาวของ MAX ถูกหลอกจนช็อค ความลับอะไรกันที่ซุกซ่อนอยู่เบื้องหลัง ... Zafon เขียนสนุกครับ วางไม่ลง เรื่องราวของเวทมนต์ที่ผู้อ่านเหมือนต้องมนต์ มีความโรแมนติกและมิตรภาพของวัยเยาว์ มีโศกนาฏกรรม
"... Because I don't really know what the truth is. No one ever will, I suppose. Nine of us now seem to feel that the defendant is innocent, but we're just gambling on probabilities. We may be wrong. We may be trying to return a guilty man to the community. No one can really know. But we have a reasonable doubt, and this is a safeguard that has enormous value in our system. No jury can declare a man guilty unless it's true. We nine can't understand how you three are still so sure. Maybe you can tell us."