| | วันที่ 20 พฤศจิกายน 2532 ที่เพิ่งผ่านพ้นไปนี้เป็นอีกวันหนึ่งที่มีความสำคัญต่อคำว่า สิทธิเด็ก เมื่ออนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก (Convention on the Rights of the Child : CRC) ได้ประกาศขึ้น และมีผลบังคับในเวลาต่อมา (เมื่อวันที่ 2 กันยายน 2533) ปัจจุบัน อนุสัญญาฉบับนี้มีภาคีสมาชิกถึง 195 ประเทศแล้ว (เหลือเพียงโซมาเลีย และสหรัฐอเมริกา ที่ยังไม่ได้เข้าเป็นภาคีสมาชิก) โดยประเทศไทยได้เข้าร่วมเป็นภาคีสมาชิกอนุสัญญานี้เมื่อวันที่ 27 มีนาคม 2535 และมีผลบังคับใช้กับประเทศไทยในฐานะเป็นกฎหมายระหว่างประเทศเมื่อวันที่ 26 เมษายน 2535 เกริ่นมาเสียเนิ่นนาน ไม่ได้ต้องการจะทำแบบทดสอบวิชาสังคมศึกษากับท่านผู้อ่านค่ะ แต่ในโอกาสที่เราได้ก้าวผ่านวันสำคัญเกี่ยวกับสิทธิเด็กไป เราก็น่าจะกลับมาย้อนทบทวนถึงสิทธิเด็กกันอย่างจริงจังอีกครั้งหนึ่ง เพื่อจะได้ย้ำเตือนกับตัวเองว่า วันนี้เราได้ทำสิ่งที่เหมาะสม และสอดคล้องกับอนุสัญญาฉบับนี้กันบ้างแล้วหรือยัง ทั้งนี้ เด็กพึงได้รับสิทธิพื้นฐาน 4 ประการจากอนุสัญญาฯ ฉบับนี้ ได้แก่ 1.สิทธิในการมีชีวิต สิทธิในการมีชีวิตและการอยู่รอดคือสิทธิของเด็กที่คลอดออกมาแล้วจะต้องมีชีวิตอยู่รอดอย่างปลอดภัย อนุสัญญาฯ กำหนดว่ารัฐภาคีจะต้องรับรองว่าเด็กทุกคนมีสิทธิที่จะมีชีวิตติดตัวมาตั้งแต่เกิด และต้องประกันอย่างเต็มที่เท่าที่จะทำได้ให้มีการอยู่รอดและพัฒนาของเด็ก 2.สิทธิที่จะได้รับการปกป้องคุ้มครอง เป็นสิทธิที่เด็กได้รับปกป้องคุ้มครองจากการทารุณกรรมทุกรูปแบบ เช่น การทารุณกรรมทางร่างกาย จิตใจ และทางเพศ ซึ่งรวมถึงการล่วงละเมิดทางเพศ หรือการแสวงหาประโยชน์ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การค้าประเวณีเด็ก การขายเด็ก การนำเด็กไปใช้ขอทาน ไม่ว่าโดยบิดา มารดา หรือบุคคลอื่น เด็กที่ลี้ภัยจากอันตรายเข้ามาในประเทศของรัฐภาคีจะต้องได้รับการคุ้มครองและช่วยเหลือ เด็กพิการทั้งทางร่างกายและจิตใจมีสิทธิได้ใช้ชีวิตที่ดีอย่างมีศักดิ์ศรี และได้รับการส่งเสริมให้พึ่งพาตนเองได้ 3.สิทธิในด้านพัฒนาการ เด็กทุกคนจะได้รับสิทธิให้มีสภาพความเป็นอยู่ที่เหมาะสมกับพัฒนาการด้านร่างกาย จิตใจ สังคม รวมถึงความต้องการ ความพึงพอใจ และความสุขของเด็ก ได้แก่ การมีส่วนร่วมในกิจกรรมครอบครัว ของโรงเรียน และสังคมที่เด็กอยู่ได้อย่างมีความสุข ได้มีโอกาสเล่น พักผ่อน ได้รับข้อมูลข่าวสาร มีอิสระในการคิดและการแสดงออก ได้รับการกล่อมเกลาทางด้านจิตใจ ความรู้ ความคิดที่เหมาะสมกับวัย ที่สำคัญที่สุด เด็กทุกคนต้องได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐาน 12 ปี 4.สิทธิในการมีส่วนร่วม เป็นสิทธิที่ให้ความสำคัญกับการแสดงออกทั้งในด้านความคิดและการกระทำของเด็ก ในการเป็นส่วนหนึ่งของสังคมที่อาศัยอยู่ รวมทั้งสิทธิในการปกป้องเรียกร้องผลกระทบที่เกิดกับชีวิตความเป็นอยู่ของเด็ก ด้วยการอนุญาตให้เด็กได้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจในเรื่องต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับตนเองและสามารถแสดงความคิดเห็นโดยไม่กระทบสิทธิและเสรีภาพของบุคคลอื่น จะเห็นได้ว่า มาตรการต่างๆ และการคุ้มครองเด็กทั้ง 4 กลุ่มนี้ไม่ได้แยกจากกันโดยเด็ดขาด แต่มาตรการส่วนมากมีจุดมุ่งหมายในการคุ้มครองเด็กมากกว่า 1 ด้าน และส่งเสริมซึ่งกันและกัน รวมถึงคุ้มครองเด็กในด้านต่างๆ เพื่อไม่ให้อันตรายต่างๆ มาเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาของเด็ก และไม่ทำให้พัฒนาการของเด็กหยุดชะงัก แน่นอนว่า เด็กทุกคนที่เกิดมา ต้องการความรัก และความเอาใจใส่จากพ่อแม่และผู้ใหญ่ในสังคม ซึ่งน่าเสียใจที่เด็กบางคนต้องเผชิญกับการดูถูกเหยียดหยามเพียงเพราะมีเชื้อชาติ หรือสีผิว หรือมีฐานะแตกต่าง หรือบางคนก็น่าสงสารกว่านั้นเพราะต้องเผชิญกับการใช้ความรุนแรงรูปแบบต่างๆ มาตลอด 20 พฤศจิกายน อาจเป็นอีกหนึ่งวันที่ผ่านไปแล้ว หากแต่ความหมายและความสำคัญของ สิทธิเด็ก ที่ได้กล่าวไปในข้างต้นอาจสามารถกระตุกให้ผู้ใหญ่หลายคนได้ฉุกคิด และกลับมาทบทวนถึงบทบาทของตนเองอีกครั้งว่า วันนี้คุณให้ความสำคัญ และเข้าใจใน สิทธิของเด็ก ได้ดีพอแล้วหรือยัง
|