ในโอกาสที่สมเด็จพระบรมราชินีนาถ ได้โดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช เสด็จยุโรปและดินแดนอเมริกาอย่างเป็นทางการ เมื่อสมัยพุทธศักราช ๒๕๐๓ โดยได้มีการมีพระราชดำริไว้ว่า เห็นสมควรเป็นอย่างยิ่งที่จะทำการออกแบบการแต่งกายชุดประจำชาติของไทยให้เป็นไปตามวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามของไทย จึงรับสั่ง ให้มีการศึกษา ค้นคว้าเรื่องเครื่องนุ่งห่มในยุคสมัยต่างๆ ทั้งจากรูปภาพเก่าๆ และทำการปรึกษาผู้ชำนาญทางในอดีต โดยว่าจะให้เปลี่ยนแปลงบางจุดให้เหมาะกับ กาลสมัย สร้างออกมาในรูปแบบที่หลากหลาย และได้ฉลองพระองค์สำหรับเป็นแบบอย่าง และยังได้ พระราชทานให้คนอื่นๆแต่งกายและเผยเพร่ออกไปเป็นวงกว้างยิ่งขึ้น เรียกกันโดยปกติว่า "ชุดไทยพระราชนิยม"

ชุดไทยสมัยนิยม


ชุดไทยบรมพิมาน

ประกอบไปด้วยเสื้อทรงเข้ารูป แขนกระบอก คอเสื้อตั้งติดคอ ผ่ากลางหลัง อาจจะเย็บติดกับผ้าถุงก็ได้ หรือ แยกเป็น คนละ ท่อน บนและล่างก็ได้เช่นกัน ส่วน ผ้านุ่ง ใช้ผ้าซิ่น ไหมยกด้วยดิ้นสีทอง ตัดแบบหน้านาง มีชายพก ไว้ใช้แต่งใน งาน ราชพิธี หรือ ในงานแบบเต็มยศ หรือ ครึ่งยศ เช่น งานฉลอง งานแต่ง พิธีหลั่ง น้ำ พระ พุทธมนต์

ชุดไทยบรมพิมาน นับเป็นพิธีตอนค่ำที่ใช้เข็มขัดไทย ใช้ผ้าไหมลายยกดอกหรือยกทองมีเชิงหรือยกทั้งตัวก็ได้ ตัวเสื้อและผ้าซิ่นตัดแบบติดกัน ซึ่นมีจีบข้างหน้าและมีชายพก ใช้เข็มขัดไทยโบราณคาดตัวเสื้อแขนยาว คอกลม มีขอบตั้ง ผ่ากลางหลัง หรือด้านหน้าก็ได้ ผ้าจีบยาวจรดข้อเท้า แบบนี้เหมาะกับผู้มีรูปร่างสูงบาง สำหรับใช้ในงานทั้งแบบเต็มยศและครึ่งยศ เช่นงานอุทยานสโมสรหรืองานพระราชทานเลี้ยงอาหารอย่างเป็นทางการในคืนอากาศเย็น ใช้เครื่องประดับสวยงามไม่มากเกินไปผู้แต่งประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์


ชุดไทยจักรี

จะประกอบด้วยเสื้อตัวในไม่มีแขน ไม่มีคอ ห่มทับด้วยผ้าสไบ แบบมีชายเดียว ปักดิ้นทอง ชุดไทยจักรี เดิมจะไม่ปัก นุ่งทับด้วยผ้าถุงไหม ยกดิ้นสีทอง ตัดแบบหน้านาง มีชายพก คาดเข็มขัดแบบไทย เครื่องประดับ สร้อยคอ รัดแขน สร้อยข้อมือ ไว้ใช้ แต่งในงาน เลี้ยงฉลองสมรส หรือ ราตรีสโมสรที่ไม่เป็นทางการ

ชุดไทยจักรี ถือว่าเป็นชุดไทยย้อนคุย ประกอบด้วยสไบเฉียง ใช้ผ้ายกมีเชิงหรือยกทั้งตัว ซึ่นมีจีบยกข้างหน้า มีชายพกใช้เข็มขัดแบบไทยคาด ส่วนท่อนบนเป็นสไบ จะเย็บให้ติดกับผ้าถุงเป็นท่อนเดียวกันหรือว่าจะมีสไบ ต่างหากก็ได้ เปิดบ่าข้างหนึ่ง ชายสไบเฉียง คลุมไหล่ ทิ้งชายไปด้านหลังยาวตามที่เห็นสมควร ความสวยงามอยู่ที่เนื้อผ้า การเย็บและรูปร่างของหญิงที่สวมใส่ ใช้เครื่องประดับได้งดงามสมโอกาสในเวลาค่ำคืน


ชุดไทยจักรพรรดิ

ซึ่นไหม ยกดิ้นสีทองมีเชิง สีทอง ตัดแบบ หน้านาง มี ชายพก ห่มด้วย สไบเฉียง ปัก ลูกปัด สีทอง เป็นเครื่อง แต่งกาย สตรี สูงศักดิ์ สมัย โบราณ ปัจจุบัน ใช้เป็นเครื่องแต่งกายชุดกลางคืนที่หรูหรา หรือ เจ้าสาว ใช้ใน งาน ฉลอง งานแต่ง ยามค่ำ เครื่อง ประดับ ที่ใช้ รัดเกล้า ต่างหู ฟสร้อยคอ สังวาลย์ สร้อยข้อมือ

ชุดไทยจักรพรรดิ คือ ชุดไทยห่มผ้าสไบ คล้ายไทยจักรี แต่ว่ามีลักษณะเป็นพิธีรีตรองมากกว่า ท่อนบนมีผ้าสไบเฉียงจีบรองผ้าสไบทึบ ปักเต็มยศบนผ้าสไบ ชั้นนอก ตกแต่งด้วยเครื่องประดับอย่างสวยงาม ใช้สวมในพระราชพิธีหรืองานพิธีต่าง ๆ ที่ยิ่งใหญ่ระดับชาติ






ชุดไทยดุสิต

ประกอบด้วยเสื้อ คอกลม กว้าง ไม่มีแขน เข้ารูป ปักแต่ง ลายไทย ด้วย ลูกปัด ใช้กับ ผ้าซิ่น ไหม ขึ้นลายด้วยดิ้นทอง ลาย ดอกพิกุล ตัดแบบ หน้านาง มี ชายพก ใช้ใน งาน ราตรี สโมสร หรือ เป็นชุด ฉลอง มงคลสมรส เครื่อง ประดับ ที่ใช้ ต่างหู สร้อยคอ แหวน

ชุดไทยดุสิต ถือว่าเป็น ชุดไทยคอกว้าง ไม่มีแขนใช้ในงานกลางคืนแทนชุดราตรีแบบตะวันตก ตัวเสื้ออาจปักหรือตกแต่งให้เหมาะสม กับงานกลางคืน ตัวเสื้ออาจเย็บติดหรือแยกคนละท่อนกับซึ่นก็ได้ ซึ่นใช้ผ้ายกเงินหรือทองจีบชายพก ผู้ใส่อาจใช้เครื่องประดับแบบไทยหรือตะวันตกตามควรแก่โอกาส

ชุดไทยศิวาลัย

เสื้อตัวในไม่มีแขน ไม่มีคอ ห่มทับด้วยสไบเฉียง แบบมีชายเดียว ทิ้งชายสไบเฉียง ยาวด้านหลังตามความเหมาะสม ปักด้วยลูกปัดทอง นุ่งทับด้วยผ้านุ่งไหม ยกดิ้นสีทอง ตัดแบบหน้านาง มีชายพก คาดเข็มขัดนาก เครื่องประดับ สร้อยคอ รัดแขน สร้อยข้อมือ เป็นเครื่องแต่งกาย ของสตรี บรรดาศักดิ์ ปัจจุบันใช้ในงาน เลี้ยงฉลอง พิธีหมั้นหมาย หรือเลี้ยงอาหารค่ำ

ชุดไทยศิวาลัย มีลักษณะเหมือนชุดไทยบรมพิมานแต่ว่า ห่มสไบ ปักทับเสื้ออีกชั้นหนึ่งใช้ในงานพระราชพิธี หรืองานพิธีเต็มยศเหมาะแก่การใช้แต่งช่วงที่มีอากาศเย็น

ชุดไทยประยุกต์

เป็นชุดที่ดัดแปลง มาจากชุดไทยจักรี ตัวเสื้อตัวใน ตัดแบบแขนนางชี จับเดรฟ ทิ้งชายยาว ตัวเสื้อติดกับ ซึ่นยกดอก ลายไทย ตัดแบบหน้านาง มีชายพก คาดเข็มขัดไทยโบราณ เครื่องประดับไม่มากเกินไป นิยมมาก ในงาน ราตรีสโมสร หรือ เลี้ยงฉลอง สมรส