Bloggang.com : crazypaph : 4. สืบสาน " ดนตรีไทย " ตอนที่ ๓

4. สืบสาน " ดนตรีไทย " ตอนที่ ๓

สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ : บทที่ ๒

สมัยรัชกาลที่ ๖

เป็นช่วงที่ " ดนตรีไทย " มีการปรับเปลี่ยนอย่างหลากหลายในเชิงรูปแบบ " การผสมผสาน " ทางวัฒนะธรรมหลายรูปแบบ กล่าวคือ

1. รูปแบบ " การผสมผสาน " ทางฝั่งตะวันออก

โดยการนำเอาเครื่องวงดนตรีของ " มอญ " มาผสมกับ " เครื่องวงปี่พาทย์ " ของ " สยาม " ซึ่งเรียกวงดนตรีผสมนี้ว่า " วงปี่พาทย์มอญ " รวมไปถึงการนำเอาเครื่องดนตรีของดินแดน ... ชวา หรือ อินโดนีเซีย ... คือ " อังกะลุง " มาดัดแปลงปรับปรุงให้มีเสียงครบทั้ง 7 เสียง ( เดิมมี 5 เสียง ) โดยถือเขย่าเล่นคนละ 2 เสียง ทำให้มีเอกลักษณ์การเล่นที่แตกต่างอย่างสิ้นเชิงจากชาวชวา โดยมี ... หลวงประดิษฐไพเราะ ( ศร ศิลปบรรเลง ) ... เป็นผู้ริเริ่ม

2. รูปแบบ " การผสมผสาน " ทางฝั่งตะวันตก

มีการนำ " ออร์แกน ( Organ ) และ เครื่องสาย " จากฝั่งตะวันตกเข้ามาร่วมบรรเลง เกิดเป็น " วงเครื่องสายผสม " รวมไปถึงการก่อตั้ง ... วงโยธวาธิต, แตรวง, และวงของเอกชน ... ขึ้นมา ซึ่งรวมไปถึง ... วงเครื่องสายฝรั่งในหน่วยราชการ ...

สมัยรัชกาลที่ ๗

ครั้นการ " ดนตรีไทย " สู่จุดสูงสุดในทางด้านต่างๆ จากผลสืบเนื่องมาจากระยะเวลาที่ผ่าน และสะสมมาเป็นเวลาเนิ่นนาน สู่รัชสมัย ... พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ... พระองค์ทรงสนพระทัยในด้าน " ดนตรีไทย " เป็นอย่างมาก โดยถึงขนาดทรงโปรดให้ครูดนตรี เข้าไปถวายการสอนดนตรีถึงในวัง พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์ " เพลงไทย " ไว้ถึง 3 เพลง นั้นคือ เพลงโหมโรงคลื่นกระทบฝั่ง 3 ชั้น, เพลงเขมรลอยองค์ ( เถา ), และ เพลงราตรีประดับดาว ( เถา )

ระยะเวลาช่วงนี้มีการเล่นดนตรีกันมากมาย โดยได้รับความอุปถัมภ์เป็นอย่างดีจาก องค์พระมหากษัตริย์, เจ้านาย, และขุนนางผู้ใหญ่ ทำให้เกิดวงดนตรีไทยต่างๆขึ้นมากมาย และแต่ละวงก็เสาะหาครูเพลงฝีมือดีเข้ามาประจำวง มีการประกวดประชันขันแข่งกันอยู่เป็นนิจ และมีวงดนตรีเล่นประจำวัง เช่น วงวังบูรพา, วงวังบางขุนพรหม, วงวังบางคอแหลม, และวงวังปลายเนิน, ฯลฯ

ครั้นเข้าสู่ พ.ศ. ๒๔๗๕ ในวันที่ 24 มิถุนายน มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองโดย " คณะราษฎร์ " จากการปกครองระบบจาก " สมบูรณาญาสิทธิราชย์ " มาสู่ระบอบ " ประชาธิปไตย " อันมี " รัฐธรรมนูญ " เป็นกฎหมายสูงสุด เหตุการณ์ในขณะนั้นไม่สงบนิ่งพอที่จะทำให้วงการ " ดนตรีไทย " เคลื่อนไหวต่อไปได้ ทำให้ต้อง ... เกิดการหยุดนิ่งไปชั่วระยะหนึ่ง ...

สมัยรัชกาลที่ ๘

สืบเนื่องมาจากการเปลี่ยนการปกครอง ทำให้เกิดการกำหนดให้มีนโยบาย " รัฐนิยม " เป็นจำนวน 12 ฉบับ โดยส่วนหนึ่งกำหนดให้มี ... การร้องเพลงชาติ และ เพลงสรรเสริญพระบารมี ... เพื่อแสดงความเคารพ และเนื้อหาใน " รัฐนิยม " นั้นก็เปรียบเสมือนกับ " ดาบสองคม " ที่ส่งผลใน " ทางอ้อม " ให้กับวงการ " ดนตรีไทย " กล่าวคือ

1. ด้านหนึ่งของคมดาบ ก็เกิด " ดนตรี " ในอีกรูปแบบหนึ่งขึ้นมา ซึ่งเป็นผลมาจาก ... การเปิดรับวัฒนธรรมชาติตะวันตก ... โดยเริ่มมี ละครพูด, ละครประวัติศาสตร์, และภาพยนตร์ ทำให้ต้องมีการแต่งเพลงเพื่อใช้ประกอบการแสดง โดยมีลักษณะของการนำ " ทำนอง " เพลงไทยมาใส่ " เนื้อร้อง " ให้เต็มตามทำนอง หรือไม่ก็แต่งขึ้นมาเอง ยกตัวอย่าง เช่น ... เพลงเพื่อนไทย ใต้ร่มธงไทย, ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว, ฯลฯ ... และก็มีบ้างที่นำเอา " ทำนอง " ของเพลงตะวันตกมาใส่ " คำร้องไทย " เช่น ... เพลงภาพเธอ ... โดยในขณะนั้นก็มีนักแต่งเพลงอย่าง หลวงวิจิตรวาทการ, อาจารย์มนตรี ตราโมท, ล้วน ควันธรรม, พรานบูรณ์, ฯลฯ

2. ในส่วนของ " ดนตรีไทย " ในอีกด้าน ที่ได้รับผลกระทบจากผลพวงของนโยบาย " รัฐนิยม " กล่าวคือ

2.1 โดยรวมไม่สนับสนุนให้บรรเลงดนตรีไทย ด้วยเหตุผลคือ ไม่สอดคล้องไปกับการพัฒนาประเทศ และส่งเสริมให้เปลี่ยนไปเล่น " ดนตรีสากล " แบบชาติตะวันตกแทน

2.2 หากจะมีการจัดให้มีการแลดงและบรรเลง " ดนตรีไทย " ต้องทำการขออนุญาตจาก ... กรมศิลปากร หรือ อำเภอ ...

2.3 " นักดนตรีไทย " ต้องทำ ... บัตรนักดนตรี ... กับทางราชการ ถึงจะสามารถทำการแสดงได้

ซึ่งสิ่งเหล่านี้ได้ส่งผลกระทบในเชิงจิตวิทยาแก่ " ครูเพลง " หลายๆท่าน ทำให้วงการ " ดนตรีไทย " ที่หยุดนิ่งไป ... เริ่มค่อยๆเกิดการซบเซาลงเรื่อยมา ... แต่ถึงกระนั้น

... " ดนตรีไทย " ก็ยังถูกอนุรักษ์ไว้และนำมาเล่นบรรเลงอยู่ใน " กลุ่มคนกลุ่มเล็กๆ " โดยหวังว่าเมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม " ดนตรีไทย " จะกลับมาบรรเลงความไพเราะ ให้อยู่เป็นหลักในด้านศิลปะแขนงหนึ่ง บนผืนแผ่นดินไทยแผ่นนี้ " อีกครั้ง " ...

ขอบคุณมากครับ
Crazypaph

Create Date : 01 กุมภาพันธ์ 2551

Last Update : 2 กุมภาพันธ์ 2551 0:09:12 น.

0 comments

Counter : 1967 Pageviews.