เจ็บข้อเข่า คืออะไร ทำความเข้าใจอาการและรู้ทันวิธีป้องกัน
ข้อเข่าเป็นส่วนหนึ่งของร่างกายที่มีความสำคัญในการรับน้ำหนักตัว การเคลื่อนไหวเพื่อทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน มีหน้าที่ทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการส่งผ่านแรงกระแทกไปยังขา และเมื่อมีการเกิดความผิดปกติที่ส่วนต่าง ๆ ของข้อเข่า ส่งผลให้เจ็บข้อเข่าขึ้นมาได้ ยังมีสิ่งอื่นๆ ที่ส่งผลกระทบต่อข้อเข่า เช่น การนั่งพับเพียบ นั่งขัดสมาธิ นั่งยองเป็นประจำ การออกกำลังกาย การเล่นกีฬา หรือการลื่นหกล้ม ทั้งหมดนี้อาจส่งผลกระทบต่ออาการเจ็บข้อเข่า และหากไม่ดูแลและไม่รักษาอาจเป็นสาเหตุให้เกิดปัญหาเจ็บข้อเข่าเรื้อรัง นำไปสู่โรคต่าง ๆ ตามมาได้ ทั้งนี้การดูแลสุขภาพข้อเข่าและการรักษาอย่างเหมาะสมเมื่อเกิดการเจ็บข้อเข่าเป็นสิ่งที่สำคัญเพื่อป้องกันปัญหาข้อเข่าในระยะยาว และในบทความนี้จะทำให้คุณเข้าใจเจ็บข้อเข่า เกิดจากอะไร ลักษณะอาการแนวทางการป้องกัน รวมถึงวิธีการรักษาเจ็บข้อเข่า ข้อเข่าคืออะไรก่อนจะรู้สาเหตุของการเจ็บข้อเข่า ต้องทราบก่อนว่าข้อเข่าคืออะไร? ข้อเข่ามีลักษณะเป็นข้อต่อที่สามารถบานและพับได้ ซึ่งทำให้เกิดการเคลื่อนไหวของขาที่หัวเข่า การบาน-พับข้อเข่าช่วยให้เราสามารถเคลื่อนไหวตัวได้ และสามารถเลือกทิศทางการเคลื่อนไหวต่าง ๆ ตามที่ร่างกายต้องการ นอกจากนี้ ยังมีส่วนประกอบอื่น ๆ ที่มีบทบาทสำคัญในการรับน้ำหนักและเคลื่อนไหวของข้อเข่า และยังมีหน้าที่สำคัญในการลำเลียงสารอาหารและออกซิเจนไปยังเนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อในพื้นที่ของข้อเข่า และการเจ็บข้อเข่าที่เกิดขึ้นส่วนหนึ่งมาจากการทำงานที่ผิดปกติของส่วนประกอบเหล่านี้ ส่วนประกอบของข้อเข่าข้อเข่ามีส่วนประกอบดังนี้ - ต้นขาบน (Femur) เป็นกระดูกในส่วนบนของขาที่เชื่อมต่อกับสะโพก และเป็นกระดูกที่มีขนาดกล้ามเนื้อมากที่สุดในร่างกาย มีบทบาทควบคุมการเคลื่อนไหวของขา
- ต้นขาล่าง (Tibia) เป็นกระดูกในส่วนล่างของขาที่เชื่อมต่อกับต้นขาบน (Femur) และเป็นกระดูกที่รับน้ำหนักของร่างกายและเชื่อมต่อกับกระดูกหัวเข่า (Patella) และน้ำหนักที่รับส่งไปถึงเท้า
- ลูกสะบ้า (Patella) เป็นกระดูกเล็กส่วนหน้าของข้อเข่า มีหน้าที่รักษาระยะห่างระหว่างต้นขาล่างและต้นขาบน เปรียบเสมือนคานที่ช่วยให้เข่าเหยียดและงอได้ เป็นอีกหนึ่งส่วนที่จะเกิดการเจ็บข้อเข่า
โดยอาการเจ็บข้อเข่าสามารถมาจากเข่าส่วนใดก็ได้ตามสาเหตุและอาการที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ ยังมีส่วนอื่น ๆ ที่มีบทบาทสำคัญในการรับน้ำหนักและเคลื่อนไหวของข้อเข่า อาทิ กล้ามเนื้อ กระดูกอ่อน ส่วนประสาท เส้นเอ็น และหลอดเลือด เมื่อไหร่ที่ส่วนเหล่านี้เกิดอาการเจ็บหรือผิดปกติจะก่อให้เกิด เจ็บข้อเข่า อักเสบข้อเข่า อาการเจ็บข้อเข่าเป็นอย่างไรบ้าง
อาการเจ็บข้อเข่าอาจแตกต่างกันไปตามสาเหตุและอาการที่เกิดขึ้น สำหรับอาการเจ็บข้อเข่าที่พบบ่อย - อาการปวด เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุดเมื่อมีปัญหากับข้อเข่า อาการปวดอาจในระดับความปวดเบา ปวดรุนแรง ปวดเฉียบพลัน หรือปวดเข่ามีสาเหตุเกิดขึ้นเมื่อมีการใช้งานข้อเข่า เช่น การเดิน การขยับข้อเข่า หรืออาจเกิดขึ้นเมื่อนั่งหรือนอนหลับในท่าที่
- บวมและแดง ข้อเข่าที่เจ็บอาจมีอาการบวมและแดง ซึ่งเจ็บข้อเข่าในลักษณะนี้อาจเป็นเพราะการอักเสบในข้อเข่า
- ความเสื่อมของข้อเข่า บางครั้งอาจมีอาการเจ็บข้อเข่าที่เกิดจากความผิดปกติในการทำงานของส่วนประกอบต่าง ๆ ของข้อเข่า ด้วยอายุที่มากขึ้นหรือการใช้งานเข่าในท่าทางที่ไม่ถูกต้องเป็นสาเหตุให้ข้อเข่าเสื่อม และอาจทำให้รู้สึกเข่ามีเสียงดังกรอบแกรบในขณะที่งอหรือเหยียดเข่า
- อาการปวดเกร็งของข้อเข่า ข้อเข่าที่เจ็บอาจมีอาการปวดหรือเกร็ง เป็นอาการที่สามารถรู้สึกได้เมื่อเข่าถูกกดทับหรือไม่ได้รับการขยับข้อเข่าเป็นระยะเวลานาน
- อาการล็อกของข้อเข่า เป็นหนึ่งในอาการเจ็บข้อเข่า ซึ่งในบางกรณีที่มีปัญหารุนแรงกับข้อเข่าอาจมีอาการข้อเข่าล็อก เหยียดเข่าได้ไม่สุดหรือไม่สามารถเคลื่อนไหวได้
ผู้ที่มักมีอาการเจ็บข้อเข่าผู้ที่มักมีอาการเจ็บข้อเข่า ดังนี้ - ผู้สูงอายุ โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นที่พบมากในผู้สูงอายุ เป็นเรื่องธรรมชาติที่เมื่อเราอายุมากขึ้น ข้อเข่ามีโอกาสเสื่อมสภาพและเกิดอาการเจ็บข้อเข่าได้บ่อยมากขึ้น
- ผู้ที่ใช้งานข้อเข่ามาก การเคลื่อนไหวที่ต้องใช้ข้อเข่าอย่างรวดเร็ว เช่น นักกีฬาที่ต้องกระโดด วิ่ง หรือทำกิจกรรมที่ใช้เข่าบ่อยครั้ง เจ็บข้อเข่า จากการวิ่งก็เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อย
- ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน โดยน้ำหนักเกินทำให้เกิดภาระการรับน้ำหนักในข้อเข่ามากขึ้น ซึ่งอาจเสียดสีข้อเข่าและทำให้เกิดอาการปวด อาการเจ็บข้อเข่า
- ผู้ที่ปัญหากล้ามเนื้อและเส้นเอ็น: อาจเกิดขึ้นเนื่องจากการบาดเจ็บเส้นเอ็น หรืออักเสบของกล้ามเนื้อในขาที่เกี่ยวข้องกับข้อเข่า
สาเหตุของการเจ็บข้อเข่า
สาเหตุของการเจ็บข้อเข่าอาจมีหลายประการ ดังนี้: - ข้อเข่าเสื่อม (Osteoarthritis) เป็นสาเหตุของการเจ็บข้อเข่าที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ โรคข้อเข่าเสื่อมเกิดขึ้นเมื่อเส้นเอ็นและเนื้อเยื่อในข้อเข่ามีการสึกหรอเสื่อมสภาพ ทำให้เกิดอาการปวดเข่าเมื่อใช้งาน ซึ่งอาจเป็นอาการปวดเกิดหลังจากการนั่งหรือยืนนานๆ หรือเมื่อเดินเร็วหรือขึ้นลงบันได
- การอักเสบของเข่า (Knee Inflammation) เจ็บข้อเข่าอาจเกิดขึ้นเนื่องจากกิจกรรมที่ใช้งานข้อเข่ามากเกินไปหรือการเคลื่อนไหวที่ไม่ถูกต้อง อาการอาจมีการบวมและอาจร่วมกับปวดแสบปวดร้อนในบริเวณรอบข้อเข่า
- การบาดเจ็บของเข่า (Knee Injury) เจ็บข้อเข่า เกิดจากการบาดเจ็บของเข่า เช่น การหกล้ม การกระแทกหรือการบาดเจ็บเนื่องจากกิจกรรมที่เสี่ยงในการทำให้เกิดบาดแผล หรืออุบัติเหตุที่ไม่คาดคิด ทำให้มีอาการเจ็บข้อเข่า
- การอักเสบของเส้นเอ็น (Tendonitis) เกิดขึ้นเมื่อเส้นเอ็นในข้อเข่ามีการอักเสบ เช่น เส้นเอ็นที่เชื่อมต่อกล้ามเนื้อในขากับกระดูกข้อเข่า
- อาการของโรคอื่นๆ เช่น โรคเกาต์ โรครูมาตอยด์ หรือโรคอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบข้อเข่าและระบบเส้นประสาท เป็นสาเหตุของการเจ็บข้อเข่านั่นเอง
โรคที่เกี่ยวข้องกับอาการเจ็บข้อเข่ามีโรคหลายประเภทที่เกี่ยวข้องกับอาการเจ็บข้อเข่า บางโรคอาจเกิดโดยตรงที่ข้อเข่าหรือเป็นอาการที่เกิดร่วมกับเจ็บข้อเข่า โดยบางส่วนของโรคที่เกี่ยวข้องกับอาการเจ็บข้อเข่า ได้แก่ - โรคข้อเข่าเสื่อม (Osteoarthritis)
- โรคเกาต์ (Gout)
- โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (rheumatoid arthritis)
- ภาวะถุงน้ำหลังหัวเข่า (Baker’s Cyst)
- หมอนรองข้อเข่าและเส้นเอ็น
เจ็บข้อเข่า รักษาอย่างไรแนวทางการรักษาอาการเจ็บข้อเข่าจริง ๆ จำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยและการประเมินจากแพทย์เพื่อตัดสินใจให้การรักษาที่เหมาะสมสำหรับสภาพของแต่ละบุคคล อาการเจ็บข้อเข่าอาจมีหลายสาเหตุและมีระดับความรุนแรงที่แตกต่างกัน สำหรับเมื่อมีอาการเจ็บข้อเข่า ทําไงนั้น ดังนี้คือวิธีการรักษาที่พบบ่อยสำหรับอาการเจ็บข้อเข่า - ยาแก้ปวด ปวดเข่า กินยาอะไรดี ? การใช้ยาแก้ปวดที่มีความเสี่ยงต่ำ เช่น พาราเซตามอล (Paracetamol) หรือนอนส์เตรียน (Nonsteroidal anti-inflammatory drugs: NSAIDs) เพื่อลดอาการปวดและอักเสบ เจ็บข้อเข่า
- กายภาพบำบัด การฝึกท่าทางและกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าเพื่อเสริมสร้างความแข็งแกร่ง และยืดเส้นเอ็นเพื่อลดอาการปวดและเพิ่มความยืดหยุ่นของข้อเข่า
- การฉีดสารอักเสบ แพทย์อาจมีการฉีดสารบรรเทาอาการอักเสบในข้อเข่าเพื่อลดอาการอักเสบและบวมในข้อเข่า
- การผ่าตัดผ่านกล้องแผลเล็ก กรณีที่มีปัญหารุนแรงในข้อเข่า แพทย์อาจเสนอให้ทำการผ่าตัดเพื่อแก้ไขสภาพของข้อเข่า
วิธีป้องกันอาการเจ็บข้อเข่า
การป้องกันอาการเจ็บข้อเข่าเป็นสิ่งที่สำคัญเพื่อรักษาสภาพข้อเข่าและลดความเสี่ยงในการเกิดอาการเจ็บข้อเข่าซ้ำ ๆ ไม่ว่าจะเจ็บข้อเข่าด้านใน เจ็บข้อเข่าด้านนอก วิธีการป้องกันอาการเจ็บข้อเข่าสามารถทำได้ดังนี้ - ควบคุมน้ำหนัก มีงานวิจัยพบว่าเมื่อผู้หญิงที่มีความสูงตามปกติลดน้ำหนักลงไปประมาณ 5 กิโลกรัม ความเสี่ยงในการเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมลดลงไปมากกว่า 50% หมายความว่ามีโอกาสน้อยลงในการพบโรคข้อเข่าเสื่อม การรักษาน้ำหนักที่สมดุลและควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมจะลดความเสียหายที่บริเวณข้อเข่า
- ออกกำลังกายและฝึกกล้ามเนื้อแข็งแรง การฝึกกล้ามเนื้อแข็งแรงของขาและเข่าจะช่วยเสริมสร้างความเสถียรให้กับข้อเข่า ลดอาการเจ็บข้อเข่า
- เลือกกิจกรรมที่ไม่ทำให้ข้อเข่าเสียหาย หากมีปัญหาในข้อเข่า ควรเลือกกิจกรรมที่ไม่ทำให้เกิดแรงกระแทกหนักในข้อเข่า เช่น ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน
- การเคลื่อนไหวที่ถูกต้อง เมื่อทำกิจกรรมหรือกีฬาควรใช้เทคนิคที่ถูกต้องในการเคลื่อนไหว เพื่อลดความเสียหายและแรงกระแทกที่ข้อเข่า
- ประคบเย็น หากมีอาการบวมหรืออักเสบเจ็บข้อเข่า ควรพักการใช้งานข้อเข่าและใช้ประคบเย็นด้วยผ้าหรือถุงน้ำเย็นเพื่อลดอาการบวมและอักเสบ
- ตรวจสอบสภาพข้อเข่าและสุขภาพร่างกาย ควรตรวจสอบสภาพข้อเข่าและสุขภาพร่างกายเป็นระยะๆ หรือเมื่อมีอาการเจ็บข้อเข่าควรรีบพบแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อตรวจสอบสภาพข้อเข่าและให้คำแนะนำที่เหมาะสม
เจ็บข้อเข่าออกกำลังกายได้ไหมควรพักหรืองดออกกำลังกาย การเจ็บข้อเข่าอาจทำให้เกิดความไม่สะดวกในการออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมที่ต้องอาศัยการขยับตัวมาก ๆ หรืออาจเปลี่ยนไปทำกิจกรรมที่ยังคงทำได้หากมีอาการเจ็บข้อเข่าที่ไม่รุนแรงมาก เช่น โยคะและการกายภาพบำบัดแบบน้ำเพื่อยืดเหยียดกล้ามเนื้อ เพื่อเลี่ยงการเจ็บข้อเข่า ข้อเท้า แต่ควรจะระวังอย่างมากในกรณีที่มีอาการเจ็บข้อเข่าอยู่ก่อนหน้าแล้ว หรือมีประวัติโรคข้อเข่าเสื่อม อาจต้องหาคำแนะนำและการตรวจสอบสภาพข้อเข่ากับแพทย์ก่อนที่จะเริ่มทำกิจกรรมในระดับที่หนักขึ้น ข้อสรุปข้อเข่าเป็นส่วนหนึ่งของร่างกายที่มีความสำคัญในการรับน้ำหนักตัวและการเคลื่อนไหวต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน การเจ็บข้อเข่าอาจเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ เช่น การเคลื่อนไหวที่ไม่ถูกต้อง การใช้กล้ามเนื้อและข้อเข่าผิดวิธี หรือการกระทำที่ส่งผลกระทบต่อข้อเข่า เมื่อมีอาการเจ็บข้อเข่า อาจนำไปสู่ภาวะข้อเข่าเสื่อมในระยะยาว การดูแลสุขภาพข้อเข่าและการรักษาที่เหมาะสมเป็นสิ่งที่สำคัญในการป้องกันปัญหาข้อเข่า และควรเข้ารับการปรึกษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อได้รับคำแนะนำวิธีการรักษาที่เหมาะสมกับอาการของคุณ
| Create Date : 03 สิงหาคม 2566 |
| Last Update : 10 พฤษภาคม 2567 23:28:58 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 304 Pageviews. |
 |
|
