- Essence's PATTANI - คุณยายอารีย์เป็นคนจีนที่เกิด และเติบโตในเมืองปัตตานี คุณยายพูดได้ทั้งภาษาไทยกลาง ภาษามลายูถิ่น และภาษาจีน บ้านของคุณยายเป็นบ้านห้องแถวครึ่งปูนครึ่งไม้สไตล์ชิโน-โปรตุกีส บนถนนสายหนึ่งของเมืองปัตตานี ตอนแรก...เราสบตากันผ่านประตูเหล็กอันแข็งแกร่ง คุณยายมองอย่างไม่เข้าใจว่าผู้คนมากมาย เดินสะพายกล้องมาทำอะไรบนถนนสายนี้ หลาย ๆ คนหยุดถ่ายรูปคุณยายที่ยืนเกาะประตูเหล็กแล้วเดินจากไป แต่ฉันเลือกถ่ายภาพคุณยายหลังประตูเหล็ก... แล้วเดินเข้าไปคุยกับคุณยาย ดวงตา ของคุณยายอารีย์มีบางอย่างเหมือนกับยายของฉันที่เสียไป แววตาใจดีที่เข้มแข็งในการมีชีวิตอยู่บนโลกใบนี้ คุยกันไม่นาน...คุณยายก็เรียกคุณป้าคนหนึ่งให้ออกมาจากหลังบ้าน แล้วบอกให้คุณป้าไขกุญแจของประตูเหล็ก เปิดรับฉันเข้าไปคุยกับคุณยายในบ้าน ฉันเกรงใจคุณยายมาก แต่คุณยายก็คะยั้นคะยอให้เข้ามาคุยกับคุณยายในบ้าน คำถามแรกที่คุณยายถามฉันหลังจากเดินเข้าบ้านคือ "พื้นบ้านยายสวยไหม" พื้นบ้านชั้นล่างของคุณยายเป็นพื้นที่ปูด้วยกระเบื้องดินเผา ลวดลายงดงามคล้ายกระเบื้องนำเข้าจากอิตาลีในสมัยรัชกาลที่ ๕ บนพื้นกระเบื้องมีร่องรอยกระเทาะเล็กน้อย คุณยายบอกว่า...เป็นเพราะน้ำท่วมใหญ่ปัตตานีเมื่อปีก่อน เข้ามาสร้างความเสียหายให้พื้นกระเบื้องดินเผา และตู้ไม้โบราณหลายใบ คุณยายบอกอีกว่า...พื้นบ้านแบบนี้ไม่ใช่จะหาดูได้ง่าย ๆ ใช่...พื้นบ้านแบบบ้านคุณยายไม่ใช่จะหาดูได้ง่าย ๆ การเปิดรับคนแปลกหน้าเข้าบ้านก็คงไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นได้ง่าย ๆ เช่นกัน ฉันอยู่สามจังหวัดชายแดนใต้มาหลายปี สิ่งที่พบเจออย่างหนึ่งคือเรื่องของความหวาดระแวง เช่น...ที่ตลาดลำใหม่ เจ้าของร้านขายข้าวหมูแดงรู้ว่าฉันเป็นใคร และฉันก็เป็นลูกค้าประจำของอาแปะ แต่ในหัวค่ำที่เพิ่งเดินทางจากกรุงเทพฯ มาถึงยะลา ระหว่างรอน้องในสำนักงานขับรถมารับ ฉันปวดฉี่จนทนไม่ไหว จึงเดินไปขอเข้าห้องน้ำที่อยู่ด้านในของร้าน ฉันได้รับการปฏิเสธด้วยคำพูดที่ว่า "บ้านหลังนี้ไม่มีห้องน้ำ" มันเป็นเรื่องตลกเกินไป เพราะไม่นานมานี่ระหว่างนั่งดื่มกินข้าวที่ร้านนี้ ฉันก็เคยเข้าห้องน้ำที่นี่มาแล้ว คำตอบนี้เป็นคำตอบเดียวกับร้านโทรศัพท์มือถือที่ฉันคุ้นเคย และเป็นคำตอบเดียวกับร้านก๊วยจั๊บมุสลิมที่ฉันเป็นลูกค้าประจำ มันเป็นคำตอบที่ปวดใจ...คำตอบที่บ่งบอกได้อย่างชัดเจน ถึงความสัมพันธ์ของผู้คนในดินแดนมิคสัญญี!!! คุณยายอารีย์และคุณป้าชี้ชวนฉันให้ดูข้าวของเก่า ๆ ในบ้านอีกมากมาย ข้าวของที่ล้วนแล้วแต่เต็มไปด้วยเรื่องเล่าแห่งวันวานเมืองปัตตานี ฉันถามคุณยายถึงชีวิตวันนี้... ชีวิตในความไม่รู้ของสถานการณ์ความรุนแรงที่ยืดเยื้อยาวนาน "ไม่กลัว...ไม่มีอะไรที่ต้องกลัวเลย ตานีเป็นบ้านของยาย ลูก ๆ หลาน ๆ เค้าย้ายไปอยู่กรุงเทพฯ กันหมด ที่นี่เหลือแค่ยายกับลูกสาวอีกคน แล้วก็หลานชายที่เพิ่งย้ายกลับมาอยู่บ้านได้ไม่กี่วัน ยายจะไม่ทิ้งบ้านตัวเองไปไหน" พูดแล้วคุณยายก็หัวเราะเบา ๆ เสียงหัวเราะที่แฝงไปด้วยความเหงา ฉันปล่อยให้กล้องคล้องคอ ไม่ถือไว้ในมืออย่างที่เคย แล้วใช้มือทั้งสองข้างบีบมือคุณยาย "หนูพูดภาษามลายูได้มั้ย" ฉันส่ายหน้าเป็นคำตอบพร้อมรอยยิ้ม "เด็กสมัยนี้นี่เหมือนกันหมด หลานชายยายก็เหมือนกัน แต่คนรุ่นยายนี่พูดมลายูกันได้หมดเลยนะ ป้าเค้าก็พูดได้ฟังได้ หนูมาอยู่ที่นี่ หนูต้องหัดพูดมลายู ถ้าหนูพูดหรือฟังมลายูไม่รู้เรื่อง หนูก็จะไม่รู้ว่าเกิดเรื่องราวอะไรบ้าง หากไปอยู่ท่ามกลางคนมลายู แล้วมีอะไรเกิดขึ้น" จริงอย่างที่คุณยายบอก...ฉันมาอยู่ที่นี่ ฉันควรเรียนรู้ภาษาถิ่นของคนที่นี่ เพราะอย่างน้อย ภาษาก็คือสื่ออย่างหนึ่งที่จะทำให้เราเข้าใจกันมากขึ้น ฉันตอบรับคำสอนของคุณยาย แล้วขอตัวลากลับไปรวมกลุ่มกับเพื่อน ๆ ที่มาเดินถ่ายภาพ คุณยายเดินออกมาส่งหน้าประตูบ้านแล้วถาม "เพื่อนไปไหนกันหมดแล้ว" "สงสัยเราจะคุยกันนานค่ะคุณยาย" "ไม่นานเลย แป๊ปเดียวเอง เดินดี ๆ นะลูก ตานีไม่มีอะไรที่น่ากลัว ถ้าว่างก็กลับมาคุยกับยายอีกนะ " เราลาจากกันด้วยรอยยิ้มที่เบิกบานเต็มหัวใจ ถนนที่คลาคล่ำไปด้วยช่างภาพสมัครเล่นก่อนหน้าที่ฉันจะเข้าไปคุยกับคุณยายว่างโหวง ไร้เงาผู้คน ฉันก้าวช้า ๆ พลางมองบ้านเก่าริมสองข้างทาง สายลมเย็นพลิ้วผ่านย่านบ้านเก่าของเมืองปัตตานีอย่างอ่อนโยน ภาพ ๆ นี้อาจไม่สื่อถึงสันติภาพตามคอนเซปต์การลงทริปถ่ายภาพ ทว่า...ฉันเห็นความสุข...ความสุขของฉันกับการเรียนรู้อดีตปัตตานี ผ่านเรื่องเล่าต่าง ๆ ของคุณยายและคุณป้า เท่านี้...ก็เพียงพอแล้วสำหรับกำลังใจในการก้าวต่อไปบนเส้นทางสายสันติภาพ   Create Date : 03 พฤศจิกายน 2555 6 comments Last Update : 3 พฤศจิกายน 2555 15:28:27 น. Counter : 8083 Pageviews. Share Tweet

อ่านจบแล้ว ผมนึกไปถึงเรื่องราวในแผ่นดิน 3 จังหวัดชายแดนใต้ การแก้ปัญหาที่แท้จริง ที่นั่น อาจต้องเริ่มต้นเหมือนที่คุณยายพูดไว้ในบล็อก เราต้องเรียนรู้ภาษาและวัฒนธรรมของกันและกันให้ได้ ไม่เช่นนั้นก็สื่อสารกันไม่รู้เรื่องจริงๆ...   โดย: กะว่าก๋า 3 พฤศจิกายน 2555 19:42:06 น.

คงจะต้องเคยมีปัญหาอะไร มีคนทำเนียนขอเข้าห้องน้ำแหงเลย แบบนี้แย่นะคะ เป็นกำลังใจ พูดมลายูได้เร็วๆ นะคะ   โดย: ปรัซซี่ 10 พฤศจิกายน 2555 14:02:51 น.

ปัญหาที่ตอบยากมาก และก็แก้ยากมาก   โดย: เพลงดาบแม่น้ำร้อยสาย 5 พฤษภาคม 2556 9:14:28 น.

เจอคอมเมนต์คุณเพลงฝน แนะนำวิธีชงชาน้ำเดือดไว้ ใน พันทิป ใคร่ขอรบกวนข้อมูลเพิ่มเติมหน่อยครับผม ขออนุญาต ฝากเมลย์ไว้ น่ะครับ wrw_rb@hotmail.com ครับ   โดย: worawee IP: 118.173.210.102 16 พฤศจิกายน 2556 17:17:22 น.

คิดถ็งนะ คนบนฟ้า^_^   โดย: สายลม IP: 1.46.66.132 3 กรกฎาคม 2557 20:06:21 น.

โดย: เซียนกระบี่ลุ่มแม่น้ำวัง 17 เมษายน 2559 20:07:08 น.