การติดเชื้อที่เท้าในผู้ป่วยเบาหวาน

การติดเชื้อที่เท้าในผู้ป่วยเบาหวาน อาจรุนแรงและรวดเร็วเกินคาดคิด

ผู้ปวยชายอายุ 50 ปี เริ่มสังเกตเห็นรอยแดงที่บริเวณหลังเท้า แต่ไม่รู้สึกเจ็บ ผู้ป่วยคิดว่าอาจจะเป็นรอยที่เกิดขึ้นจากการใส่รองเท้าคู่ใหม่ จึงไม่ได้ใส่ใจอะไร แต่ยังถ่ายรูปเก็บเอาไว้ทุกวันเพื่อเปรียบเทียบเผื่ออาการแย่ลง

ภายในช่วงเวลา 3 วันถัดมา ตุ่มน้ำก็เริ่มปรากฎในบริเวณรอยแดงเดิมนั้น และ 2 วันถัดมาก็ค่อย ๆ กลายเป็นฝี เนื้อรอบ ๆ เริ่มดำและกระจายออกไปอย่างรวดเร็วในวันที่ 10 นับแต่เริ่มเห็นความผิดปกติ (รูป A)

ภายหลังจากเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ก็พบว่าผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวานมานานแต่ไม่เคยได้รับการตรวจหรือรักษามาก่อน และมีปัญหาเรื่องเส้นประสาทส่วนปลายเสียการทำงานจากโรคเบาหวาน (Diabetic neuropathy) ร่วมด้วย

สาเหตุที่ทำให้การติดเชื้อบริเวณเท้าในรายนี้เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วและรุนแรง มีสาเหตุที่สำคัญคือ โรคเบาหวานนั่นเอง

การที่ผู้ป่วยมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงต่อเนื่องเป็นเวลานานนั้น มีผลทำให้การทำงานของเม็ดเลือดขาวชนิด phagocytes (เช่น neutrophil, monocytes, macrophage เป็นต้น) ทำงานลดลง ทั้งนี้เพราะการทำงานของเซลล์เหล่านี้จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อเซลล์ได้รับการกระตุ้นการอักเสบที่ถูกปล่อยออกมาจากจุดที่มีการอักเสบเข้ามาในเลือด จากนั้นเซลล์จึงจะเคลื่อนที่เข้าไปหาแหล่งที่สร้างสารกระตุ้นการอักเสบนี้เรื่อย ๆ จนพบจุดที่ติดเชื้อและเริ่มจับกินเชื้อโรค

การที่ระดับน้ำตาลในเลือดสูงมากนั้น จะมีผลรบกวนการส่งสัญญาณทางเคมีอันนี้ ทำให้เมื่อมีการอักเสบ เซลล์เม็ดเลือดขาวก็จะไม่สามารถรับรู้ และเข้าไปจัดการกับการติดเชื้อนั้นได้ นอกจากนี้ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงมาก จะทำให้การเคลื่อนที่ของเซลล์เม็ดเลือดขาวนั้นผิดปกติไปอีกด้วย

ผลกระทบที่สองที่เกิดจากโรคเบาหวาน ก็คือ การสูญเสียการทำงานของเส้นประสาทรับความรู้สึกส่วนปลาย ๆ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการชาที่บริเวณส่วนปลายของร่างกาย (โดยมากเป็นมือและเท้า)

ปกติแล้วเมื่อเกิดการอักเสบหรือติดเชื้อ จะมีการสร้างสารเคมีที่ส่งสัญญาณว่ามีการอักเสบเกิดขึ้นออกมาจากเนื้อเยื่อที่ติดเชื้อ สารเหล่านี้เมื่อกระตุ้นที่ปลายเส้นประสาทรับความรู้สึก จะส่งสัญญาณไปยังสมอง ทำให้สมองรับรู้ว่ามีการอักเสบติดเชื้อเกิดขึ้นในบริเวณนั้น (ออกมาเป็นลักษณะอาการเจ็บปวด) ทำให้เราพยายามหาทางที่จะแก้ไขความเจ็บปวด (และการติดเชื้อ) ที่เกิดขึ้น แต่เมื่อเป็นเบาหวานนาน ๆ เส้นประสาทส่วนปลายเสียการทำงานไปแล้ว แม้จะมีสารส่งสัญญาณการอักเสบมาถึง ก็ไม่ส่งข้อมูลไปยังสมอง ทำให้สมองไม่รับรู้ว่ามีอันตรายเกิดขึ้นแล้ว จึงทำให้การอักเสบติดเชื้อลุกลามไปอย่างรวดเร็ว

ผู้ป่วยรายนี้ยังโชคดีที่มารับการรักษา ผ่าตัดและกำจัดส่วนที่ติดเชื้อออกไปและให้ยาฆ่าเชื้อได้ถูกต้อง จึงสามารรักษาให้หายได้เป็นปกติ (ดังรูป B)

ผู้ป่วยหลายรายไม่โชคดีแบบนี้นะครับ บางคนการติดเชื้อลุกลามรุนแรงจนต้องตัดเท้าหรือขาทิ้งไป บางรายเชื้อกระจายเข้าไปในกระแสเลือด ทำให้ติดเชื้อรุนแรง ช็อค และเสียชีวิตในที่สุด

รู้แบบนี้แล้ว ใครที่รู้ตัวว่าเป็นเบาหวาน ควรดูแลรักษาความสะอาดมือและเท้าเป็นอย่างดี อย่าให้เป็นแผลหรือติดเชื้อ ในทางตรงกันข้ามกัน หากผู้ป่วยมีปัญหาแผลติดเชื้อที่มือเท้า ที่เป็นอยู่นานไม่ยอมหาย แถมไม่เจ็บไม่ปวด หรือเป็นทีเดียวลุกลามรุนแรง ก็ควรรับการตรวจโรคเบาหวานด้วยนะครับ

ขออนุญาตินำข้อมูลดีๆมาบอกต่อ

Create Date : 20 กรกฎาคม 2557 Last Update : 20 กรกฎาคม 2557 11:13:59 น. Counter : 7122 Pageviews.		0 comments
Share Tweet