คนรวยมีวิธีการฉ้อฉลแบบคนรวย คนจนก็มีวิธีฉ้อฉลแบบคนจน  คนรวยที่ฉ้อฉลแม้จะหารายได้ได้มากเหลือเฟือ แต่กลับหาวิธีหลีกเลี่ยงภาษี ใช้ทั้งอำนาจ-ทั้งเงินทุน ตักตวงทรัพยากร และคอนเน็กชั่น ต่างๆเพื่อให้ตนเองอยู่ในสถาณะได้เปรียบทางสังคม  ส่วนคนจนที่ฉ้อฉล อ้างความจนเพื่อให้รัฐจัดหาสวัสดิการ โดยไม่ได้ตั้งใจศึกษาหาความรู้เพื่อพัฒนาฝีมือ-ความสามารถเพื่อประกอบอาชีพ มีรายได้พอที่จะให้ความเป็นอยู่ของตนเองดีขึ้น ไม่รู้จักพึ่งตนเอง เลือกที่จะรอความช่วยเหลือจากผู้อื่น สังคมที่มีแต่คนฉ้อฉลแบบนี้คือ "สังคมแห่งความขาดแคลน" เราต้องแย่งชิงทรัพยากรกันแทบทุกอย่าง ด้วยความเร่งรีบ ด้วยความกลัวที่จะไม่เท่าเทียมผู้อื่น เป็นนสังคมมองคนด้วยวัตถุนิยม

    แต่วิวัฒนาการทางสังคมที่ผ่านมา เราถูกอบรบสั่งสอนให้มีจิตสำนึกมาคอยต่อต้าน  เพื่อให้รู้จักใช้เหตุผล ดังนั้นในสังคมก็มีคนที่ไม่เห็นแก่ตัวอยู่ด้วย ผมขอเรียกว่าคนที่มีจิตสำนึก คนรวยที่มีจิตสำนึกจะรู้จักแบ่งปันให้กับผู้ที่ด้อยโอกาสกว่าตนเอง มองเห็นประโยชน์ของส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน ไม่ดูถูกคนที่ด้อยโอกาสกว่าตนเอง แต่จะคอยให้คำแนะนำที่จำเป็น  คนจนที่มีจิตสำนึก จะรู้จักพัฒนาตนเอง ศึกษาหาความรู้เพื่อผลักดันตนเองให้มีความเป็นอยู่ดีขึ้นโดยไม่รอความช่วยเหลือจากผู้อื่น สังคมที่มีจิตสำนึกคือ "สังคมแห่งการแบ่งปัน" คือสังคมที่ทุกคนมีเหลือใช้ ไม่ต้องแย่งชิง มีแต่การแบ่งปัน เป็นสังคมที่น่าอยู่ มีความเท่าเทียม

     พอเรามองสะท้อนสภาพสังคมไทยในปัจจุบัน ผมมองเห็นว่าเรายังเป็นสังคมแห่งความขาดแคลน เราแทบจะไม่เลือกวิธีการที่จะแย่งชิงทรัพยากร โดยขาดจิตสำนึกและไม่คำนึงถึงศักดิ์ศรีของตนเอง

เช่นเราเห็นเจ้าหน้าที่รัฐรับสินบน มีการทุจจริจ-คอรัปชั่นตั้งแต่หน่วยงานเล็กๆ จนถึงองค์กรใหญ่ๆ ทั้งเจ้าหน้าที่รัฐ และประชาชนก็มองแต่ประโยชน์ส่วนตน เมื่อเราไม่เห็นศักดิ์ศรีของตนเอง ก็ยากที่จะมองเห็นศักดิ์ศรีของผู้อื่น เราจึงมองคนอย่างไม่เท่าเทียม  เราพยายามจะบอกว่า มันเป็นเรื่องปกติ ใครๆก็ทำ วิธีการคิดแบบนี้ก็กลายเป็นวิธีพื้นฐานไปแล้ว เราจะเห็นสังคมดีขึ้นได้อย่างไร อะไรที่ทำให้สิ่งเหล่านี้เป็นอยู่มานานฝังรากลึกจนเรารู้สึกเคยชินกันนะ?